Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη*
Η Λίλα Δίδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νάουσα, ο δρόμος της ζωής της την οδήγησε στη Θεσσαλονίκη, επέστρεψε για κάποια χρόνια στη γενέτειρά της και τελικά κατέληξε στην Αθήνα. Είναι εικαστικός, ζωγράφος-αγιογράφος-σχεδιάστρια κοσμημάτων, αλλά το ανήσυχο πνεύμα της την καθοδηγεί να διευρύνει συνεχώς τους ορίζοντές της. Για ό,τι καινούργιο προκύπτει, ακολουθεί το λατινικό ρητό “carpe diem” που το κρατά ως σύνθημα ζωής.
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Στη Νάουσα που είναι ο τόπος καταγωγής σας ζήσατε τα περισσότερα χρόνια σας. Εκεί μεγαλώσατε, δημιουργήσατε οικογένεια, αναδειχθήκατε ως εικαστικός. Τα τελευταία χρόνια εγκατασταθήκατε στην Αθήνα. Τι σας ώθησε να εγκαταλείψετε τη Νάουσα;
ΛΙΛΑ ΔΙΔΟΥ: Η Νάουσα, ένας τόπος ευλογημένος, οι πρώτες οπτικές θύμησες από το μπαλκόνι του πατρικού μου ένα βουνό ως γίγαντας προστασίας μου… έτσι τον φανταζόμουν στα παραμύθια του νου, κι ένας ξέχειλος κάμπος που το Χέρι του Θεού σκόρπισε τις “μυριάδες” ενός Παραδείσου. Ξένοιαστα παιδικά χρόνια μέσα στην αγκαλιά των γονιών μου με την αγάπη να υπερβαίνει κι αυτόν ακόμα τον υπερθετικό, μοναχοπαίδι της ψυχής τους και της ζωής τους!!
Οι δρόμοι της πορείας μου με πήγαν στη Θεσσαλονίκη για πολλά χρόνια ξεκινώντας από τα σπουδαστικά και φτάνοντας στη δημιουργία της δικής μου οικογένειας. Η εξέλιξη των χρόνων με βρίσκει να αναπτύσσομαι επαγγελματικά, στην επιστροφή μου, στη γενέτειρα πόλη. Οι καταστάσεις, οι ανάγκες των δικών μου ανθρώπων, καθώς επίσης και το επαγγελματικό “κλείσιμο” της επαρχίας ήταν καθοριστικό, για το άνοιγμα του δρόμου προς το “κλεινόν άστυ”.
Μ.Γ.: Ήταν εύκολη η προσαρμογή σας στα δεδομένα της πρωτεύουσας ή συναντήσατε κάποια ιδιαίτερη δυσκολία;
Λ.Δ.: Η Αθήνα κατά θαυμαστό τρόπο μου δείχνει τη μέθοδο του “ανασαίνω” με οξυγόνωση πνεύματος, κινήσεων, δράσεων. Η πλήρης ενσωμάτωση μου με τον εδώ τόπο είναι σαν από μια εδώ παρουσία πολλών χρόνων, ένα deja vu σκληρού δίσκου μνήμης.
Μ.Γ.: Μιλήστε μας για το εικαστικό σας έργο, ασχολείστε κυρίως με αγιογραφίες; και τι σας κατηύθυνε προς αυτήν;
Λ.Δ.: Πάντα με θυμάμαι να ζωγραφίζω, σε όποια χρόνια κι αν ανατρέξω βιωματικά, όμως γεγονότα και ιδιαίτερα ο χαμός του πατέρα μου με έστρεψαν προς την Αγιογράφηση.
Μ.Γ.: Τα έργα σας ξεφεύγουν από τις παραδοσιακές αγιογραφίες. Τι είναι αυτό που κυρίως τις χαρακτηρίζει;
Λ.Δ.: Ζωγραφική, Αγιογραφία. Η Έμπνευση δεν αναζητείται, η έμπνευση προέρχεται από το αισθάνομαι, από καθετί που μπορεί να εμβαθύνει, να ψάξει, να εισχωρήσει, μέσα από τα μάτια της ψυχής, σκανάρισμα στην Αρχή της υπόστασης.
