Πολιτισμός και μουσική παιδεία
Είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Από τα αρχαία χρόνια η μουσική -και γενικότερα οι τέχνες- όριζε τον πολιτισμό, εκφράζοντας συναισθήματα, ιδέες, ακόμα και απόψεις.
Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;
Η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα, η οποία ενώνει τους ανθρώπους.
Μπορούμε να παρατηρήσουμε ανθρώπους που δεν γνωρίζονται, ακόμα και που δεν μιλούν την ίδια γλώσσα, να συμμετέχουν μαζί σε κάποιο τραγούδι παίζοντας μουσική, τραγουδώντας, είτε ακόμα και χορεύοντας μαζί στη μουσική. Η μουσική «μιλάει» κατευθείαν στη ψυχή κι επιτρέπει τις αντιστάσεις μας να πέσουν, απαλείφοντας τις διαφορές μας.
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;
Υπάρχουν πάρα πολύ αξιόλογοι μουσικοί σε διάφορα είδη μουσικής τους οποίους θαυμάζω και δύσκολα να ξεχωρίσω.
Μερικοί από αυτούς είναι ο L.v. Beethoven, ο οποίος υπήρξε ένας από τους κορυφαίους και με τη μεγαλύτερη επιρροή συνθέτες. Γράφοντας μεγάλο μέρος της μουσικής του, έχοντας χάσει πια την ακοή του, ο Beethoven «ξέφυγε» από τo ισορροπημένο κλασικό στυλ της εποχής και χαρακτήρισε την απαρχή της ρομαντικής περιόδου, μια περίοδο με συναίσθημα στη μουσική.
Άλλος μουσικός που θαυμάζω είναι Ο Louis Armstrong. Υπήρξε βιρτουόζος τρομπετίστας και επηρέασε σημαντικά της ιστορία της τζαζ, καθώς ανέδειξε τον σολιστικό ρόλο, δίνοντας χώρο για αυτοσχεδιασμό γεμάτο μελωδικότητα και καινοτομία. Θαυμάζω επίσης τον Michael Jackson, έναν φοβερά χαρισματικό μουσικό με μοναδική φωνή και τραγούδια, τα οποία είναι διαχρονικά και αγαπιούνται από ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη.
Ο Michael Jackson άλλαξε τη σκηνή της ποπ μουσικής κι έθεσε τον πήχη πολύ ψηλά. Άλλοι μουσικοί που αγαπώ πολύ είναι Claude Debussy, Elton John, Prince, Beatles, Miles Davis κ.α. Είναι δύσκολο να αναφερθείς μόνο σε έναν, ειδικά όταν τα μουσικά είδη είναι τόσα πολλά!
«Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί». Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;
Αυτή η φράση αγγίζει φιλοσοφικά ζητήματα. Ναι, η μουσική είναι μία, με την έννοια ότι είναι -κυρίως- οργανωμένος ήχος, αλλά αυτή και μόνο η ιδιότητα δεν μου επιτρέπει να κατατάσσω σε αυτή τη μια μουσική όλους τους μουσικούς, τις συνθέσεις, τα στυλ κ.α. όλων των εποχών.
Η μουσική είναι μια αφηρημένη και τόσο πολυδιάστατη έννοια και ο κάθε άνθρωπος επηρεάζεται και εκφράζεται διαφορετικά μέσα από αυτήν. Οπότε οι μουσικοί είναι πολλοί και οι μουσικές ακόμα περισσότερες!!
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;
Σαφώς και η μουσική παιδεία είναι ανάγκη. Η μουσική είναι τρόπος έκφρασης, κοινωνικοποίησης και διδάσκει πειθαρχεία.
Παραπάνω αναφέρομαι στον Louis Armstrong, ο οποίος μαθαίνοντας μουσική στα 20 του χρόνια, σώθηκε από την εγκληματικότητα. Και υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα.
Πως μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;
Κατά τη γνώμη μου, το μεγαλύτερο βάρος που κληροδοτούν οι γονείς στα παιδιά τους είναι οι δικιές τους επιθυμίες και απωθημένα.
Αν ο γονιός αφήσει το παιδί του ελεύθερο να πειραματιστεί πάνω σε τέχνες, αθλήματα κ.α. θα καταλάβει την κλίση του, έτσι ώστε να την ενθαρρύνει.
Διδάσκεται σήμερα η μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;
Δυστυχώς η μουσική παράδοση διδάσκεται μόνο στα μουσική σχολεία. Οι προσπάθειες που γίνονται στα γενικά σχολεία είναι μεμονωμένες.
Υπάρχουν αξιόλογοι Έλληνες μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;
Πάντα υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη εξαιρετικοί Έλληνες μουσικοί. Δυστυχώς πολλοί δεν είναι ευρέως γνωστοί σε κοινό το οποίο δεν ασχολείται.
Μερικοί από αυτούς είναι ο Ιάννης Ξενάκης, ο Δυονύσιος Λαυράγκας, ας μην ξεχνάμε την Μαρία Κάλλας και κάποιοι εν ζωή, η Νανά Μούσχουρη, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, ο Μάνος Χατζηδάκης κ.α.
Βέβαια υπάρχουν και πολλοί νέοι μουσικοί, σολίστες, συνθέτες κ.α., οι οποίοι διαπρέπουν και βραβεύονται. Ένας από αυτούς είναι ο μόλις 29 των πιανίστας Νικόλας Αναδολής.
