γράφει η Αναστασία Νικολάου ψυχολόγος
Κι από σήμερα η ζωή στη χώρα μεταπήδησε από τον οικειοθελή αυτοπεριορισμό σε καθολικό lockdown και επιβαλλόμενο κατ’ οίκον περιορισμό ως η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορονοϊού.
Θα είχε ωστόσο ενδιαφέρον να αναστοχαστεί κανείς πάνω στο φαινόμενο της απομόνωσης και του κλεισίματος στο σπίτι.
Αυτό που φαντάζει ως η μοναδική λύση μπροστά στην ασύμμετρη απειλή του αόρατου αυτού εχθρού, ενδέχεται να φέρει μαζί του μια διαφορετική και ιδιαιτέρως σοβαρή ακολουθία επιπτώσεων.
Ο Αριστοτέλης μίλησε για τον άνθρωπο ως “φύσει πολιτικόν ζώον”.
Αυτό σημαίνει ότι η πόλη είναι για τον άνθρωπο μέρος της πραγματικότητάς του, της φύσης του -έξω από την πόλη είναι είτε θηρίο είτε θεός.
Η ζωή σε δυσμενείς συνθήκες κοινωνικής απομόνωσης είναι άκρως επιβαρυντική για την ψυχική και σωματική μας υγεία. Οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες με αξιόπιστες έρευνες και διάφορες μεθοδολογίες συνδέουν την απομόνωση, το στρες και τη μοναξιά με ένα πλήθος ασθενειών και συμπτωμάτων. Καταδεικνύουν επίσης τη συσχέτιση των κοινωνικών δικτύων και της μοναξιάς με την υγεία και τη θνησιμότητα.
•Στις παρούσες συνθήκες η αδιάκοπη πληροφόρηση, οι εικόνες θανάτου από όλο τον κόσμο, οι ελλείψεις των νοσοκομείων, η αβεβαιότητα για τον βιοπορισμό, ο φόβος για τον απέναντι -τον εν δυνάμει φορέα- και ο εγκλεισμός προκαλούν ένα γενικευμένο άγχος, βαθύ, απροσδιόριστο, υπαρξιακό.
Τόσο το Μετατραυματικό Στρες (PTSD) όσο και το Σύνθετο Μετατραυματικό Στρες (C-PTSD) παρατηρούνται ως συχνά ψυχολογικά φαινόμενα μετά από βραχύχρονη ή μακροχρόνια έκθεση σε στρες και τραυματισμούς σε κοινωνικό και διαπροσωπικό επίπεδο, σε συνθήκες απειλής, αιχμαλωσίας, παγίδευσης, απομόνωσης, απουσίας ελέγχου της ζωής του ατόμου.
Εξίσου συχνά συναντούμε την κατάθλιψη ως απόρροια της κοινωνικής απομόνωσης, όπως επίσης την εξάρτηση από αλκοόλ και ουσίες, την εξάρτηση από το διαδίκτυο, τις διατροφικές διαταραχές, την εκδήλωση βίας και επιθετικότητας, τις αυτοκαταστροφικές και ετεροκαταστροφικές συμπεριφορές, την εκδήλωση ψευδαισθήσεων, την παρανοϊκή συμπεριφορά, την ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά και τα διάφορα άγχη γύρω από την υγεία, καθώς και τον αυτοκτονικό ιδεασμό.
Μια σειρά επίσης από πολύ σοβαρές ασθένειες σχετίζονται, σύμφωνα με τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα, με την κοινωνική απομόνωση, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα, το σύνολο των αυτοάνοσων νοσημάτων, διάφορα ήδη καρκίνου και πλήθος ορμονολογικών διαταραχών. Επιπλέον, η εμφάνιση δυσπιστίας ως προς την πολιτεία και τις κοινωνικές σχέσεις, ο περιορισμός και το αίσθημα της καταπίεσης ιδίως ανάμεσα στους νέους είναι καθοριστικός παράγοντας εκδήλωσης αντικοινωνικής συμπεριφοράς και παραβατικότητας.
•Η παρατεταμένη παραμονή σε ένα περιβάλλον περιοριστικό, υπό το καθεστώς απειλής, σε συνθήκες που δεν προσιδιάζουν στην ανθρώπινη φύση και τις ανάγκες της, καθιστούν τον άνθρωπο ευάλωτο, κυρίως στη διαστρέβλωση της πρόσληψης της ίδιας της πραγματικότητας.
Η εικόνα που θα ταίριαζε τότε για τον τρόπο ζωής μας, θα ήταν εκείνη των αλυσοδεμένων ανθρώπων- από την αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα-, που κοιτούν τις σκιές στους τοίχους του σπηλαίου που ζουν απομονωμένοι.
Είναι οι άνθρωποι-σκιές σε μια δυστοπία όχι πολύ μακρινή και ξένη από τη δική μας πραγματικότητα.
Πηγή fragilemag.gr
