Γράφει ο Νίκος Μουρατίδης
Η Ελένη Αλταμούρα είναι μια από τις πολύ ιδιαίτερες περιπτώσεις καλλιτέχνη την Ελλάδα. Πρωτοπόρα για την εποχή της, χτυπήθηκε βάναυσα από τραγικά γεγονότα και έχασε τα λογικά της. Οδηγήθηκε στην τρέλα. Η ζωή της έγινε μυθιστόρημα, θεατρικό έργο και ντοκιμαντέρ.
Σ’ αυτό το άρθρο δεν θα δείτε πληθώρα έργων της, μιας και λέγεται πως πριν πεθάνει έκαψε όλα τα ζωγραφικά της έργα, αν και κατά μία εκδοχή τα έργα της καταστράφηκαν από συγγενείς της που καθάρισαν το σπίτι της μετά τον θάνατό της.
Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα (Σπέτσες 1821 – Σπέτσες 19 Μαρτίου 1900) ήταν Ελληνίδα ζωγράφος του 19ου αιώνα, της οποίας η τραγική ζωή ενέπνευσε την Ρέα Γαλανάκη να γράψει το μυθιστόρημα “Ελένη ή ο κανένας”, όπως επίσης τον Κώστα Ασημακόπουλο να γράψει το θεατρικό έργο “Ελένη Αλταμούρα” και την Κλεόνη Φλέσσα να κάνει ένα ντοκιμαντέρ γι’ αυτήν.
Το 1821 στις Σπέτσες, ο Ιωάννης Μπούκουρας, εύπορος πλοιοκτήτης και μέλος της Φιλικής Εταιρείας, έγινε πατέρας ενός κοριτσιού, της Ελένης. Η Ελένη ξεχώριζε από τα υπόλοιπα αδέρφια της (ένα αγόρι και δύο κορίτσια) και αυτό ήταν κάτι το οποίο ο πατέρας της παρατήρησε από νωρίς, αλλά δεν φαντάστηκε ποτέ ότι η δική του κόρη θα γίνει η πρώτη γνωστή Ελληνίδα επαγγελματίας ζωγράφος με επίσημες ακαδημαϊκές σπουδές στη ζωγραφική. Η Ελένη γεννήθηκε σε μια κρίσιμη περίοδο για το Ελληνικό κράτος και μεγάλωσε με πολλές ευαισθησίες παρά την σκληρή εποχή.
Η κόρη λοιπόν του καπετάν Γιάννη Μπούκουρα, του μετέπειτα πρώτου θεατρώνη της Αθήνας, όταν ήταν παιδί ακόμα, ζωγράφιζε φίλες της που της πόζαραν στην αυλή του παρθεναγωγείου. Ο πατέρας της, αναγνωρίζοντας το ταλέντο της, προσέλαβε δάσκαλο στο σπίτι – τον καθηγητή του Σχολείου των Τεχνών Ραφαέλο Τσέκκολι – με συστατική επιστολή του οποίου, η Ελένη έφυγε στην Ιταλία το 1848 για σπουδές. Πράγμα πρωτόγνωρο και πρωτοποριακό για ένα κορίτσι εκείνης της εποχής.
Το ταλέντο της νεαρής κοπέλας ήταν αξιοθαύμαστο που δεν μπορούσε να αναγνωριστεί τότε στην Ελλάδα, γι’ αυτό ο Τσέκολι πρότεινε να φύγει στην Ιταλία, που είχε παράδοση στις καλές τέχνες. Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι δεν δέχονταν γυναίκες, καθώς οι μελέτες του γυμνού αντρικού σώματος θεωρούνταν υπερβολικά σοκαριστικές για τα μάτια των γυναικών. Η Ελένη όμως, δεν το έβαλε κάτω. Μιας και βοηθούσαν τα χαρακτηριστικά της, αποφάσισε να ντυθεί με ανδρικά ρούχα, να…
Η συνέχεια εδώ: