Γιάννης Καστρίτης: “Στη συγγραφή με ώθησε μάλλον η ανάγκη να εκφράσω τη δημιουργικότητά μου σε ένα μη επιστημονικό πεδίο”

“Το όραμα όσων εμπλεκόμαστε με το εγχείρημα του Ataxia School είναι ένα σύγχρονο σχολείο όπου τα παιδιά μαθαίνουν με ευχάριστο τρόπο μέσα από παιγνιακές δραστηριότητες αλλά και συμμετέχουν στη δημοκρατική λήψη αποφάσεων για τη λειτουργία του”

Κύριε Καστρίτη, πείτε μας δυο λόγια για το βιβλίο σας Αθήνα 2222, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24 γράμματα. Τι πραγματεύεται; Η ιστορία εκτυλίσσεται σε έναν φανταστικό, μετα-αποκαλυπτικό κόσμο, αν και στην ουσία μιλάει για το σήμερα. Μετά από μια τεράστια οικολογική καταστροφή, οι προνομιούχοι ζουν σε υπέργειες πόλεις-μανιτάρια ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός ζει στοιβαγμένος σε γιγαντιαίες αποθήκες-κοντέινερ που αποκαλούνται υποτιμητικά Κάτω Κόσμος.
Δύο νέοι, προερχόμενοι από διαφορετικές κάστες, παραδίδονται στην πορεία σε έναν απαγορευμένο έρωτα. Παράλληλα, για λόγους που έχουν να κάνουν και με την ανάδυση μιας τεχνητής Υπερνοημοσύνης, οι δύο φράξιες θα έρθουν αντιμέτωπες και οι δύο ήρωες θα αναγκαστούν να απαντήσουν σε εσωτερικά διλήμματα και να βρουν τον εαυτό τους.
Το μυθιστόρημα θέτει έμμεσα το ερώτημα: συμφωνούμε με την κατεύθυνση που παίρνει ο κόσμος μας; Μήπως χρειάζεται μεγαλύτερος έλεγχος στις εφαρμογές της τεχνολογίας και ειδικότερα της τεχνητής νοημοσύνης; Υπάρχουν τρόποι να δράσει κανείς άμεσα; Σκοπός του βιβλίου είναι να προβληματίσει και να ευαισθητοποιήσει, προσκαλώντας τον αναγνώστη να στοχαστεί χωρίς να δίνει έτοιμες απαντήσεις.

Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το βιβλίο; Σε μια επετειακή συλλογή φωτογραφιών για τα 50 χρόνια από τον Μάη του ’68 με σόκαρε η φράση ‘’είναι δίκαιο να εξεγείρεσαι’’, γραμμένη με κεφαλαία γράμματα σε έναν δρόμο του Παρισιού. Η αισιοδοξία του συγκεκριμένου συνθήματος που εξέφραζε τον παλμό μιας νεανικής εξέγερσης, ερχόταν σε τέλεια αντίθεση με το κλίμα νωθρότητας και ηττοπάθειας που διαπερνάει τις κοινωνίες μας τόσο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Αυτό με έδωσε κίνητρο να γράψω έναν θετικό μύθο για το μέλλον. Παρά τα σκοτεινά στοιχεία του φουτουριστικού περιβάλλοντος του Αθήνα 2222, ο καθένας θα βρει και τα συστατικά μιας  δυνητικής «ευτοπίας».

Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; Στη συγγραφή με ώθησε μάλλον η ανάγκη να εκφράσω τη δημιουργικότητά μου σε ένα μη επιστημονικό πεδίο. Προσφέρει άλλωστε μια σχεδόν απεριόριστη δυνατότητα ελευθερίας, την οποία σπάνια συναντά κανείς στην καθημερινότητά του.
Η απόφαση να γράψω επηρεάστηκε επίσης από την ανάγκη να μοιραστώ και να επικοινωνήσω μια έμφυτη περιέργεια κι έγνοια για τον κόσμο που ζούμε.

