Photo by Arte Di Tre
Η Μαρία Ράπτη, συγγραφέας του θεατρικού έργου «Ο Εξορκισμός» “ανακρίνεται” απο τη δημοσιογραφική ομάδα του polismagazino.gr
Ο «Εξορκισμός» ως έργο επιχειρεί να μιλήσει για τη βία πίσω από την κλειστή πόρτα αλλά και για τη λερωμένη συνείδηση της Άγιας Οικογένειας, που προτιμά να καταπιέσει και να βασανίσει τα μέλη της από το να αντικρύσει κατάματα τον εαυτό της.
Σε ποιά ηλικία ξεκινήσατε να γράφετε; Πέρα από κάτι κακομοίρικες προσπάθειες να γράψω ποίηση, συνειδητά ξεκίνησα να γράφω μετά τα 25. Ήμουν και παραμένω πρώτα αναγνώστης και μετά συγγραφέας. Η ανάγνωση και το βιβλίο είναι θεμελιώδη κομμάτια της ζωής μου.
Ποιά λέξη σας εκφράζει ως συγγραφέα; Αν έπρεπε να διαλέξω μια, αυτή θα ήταν η λέξη δουλειά. Πιστεύω πως η δουλειά είναι το μέσο για να γνωρίσεις την ενασχόλησή σου αλλά και τη σχέση σου με αυτή. Το μέσο για να βελτιωθείς, να εμβαθύνεις, να κάνεις λάθη και μετά να τα διορθώσεις. Να γίνεις καλύτερος, τελικά, όχι μόνο στη συγγραφή και στις τεχνικές της, αλλά και στην αντίληψη του τι σημαίνει να γράφεις, του πώς βλέπεις τον εαυτό σου μέσα από αυτή τη διαδικασία.
Νοιώθετε την «έμπνευση» πριν τη συγγραφή; Δεν μπορώ να πω ότι νιώθω κάποια έμπνευση πριν τη συγγραφή, αλλά ούτε κατά τη διάρκεια. Την έμπνευση -την ιδέα- τη χρειάζομαι κυρίως όταν στήνω, όταν οργανώνω την ιστορία που θέλω να διηγηθώ. Αυτή είναι η πιο δύσκολη και ίσως η πιο άχαρη διαδικασία. Σίγουρα είναι και η πιο επικίνδυνη∙ είναι πολύ εύκολο να παρασυρθείς και να πέσεις σε λάθη. Πρέπει να την προσεγγίσεις με ταπεινότητα∙ να γράψεις μια καλή ιστορία, που ο κόσμος θέλει να ακούσει. Όταν όμως έρχεται η ώρα της συγγραφής, όλα είναι έτοιμα στα σχέδιά μου και μέσα μου και τότε απλώς ξεκινάω να γράφω.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας; Ως έναν άνθρωπο που του αρέσει συνεχώς να μαθαίνει.
Ποιά είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Έχω σχεδόν έτοιμο ένα μυθιστόρημα, το οποίο ελπίζω να εκδοθεί προσεχώς. Έχω πολλές ιδέες ακόμη που επεξεργάζομαι για το μέλλον, αλλά αυτή τη στιγμή δεν ξέρω ποια θα είναι η επόμενη, είμαι στο στάδιο της διερεύνησης. Όταν βγούμε από αυτήν την παύση που μοιάζει ατελείωτη, θα ακολουθήσουν κι άλλα θεατρικά έργα με το Θέατρο του Άλλοτε. Τέλος, πριν έρθει η πανδημία ταξίδευα αρκετά και αυτό είναι κάτι που θα ήθελα να συνεχίσω, όταν τελειώσει όλο αυτό.
Εγκλεισμός στο σπίτι. Πως διαχειρίζεστε το χρόνο σας; Ποια συναισθήματα σας διακατέχουν; Ο χρόνος μου μοιράζεται στην τηλεκπαίδευση και την προετοιμασία της (εργάζομαι ως φιλόλογος), σε εκπαιδευτικά σεμινάρια και εκπαιδευτική έρευνα, στο γράψιμο, το διάβασμα και φυσικά στις υπόλοιπες υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Βιώνω τα προβλήματα και τον περιορισμό του εγκλεισμού, ωστόσο γνωρίζω πως τα βιώνω από προνομιούχα θέση και ότι υπάρχουν άνθρωποι που στερούνται -ή έχουν χάσει- βασικά πραγμάτα.
