Ένα δοκίμιο θεωρίας και κριτικής του κινηματογράφου που εξετάζει το αποτύπωμα του μεταμοντερνισμού πάνω στη βιομηχανία του Νέου Χόλιγουντ.
Το μέχρι πρότινος ανώνυμο μαζικό κοινό διεκδικεί και η ευρωπαϊκή διανόηση βρίσκεται σε κρίση. Η ρήση του Walter Benjamin ότι “η μοντερνικότητα ήταν γεννημένη κάτω από το άστρο της αυτοκτονίας” έμελλε να αποδειχθεί πέρα για πέρα επαληθεύσιμη.
Το κίνημα του μεταμοντερνισμού σήμανε την ισοπέδωση των φραγμάτων μεταξύ “υψηλής” και “χαμηλής” τέχνης, αλλά και κάθε διαχωρισμού και διάκρισης που η άλλοτε περιορισμένη επικοινωνία του κοινού με το έργο, ή και του κοινού με το υπόλοιπο κοινό, επέβαλε σε πομπούς και δέκτες. Και κάπως έτσι επήλθε η τομή ανάμεσα σε Παλιό και Νέο Χόλιγουντ.
Στον μεταμοντέρνο κινηματογράφο η ερμηνευτική δεινότητα των μεγάλων αφηγήσεων αμφισβητείται, η γνώση νομιμοποιείται μέσω της αρχής της αποδοτικότητας και η τεχνική αναπαραγωγιμότητα της τέχνης συνθέτει έναν κόσμο διαρκών αναιρέσεων και επανεγγραφών.
Pulp Fiction, μία από τις πιο επιδραστικές ταινίες του Νέου Χόλιγουντ.
Ήρωες που “ακούνε ρέγκε, βλέπουν γουέστερν, τρώνε στα McDonald’s για μεσημεριανό και εθνική κουζίνα για βραδινό, φοράνε παριζιάνικο άρωμα στο Τόκιο και ρετρό ρούχα στο Χονγκ Κογκ”. Η ταινία παρουσιάζει σωρεία στοιχείων της μεταμοντέρνας συνθήκης: συνονθύλευμα, έννοια του απερίγραπτου, έλλειψη γραμμικότητας, υπερ-πραγματικότητα, αμερικανικός μηδενισμός. Το μπάουχαους καταστάλαξε στα έπιπλα και τις καφετιέρες μας και η Αγία Γραφή στο στόμα του Τζουλς, κακοποιημένη και ακατανόητη.
Και εκείνο που αρχικά ονομάστηκε δικαίωμα του μαζικού κοινού -η παραβίαση των ναών της Τέχνης και της Διανόησης- εξελίσσεται σε αυθαιρεσία.
Η Αφροδίτη Καϊράκη, υπ. διδάκτωρ Ε.Κ.Π.Α., είναι ερευνήτρια κινηματογραφικών σπουδών