Ποιο μήνυμα θα θέλατε να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο σας; Οι ήρωες του βιβλίου μου δρουν σε ακραίες συνθήκες. Αν και όλα μοιάζουν να είναι εναντίον τους, το κεντρικό μήνυμα είναι ότι, ανεξαρτήτως κατάληξης του αγώνα τους, αξίζει να παλέψουν για τις αξίες τους. Αυτό είχα τουλάχιστον κατά νου όταν ξεκίνησα να γράφω το μυθιστόρημα. Οι χαρακτήρες στην πορεία απέκτησαν, βέβαια, τη δική τους υπόσταση και η πλοκή τις δικές της ανάγκες. Έκανα συνειδητή προσπάθεια για να αποφύγω τον διδακτισμό και τις έτοιμες απαντήσεις. Η φιλοδοξία μου είναι η εμπειρία της ανάγνωσης να είναι το ίδιο ευχάριστη για τους αναγνώστες όσο ήταν για μένα η δημιουργία αυτού του φανταστικού κόσμου.

Είστε παιδοψυχίατρος. Τι έχει να σας διδάξει η ενασχόλησή σας με τα παιδιά; Νομίζω ότι τα σημαντικότερα πράγματα που έχω μάθει δουλεύοντας με παιδιά είναι δύο: να έχω λιγότερες βεβαιότητες αλλά και να πιστεύω στις δυνατότητες των νέων για ξεπέρασμα των εμποδίων ακόμη και σε πολύ δύσκολες οικογενειακές ή κοινωνικο-οικονομικές καταστάσεις.

Ποιο είναι το όραμά σας σχετικά με το Ataxia School; Πώς εμπνευστήκατε την ιδέα; Το όραμα όσων εμπλεκόμαστε με το εγχείρημα του Ataxia School είναι ένα σύγχρονο σχολείο όπου τα παιδιά μαθαίνουν με ευχάριστο τρόπο μέσα από παιγνιακές δραστηριότητες αλλά και συμμετέχουν στη δημοκρατική λήψη αποφάσεων για τη λειτουργία του. Ο δάσκαλος έχει ρόλο βοηθού, όχι αυθεντίας, για να τους επιτρέψει να βρουν τον δρόμο τους προς τη γνώση, την οποία αντιλαμβανόμαστε ως κοινό αγαθό.
Απώτερος στόχος είναι ο μετασχηματισμός του εκπαιδευτικού συστήματος για να επικεντρώνεται στο παιδί και τις ανάγκες του. Έχουμε συντονιστεί λοιπόν με τους εκπροσώπους αντίστοιχων εγχειρημάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό και θέλουμε να μπολιάσουμε την κατάρτισή μας στο δημόσιο σχολείο αλλά και στην κοινότητα.
Με πολλά από τα παιδιά της ομάδας είμαστε παιδικοί φίλοι και συμμαθητές. Η ιδέα έχει ωριμάσει στην πορεία των χρόνων μέσα από ατέλειωτες συζητήσεις κι έρευνα. Η ανησυχία μας δεν είναι μόνο θεωρητική. Ως παιδιά, παρότι τυπικά πετυχημένα προϊόντα του σχολικού συστήματος, βλέπαμε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά όταν, για παράδειγμα, αποστηθίζαμε κείμενα που συχνά δεν κατανοούσαμε πλήρως. Δεν θέλουμε λοιπόν οι επόμενες γενιές να περάσουν από την ίδια απαρχαιωμένη κι αμφιβόλου αποτελεσματικότητας διαδικασία.

Γιάννης Καστρίτης
Αθήνα 2222
Σελίδες: 392, Τιμή: 20 ευρώ
ISBN: 978-618-201-549-0
Εκδόσεις 24 γράμματα

