Γράφει ο Τραϊκούδης Χρήστος. Οικονομολόγος, προϊστάμενος εμπορικού τμήματος Α’ υλών εταιρείας ανακύκλωσης, Msc in politics & economics in S.E and Eastern Europe, UoM
Ηλεκτροκίνηση στα μεγάλα αστικά κέντρα και η ανάγκη για καθημερινή συντήρηση του αστικού οδικού δικτύου
Πηγές αιωρούμενων μικροσωματιδίων από τις εξατμίσεις των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσεως αλλά και απο άλλες πηγές όπως τα τακάκια των φρένων, οι φθορές στα ελαστικά και στον συμπλέκτη καθώς οι φθορές στο οδόστρωμα εκτιμάται ότι τείνουν να συμβάλλουν εξίσου στις εκπομπές pm10 οι οποίες σχετίζονται με την κυκλοφορία των οχημάτων στα αστικά κέντρα.
Η πέδηση (φρενάρισμα) που προκαλεί φθορά στα τακάκια των φρένων καθώς και στους δίσκους ή τα ταμπούρα (συνήθως στο πίσω άξονα) συμβάλλουν περίπου 20% στις συνολικές εκπομπές pm10 στις μεγαλουπόλεις. Η συχνότητα πέδησης αλλά και η διαχείριση των ουρών αναμονής σε μεγάλα φορτία κίνησης παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ποσοστού αυτού.
Σε ξηρά κλίματα η επαναιώρηση σκόνης που ήδη έχει αποτεθεί στην επιφάνεια του δρόμου διαμέσω αναταράξεων από την κίνηση των οχημάτων και τον άνεμο, έχουν επίσης αρνητική επίδραση στα pm10 και τη συγκέντρωση τους. Μικροσωματίδια επικάθονται και στο σασί αλλά και τους τροχούς του οχήματος και επαναιωρούνται μέσω αναταράξεων. (ας δούμε την κατάσταση του οδικού δικτύου αν είναι σε μία τέτοια κατάσταση ώστε να προκαλεί λιγότερες αναταράξεις)*
Τα υπολείμματα από το φρενάρισμα εξαρτώνται από τη χημική σύσταση των τακακίων-μέτρηση με xrf αναλυτή βλ. φώτο
(κατασκευάζονται με τη μέθοδο sintering) από την οδική συμπεριφορά, το ιστορικό συντήρηση των οχημάτων, την ποιότητα του οδικού δικτύου, τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
*Η κατάσταση του οδικού δικτύου είναι απόδειξη αγάπης για τα κοινά και δείγμα πολιτισμού. Το κακό δίκτυο για παράδειγμα προκαλεί φθορές σε κινούμενα μέρη του αυτοκινήτου τα οποία σε χώρες όπως η Ελλάδα είναι επι το πλείστο εισαγόμενα οπότε επηρεάζουν αρνητικά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Γιατί όμως ένα κακό οδικό δίκτυο δε συντηρείται 365μέρες/χρόνο; Η απάντηση δεν είναι απλή και έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες ιστορικών παθογενειών.
Τα κύρια συστατικά των τακακίων είναι συνδετικά, ίνες, πληρωτικά, πρόσθετα τριβής (λιπαντικά, λειαντικά). Το 20% περίπου από ένα τακάκι είναι τροποποιημένες ριτίνες φαινόλης-φορμαλδεϋλης για αντοχή στη μηχανική και θερμική καταπόνηση.
Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροσωματιδίων από το φρενάρισμα και τη φθορά στο σύστημα των φρένων εντοπίζονται σε διασταυρώσεις, φανάρια και διαβάσεις πεζών. Θα πρέπει να αποφεύγεται το απότομο φρενάρισμα και κυρίως σε κακό οδόστρωμα όπου προκαλούνται μεγαλύτερες αναταράξεις.
Η βελτίωση των εκπομπών καυσαερίων από τους κινητήρες εσωτερικής κάυσης αναμένεται να επιδεινώσει τη συμβολή των μικροσωματιδίων από το φρενάρισμα στα επόμενα χρόνια.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο η φθορά των φρένων είναι η μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή Cu-χαλκός στην ατμόσφαιρα.
Γενικά και χωρίς επι του παρόντος να γίνει αναλυτική αναφορά σε σωματίδια λεπτής φθοράς, χονδροσωματίδια-ενώσεις δυνητικά καρκινογόνες όπως sb2o3(τριοξείδιο του αντιμονίου) που απελευθερώνονται κατά την πέδηση, μεγάλες συγκεντρώσεις ή έκθεση πολύ μεγάλου χρονικού διαστήματος μπορεί να συμβάλλουν στο οξειδωτικό στρές και σε φλεγμονές. …Fe, Cu, Cr, Vanadium etc-όχι δεσμευμένα από πρωτείνες…→οξειδωτικό στρές…
Τα ηλεκτρικά οχήματα και η στόχευση να προωθηθεί η αποκτηση τους στα μεγάλα αστικά κέντρα με έντονο το φαινόμενο της κυκλοφοριακής συμφόρησης.
Τα σύγχρονα ηλεκτρικά φρενάρουν με τη βοήθεια του κινητήρα και του συστήματος ανάκτησης ενέργειας οπότε σε καταστάσεις ομαλής ροής της κίνησης το σύστημα πέδησης μπορεί να χρειαστεί μόνον σε καταστάσεις έκτακτες ή πανικού. Πέρα λοιπόν από λιγότερα ντεσιμπέλ, από μηδενικούς ρύπους από τις εξατμίσεις, καθώς και τη μη χρήση λιπαντικών και ελαίων για κινούμενα μέρη-σαζμάν κ.α, η ηλεκτροκίνηση συμβάλλει και σε λιγότερα μικροσωματίδια από το φρενάρισμα αν κάνει κάποιος οδήγηση με νορμάλ ταχύτητες κίνησης-οχήματα με λιγότερη ορμή
Επομένως η ηλεκτροκίνηση σε αστικά κέντρα με κακή πολεοδομία και λίγες κεντρικές οδούς που φέρουν μεγάλη κίνηση πρέπει να προωθηθεί για τη μείωση των μικροσωματιδίων pm. Στόχευση κινήτρων για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων σε όσους οδηγούν κατά κύριο λόγο εντός αστικού ιστού, θα ήταν μία καλή πρακτική. Βέβαια χρειάζεται να γίνουν και υποδομές φόρτισης παράλληλα καθώς και συντήρηση του οδικού δικτύου διότι τα ηλεκτρικά οχήματα φέρουν μεγαλύτερη αναρτώμενη μάζα λόγω μπαταριών και αυτό σε ένα κακό οδικό δίκτυο μπορεί να προκαλέσει ζημιές στο σύστημα της ανάρτησης και τα ελαστικά-οδική συμπεριφορά-συχνή αλλαγή εισαγόμενων ανταλλακτικών*.
*προσοχή και με τα ανταλλακτικά καθώς είναι σημαντικό να είναι από εταιρείες όπου έχει γίνει ΑνάλυσηΚύκλουΖωής και η παραγωγή δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Σαφώς πρέπει να είναι ποιοτικά με εγκρίσεις τύπου.
Βέβαια αν η φόρτιση των οχημάτων γίνεται από ενέργεια η οποία παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας τότε τα συνολικά αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο και το περιβάλλον είναι πολύ καλύτερα.
Τί αστικό περιβάλλον δημιουργήσαμε για να μπορέσουμε σήμερα να χωρέσουμε και τις υποδομές φόρτισης και το κυριότερο τί πλάνο έχουμε για να το κάνουμε συνολικά καλύτερο;
