Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή αναγκη;
Οτιδήποτε αφορά στην παιδεία ενός ανθρώπου δεν μπορεί παρά να είναι ανάγκη.
Όσο σημαντική είναι η συχνή σωματική άσκηση άλλο τόσο σημαντική είναι η καλλιέργεια του πνεύματος μέσα από τη μουσική κι εν γένει τις τέχνες.
Θεωρώ βαθειά λανθασμένη την αντίληψη πολλών -κυρίως γονέων- ότι η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου είναι ο πυρήνας της μουσικής παιδείας.
Είναι μία υπέροχη μαθησιακή διαδικασία που σίγουρα συμβάλλει στην πνευματική καλλιέργεια, συνήθως όμως γίνεται με λάθος τρόπο και σε λάθος χρόνο.
Το παγκόσμιο φαινόμενο της άμβλυνσης της κριτικής ικανότητας είναι συνυφασμένο με την έλλειψη αισθητικής, που, από μόνη της, είναι έλλειψη κρίσης!
Η αλήθεια είναι ότι για να πεις: “Ναι, αυτό μου αρέσει” πρέπει να έχεις δει, επεξεργαστεί και μελετήσει αυτά που δεν σου αρέσουν. Έτσι ακριβώς και στη μουσική.
Τα παιδιά πρέπει να ακούνε, να ακούνε, να ακούνε…και μεγαλώνοντας ας επιλέξει το καθένα τι το εκφράζει περισσότερο και τι λιγότερο. Παιδεία είναι να έχεις άποψη ως απόρροια γνώσης. Αυτό είναι μουσική παιδεία για εμένα. Να έχεις επιλέξει τι αγαπάς και να ξέρεις το γιατί.
Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;
Η μουσική έχει ένα πολύ μεγάλο “ταλέντο”!!
Είναι αυτή που μπορεί να μας κάνει να κλαίμε δίπλα δίπλα με έναν άγνωστο που δεν έχουμε τίποτα κοινό μαζί του, μόνο και μόνο επειδή μας ξύπνησαν τα ίδια συναισθήματα στο άκουσμά της.
Από την άλλη, είναι η διαφορετικότητά της από λαό σε λαό, από τη μία γωνιά της γης στην άλλη που την καθιστά αναγνωριστικό στοιχείο, χαρακτηριστικό και, πολλές φορές, σύμβολο.
Θυμάμαι πριν λίγα χρόνια στην Ουγγαρία, στα θερινά τμήματα του Ινστιτούτου kodaly της Ακαδημίας F. Liszt, στο τέλος κάθε σεμιναριακού κύκλου, δίνονταν συναυλίες από τους φοιτητές. Στην σύνθεση ήταν ένας Ιάπωνας που με Ιαπωνικό παραδοσιακό όργανο, έπαιξε το έργο του.
Ήμασταν όλοι αποσβολωμένοι!! Και πόσο συγκινημένοι ήμασταν όταν, φοιτητές από όλο τον κόσμο, τραγουδήσαμε ένα Ουγγαρέζικο στολίδι του Z. Kodaly, το Ηary Janos!! Κάτι τέτοιες στιγμές πας να μιλήσεις στον διπλανό σου στη μητρική σου γλώσσα. Ναι, η μουσική έχει τη δύναμη να μας κάνει όλους ένα.
“Η μουσική είναι μια και οι μουσικοί πολλοί”. Πώς θα περιγράφατε αυτή την πρόταση?
Ούτε η μουσική είναι μία ούτε οι μουσικοί πολλοί (χαχαχαχα)!!!! Υπάρχουν πάρα πολλά είδη μουσικής. Πάααρα πολλά.
Έχουμε την τάση να χωριζόμαστε σε “στρατόπεδα”. Καλώς? Κακώς? Δεν ξέρω να απαντήσω. Δεν έχω καταλήξει. Σίγουρα όμως όπως ανέφερα παραπάνω είναι όλα θέμα αισθητικής. Ως Δασκάλα τραγουδιού, κλασσικού και σύγχρονου, τα έχω δει και τα έχω ακούσει όλα!!! Πολλά διαφορετικά ακούσματα, κουλτούρες κλπ κλπ.
