Πολιτισμός και Μουσική Παιδεία.
Ο Πολιτισμός είναι μια έννοια άρρηκτα συνδεδεμένη με κάθε είδος τέχνης.
Το πόσο έχει επενδύσει μία κοινωνία στην ενασχόληση και εξοικείωση των ανθρώπων της με τις τέχνες και τη μουσική, αντικατοπτρίζει την κουλτούρα του λαού της, δημιουργώντας μία αλληλένδετη και αδιάσπαστη σχέση μεταξύ των δύο πολυδιάστατων αυτών εννοιών.
Η εκμάθηση της μουσικής συμβάλλει ευεργετικά στην διαμόρφωση του τρόπου σκέψης και κατά συνέπεια στην διάπλαση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς ενός ανθρώπου. Διευρύνει, εξευγενίζει και παράλληλα πειθαρχεί το πνεύμα, αρχικά σε ατομικό και κατ’ επέκταση σε συλλογικό επίπεδο, αποτελώντας τον καθρέφτη ολόκληρης της κοινωνίας στο σύνολό της.
Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;
Η μουσική αποτελεί κατά κοινή ομολογία μία παγκόσμια γλώσσα. Μια γλώσσα που δεν χρειάζεται απαραίτητα να την μιλάς για την καταλάβεις.
Φτάνει να την ακούσεις για να σε ταξιδέψει, και να σε κάνει ένα με τους γύρω σου.
Από αρχαιοτάτων χρόνων οι άνθρωποι ανεξαρτήτου φυλής, καταγωγής, και πεποιθήσεων «ντύνουν» διάφορες εκφάνσεις της ζωής τους με μουσική.
Από τις πιο απλές καθημερινές ασχολίες, στις πιο σημαντικές, κοινές χαρές και λύπες. Η μουσική γεννάει κοινά συναισθήματα, βιώματα και εμπειρίες, δημιουργώντας πολλές φορές αδιάσπαστους δεσμούς ανάμεσα σε ετερόκλητες ομάδες ανθρώπων, που τελικά βρίσκουν ένα σημείο σύγκλισης μέσω αυτής.
Ο Debussy είχε πει πως «η μουσική είναι ίσως η πιο ευγενική από τις τέχνες, γιατί δίνει στην ανθρώπινη ψυχή τη δυνατότητα να εκφραστεί τελείως ελεύθερα, δίχως να περιορίζεται από σύμβολα όπως τα χρώματα ή οι λέξεις», υπερτονίζοντας με αυτό τον τρόπο τον οικουμενικό της χαρακτήρα.
Βέβαια όποιον καλλιτέχνη και να ρωτήσεις θα βρει ατράνταχτα επιχειρήματα που θα αποδεικνύουν περίτρανα τη μοναδικότητα της τέχνης του.
Εγώ προσωπικά, θα συμφωνήσω με το Debussy. Τι να πω. Δεν μπορώ να είμαι αντικειμενική
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;
Θαυμάζω ιδιαίτερα του πρακτικούς και εμπειροτέχνες μουσικούς. Δεν έχω να σου πω ένα μόνο όνομα. Θαυμάζω κάθε άνθρωπο, ο οποίος δίχως να έχει τις συμβατικές και ίσως απαραίτητες για κάποιους μουσικές γνώσεις, θεωρητικές και πρακτικές, καταφέρνει να μάθει να παίζει τη μουσική που του αρέσει, να εκφράζεται μέσα από αυτή και πολλές φορές να ξεπερνάει σε ερμηνεία ακόμα και τους επαγγελματίες του είδους.
Για να μην παρεξηγηθώ. Δεν υποτιμώ, ούτε υποβιβάζω το θεωρητικό μουσικό υπόβαθρο. Πώς θα μπορούσα άλλωστε!
Δεν αναφέρομαι στην δεξιοτεχνία, ούτε και στην τεχνική παιξίματος, που όπως ξέρουμε κατακτώνται έπειτα από χρόνια εντατικής μελέτης και ενασχόλησης με το κάθε μουσικό όργανο.
Αναφέρομαι κυρίως σε αυτό το πάθος και τη λαχτάρα που μας οδήγησαν όλους εμάς (επαγγελματίες και μη) να ασχοληθούμε με τη μουσική από μικρά παιδιά. Αυτό είναι η κινητήριος δύναμη.
Η θέληση και η αγάπη για τη μουσική είναι αυτά που θα σε μάθουν πως να παίζεις μουσική με την ψυχή σου και όχι τα βιβλία.