Χαίρομαι ιδιαίτερα που είμαστε προσαρμοστικά όντα και έχουμε φτιάξει μια δεύτερη κανονικότητα μέσα στην πανδημία, για να μπορέσουμε να τα καταφέρουμε. Νιώθω πάρα πολύ τυχερή που έχουμε τόσες τεχνολογικές διεξόδους και προσπαθώ να τις εκμεταλλευτώ και να τις διερευνήσω όσο μπορώ. Νιώθω ανυπομονία για το «μετά», για την επιστροφή στην παλιά μας ζωή, αλλά και ταυτόχρονα αγωνία για τις -ολέθριες ίσως- επιπτώσεις (οικονομικές και όχι μόνο) που θα έχει αυτή η περίοδος παύσης. Νιώθω, τέλος, μεγάλη ευγνωμοσύνη απέναντι στην επιστήμη, τους γιατρούς και τους ερευνητές. Τα εμβόλια είναι μια τεράστια νίκη της ανθρωπότητας, η πόρτα εξόδου μας από αυτό το ζόφο. Με συγκινεί το ότι γράφεται ιστορία, και ότι αυτό το οφείλουμε αποκλειστικά στην επιστήμη.
Ακούμε συνεχώς για Βία. Ενδοοικογενειακή, εργασιακή, αθλητική, καλλιτεχνική… Εντυπωσιάζεστε από το συμβάν ή από τους πρωταγωνιστές; Εσείς έχετε υποστεί κάποια μορφή βίας; Υπήρξα αρκετά τυχερή ωστέ να μην έχω υποστεί βία, έχω όμως υποστεί σεξουαλική παρενόχληση τόσο σε χώρο εκπαίδευσης όσο και σε χώρο εργασίας -και μάλιστα συστηματική. Φυσικά, δεν με εντυπωσιάζουν ούτε τα συμβάντα ούτε οι πρωταγωνιστές τους, γιατί έχω μάθει πολύ καλά ότι η βία και η διαστροφή μπορούν να κρύβονται πίσω από κάθε πόρτα και κάθε χαμόγελο. Όταν μάλιστα μιλάμε για σχέσεις εξουσίας, καθόλου δεν με ξαφνιάζει η κατάχρησή της. Ξέρω πόσο εύκολα διαφθείρει τον άνθρωπο.
Βέβαια, πολλές από τις μαρτυρίες και τις καταγγελίες που βγήκαν στο φως με συγκλόνισαν, με καταρράκωσαν βαθιά.
“Οι γενναίοι αυτοί άνθρωποι που βγήκαν μπροστά και αποφάσισαν ότι το κουράγιο τους είναι μεγαλύτερο από το τραύμα τους θα έχουν για πάντα τον θαυμασμό μου.”
Μακάρι αυτό που θα χτίσουμε μετά να είναι πιο ανθρώπινο, πιο ζεστό και πιο θεραπευτικό.
Στεκόμαστε αυτές τις μέρες όλοι μας μπροστά σε μια ανοιχτή πληγή∙ θλιβόμαστε και οργιζόμαστε που υπάρχει, αλλά είναι η ευκαιρία μας να την κλέισουμε. Πρέπει να την αξιοποιήσουμε, να μη τη φοβηθούμε.
Πως θα ερμηνεύατε τη φράση: “ένας καλός Εξορκισμός χρειάζεται όλες τις ώρες της ημέρας;” Ο εξορκισμός, ως έννοια που περιέχει τη λύση, την κάθαρση, την απελευθέρωση, δεν έχει ούτε ώρα ούτε τόπο. Με το κίνημα του me too βιώνουμε ακριβώς αυτό. Δεν θα έπρεπε να μας νοιάζει ούτε αν αυτή η αλλαγή ήρθε αργά ούτε νωρίς. Δεν υπάρχει λάθος ώρα για να για να σταματήσουμε το σφάλμα, για να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Για να έρθει τώρα σημαίνει πως αυτή ήταν η στιγμή, η στιγμή που όλοι ήμασταν έτοιμοι. Έτσι, η φράση αυτή απαντά κατά κάποιο τρόπο στις φωνές που ρωτάνε «γιατί τώρα;», «τώρα το θυμήθηκε;». Άλλωστε, ο «Εξορκισμός» ως έργο προσεγγίζει το ζήτημα αυτό, επιχειρώντας να μιλήσει για τη βία πίσω από την κλειστή πόρτα αλλά και για την λερωμένη συνείδηση της Άγιας Οικογένειας, που προτιμά να καταπιέσει και να βασανίσει τα μέλη της από το να αντικρύσει κατάματα τον εαυτό της.
