Επιμέλεια: Εύα Πετροπούλου Λιανού
A cura di Angela Kosta Accademica, scrittrice, poetessa, saggista, traduttrice, promotrice, giornalista, direttrice del quotidiano Dritare e Re e deputata. Direttore e vice Redattore capo dell’Albania Press
POEMS IN BILINGUAL ITALIAN – ALBANIAN BY THE POET LULZIM HAJDARI
Sot sjellim për lexuesit në dygjuhësh
disa poezi të poetit kuksian Lulzim Hajdari.
Në vargjet e autorit shtrihet gjerësisht me mjeshtëri platforma e jetës me të gjithë brendësinë e saj: emocionet, dëshirat, melankolinë, nostalgjinë dhe pjekurinë e virtytet e njeriut. Tek këto vargje shfaqen gjithashtu ndjenja e dashurisë së madhe dhe të përjetshme, natyra melankolike me dhimbje dhe mallin e pashuar kundrejt të dashurës të cilën e dashuron dhe e admiron bukurinë e saj hyjnore aq shumë, saqë ai nuk ka nevojë as për dritën e hënës dhe as për yjet ta kundrojë me kërshëri. Nëpërmjet këtyre vargjeve, autori na shpreh gjithashtu keqardhjen për atdheun e tij, lëvdatat e shumta për fitoret dhe trimat e dikurshëm të cilët dje dhuruan jetën për një atdhe sa më të bukur, ndërsa sot asgjë nuk ka mbetur nga këto lëvdata sepse vendi po përjeton degradimin total. “S’di çfar t’i them nipit” është alegoria më e goditur që poeti na paraqet këtu. Figuara e nipit tregon brezin e ardhshëm dhe ky reflektim, na bën edhe ne të pyesim si do të jetë e ardhmja dhe cilat do të jenë perspektivat e saj. Në këto poezi Hajdari përdor metafora me shumë ngjyra të veçanta të cilat kompletojnë të gjithë panoramën e të qenit të dashuruar. Ai arrin të dashurojë në mënyrë platonike dikë të paarrirë realisht por e tija shpirtërisht. Në disa vargje të tjera poeti ngre përsëri me mjaft mjeshtëri siparin e kujtimeve. Thuajse të jetë spektator por njëkohesisht edhe regjisor ai vë në skenën e jetës aktorët e ngurtësuar me zë të mekur, përroin pa ujë, përvëlimin si prush, retorika dhe metafora këto që përshkojnë dhe përçojnë dhimbjen e kohës. Mjaft i bukur peisazhi i vjeshtës nëpërmjet penës së tij, penel shtatë ngjyrash që ngjyros jo vetëm shpirtin e poetit por edhe të lexuesit i cili mbetet i përqëndruar dhe tërheqës nga këto metafora dhe vargje mahnitëse.
Lulzim Hajdari ka lindur me 05 prill të vitit1972 në Shtiqën (Kukës – Albania), mbaroi tetë – vjeçaren dhe shkollën e mesme. Me pas ai kreu studimet e larta për Drejtësi. Që në bankat e shkollës, Lulzim Hajdari
filloi të shkruante prova dhe poezi duke i botuar në revista të ndryshme. Ai ka është vlerësuar me disa çmime letrare brenda vendit si dhe çertifikata të ndryshme vlerësimi. Lulzim Hajdari është Sekretar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë në Kukës.
Po ju paraqesim librat që ka botuar:
– Vajza që trazoi jetën time (Novelë)
– Dëshmia e hënës (Novelë)
– Sytë mashtrues (Novelë)
– Rikthim në jetë (Roman)
– Lisjani (Roman)
– Në letrën e fundit (Poezi)
– Djali me yll dhe vajza me hënë (Përrallë)
– Zogu që sfidoi merimangën gjigande (Përrallë)
Së shpejti në botim e sipër është novela:
“Ditari i një gruaje”.
ËNDËRR ZHVESHUR ERDHI VJESHTA
Ëndërr zhveshur erdhi vjeshta
Vesa preku shpirtin tim,
Dritën e hënës e mori agu
Rrezja e diellit ra n’perëndim.
Bulza uji mbushur degët
Sikur loti në harrim,
Po lag gjethen e këputur
Që ra sipër unit tim.
Fati i thyer gjatë degdisi
Nëpër brigjet e pafund,
Thinjur, rrudhur, sa u mplaka
Rob i lodhur pa u ndal kund.