Τα βιβλία θα είναι πάντα ένας καλός σύμβουλος, ένας μπούσουλας, αλλά θα έρχονται πάντα δεύτερα όσον αφορά το πείσμα ενός ανθρώπου που θέλει να μάθει και να μιλήσει μέσα από τη μουσική.
Το θεωρητικό υπόβαθρο βέβαια, όπως σε κάθε επιστημονικό πεδίο, θα είναι πάντα απαραίτητο για να πάει κάποιος ένα βήμα πάρα πέρα τη σκέψη του, να διευρύνει τους μουσικούς του ορίζοντες και να οργανώσει καλύτερα την έμπνευσή του.
Να ξέρει δηλαδή με επιχειρήματα, τι παίζει ακριβώς, σε ποιο σημείο και γιατί, δημιουργώντας πάνω σε γερά θεμέλια.
“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί.”
Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;
Αυτή η φράση περικλείει μέσα της το νόημα όλης της ανθρώπινης ύπαρξης κατά την άποψη μου. Αυτός ο κόσμος θα ήταν μάλλον πάρα πολύ βαρετός αν είμασταν όλοι ίδιοι.
Αν αντιδρούσαμε, συμπεριφερόμασταν, μιλούσαμε και κινούμασταν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Αυτό που κάνει τον κόσμο μας να έχει κάποιο ενδιαφέρον είναι η διαφορετική αντίληψη και οπτική που έχει ο καθένας μας για τον κόσμο αυτό.
Αν επεκτείνουμε λίγο αυτή τη θεώρηση αναφορικά με την εκτέλεση ενός μουσικού έργου, αυτό που κάνει τη μουσική να έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον είναι ίσως η διαφορετική οπτική του κάθε μουσικού για το εκάστοτε μουσικό έργο και τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε αυτό να αποδοθεί ερμηνευτικά.
Η ίδια παρτιτούρα, δεν θα ακουστεί ποτέ ακριβώς με τον ίδιο τρόπο την δεύτερη φορά, ακόμα κι αν παιχτεί από τον ίδιο εκτελεστή. Πόσο μάλλον όταν παρουσιάζεται από διαφορετικούς εκτελεστές, όπου ο καθένας έχει ένα μοναδικό, προσωπικό μουσικό στυλ.
Κάθε ερμηνεία παρουσιάζει την προσωπική άποψη του εκάστοτε μουσικού για το πως θα έπρεπε να ακουστεί ένα μουσικό έργο, τα περισσότερα εκ των οποίο έχουν παιχτεί χιλιάδες φορές.
Οι νότες στο χαρτί παραμένουν οι ίδιες, αλλά ο ήχος τους ζωντανεύει στα χέρια διαφορετικού ανθρώπου κάθε φορά. Και όπως είπαμε κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του μοναδικό τρόπο να αντιλαμβάνεται τα πράγματα.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;
Λαμβάνοντας υπ’ όψη τη οικονομική δυσχέρεια πολλών οικογενειών στις μέρες μας, η ενασχόληση με τη μουσική αποτελεί ίσως ένα ακριβό χόμπι, σιγουρά όμως όχι απαγορευτικό.
Ένας γονιός που παλεύει μετά βίας να συντηρήσει την οικογένεια και το σπίτι του, δεν θα ασχοληθεί με το αν τα παιδιά του θα γραφτούν στο ωδείο ή όχι. Κακά τα ψέματα.
Το πιο πιθανόν είναι να προτιμήσει να κάνουν μία δεύτερη ξένη γλώσσα για να εξασφαλίσουν το μέλλον τους, παρά μουσική. Για ένα παιδί όμως ή έναν ενήλικα που θέλει πραγματικά να ασχοληθεί με κάποιο μουσικό όργανο, ο τρόπος, ο χρόνος και ο τόπος πάντα βρίσκονται.
Όσον αφορά την αναγκαιότητα, δεν είναι τυχαίο ότι η εκμάθηση της μουσικής θεωρούνταν ανάγκη επιτακτική κατά τον Πλάτωνα και αποτελούσε μέρος της βασικής εκπαίδευσης των παιδιών στην αρχαιότητα.
Όπως προανέφερα η ενασχόληση με κάποιο μουσικό όργανο επιδρά καταλυτικά στην καλύτερη νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού, διευρύνοντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητά του.
Θα έπρεπε λοιπόν η πολιτεία, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψιν την ευεργετική επίδραση της μουσικής στην ανάπτυξη των παιδιών, να την εντάξει σοβαρά πλέον στο ωρολόγιο πρόγραμμα όλων των βαθμίδων και όχι να προσπαθεί χρόνο με το χρόνο να την εξαλείψει ως ένα ακόμα αχρείαστο μάθημα.
