Το άρθρο που ακολουθεί είναι ιατρικά ελεγμένο από τον Ειδικό Καρδιολόγο, Δημήτριο Βραχάτη, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Οι απινιδωτές, πλέον, τοποθετούνται συχνά γύρω μας γιατί σε περιπτώσεις ανάγκης μπορούν να σώσουν μία ζωή. Σε κάθε κοινόχρηστο πολυσύχναστο χώρο όπως πάρκα, δημόσιες υπηρεσίες, αεροδρόμια, πλοία, γήπεδα, θέατρα – κινηματογράφοι και πλατείες θα μπορούσε να υπάρχει ένας αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής.
Ασθενείς (και τα άτομα που τους φροντίζουν) με καρδιακές παθήσεις (όπως καρδιακή ανεπάρκεια, μυοκαρδιοπάθειες, αποτραπέντα καρδιακό θάνατο), είναι χρήσιμο να γνωρίζουν τις τοποθεσίες που φυλάσσονται οι αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές (ΑΕΑ) ή να συζητήσουν με τον καρδιολόγο τους την πιθανή ανάγκη εμφύτευσης ενός εμφυτεύσιμου μόνιμου απινιδωτικού συστήματος.
Οι αυτόματοι εξωτερικοί απινιδωτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολύ εύκολα από τον καθένα χωρίς να είναι απαραιτήτως επαγγελματίας υγείας.
Στον αντίποδα ο εμφυτεύσιμος απινιδωτής τοποθετείται με μία μικρή επέμβαση στο σώμα ασθενών με υψηλό κίνδυνο για καρδιακή ανακοπή και δουλειά του είναι να παρακολουθεί συνεχώς τον καρδιακό ρυθμό και να επέμβει άμεσα για την «επίλυση» δυνητικά θανατηφόρων αρρυθμιών.
Είδη απινιδωτών και πως λειτουργούν
Όπως αναφέρθηκε ήδη, οι συσκευές που τοποθετούνται σε δημόσια μέρη με πολυκοσμία σκοπό έχουν να χρησιμοποιηθούν ώστε να σώσουν τη ζωή ενός ατόμου (χορηγώντας ένα «ηλεκτροσόκ») που θα υποστεί καρδιακή ανακοπή και θα βρίσκεται για καλή του τύχη εκεί κοντά (εφόσον κάποιος παριστάμενος γνωρίζει την ύπαρξη του και το χρησιμοποιήσει κατάλληλα).
Αυτές είναι τελείως διαφορετικές συσκευές από τις μόνιμες συσκευές που εμφυτεύονται στα άτομα που έχουν υψηλό (προσωπικό) κίνδυνο να υποστούν θανατηφόρο αρρυθμία.
Αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής
Ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής είναι μία κινητή συσκευή που σκοπό έχει να παρέχει απινίδωση (ηλεκτροσόκ) στην καρδιά, σε άτομα που έχουν υποστεί ανακοπή καρδιάς. Με τη χρήση του απινιδωτή προσδοκούμε την πιθανή «ανάταξη» («διόρθωση») μια θανατηφόρου αρρυθμίας που βρίσκεται σε εξέλιξη. Συνίσταται η χρήση του απινιδωτή σε περιπτώσεις που κάποιος μπορεί να προσβληθεί από καρδιακή ανακοπή ή να πάσχει από αρρυθμίες ή άλλες ασθένειες στη καρδιά.
Οδηγίες χρήσης αυτόματου εξωτερικό απινιδωτή
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε αν βρεθείτε ενώπιον ασθενούς που χρήζει ανάνηψης, είναι να καλέσετε στο 166 προκειμένου να λάβετε οδηγίες από το ΕΚΑΒ και να δρομολογηθεί η επείγουσα διακομιδή του ασθενούς στην πλησιέστερη συγκροτημένη δομή υγείας. Ακολούθως προσεγγίστε τον ασθενή για να του προσφέρετε τις πρώτες βοήθειες.
Για την ενεργοποίηση του απινιδωτή θα ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
- Μεταφέρουμε τον απινιδωτή κοντά στον ασθενή και πατάμε το κουμπί “On”.
- Μόλις ανοίξει η συσκευή, θα ξεκινήσει να δίνει φωνητικές οδηγίες και εντολές για το πως πρέπει να προχωρήσετε.