Είναι ελάχιστες οι φορές που έχω πει: “αγάπη μου, αυτό δεν είναι μουσική, είναι θόρυβος”.
Σε όλα τα είδη, παντού, ψάχνοντας, θα βρεις και κάτι να σε αγγίζει. Όρεξη να υπάρχει!!!
Οι μουσικοί….μεγάλη κουβέντα. Τι σε κάνει μουσικό? Η σπουδή? Το χαρτί? Η γνώση? Η καριέρα? Μουσικός για μένα είναι αυτός που θα παράξει κάτι εύηχο και θα με “αγγίξει” τουλάχιστον δύο φορές (η πρώτη μπορεί να είναι τυχαία)!!!!!
Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;
Είναι από αυτά που δεν κρύβονται!!! Αν οι γονείς είναι φιλόμουσοι και φροντίζουν να πηγαίνουν οικογενειακά σε συναυλίες, ν’ ακουν μουσική στο σπίτι, να δίνουν ερεθίσματα, τότε, το παιδί από μόνο του θα ζητήσει κάποια στιγμή να ασχοληθεί.
Πολλοί γονείς, στην προσπάθειά τους να προσφέρουν τα πάντα, πιέζουν το παιδί να ξεκινήσει όργανο. Μετά το πιέζουν να μελετάει και το αποτέλεσμα το ξέρουμε όλοι.
Τα παρατάει, σιχαίνεται το όργανο και το ξαναθυμάται όντας φοιτητής/τρια. Γι’ αυτό ας μην βιαζόμαστε (βάζω και τον εαυτό μου μέσα).
Το μουσικό παιχνίδι που υπάρχει σε κάποια ωδεία, μουσική προπαιδεία ή μια καλή παιδική χορωδία είναι μία άριστη πρώτη επαφή. Μετά τα πράγματα εξελίσσονται από μόνα τους.
Διδάσκεται σήμερα η μουσική παράδοση μέσα απο την εκπαίδευση;
Όχι. Ή όχι όσο θα έπρεπε. Το ένα σκέλος είναι ο παραδοσιακός χορός. Υπάρχουν εξαιρετικοί δάσκαλοι φυσικής αγωγής, που, μέσα από τους παραδοσιακούς χορούς, “περνούν” τη μουσική παράδοση στα παιδιά με έναν πολύ ευχάριστο τρόπο.
Από τη συμμετοχή μου σε φεστιβάλ παραδοσιακών χορών (ως χορεύτρια) έχω να πω ότι οι χοροδιδάσκαλοι στην πλειονότητά τους επιλέγουν πάρα πολύ αξιόλογες εκτελέσεις κομματιών. Υπάρχουν δε χορευτικά με δική τους παραδοσιακή ορχήστρα.
Δίδασκα τραγούδι επί σειρά ετών σε ωδείο στην Άρτα.
Έκεί είχα πολλούς μαθητές από το μουσικό Γυμνάσιο-Λύκειο αλλά και πάρα πολλούς φοιτητές του τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής μουσικής. Στο εκεί μουσικό σχολείο γίνεται μία πολλή καλή προσπάθεια.
Στη Σχολή -η οποία όφειλε να “παράγει” παραδοσιακούς μουσικούς- τα παιδιά στον δικό μου τομέα τουλάχιστον διδάσκονταν να μιμούνται ερμηνευτές από το Youtube. Θέλω να πιστεύω ότι ήταν η εξαίρεση.
Το βέβαιο είναι ότι τέτοιες Σχολές, αν ιδρύονταν σε άλλες 3-4 περιοχές της Ελλάδας, θα βοηθούσαν στη διατήρηση της μουσικής μας παράδοσης.