Ένα μάθημα που η αξία του, δυστυχώς συνεχίζει ακόμα να υποτιμάται από πολλούς γονείς και συναδέρφους εκπαιδευτικούς.
Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;
Το αν ένα παιδί έχει ταλέντο και κλήση στην μουσική, φαίνεται συνήθως από τα πρώτα κιόλας έτη. Είναι κάτι πηγαίο, που άπαξ και δοθεί το κατάλληλο ερέθισμα μία φορά, δεν έχει γυρισμό.
Χρειάζεται μία και μόνο μουσική σπίθα για να κολλήσεις το μικρόβιο που θα σε καίει για μια ζωή!
Ένα μεγάλο λάθος που κάνουν οι γονείς βέβαια είναι να αναγκάζουν το παιδί τους να μάθει ένα οποιοδήποτε μουσικό όργανο, για όλους τους λάθος λόγους.
Είτε γιατί είναι της μόδας, είτε γιατί ο Γιαννάκης της κ. Σοφίας από τον 5ο ξεκίνησε μαθήματα κλασσικού βιολιού και φοβήθηκαν μην μείνει το δικό τους το παιδί πίσω, είτε γιατί οι ίδιοι ως παιδιά ήθελαν να ασχοληθούν με τη μουσική και τους έμεινε μαράζι κτλ., κτλ.
Η προβολή των επιθυμιών του γονιού στο παιδί είναι ένα φαινόμενο που συναντάται δυστυχώς αρκετά συχνά, ιδίως στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Από παιδαγωγικής πλευράς μια τέτοια τακτική θεωρείται άκρως απαγορευτική καταλήγοντας τις περισσότερες φορές να έχει εντελώς αντίθετα αποτελέσματα από το επιθυμητό.
Το πιο εύκολο που μπορεί να κάνει ένας γονιός είναι να απευθυνθεί σε κάποιο μουσικό εργαστήρι της περιοχής του και σε συνεννόηση με του μουσικοπαιδαγωγούς να διερευνήσουν από κοινού τις μουσικές ανησυχίες του παιδιού, δίνοντάς του όσο το δυνατόν περισσότερα ερεθίσματα.
Το πρώτο που μπορούν να κάνουν είναι να αφήσουν το παιδί μέσα σε μία αίθουσα γεμάτη από διαφόρων ειδών μουσικά όργανα. Η περιέργεια και η λαχτάρα να τα εξερευνήσει όλα θα κάνουν όλη τη δουλειά.
Εκεί το παιδί μπορεί να έχει άμεση επαφή με αυτά, να τα ακουμπήσει, να τα επεξεργαστεί, να παίξει μαζί τους, να παράγει και να ακούσει τον ήχο τους, ακόμα και με ανορθόδοξους, για εμάς τους μεγάλους, τρόπους. Δεν έχει σημασία αν η παραγωγή ήχου από κάποιο όργανο γίνει με το συμβατικό ή όχι τρόπο.
Τα παιδιά έχουν εξαιρετικά μεγάλη φαντασία και εφευρετικότητα, προσαρμόζοντας το κάθε τι στις ανάγκες τους. Συνήθως το παιδί θα δείξει την προτίμηση του πάρα πολύ γρήγορα και ίσως εκεί θα έπρεπε να δοθεί βάση από τους γονείς στη συνέχεια.
Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;
Τα τελευταία χρόνια γίνονται όλα και περισσότερες προσπάθειες σύνδεσης της μουσικής μας παράδοσης με την εκπαίδευση, και την ιστορία κάθε τόπου, συγκρίνοντάς την παράλληλα και με τις μουσικές παραδόσεις άλλων λαών και πολιτισμών.
Κατά την άποψη μου όμως η παράδοση δεν διδάσκεται από τα βιβλία ή έστω μόνο από αυτά.
Η παραδόσεις ενός λαού και ακόμα περισσότερο τα μουσικά ήθη και έθιμα μεταλαμπαδεύονται κυρίως βιωματικά και από στόμα σε στόμα. Και αυτός είναι και ο λόγος που όσο κι αν η παράδοση φαντάζει ως κάτι σταθερό και απόλυτο, αλλάζει και εξελίσσεται συνεχώς, σαν ένας ζωντανός οργανισμός.
Όπως ένα δέντρο έχει βαθιά τις ρίζες του στο έδαφος αλλά με τα χρόνια αναπτύσσεται, προσαρμόζει και προσαρμόζεται στις ανάγκες τις κάθε εποχής, έχοντας όμως σταθερές βάσεις.
Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;
Φυσικά και υπάρχουν! Και όσο περνάει ο καιρός η λίστα – ευτυχώς- όλο και μεγαλώνει!