Νιώθεις “Μικρός Δημιουργός”, όταν στα χέρια ο χρωστήρας δίνει έναν κόσμο που δεν σταματά, προχωρά εξελίσσεται. Το έργο δεν τελειώνει ποτέ, το αλλάζεις, το μεταμορφώνεις, του δίνεις άλλο τίτλο συνάρτηση χρόνου, αίσθησης, διάθεσης. Στις “συνομιλίες” μου με τους καμβάδες οι ενδότερες αποτυπώσεις έχουν να κάνουν με τις παλμικές δονήσεις της Αγιοσύνης, πότε με την τεχνική της αυστηρής Βυζαντινής αγιογράφησης, πότε σε μια πιο ελεύθερη έκφραση πινελιάς του ψυχισμού μου, με αποδόσεις άυλων οντοτήτων στις μορφές Αγγέλων.
Μ.Γ.: Έχετε δημιουργήσει και μια σειρά κοσμημάτων που ονομάζετε «αιθερικά πλάσματα». Πως προέκυψε η έμπνευσή τους;
Λ.Δ.: Γεννώμαι μέσα από την καλλιτεχνική μου φύση, μέσα σε αυτή τη φύση περιπλανιέμαι σε δρόμους των μύχιων της ψυχής μου κι ανασκαλεύω ίχνη «Πολύτιμων», έτσι και η δημιουργία κοσμημάτων, απόρροια της εν γένει δουλειάς μου, τα “Αιθερικά Πλάσματα” μένουν κατάσαρκα με Ασήμι Χρυσό και Πολύτιμους Λίθους.
Μ.Γ.: Προφανώς είστε ανήσυχο πνεύμα και δεν σταματάτε την αναζήτηση και σε άλλες τέχνες με πρόσφατη τη συμμετοχή σας σε μια ταινία μεγάλου μήκους. Πείτε μας δυο λόγια για την ταινία, για τον ρόλο σας και για αυτήν την πρωτόγνωρη εμπειρία.
Λ.Δ.: Η πορεία ζωής, προκαθορισμένη από παράγοντες μη ελεγχόμενους, έφεραν μπροστά μου τέχνες προς εξερεύνηση. Έτσι, κρατώντας ως σύνθημα ζωής για ό,τι καινούργιο το λατινικό ρητό “carpe diem” (άδραξε τη μέρα), θέλησα να πειραματιστώ στο εύπλαστο της ηθοποιίας παίζοντας με τα δικά μου “πινέλα” κι ανοίγοντας στους «καμβάδες» μου τον κόσμο του κινηματογράφου.
“Broken circle” είναι μία μεγάλου μήκους ταινία με την υπογραφή του διεθνούς φήμης μουσικοσυνθέτη σκηνοθέτη και παραγωγού Δημήτρη Κατή. Η ιστορία είναι επιστημονικής φαντασίας που εξελίσσεται στην Αρχαία Ελλάδα. Οι εικόνες, οι μουσικές, το ανθρώπινο δυναμικό έδωσαν ένα εξαιρετικό κονσέρτο οπτικής, ήχου, ηθοποιίας σε ένα κρεσέντο τέχνης. Ο δικός μου ρόλος ακούει στο όνομα Ευμορφία (Νυμφεύτρια) έχοντας την πολυμορφικότητα ενός χαρακτήρα που στέκεται ως φίλη, ως διαμεσολαβήτρια, ως κατευναστής στην περιφορά της ανάμεσα στους πρωταγωνιστές. Το “ταξίδι” της ταινίας για τα Φεστιβάλ του κόσμου αρχίζει από το Εθνικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ντάκα πρωτεύουσας του Μπαγκλαντές.
