Ένα διαφορετικό σεμινάριο που συνδυάζει την τέχνη του θεάτρου με την μαγεία του ραδιοφώνου.
Γράφει η Έλενα Διβόλη
Ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος υποκριτικής ξεκινάει δυναμική μια συνεργασία με τον πολυχώρο +αίσθημα και μας προσκαλεί σε μια ραδιοφωνική παράσταση που θυμίζει ιστορικές στιγμές, όπως αυτές που ακούγαμε εξαιρετικές θεατρικές παραστάσεις και μόνο με την φωνή του ηθοποιού κάναμε μαγικά ταξίδια στην φαντασία. Λίγο πριν την έναρξη του νέου project, είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μια συζήτηση γι’ αυτό.
Ένα καινούργιο πολύ ενδιαφέρον σεμινάριο αρχίζει στον πολυχώρο +αίσθημα στο Μοναστηράκι, όπου μέσα από 12 συναντήσεις θα συνδυάσεις την τέχνη του θεάτρου με τη μαγεία του ραδιοφώνου. Μίλησε μας γι’ αυτή την ξεχωριστή πρόταση. Πρόκειται για έναν κύκλο σεμιναρίων του θεάτρου στο ραδιόφωνο. Όσοι το παρακολουθήσουν θα μάθουν να ερμηνεύουν έναν ρόλο στο ραδιόφωνο και πως ηχογραφείται ένα θεατρικό έργο σ’ ένα ραδιοφωνικό μέσο. Το θέατρο στο ραδιόφωνο άλλωστε συνδυάζει την τέχνη του θεάτρου με τη μαγεία του ραδιοφώνου δημιουργώντας ένα ξεχωριστό είδος. Στα μαθήματα που θα αρχίσουν στον πολυχώρο +αίσθημα, θα αναλύσουμε θεατρικά έργα και θεατρικούς χαρακτήρες, θα βελτιώσουμε τα εκφραστικά μας μέσα και θα διευρύνουμε τις υποκριτικές μας ικανότητες μέσα από σύγχρονες δραματουργικές τεχνικές. Παράλληλα, θα δουλέψουμε την αναπνοή, την παύση και τη σιωπή, την ένταση και τη χροιά της φωνής, την άρθρωση και την ορθοφωνία. Στοιχεία που αποκτούν μεγαλύτερη σημασία όταν ένα θεατρικό έργο παρουσιάζεται στο ραδιόφωνο.
Υπάρχει μία νέα «τάση»… τα έργα τέχνης που έχουν αποκλειστικά ως μέσον τη φωνή, να κερδίζουν συνέχεια έδαφος. Βλέπουμε σε μεγάλους ραδιοφωνικούς σταθμούς την αναβίωση του ραδιοφωνικού θέατρου, αλλά και όλη αυτή τη μόδα με τα podcast που συνεχώς αναπτύσσεται, παράλληλα με τις αφηγήσεις βιβλίων. Που αποδίδεις αυτήν την νέα ανάγκη που έχει δημιουργηθεί από το κοινό; Πραγματικά πολλοί ραδιοφωνικοί σταθμοί έχουν αναβιώσει το θέατρο στο ραδιόφωνο. Και εγώ έχω συμμετάσχει στο νέο project της ΕΡΤ, «Άκου, η παράσταση αρχίζει», ως ηθοποιός αλλά και ως σκηνοθέτης στο Δεύτερο και στο Τρίτο Πρόγραμμα. Θεωρώ ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας σήμερα έχει οδηγήσει σ’ αυτή την αλματώδη αύξηση των audio books, των podcasts αλλά και του θεάτρου στο ραδιόφωνο. Στη σημερινή εποχή όλα κινούνται γύρω από το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το κινητό μας τηλέφωνο. Αν το σκεφτείς, με ένα κινητό τηλέφωνο μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα podcast και συγχρόνως με ένα κινητό τηλέφωνο μπορούμε να ακούσουμε ένα podcast την ώρα που εργαζόμαστε ή μαγειρεύουμε ή κάνουμε άλλες δουλειές στο σπίτι μας. Ζούμε σε έναν ψηφιακό κόσμο και ήταν αναμενόμενη εξέλιξη να ακούμε μία είδηση, ένα βιβλίο ή ένα θεατρικό έργο παρά να τα διαβάζουμε στο χαρτί.
Ζούμε σε μία κοινωνία που μας έχουν μάθει πόσο σημαντική είναι η ωραία εμφάνιση, Χωρίς να μας πούνε πως να βελτιώσουμε τον τρόπο ομιλίας ώστε να γίνει πιο γοητευτικός, πιο ορθοφωνικός, Χωρίς να μας μιλήσουν για την σημαντικότητα που έχει η αγωγή του λόγου. Πώς σου ήρθε ιδέα να ασχοληθείς με αυτό; Στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στην Αμερική είναι πολύ διαδεδομένο το μάθημα του «Θεάτρου στο ραδιόφωνο». Στην Ελλάδα, δεν διδάσκεται ακόμη στις Δραματικές σχολές. Η Δέσποινα Κλούβα, καλλιτεχνική διευθύντρια, που έχει ζήσει στην Αμερική, είχε την ιδέα να διδάξω την τεχνική της αφήγησης, πριν από πέντε χρόνια περίπου. Από τότε έχει μεγάλη ανταπόκριση. Είναι ένα ξεχωριστό είδος που αγαπώ πολύ και χαίρομαι που με κάλεσε ο Στέλιος Καλαθάς να κάνω ένα σεμινάριο και στον δικό του χώρο, στον πολυχώρο +αίσθημα.