Υπάρχουν Ελληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;
Πολλοί! Είναι γεμάτες οι όπερες και οι ορχήστρες -κλασσικές και σύγχρονες- του εξωτερικού από Έλληνες!
Εδώ δεν έχουμε τι να τους κάνουμε….Πέρα από την πλάκα, ναι, υπάρχουν πολλοί. Πλέον έχει ανέβει το επίπεδο της μουσικής κατάρτισης στην Ελλάδα.
Το πρόβλημα είναι ότι οι μουσικοί δεν μπορούν να βιοποριστούν από τη μουσική και μόνο.
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;
Για τη σεζόν 2019-20 έχω προγραμματισμένες εμφανίσεις με το κουαρτέτο εγχόρδων Crescendo.
Παράλληλα θα παρουσιάσω τη μουσική βιογραφία μίας μεγάλης κι αγαπημένης Ελληνίδας ερμηνεύτριας κι έχω αναλάβει τη μουσική διδασκαλία των ηθοποιών στην παιδική παράσταση “Όρνιθες”.
Η περσινή μουσικοθεατρική παράσταση ‘Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας” του Όσκαρ Γουάιλντ στην οποία υποδυόμουν τον ομώνυμο ρόλο θα συνεχίσει και φέτος να παρουσιάζεται σε επιλεγμένους χώρους για παιδιά.
Εννοείται ότι η διδασκαλία συνεχίζεται δυναμικά και όπως κάθε χρόνο προκύπτουν νέες ιδέες, προτάσεις, εμφανίσεις και συνεργασίες!!
Βιογραφικό.
Η Ιωάννα Εμμανουήλ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Διπλωματούχος μονωδίας με δασκάλα την Μαρία Πεττεμμερίδου και πτυχιούχος σύγχρονου τραγουδιού από το Εθνικό Ωδείο Αθηνών στην τάξη της Άννας Διαμαντοπούλου.
Πτυχιούχος ανώτερων θεωρητικών, έχει συμμετάσχει σε masterclass με τον Σόνια Θεοδωρίδου, παρακολούθησε το 27ο διεθνές σεμινάριο του Ινστιτούτου Kodaly της Ακαδημίας Λιστ στην Ουγγαρία, με κατεύθυνση τα παιδαγωγικά και την διεύθυνση όπως και την θερινή ακαδημία του Ιονίου Πανεπιστημίου με το ίδιο αντικείμενο.
Έχει περιοδεύσει με την Youth Orchestra of Boblingen σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας τραγουδώντας κλασσικό ρεπερτόριο κι έχει συνεργαστεί με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ σε τηλεοπτικά προγράμματα και συναυλίες.
Έχει συνεργαστεί με συνθέτες όπως ο Γιώργος Χατζηνάσιος, Μίμης Πλέσσας, Γιάννης Μαρκόπουλος, Γιάννης Χριστοδουλόπουλος, Βασίλης Χατζηλούκας, Γιώργος Βούκανος κ.α. ενώ έχει συμπράξει με τον καθηγητή ορθοφωνίας Γεράσιμο Δραγώνα και καλλιτέχνες όπως ο Κωνσταντίνος Τζέμος, Γιώργος Ματθαιακάκης, Κωνσταντίνος Καλύβας, Βανέσσα Καλκάνη, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Βασίλης Γισδάκης, Αργυρώ Καπαρού, Λάκης Χαλκιάς, ο Κώστας Μακεδόνας και άλλους. Πρωταγωνιστεί στην μουσικοθεατρική, παιδική παράσταση «Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας» του Όσκαρ Ουάιλντ.
Εργάζεται ως δασκάλα σύγχρονου και κλασσικού τραγουδιού, φωνητικής και ορθοφωνίας στο Εθνικό Ωδείο και Ωδείο Kodaly.
Προετοιμάζει παιδιά για την εισαγωγή τους σε μουσικά σχολεία, υποψήφιους φοιτητές δραματικών σχολών όπως επίσης και ηθοποιούς στην ορθή εκφορά των ρόλων τους.