Μ.Γ.: Τι κρύβεται πίσω από τον τίτλο “ΑΓΑΠΗ” και τι σημαίνει γα εσάς; Πως προέκυψε η συμμετοχή σας;
Λ.Δ.: Το μεγαλύτερο δώρο ΟΛΟΝ η ΑΓΑΠΗ. Ένας Φιλοζωικός Σύλλογος που δημιουργήθηκε από ανθρώπους αίσθησης κι ενσυναίσθησης για τα πλάσματα του Θεού, μου άνοιξε πόρτα δυνατότητας στο να διαθλάσω αρωγή. Φιλοζωικό Πολιτιστικό Σωματείο ΑΓΑΠΗ
Μ.Γ.: Έχετε κάποιες κρυφές επιθυμίες που δεν πραγματοποιήσατε ακόμη; Πόσο ψηλά και πόσο παραπέρα φτάνουν τα όνειρά σας;
Λ.Δ.: Εξαιρετικά εύθραυστη η συμφωνία μας με το μέλλον. Αφήνω τη ζωή να δώσει τις εκκρίσεις ροής, ελπίζοντας στο “Μόνο η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο” (Ντοστογιέφσκι) δίνοντάς μου αυθεντική ουσία κάλλους στις μέρες μου.
Μ.Γ.: «Να αγαπάς την ευθύνη των ανθρώπων σου …λέω εγώ…» διάβασα μια ανάρτησή σας. Θέλετε να μας πείτε γι’ αυτήν την ευθύνη;
Λ.Δ.: Να αγαπάς την ευθύνη των ανθρώπων σου είναι το άνοιγμα μιας τεράστιας αγκαλιάς που δίνει “ζακέτα” ασφάλειας, προστασίας, τρυφερότητας, δύναμης, όταν οι καιροί φέρνουν καταιγίδες, μέσα από έναν αγόγγυστο θύλακα αμνιακού υγρού.
Μ.Γ.: Πολλές φορές έχετε αναφερθεί στους «αγγέλους» σας. Πιστεύετε σ΄ έναν αόρατο κόσμο;
Λ.Δ.: Το αέρινο, ανεξαρτήτως φύλου πλάσμα, το βρίσκουμε με τα φτερά του να πετά από ψυχή σε ψυχή εδώ και αιώνες, αδιακρίτως θρησκείας, εκκλησίας, παράδοσης ή πολιτισμού. Όποια μορφή κι αν του δώσουμε, όπως κι αν το ονομάσουμε είναι η ανθρώπινη ανάγκη στήριξης, θα το προσδιορίσω προσωπικά ως ενέργεια δύναμης, στύλωσης, πίστης στο ασύλληπτο Θείο.
Μ.Γ.: Το τελευταίο διάστημα βιώνουμε μια ιδιαίτερη κατάσταση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του σχεδόν σε όλον τον κόσμο. Ποια είναι η ευχή που θέλετε να δώσετε και ως μητέρα τι ελπίζετε για τις μελλοντικές γενιές;
Λ.Δ.: Όσο για την κούρσα του πολέμου είναι μια πολυσχιδής στρατιωτική, οικονομική, πολιτική κατάσταση. Ηθικά από φύση, θέση, άποψη γέρνω προς τον αποδεδειγμένα δικαίως αδύναμο. “Υπέρ βωμών και εστιών”
Το επιθυμητό θα ήταν ο μη επεκτατισμός του κάθε εγωκεντρικού μιλιταριστή ηγέτη. Η λέξη “μάνα” δεν έχει έθνος, δεν έχει φυλή, δεν έχει γλώσσα, δεν έχει θρησκεία, παρά μόνο έναν πλακούντα που θρέφει με τα παράγωγα του αίματος της το πλάσμα της. Ευχή ουτοπίας, καμία μητέρα να μη χρειαστεί ποτέ να κλείσει τα μάτια του παιδιού της.
*Μαίρη Γκαζιάνη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε στον τραπεζικό χώρο. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία, τη ζωγραφική και τα τελευταία δέκα χρόνια με τη συγγραφή. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.
Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από εξακόσιες συνεντεύξεις, καθώς και σχολιασμούς βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή «Καλώς τους» του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Επίσης διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε συνεργασία με το polismagazino.gr σε θέματα πολιτισμού.
Μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά κι έχει συμμετάσχει σε θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.
Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Ένα φεγγάρι λιγότερο» από τις εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Τα πλήκτρα της σιωπής» από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της «Άλικα βήματα» από την Εμπειρία Εκδοτική. Τα μυθιστορήματά της «Ζάχαρη άχνη» (11/2019) και Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ (6/2021) κυκλοφόρησαν το από τις εκδόσεις Ωκεανός. Από τις ίδιες εκδόσεις, το φθινόπωρο 2022 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα.