ËNDËRR THEKUR NGA HARRESA
Gëlon pritja ditë e netë
mos ylberi në shpërthim,
me shtatë ngjyra lehtë e lehtë
I jep ngjyrë shpirtit tim.
Mbet’ sipari i rënduar
dhe aktorër ngurtësuar,
lidhur gjuha, dhimbja nyje
mbeti skena natë pa yje.
Zë i mekur zënë në grykë
mbet’ aktori si statuj,
Prush i kohës n’përvëlim
përroi i shpirtit mbet pa ujë.
Ëndërr thekur nga harresa
gjumi mori udhë pa kthim
U palos dhimbja në shtresa
Në sirtar të arkivit im.
HIPOKRIZIA E FJALËS “KRENARI”
I ndarë në pesë – gjashtë copa jam
I pushtum një jetë të tanë,
E kur lexoj e dëgjoj fjalën “Krenari”
Me plotë goj më duket hipokrizi…
Ne vërtetë s’tentuam të pushtojmë
Nuk jemi barbarë as egoistë,
Por një jetë jemi dhunuar, përdhunuar
E ku ta ve këtë fjalë jo se di…
S’di çfarë t’i them nipit kur më pyet
Pse jemi kaq pak, kaq vend i vogël?
Ç’ti them për gadishullin Ilirjan
Se do më quaj dështak e i dobët.
Tmerrohem kur lexoj e dëgjoj vargje
Të mbushura me lajka e himne pambarim
Për trimëri e beteja t’fitume
E vendi im i tkurrur gati n’finish.
DËSHIRAT KUNDRONIN SHARMIN TËND!
Mbi shpatulla më rëndonin ëndërrat
Që prisnin të t’shikonin rastësishëm,
Jo nën dritën e hënës e yjeve të zjarrta
Por në natën më të errët, nën re,
Se sytë ëndërrues shikojnë përmes saj!
Mbi gjoks shkrifëtinin sikletshëm ëndjet
E dëshirat kundronin sharmin tënd,
Preknin siluetën tënde të përkryer
Puthnin etshëm imazhin e bukur
E unë zhytesha shpirtërishtë në ty!
JE YLLI I PASHUAR I ÇDO MBRËMJEJE
Vargje për ty, do ketë gjjthmonë
Ese, novela dhe romane,
Për ty do bëja gjithçka
Je ylli i pashuar i çdo mbrëmjeje.
Brenda çdo subjekti
Emri jot do figuroj,
Si personazhi më i bukur
Që me pjalmin e luleve të krahasoj.
Ta dish se frymëzimin ma ke shtuar
E jetës m’i ke dhanë kuptim,
Të dua aq shumë sa ende s’po e kupton
Pyet diellin e hënën
ata do ta shpjegojnë.
LULZIM HAJDARI KUKËS – ALBANIA
Lulzim Hajdari è nato il 5 aprile 1972 a Shtiqë (Kukës – Albania), dove ha terminato la terza media e la scuola superiore e poi ha completato gli studi in Giurisprudenza all’università. Fin da giovane, Lulzim Hajdari iniziò a scrivere saggi e poesie, pubblicandoli su varie riviste e giornali. Hajdari ha ricevuto numerosi premi letterari nazionali e vari attestati di apprezzamento. Lui è il Segretario della Lega Degli Scrittori e Degli Artisti Albanesi a Kukës.
Vi presentiamo i libri da lui pubblicati:
– La ragazza che mi turbò la vita (novella)
– La testimonianza della luna (novella)
– Gli occhi ingannevoli (novella)
– Ritorno alla vita (romanzo)
– Lisjani (romanzo)
– Nell’ultima lettera (poesie)
-Il ragazzo con una stella e la ragazza con la luna (fiaba)
– L’uccello che sfidò il ragno gigante (fiaba)
Presto verrà pubblicato il suo nuovo libro: “Il diario di una donna”.