- Αφαιρείτε την μπλούζα του ασθενούς χωρίς να τον μετακινήσετε και με τις οδηγίες του απινιδωτή τοποθετείτε τα δύο αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια σύμφωνα με τις φωτογραφίες στα σημεία του σώματος που θα σας υποδείξει (συνήθως το ένα στο δεξιό θωρακικό τοίχωμα ψηλά και το άλλο στο αριστερό πλάγιο θωρακικό τοίχωμα προς τα κάτω, ώστε να περιλαμβάνεται ανάμεσα τους η καρδιά).
- Όταν ολοκληρώσετε την τοποθέτηση, ο αυτόματος απινιδωτής θα προχωρήσει σε ανάλυση του ρυθμού μέσω ηλεκτροκαρδιογραφήματος, προκειμένου να καταλάβει αν πραγματικά χρειάζεται απινίδωση. Κατά τη διάρκεια του ελέγχου απαγορεύεται να αγγίζετε τον ασθενή.
- Αν κριθεί απαραίτητη η απινίδωση τότε ο απινιδωτής θα χορηγήσει ηλεκτροσόκ. Θα φορτιστεί αυτόματα και η εκφόρτιση θα γίνει αμέσως μετά το πάτημα ενός κουμπιού, βάσει των οδηγιών. Είναι σημαντικό για τη δική σας ασφάλεια αλλά και του ασθενούς να μην αγγίζετε τον ασθενή κατά τη διάρκεια της εκφόρτισης.
- Στο τέλος της εκφόρτισης θα κληθείτε από τον απινιδωτή να συνεχίσετε την ανάνηψη κάνοντας θωρακικές συμπιέσεις (οι αυτόματοι απινιδωτές έχουν ηχογραφημένο μήνυμα με κατάλληλες οδηγίες).
Ακόμα και να μην είστε εξοικειωμένοι, μην πανικοβληθείτε. Οι οδηγίες που σας δίνονται από τον αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή είναι απλές και σαφείς.
Εμφυτεύσιμος απινιδωτής
O εμφυτεύσιμος απινιδωτής είναι μια συσκευή όπως ο βηματοδότης, η οποία παρακολουθεί συνεχώς τον καρδιακό ρυθμό. Εκτός των κλασικών βηματοδοτικών λειτουργιών, αν εντοπίσει συγκεκριμένες δυνητικά επικίνδυνες αρρυθμίες, προσπαθεί αρχικά να τις διορθώσει κάνοντας πολύ «γρήγορη» βηματοδότηση (αυτό καλείται «αντιταχυκαρδιακή βηματοδότηση»). Στην περίπτωση που αυτό δεν αποδώσει, τότε ο απινιδωτής προχωράει σε εκφόρτιση, δηλαδή δίνει ένα μικρό ηλεκτρικό σοκ στην καρδιά.
Τοποθέτηση και λειτουργία εμφυτεύσιμου απινιδωτή
Η εμφύτευση μόνιμου απινιδωτή γίνεται με τοπική αναισθησία στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα λίγο πιο κάτω από την κλείδα. Τα ηλεκτρόδια συνδέονται στο ένα άκρο στον απινιδωτή και στο άλλο άκρο σε κατάλληλη θέση στην καρδιά μέσω φλεβικής πρόσβασης. Η διαδικασία καθοδηγείται μέσω ακτίνων Χ (ακτινοσκόπηση). Ο καρδιολόγος «ασφαλίζει» το απινιδωτικό σύστημα και τα καλώδια στη θέση τους με μερικά ράμματα. Ασθενείς με εμφυτεύσιμο απινιδωτή, επανέρχονται στην καθημερινότητα τους μερικές ημέρες μετά την επέμβαση. Για ορισμένες δραστηριότητες όπως η οδήγηση, θα πρέπει να περάσει μεγαλύτερο διάστημα.
Ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα πρέπει να ελέγχεται η καλή λειτουργία και η διάρκεια ζωής της μπαταρίας του απινιδωτή από τον καρδιολόγο σας.
Πώς μπορώ να προμηθευτώ απινιδωτή;
Αν θέλετε να προμηθευτείτε αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή για την επιχείρηση ή το σπίτι σας, καλό είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ώστε να σας συμβουλέψει πριν προχωρήσετε σε αγορά. Ιδανικά θα πρέπει να παρακολουθήσετε ένα κύκλο μαθημάτων πρώτων βοηθειών και χρήσης αυτόματου απινιδωτή για το κοινό.
Όσον αφορά τον εμφυτεύσιμο απινιδωτή, αυτό αποτελεί ιατρική πράξη με συγκεκριμένα κριτήρια (ενδείξεις) δεν αφορά τον γενικό πληθυσμό, παρά μόνο συγκεκριμένες ομάδες ασθενών και θα πρέπει γίνει εκτενής αξιολόγηση από καρδιολόγο.