Τί είναι ο Εξορκισμός για εσάς; Λύτρωση; Απελευθέρωση; Ανάσα ζωής; Κατά μια έννοια, όπως είπα και πριν, είναι όλα όσα αναφέρετε. Από την άλλη, η πρακτική του εξορκισμού ιστορικά υπήρξε μια φρικτή πράξη βίας, τις περισσότερες φορές σε βάρος ανθρώπων που αδυνατούσαν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Άτομα που αντιμετώπιζαν προβλήματα ψυχικής υγείας, που είχαν σύνδρομα, που είχαν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό μαρτύρησαν και πολλές φορές οδηγήθηκαν ακόμη και στο θάνατο από ανθρώπους που «πολεμούσαν κακόβουλα πνεύματα», ενώ η αποστολή τους ήταν να στέρξουν, να φερθούν με φροντίδα. Είναι σημαντικό να μην το ξεχνάμε αυτό, να μην ξεχνάμε τα τέρατα που διέπραξε η ανθρωπότητα μέσα στην άγνοια και τον σκοταδισμό. Έγραψα το έργο αυτό έχοντας στο μυαλό μου αυτούς τους ανθρώπους.
Μαρία Ράπτη και Βαρβάρα Δουμανίδου. (Σκηνοθέτης και πρωταγωνίστρια στον Εξορκισμό). Μια συνεργασία σταθμός και για μελλοντικά θεατρικά έργα; Με τη Βαρβάρα Δουμανίδου σταθμός είναι η πρώτη γνωριμία μας, ένα τυχαίο γεγονός που μας οδήγησε σε μια πολύχρονη φιλία και μια συνεργασία που ούτε τη φανταζόμασταν κάποτε. Η Βαρβάρα είναι ακούραστη, εμπνευσμένη και πάρα πολύ χαρισματική με τους ανθρώπους. Είναι άνθρωπος της λογικής και αυτό μας έχει δέσει πολύ, γιατί το αντίθετο με κουράζει πάρα πολύ. Ταυτόχρονα, είναι μια φίλη που θα είναι πάντα δίπλα στον άλλον.
Είχαμε και έχουμε πολλά θεατρικά σχέδια (και με την υπόλοιπη ομάδα του Θεάτρου του Άλλοτε) που σταμάτησαν, αλλά μόλις μας επιτραπεί από τις καταστάσεις και την πολιτεία θα τα βάλουμε σίγουρα σε εφαρμογή.
Βιογραφικό.
Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη όπου και σπούδασα Ιστορία και Αρχαιολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και –σε μεταπτυχιακό επίπεδο- Θεατρολογία στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Εργάζομαι ως φιλόλογος στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εξειδικεύομαι στη διδασκαλία με τη μέθοδο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, την εφαρμογή της και την υποστηρικτική της τεχνολογία.
Έχουν εκδοθεί τα έργα μου:
Χάρτινο Μουσείο Παράξενων Γεγονότων, διηγήματα, (Θερμαϊκός, 2012).
Τα χειρόγραφα των Σκοτεινών, νουβέλα, (Αρχέτυπο, 2016).
Οι Καταραμένοι, μια αναδιήγηση των βιογραφιών των καταραμένων καλλιτεχνών, (Αρχέτυπο, 2017).
Το Μυστικό της Νύμφης, μια σύνθεση ιστοριών πάνω σε γνωστά γεγονότα ή μέρη της Θεσσαλονίκης, που προέκυψε από τη στήλη Αστικοί Θρύλοι στον Exostis freepress, (Αρχέτυπο, 2018).
Σε δικά μου κείμενα έχουν ανέβει οι θεατρικές παραστάσεις:
Κάτω Κόσμος, βασισμένο πάνω σε τρια δημοτικά ποιήματα και γραμμένο σε δημώδη γλώσσα και δεκαπεντασσύλαβο στίχο. (Θέατρο του Άλλοτε, 2013&2017)
Τυφλόμυγα, ένα έργο προορισμένο να παιχτεί στο απόλυτο σκοτάδι. (Θέατρο του Άλλοτε, 2014)
Τίποτα (μια αδιανόητη ιστορία αγάπης), (Θέατρο του Άλλοτε, 2015)
Το Κορίτσι μέσα στο Σπίτι, μονόλογος (Θέατρο του Άλλοτε, 2016-2018)
Το Αγόρι μέσα στο Σπίτι, (Θέατρο του Άλλοτε, 2017)
Εξορκισμός, (Θέατρο του Άλλοτε, 2017-2018)
