Υπατία Κορνάρου: “Ο κόσμος που εσωκλείουν τα κάδρα, είναι ανέκαθεν η εκκωφαντική σιωπή της εσωτερικής μας φωνής”

Συνέντευξη της φωτογράφου Υπατίας Κορνάρου στον Ανδρέα Κατσικούδη για το polismagazino.gr

Έχω γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αθήνα όπου εξακολουθώ να ζω. Αρχικά σπούδασα λογιστική και στην συνέχεια εργάστηκα για αρκετά χρόνια στο συγκεκριμένο επάγγελμα.

Ο έρωτας με την φωτογραφία, ξεκίνησε από την παιδική μου ηλικία, όταν ανακάλυψα πως υπήρχε ένα νεροπίστολο σε μορφή φωτογραφικής μηχανής. Ήμουν μόλις εννέα χρονών. Αργότερα, κατά τα νεανικά χρόνια, όταν τέθηκε το δίλημμα, φωτογραφία ή σπουδές στα οικονομικά, επικράτησε η λογική. Επέλεξα ένα σίγουρο επαγγελματικό μέλλον. Ύστερα, προέκυψε ένα απρόσμενο θέμα υγείας όπου έγινε αφορμή να επιστρέψω σε όσα πραγματικά αγαπώ. Φυσικά, το πρώτο ήταν η φωτογραφία.

Οι σπουδές μου στην φωτογραφία, περιλαμβάνουν τα μαθήματα της σχολής. Τολμώ να ομολογήσω, ότι κατά την διάρκεια των μαθημάτων καταρτίστηκα κυρίως με τεχνικές γνώσεις. Επίσης, η εκπαίδευση πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά με χρήση αναλογικής μηχανής.

Έζησα δηλαδή όλη την μαγεία του σκοτεινού θαλάμου, αλλά ήταν όμως πολύ πιο δύσκολο να εξοικειωθώ με την διαδικασία εφαρμογής των τεχνικών κομματιών στην λήψη. Έτσι ήταν φυσικό να με απορροφήσουν αρκετά – ειδικά τα πρώτα χρόνια της εκμάθησης. Με τα στοιχεία της τέχνης στο φωτογραφικό κάδρο, ουσιαστικά, συναντήθηκα στο τέλος της σχολής. Η εξέλιξη ήρθε σταδιακά, μαζί με την προσωπική εξέλιξη. Αυτό συμβαίνει μέχρι σήμερα και θα συμβαίνει «αιώνια».

Η σχέση μου με την φωτογραφία είναι καθαρόαιμα ερωτική : «ότι συνεπάγεται είναι φωτογραφία». Η ομορφιά σε αυτή την σύνδεση είναι πως ότι συμβαίνει, συμβαίνει με τον εαυτό μου. Ο κόσμος που εσωκλείουν τα κάδρα, είναι ανέκαθεν η εκκωφαντική σιωπή της εσωτερικής μας φωνής.

Τα τελευταία δύο χρόνια, έχω κυριευτεί από το μικρόβιο της δημιουργίας πρότζεκτ. Νομίζω πως αυτό προέκυψε λόγω της περιόδου Covid. Ήταν πραγματικά, η μοναδική μου θεραπεία. Μέσα από την διαδικασία της πραγματοποίησης ενός φωτογραφικού έργου, ανακάλυψα τον τρόπο για να διηγηθώ προσωπικές μου ιστορίες. Ήταν προφανώς μια επιτακτική ανάγκη που βρήκε τον δρόμο της για να υπάρξει, χωρίς ενοχές.

Αυτή την περίοδο έχω κάνει μια μικρή παύση, για πολλούς λόγους, αλλά κυρίως επειδή χρειάζομαι χρόνο για να συνειδητοποιήσω που με άφησα, ποιες είναι οι νέες μου αλήθειες. Μετά την Covid περίοδο, βρέθηκα σε μια διαφορετική συνθήκη πραγματικότητας. Μπορεί φαινομενικά να νομίζουμε ότι επιστρέψαμε στο πριν, αλλά έχουν αλλάξει πολλά. Σίγουρα δεν έχει κατασταλάξει όλο αυτό.

Οι στόχοι μου συνήθως δεν είναι μακρινοί, είναι πιο καθημερινοί. Με αφορά το άμεσο μέλλον στην φωτογραφία, σχεδόν το παρόν της, αυτό είναι το γοητευτικό κομμάτι της σχέσης μας, δεν προσδοκώ, μόνο ονειρεύομαι.

Δεν ασχολούμαι με άλλες τέχνες υπό την έννοια της ενεργής ενασχόλησης, όμως έχω επιρροές και ανατρέχω συνειδητά ή μη, σε όσα με έχουν εμπνεύσει. Ο κινηματογράφος, η ποίηση, η ζωγραφική και το θέατρο, είναι τα είδη τέχνης που ακουμπούν στις ρίζες των συναισθημάτων μου. Η μουσική συνήθως συντροφεύει τα κάδρα όταν έχουν ολοκληρωθεί, δηλαδή κάτι σαν «ακολουθία» για την μεγάλη τους έξοδο στο φως.

Ας δεχτούμε πως όλα εν δυνάμει είναι έμπνευση. Εκεί που θα εστιάσουμε είναι ο συγχρονισμός μιας αδιόρατης έλξης. Το θέμα της έμπνευσης, εμπεριέχει ότι σημαίνει τέχνη. Ένας καλλιτέχνης μόνο όντας εμπνευσμένος μπορεί να είναι δημιουργός. Οτιδήποτε συγχέεται με μίμηση δεν είναι η προσωπική εξομολόγηση του καλλιτέχνη, άρα δεν είναι η αλήθεια του. ‘Ετσι επειδή πιστεύω στην ταυτότητα του έργου, αντλώ την έμπνευση κυρίως από το πως αντιλαμβάνομαι τον κόσμο και τον εαυτό μου.

Ταλέντο ή δουλειά; Ωραία ερώτηση! Σίγουρα η απάντησή της είναι μια μεγάλη συζήτηση που ξεκινάει από το πως προσδιορίζουμε την λέξη «ταλέντο» και καταλήγει με το αν έχει σημασία. Αν προσπεράσουμε τι εννοούμε συνήθως όταν την χρησιμοποιούμε, σίγουρα, είναι ένας προσδιορισμός που δεν με αφορά. Έμαθα πως αγάπη και προσήλωση χρειάζεται για να εξελιχθεί το έργο ενός καλλιτέχνη.

Ασχολούμαι πλέον με την φωτογραφία είκοσι χρόνια. Ομολογώ πως έχω περάσει από διάφορες φάσεις, μέχρι να κατασταλάξω ποιο είδος φωτογραφίας με αποτυπώνει. Κατά την εκκίνησή μου στον χώρο της φωτογραφίας, αλλά μέχρι και σήμερα ασχολούμαι κυρίως με την φωτογράφιση παραστατικών τεχνών. Τα τελευταία χρόνια η επιρροή τους είναι ευανάγνωστη στα κάδρα μου, όπου έχω στρέψει το ενδιαφέρον μου στην σκηνοθετημένη – εννοιολογική φωτογραφία. Το συγκεκριμένο είδος φωτογραφίας με ελκύει γιατί νοιώθω πως βρίσκουν αρωγό επικοινωνίας οι συνειδητοποιημένες μου πτυχές.

Η αγάπη αυτή έχει αλλάξει τελείως τις συντεταγμένες του τρόπου ζωής μου. Τι εννοώ; Έχουν δημιουργηθεί νέοι φιλικοί δεσμοί που έχουν προέρθει από την κοινή μας αγάπη για την φωτογραφία. Όμως και όσοι δεν είναι μέσα από τον χώρο της φωτογραφίας, έχουν αγκαλιάσει και κατανοήσει εξίσου την σχέση μου μαζί της. Άλλωστε αρκετοί φίλοι μου είναι καλλιτέχνες.

Τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι πιο εντατικά με την διδασκαλία της φωτογραφίας. Είναι ακόμη άλλη μία μορφή προσέγγισης για να υπάρχει στην καθημερινότητά μου η φωτογραφία. Εδώ το πλαίσιο εμπλουτίζεται. Εστιάζω περισσότερο στο σημείο της ανθρώπινης σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ δασκάλου και μαθητή. Θεωρώ πως η γνώση μεταλαμπαδεύεται όταν πρώτα έχει αναπτυχθεί μια σχέση εμπιστοσύνης και αλληλεπίδρασης. Ο ρόλος του εισηγητή δεν είναι να εδρεύει σε μια αίθουσα, αλλά να συνυπάρχει σε έναν κοινό διάλογο που αφορά την φωτογραφία. Αυτό που θέλω να τους μεταδώσω είναι πως «η φωτογραφική μας μηχανή, δεν είναι μια μάζα από μέταλλο και πλαστικό αλλά η ίδια μας η ψυχή».

Φυσικά και υπάρχουν πολλοί φωτογράφοι που θαυμάζω, ακόμα και όταν οι προσεγγίσεις είναι διαφορετικές. Πιστεύω πως συμβαίνουν ασυνείδητες αλληλεπιδράσεις, διαμορφώνοντας με αυτό τον τρόπο νέες οπτικές. Όμως έχω τις ιδιαίτερες προτιμήσεις μου, κυρίως επειδή κάποιοι καλλιτέχνες μιλούν απευθείας στην εσωτερική μας ταυτότητα. Η αγαπημένη μου φωτογράφος είναι η Laura Makabresku. Το έργο της σύγχρονο, βαθειά εμπνευσμένο, με καθηλώνει και με βυθίζει αργά σε ένα ονειρικό ταξίδι. Δεν είναι τυχαίο τι θαυμάζουμε. Συνήθως βλέπουμε στα έργα άλλων φωτογράφων τα δικά μας συναισθήματα που δεν έχουν γίνει ακόμα φωτογραφία.

Έχει υποκειμενικές προεκτάσεις το θέμα «τέχνη-φωτογραφία». Είναι ήδη αρκετά δαιδαλώδης ο προσδιορισμός της σύγχρονης τέχνης. Πλέον τα σύμβολα και οι κώδικες επικοινωνίας έχουν διαμορφωθεί σύμφωνα με τη νέα πραγματικότητα, του σύγχρονου τρόπου ζωής και αντίληψης. Αν τοποθετηθώ με βάση την προσωπική μου οπτική, η φωτογραφία απευθύνεται στην τέχνη όταν συνδέεται με τις εσωτερικές μας πτυχές. Τότε μόνο συγκινεί, τότε στοχάζει. Επίσης, η τέχνη αναπνέει όταν δεν είναι περιοριστική. Δεν υπάρχουν όρια στην τέχνη, ούτε κατά συνέπεια και στα εκφραστικά της μέσα. Χρειάζεται να έχεις πίστη στον εαυτό σου για να δημιουργήσεις «αυθεντικά κάδρα», αποφεύγοντας την παγίδα «της επαναλαμβανόμενης» τέχνης.

Οι συγκεκριμένες φωτογραφίες είναι από το αδημοσίευτο ολοκληρωμένο πρότζεκτ “Cracks”. Αφορά την γυναικεία ταυτότητα σε σχέση με την έμφυλη βία.

Tα ονόματα των μοντέλων-καλλιτεχνών που έχουν φωτογραφηθεί είναι: Μαρία Βασιλική Λεούση, Όλγα Μπαλωμένου, Άντζυ Φιλίντα, Μαριάννα Ράντου, Ζωή Ευσταθίου, Ηλέκτρα Σκορδά