Nei versi dell’autore, la piattaforma della vita con tutto il suo interno è abilmente diffusa: emozioni, desideri, malinconia, nostalgia, maturità e virtù umane. In questi versi appare anche il sentimento del grande amore eterno, l’indole malinconica con il dolore e inestinguibile desiderio per l’amata che ama e ammira così tanto la sua divina bellezza, da non aver bisogno nemmeno del chiarore della luna e delle stelle per ammirarla con passione. Attraverso questi versi l’autore esprime anche il rammarico per la sua Patria, i tanti elogi per le vittorie e gli uomini coraggiosi del passato che ieri hanno dato la vita per una Patria più bella, mentre oggi di questi elogi non resta più nulla, perché il Paese sta vivendo il degrado totale. “Non so cosa dire a mio nipote” è l’allegoria più sorprendente che il poeta presenta qui. La figura del nipote mostra la generazione che avverrà e questa riflessione ci porta anche a noi a chiederci come sarà il futuro e quali saranno le sue prospettive. In queste poesie, Hajdari usa molte metafore con colori particolari che completano tutto il panorama dell’innamorarsi. Lui riesce ad amare platonicamente qualcuno che è irraggiungibile nella realtà ma presente nella sua anima. In alcuni altri versi il poeta solleva nuovamente e abilmente l sipario dei ricordi. Quasi da spettatore ma allo stesso tempo da regista, Hajdari mette in scena la vita degli attori indurito, senza voci, il ruscello senz’acqua, il fuoco ardente che scotta, retoriche e metafore che permeano e trasmettono il dolore del tempo. È veramente sorprendente il paesaggio autunnale attraverso la sua penna, un pennello a sette colori che colora non solo l’anima del poeta ma anche del lettore che rimane concentrato e attratto da queste metafore e versi sorprendenti.
COME UN SOGNO SVESTITO ARRIVÒ L’AUTUNNO
Come un sogno svestito arrivò l’autunno
la rugiada toccò la mia anima
la luce della luna prese l’alba
un raggio di sole apparì ad ovest.
Con bolle d’acqua si riempirono i rami
come fossero lacrime nell’oblio,
annaffiando una foglia strappata
cascandomi addosso.
Il Destino spezzato
a lungo tempo
sulle coste infinite via andò.
Ingrigito, grinzoso
tantissimo invecchiai
uomo stanco senza fermarmi mai.
SOGNO ARDENTE DALL’OBLIO
Giorno e notte attende la pazienza
l’arcobaleno compare
con i sette colori leggermente
sfumature dona alla mia anima.
Dal peso si fermò il sipario
si indurirono i attori
lingua silente, atroci dolori
buia rimase la scena
senza stelle.
Voce rauca indulge in gola
come una statua rimase l’attore
il tempo focoso scotta
il flusso dell’anima senz’acqua rimane.
Sogno ardente dall’oblio
il sonno prese via senza ritorno
si piegò il dolore tra le lenzuola
nel cassetto del mio archivio.
L’IPOCRISIA DELLA PAROLA “ORGOGLIO”
Diviso in cinque o sei pezzi sono
sommerso da una vita intera
E quando leggo o sento la parola “Orgoglio”
un’ipocrisia mi sembra…
Noi davvero non tentammo di conquistare
non siamo né barbari né egoisti
ma durante tutta la vita
ci violentarono e stuprarono
dove metterla questa parola
non saprei…
Non so cosa dire a mio nipote
quando chiederà:
Perché siamo così pochi,
un paese così piccolo?
Cosa posso dirgli della penisola illirica
forse mi chiamerà un fallito e un debole.
Terrore sento quando leggo e ascolto versi
pieni di adulazione e inni infiniti
per coraggiosi e battaglie vinte
e il mio Paese ridotto quasi in finish.
I DESIDERI AMMIRAVANO IL TUO FASCINO!
Sulle spalle mi pesavano i sogni
Che aspettavano per caso rivederti
Non sotto la luce della luna e le stelle ardenti
Ma nella notte più buia, sotto le nuvole,
Poiché gli occhi sognanti attraverso lei guardano.
Sul petto, con imbarazzo si sciolse la voglia
E i desideri il tuo fascino ammiravano
Toccavano la tua silhouette perfetta
Baciando avidamente la bellissima immagine
Ed io con l’anima immergevo in te!
SEI LA STELLA BRILLANTE DI OGNI SERA
Per te, ci saranno sempre versi
Saggi, novelle e romanzi,
Per te farei qualunque cosa
Sei la stella brillante di ogni sera.
All’interno di ogni soggetto
Il tuo nome apparirà,
Come il personaggio più bello
con il polline dei fiori ti confronto.
Sappi che la mia musa aumentasti
E un senso alla mia vita desti.
Ti amo così tanto che ancora non lo accetti.
Chiedi al sole e alla luna
loro te lo spiegheranno.