Τι είναι η μουσικοθεραπεία;
Η μουσικοθεραπεία είναι μία κλινικά αποδεδειγμένη χρήση μουσικών παρεμβάσεων μέσα στο πλαίσια μιας θεραπευτικής σχέσης και η οποία στοχεύει στην επίτευξη εξατομικευμένων στόχων, που έχουν να κάνουν με σωματικές, συναισθηματικές, γνωστικές και κοινωνικές ανάγκες των πελατών.
Ο μουσικοθεραπευτής είναι ειδικά καταρτισμένος και διαθέτει πτυχίο μουσικοθεραπείας.
Μέσα στη συνεδρία, ο μουσικοθεραπευτής δημιουργεί ένα ασφαλές πλαίσιο στο οποίο ο πελάτης νιώθει άνετα να δημιουργήσει, παίξει, τραγουδήσει, ακούσει και γενικά να εκφραστεί μόνος ή μαζί με τον μουσικοθεραπευτή.
Η μουσικοθεραπεία αποτελεί μία συμπληρωματική και όχι εναλλακτική θεραπεία.
Γιατί πελάτης και όχι ασθενής ή θεραπευόμενος; Πρέπει κάποιος να έχει μουσικές γνώσεις για κάνει μουσικοθεραπεία;
Η λέξη πελάτης έχει ρίζα στο αρχαιοελληνικό πελάζω, που σημαίνει έρχομαι κοντά, πλησιάζω.
Ο μουσικοθεραπευτής έρχεται κοντά στον πελάτη δημιουργώντας ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Επίσης, ο ασθενής είναι κάποιος που πάσχει από κάποια ασθένεια, ενώ η μουσικοθεραπεία δουλεύει με το υγειές δυναμικό του πελάτη.
Εκτός κι αν ο μουσικοθεραπευτής δουλεύει σε νοσοκομειακό περιβάλλον, όπου εκεί ονομάζεται ασθενής. Η λέξη θεραπευόμενος είναι παθητική μετοχή και ο πελάτης δεν είναι ποτέ παθητικός μέσα σε μία συνεδρία.
Μπορεί να είναι δεκτικός, δηλαδή απλά να ακούει, αλλά δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι παθητικός, καθώς δεν ξέρουμε, πώς τον επηρεάζει η μουσική που ακούει.
Η μουσικοθεραπεία είναι για όλους και όλες τις ηλικίες ανεξάρτητα των μουσικών γνώσεων, καθώς βασίζεται στην αυθόρμητη και πηγαία παραγωγή μουσικής. Πολλές φορές μάλιστα, οι μουσικοί αποτελούν τους δυσκολότερους πελάτες, καθώς συχνά τους είναι δύσκολο να αφεθούν τελείως και να μην σκεφτούν μουσικά!
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;
Μέσα στους επόμενους δύο μήνες παίρνω κι επίσημα το πτυχίο μου στη μουσικοθεραπεία.
Παράλληλα, εκπαιδεύομαι σε μία μέθοδο δεκτικής μουσικοθεραπείας στο Μόναχο. Τελειώνοντας με αυτό, ενδιαφέρομαι για εξειδίκευση στη μουσικοθεραπεία σε νοσοκομειακό περιβάλλον, καθώς το όνειρό μου είναι να δουλεύω ως μουσικοθεραπεύτρια σε νοσοκομείο αλλά και ιδιωτικά.
Τον Ιούλιο του 2020 παρουσιάζω στο διεθνές συνέδριο μουσικοθεραπείας στη Νότια Αφρική.
Βιογραφικό
Η Βασιλική Τσακιρίδου είναι μουσικός παιδαγωγός και σύντομα μουσικοθεραπεύτρια. Παίζει πιάνο και κιθάρα. Είναι εκπαιδευόμενη στον καθοδηγούμενο οραματισμό με μουσική (Guided Imagery and Music), μια μέθοδο δεκτικής μουσικοθεραπείας. Έχει συμμετάσχει σε σεμινάριο μουσικοθεραπείας σε νοσοκομειακό περιβάλλον στο νοσοκομείο Beth Israel της Νέας Υόρκης.
Η πρώτη διπλωματική της εργασία έχει τίτλο «Η συμβολή της Gestalt σε συνεδρίες μουσικοθεραπείας σε παιδί στο φάσμα του αυτισμού», ενώ η δεύτερη έχει τίτλο «Η εμπλοκή ατόμου με αυτισμό στη διαδικασία μουσικοθεραπείας: Μελέτη περίπτωσης.
Χρήση της Κλίμακας Μουσικής Εμπλοκής (Music Engagement Scale) ως εργαλείο αξιολόγησης». Έχει παρακολουθήσει συνέδρια και σεμινάρια μουσικοθεραπείας και ψυχολογίας, ενώ έχει παρουσιάσει στο συνέδριο “Creative Arts Interconnection – Paideia – Therapy” του ΑΠΘ τον Μάρτιο του 2019. Τον Ιούλιο του 2020 θα παρουσιάσει στο διεθνές συνέδριο μουσικοθεραπείας στη Νότια Αφρική. Έχει δουλέψει με πληθυσμό με ειδικές ανάγκες και άνοια. Αυτή τη στιγμή εργάζεται ως μουσικοθεραπεύτρια σε κέντρο διημέρευσης και φροντίδας ατόμων με αυτισμό στη Θεσσαλονίκη.
Επικοινωνία: [email protected]