Το σεμινάριο απευθύνεται σε επαγγελματίες ηθοποιούς η μπορεί να το παρακολουθήσει και κάποιος άλλος; Το σεμινάριο απευθύνεται σε ενηλίκους που αγαπούν και τις δύο τέχνες, το θέατρο και το ραδιόφωνο και θέλουν να εξασκήσουν τις υποκριτικές τους ικανότητες πίσω από ένα μικρόφωνο. Φυσικά μπορεί να το παρακολουθήσει και όποιος ενδιαφέρεται να εξασκήσει την τέχνη του λόγου και να βελτιώσει την ορθοφωνία του.
Στο τέλος του κύκλου θα ηχογραφηθεί και ένα θεατρικό έργο σε στούντιο. Φαντάζομαι εκεί θα χρειάζεται μία άλλη τεχνική. Πόσο δύσκολο η πόσο εύκολο είναι για κάποιον που δεν έχει αντίστοιχες εμπειρίες; Ο στόχος του κύκλου των σεμιναρίων είναι να αποκτήσουν μια στοιχειώδη τεχνική ακόμη και αυτοί που δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία, είτε στο ραδιόφωνο, είτε στο θέατρο. Οι μαθητές θα μάθουν πώς να ερμηνεύουν έναν ρόλο και πώς να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με μόνο εργαλείο τη φωνή τους. Η σωστή άρθρωση και η ορθοφωνία, ο ρυθμός του λόγου, οι παύσεις και η ένταση της φωνής θα αποτελέσουν επίσης αντικείμενο των μαθημάτων.
Η φωνή μας είναι το αόρατο μονοπάτι που εισβάλλουμε στο υποσυνείδητο του άλλου και μπορούμε να τον χαλαρώσουμε, να τον εκνευρίσουμε, να περάσουμε τις φοβίες και τις ανασφάλειες μας, ή να τον κάνουμε να ταξιδέψει και να ερωτευτεί. Είναι ουσιαστικά ένα «χρυσό κλειδί», που όλοι πρέπει να μάθουμε να το χρησιμοποιούμε σωστά. Άρα ολοκληρώνοντας κάποιος το σεμινάριο αυτό θα μάθει να κάνει σωστή χρήση αυτού του κλειδιού; Η φωνή μας είναι ίσως όπως πολύ σωστά λέτε το «χρυσό κλειδί». Είναι νομίζω γνωστή η ιστορία του μεγάλου παραμυθά Jacob Grimm, ενός από τους δύο αδελφούς Grimm, που το 1794 όταν ήταν μικρό αγόρι χρειάστηκε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για να του αφαιρεθεί ένας όγκος. Δεν μπορώ καν να φανταστώ ένα χειρουργείο 200 χρόνια πριν. Η επέμβαση πέτυχε με τη βοήθεια ενός παραμυθά που διηγήθηκε στο εννιάχρονο αγόρι μια ιστορία, με τόσο ξεχωριστό τρόπο, που τράβηξε την προσοχή του παιδιού και έτσι ξέχασε τον πόνο του χειρουργείου. Αυτή η τέχνη της αφήγησης ήταν η αφορμή για να ασχοληθούν οι αδερφοί Grimm με το παραμύθι. Ο αφηγηματικός λόγος έχει τελικά τέτοια δύναμη που μπορεί να μας «υπνωτίσει» και να βγάλει από μέσα μας το άγχος και τον φόβο. Μπορεί να μας ταξιδέψει σε κόσμους φανταστικούς και ονειρικούς. Δεν είναι τυχαίο ότι διαβάζουμε παραμύθια στα παιδιά πριν κοιμηθούν. Η χροιά της φωνής μας σε συνδυασμό με τον ρυθμό της αφήγησης, τα ηρεμεί και τα γαληνεύει με τέτοιο τρόπο, ώστε όνειρα γλυκά να έρχονται στο προσκεφάλι τους. Είναι δύσκολη και χρονοβόρα η τέχνη της αφήγησης. Αλλά σίγουρα, μετά το τέλος του σεμιναρίου οι μαθητές θα έχουν μάθει τα βασικά στοιχεία της αφηγηματικής τεχνικής.
Πληροφορίες σχετικά με το σεμινάριο μπορούν να βρουν όσοι ενδιαφέρονται στον πολυχώρο +αίσθημα Αθηνάς 30 -Μοναστηράκι και στα τηλέφωνα 2114061830 -6933293229 -6977082020
Στέλιος Καλαθάς
Ηθοποιός, Σκηνοθέτης http://www.facebook.com/theatro33 http://synaisthimatikhdialektikh.com