Η Δανάη, ένα νεαρό μέλος της κάστας των νεοαριστοκρατών, που ζει σε υπερσύγχρονες υπέργειες πόλεις-μανιτάρια φτιαγμένες από αντιβαρυτικά υλικά, κατεβαίνει στην Αθήνα, στον λεγόμενο «Κάτω Κόσμο», για να μελετήσει την επίδραση της νέας τεχνολογικής θρησκείας σε ανθρώπους κατώτερης νοημοσύνης. Μετά από μια πλανητική οικολογική καταστροφή, η πόλη αυτή έχει μετατραπεί σε ένα είδος τεράστιας αποθήκης για ανθρώπινες υπάρξεις. Εκεί συναντάει τον Ερμή, έναν φοιτητή τεχνοπρογραμματισμού. Στον ελάχιστο ελεύθερο χρόνο του, παλεύει να δημιουργήσει ένα βιντεοπαιχνίδι μήπως και αφυπνίσει τους αφοσιωμένους στην ξέφρενη κατανάλωση συμπολίτες του. Εμπνέεται από τους γραφικούς φίλους του, που έχουν αποσυρθεί στην έρημο απαρνούμενοι τον υπερμοντέρνο πολιτισμό. Η Δανάη από την πλευρά της ακολουθεί την περιέργειά της και ανακαλύπτει με φρίκη τον λόγο που ο πληθυσμός του «Κάτω Κόσμου», παραμένει χρήσιμος για τους άρχοντες των Μανιταριών.  
Όταν οι δύο νέοι ερωτεύονται, τα πράγματα περιπλέκονται κι αυτό συμβαίνει ταυτόχρονα με μια σειρά γεγονότων που θα οδηγήσουν σε ευθεία σύγκρουση τους δύο αντίθετους κόσμους τους. Ο καθένας τους θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους προσωπικούς του δαίμονες, στην προσπάθειά τους να ενηλικιωθούν πραγματικά και να βιώσουν την ελευθερία, παρά τις αντίξοες συνθήκες.
Το μυθιστόρημα έχει στοιχεία ρομαντικά και κοινωνικά, αν και διαδραματίζεται σε ένα περιβάλλον επιστημονικής φαντασίας. Απευθύνεται κατά πρώτο λόγο σε ένα εφηβικό και νεανικό κοινό, τη γενιά που λατρεύει τις δυστοπίες και έχει εξοικειωθεί μαζί τους χάρη σε δημοφιλείς σειρές και ταινίες, αν και θα ενδιέφερε οποιοδήποτε άτομο με ανησυχίες. Ο τόνος του έργου παραμένει ανάλαφρος παρά τα σκοτεινά στοιχεία της κοινωνίας που περιγράφει και αποφεύγει τα κλισέ των χολυγουντιανών επιτυχιών. Καταπιάνεται με σύνθετα ζητήματα όπως η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και η χρήση της τεχνολογίας και θέτει ηθικά ερωτήματα χωρίς να πέσει στην παγίδα του να κάνει κήρυγμα.

Βιογραφικό

Ο Γιάννης Καστρίτης είναι παιδοψυχίατρος και συγγραφέας. Μεγάλωσε στο Δίστομο και σπούδασε στην Ιατρική σχολή της Αθήνας. Μετά την αποφοίτησή του, αποφάσισε να καταρτιστεί στον τομέα του στην Ελβετία. Απέκτησε τον τίτλο της ειδικότητας στα Πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Λωζάνης και της Γενεύης όπου διετέλεσε επιμελητής.
Από το 2018 κι έπειτα, ιδιωτεύει στη Γενεύη όπου εξασκεί την παιγνιοθεραπεία για παιδιά και τη διαπροσωπική θεραπεία για εφήβους και γονείς. Τον ενδιαφέρουν ιδιαίτερα οι εφαρμογές του παιχνιδιού και των δημιουργικών τεχνών στη θεραπεία και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Διατηρώντας μια συνεχή ενασχόληση με παιδαγωγικά ζητήματα, συμμετέχει ενεργά στο εγχείρημα της δημιουργίας ενός πρότυπου δημοκρατικού σχολείου (Ataxia School) στην ιδιαίτερη πατρίδα του.
Διηγήματα και παραμύθια του έχουν εκδοθεί σε συλλογικούς τόμους από διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους. Σε κάθε ευκαιρία, εξασκεί το πάθος του να ταξιδεύει κι έχει κάνει πολλές φορές τον γύρο του κόσμου. Οι άμεσες εμπειρίες από τα ταξίδια του και οι έμμεσες, από το γραφείο της ψυχοθεραπείας, εμπνέουν τη γραφή του. Το τελευταίο διάστημα καταπιάνεται με σύγχρονα κοινωνικά θέματα, όπως η σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία και άλλα ζητήματα βιοηθικής.

Εκδόσεις: 24 γράμματα, Λεωφ. Πεντέλης 77, Χαλάνδρι 152 34, Τηλ.: 210 612 70 74
[email protected], www.24grammata.com