Ως μαθήτρια και αργότερα ως φοιτήτρια στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. είχα την τιμή και την τύχη να γνωρίσω σπουδαίους μουσικούς, καθηγητές μα και συμφοιτητές, αλλά πάνω απ’ όλα σπουδαίους ανθρώπους, με ήθος και αρχές.
Ανθρώπους που δε δίστασαν να μοιραστούν απλόχερα γνώσεις και εμπειρίες δίνοντάς μας όλα τα εφόδια ώστε να χαράξουμε ο καθένας ξεχωριστά το δικό του μονοπάτι στον κόσμο της μουσικής!
Νιώθω ιδιαίτερα τυχερή και τους ευχαριστώ πάρα πολύ!
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;
Προς το παρόν, φέτος λέω να ολοκληρώσω τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Α.Π.Θ., με θέμα τις τεχνολογίες του ήχου και της εικόνας στην παραγωγή και την εκπαίδευση, συνδυάζοντας με αυτό τον τρόπο την αγάπη μου για τη διδασκαλία, αλλά και τη μουσική παραγωγή.
Όσον αφορά το μουσικό κομμάτι θα συνεχίσω τις εμφανίσεις μου για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με το μουσικό σχήμα «Ομάδα Μουσικής Έκφρασης» του κ. Παναγιώτη Καμάρια, πραγματοποιώντας θεματικές συναυλίες, με άξονα αγαπημένους Έλληνες συνθέτες και δημιουργούς του έντεχνου και έντεχνου λαϊκού ρεπερτορίου.
Παράλληλα, στα προσεχώς της νέας χρονιάς είναι και η κυκλοφορία του πρώτου μου single με τίτλο «Οι ψυχές μου» σε μουσική δική μου και στίχους της αγαπημένης φίλης, ηθοποιού και αρθρογράφου Έλλης Πράντζου, το οποίο κυκλοφόρησε σε μία πρώτη unplugged εκδοχή το Φεβρουάριο που μας πέρασε και μπορείτε να το ακούσετε εδώ:
https://www.youtube.com/watch?v=1lfUmZSOX8M.
Τέλος, με την έναρξη της νέας χειμερινής σεζόν – και αφού επιστρέψουμε όλοι από τις παραλίες και μπούμε στους συνηθισμένους ξέφρενους μουσικούς ρυθμούς, δρομολογούνται διάφορες εναλλακτικές εμφανίσεις με αγαπημένους μουσικούς και φίλους σε διάφορα μουσικά στέκια και σκηνές της πόλης, αλλά ακόμα είναι πολύ νωρίς για παραπάνω λεπτομέρειες.
Για το που, πότε και πώς, θα υπάρξει σχετικό feedback μέσω του προσωπικού μου λογαριασμού στο facebook, για όποιον θέλει να μας τιμήσει με την παρουσία του.
Βιογραφικό
Η Ανδριάνα Κόρακα γεννήθηκε στην Πάτρα στις αρχές της υπεροχής δεκαετίας των 90’s. Έχει τελειώσει το Μουσικό Σχολείο, παρακολουθώντας μαθήματα πιάνου, κλασσικής και ακουστικής κιθάρας και παραδοσιακών εγχόρδων.
Τις θεωρητικές σπουδές της συνέχισε στη Θεσσαλονίκη στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ., από όπου και αποφοίτησε με διάκριση και ειδίκευση στα μουσικοπαιδαγωγικά.
Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών της χρόνων συμμετείχε σε πληθώρα μουσικοθεατρικών παραστάσεων με το Μουσικό Πολύτροπο κάνοντας περιοδείες εντός άλλα και εκτός Ελλάδας, ενώ υπήρξε ιδρυτικό μέλος του παραδοσιακού συγκροτήματος Sevdalim Aman.
Τα τελευταία χρόνια ασχολείται επαγγελματικά με τη μουσική και το τραγούδι συμμετέχοντας ως freelance musician σε διάφορα σχήματα της πόλης, με εμφανίσεις εντός και εκτός Θεσσαλονίκης, συνεχίζοντας παράλληλα τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών πάνω στη μουσική παραγωγή.
Λατρεύει τους όμορφους ανθρώπους, το καλό φαγητό, τα έθνικ ηχοχρώματα και τα μινόρε ακούσματα, ενώ η αγάπη της για τα κρουστά πάσης φύσεως φέρνει στο προσκήνιο συνεχώς το φαύλο ερώτημα του Γιοκαρίνη “κιθαρίστας ή ντράμερ” δημιουργώντας υπαρξιακά στην ίδια, άλλα και στους γύρω της, για το τι τελικά θα γίνει όταν μεγαλώσει.
