“As you start to walk on the way, the way appears” Rumi
Mια προσμονή μια υπόκωφη κίνηση, παράλληλα με μια αίσθηση για αναχώρηση. To έργο της Gilda Frumkin όσο ρεαλιστικό, άλλο τόσο αγγίζει το όριο της μεταφυσικής χωρικότητας, άχρονα, αφηγηματικά και ποιητικά.
Αντικείμενα, στοιχεία δραστηριότητας, αποτυπώσεις, μορφές και κόμβοι σε υγρό στοιχείο, χέρσα γη, φυσικά τοπία, γραφικές γωνίες αστικού περιβάλλοντος.
Μέσα στην φαινομενική ακινησία τους, αφουγκραζόμαστε. Νιώθουμε να πάλλεται μέσα τους μια ολόκληρη διαδρομή ζωής σε διαρκείς χτύπους. Κι όμως οι εικόνες της, έχουν παγώσει ένα σημείο αφήγησης.
Υποψιαζόμαστε τον παλμό μιας ψυχής που θέλει να τα πει όλα με άρτιο σχέδιο, πλούσια ζωγραφική δεινότητα, ενώ την ίδια στιγμή ακινητοποιεί, σιωπά, παρατηρεί και ακούει.
Εκεί συναντάμε στο έργο της Gilda ένα πνεύμα μεταφυσικό και ελλειπτικό.
Το ανθρώπινο πέρασμα είναι ένας μεγάλος ενεργειακός κόμβος στο έργο της. Εκεί βρίσκεται συμπυκνωμένη όλη η δική της αφήγηση, έτοιμη ανά πάσα στιγμή να λυθεί, ενίοτε παραμένει μια ηχηρά πλεγμένη μάζα.
Γνωρίζει το πέρασμα των ανθρώπων, υπονοεί την διαδρομή που θα ακολουθήσουν,τα ίχνη που αφήνει πίσω μια στιγμή που συντελέστηκε στον χρόνο. Έρχεται σαν φωτογράφος έπειτα να συλλέξει και να απομονώσει απομεινάρια και ντοκουμέντα.
Με δεξιοτεχνία, τα περιεργάζεται και τα αποτυπώνει ευλαβικά.
Νιώθουμε τον στοχασμό της. Ο θεατής στέκεται κι εκείνος να ατενίσει και να αφουγκραστεί την μοναχικότητα των εικόνων της, να κάνει τις δικές του αναγωγές, να υφάνει τις δικές του αφηγήσεις.
Ενώ τα αντικείμενα της δεν έχουν ταυτότητα «πράγματος», αποτελούν για αυτή αλλά και για τον θεατή, ένα παράγωγο, ένα αποτέλεσμα ή ένα ισοδύναμο. Τα αντικείμενά της, ποδήλατα, κόμποι, βάρκες, χελώνες ρεύματος, καρέκλες, η διαρκής κάθαρση του νερού, είναι τμήματα μιας ζωής με τα οποία η καλλιτέχνης έχει μια σχέση στοργής και συμβίωσης. Το σημαίνον και το σημαινόμενο πολλές φορές αλληλοεπικαλύπτονται.
Εντούτοις, καμιά ανθρώπινη μορφή δεν απεικονίζεται στο ανθρώπινο πέρασμα. Σε ένα λυρικό και- ίσως θα τολμούσαμε να πούμε -μπεκετικό τοπίο, κάτι έχει φύγει, κάτι έχει υπονοηθεί, κάτι αναμένεται. Κυρίως η ανθρώπινη παρουσία.
Η ζωγράφος όμως παραμένει εκεί, κρυμμένη ‘πίσω από’ ή παρατηρώντας σαρωτικά. Εξαντλείται στην αφή, στην ποιητική παρατήρηση του χώρου , στην γενναιόδωρη παραχώρηση του χρόνου για ό,τι έπεται για ό,τι από το παρελθόν δεν έχει ίσως αφομοιωθεί, για ό,τι αξίζει, σαν ίχνος του ανθρώπινου περάσματος, να αποτυπωθεί στην μνήμη.
Επιμένει να απομονώνει στον καμβά της στοιχεία, τα οποία λειτουργούν στο έργο της με μια κοσμική ευρύτητα. Τόσο ονειρική στην ρεαλιστική της απόδοση, συναντάμε το ‘πλαίσιο μέσα σε πλαίσιο’ σε πολλά από τα ζωγραφικά της έργα εν ειδει ‘ονείρου μέσα σε όνειρο’ μιας δημιουργού που ενώ είδε την σκληρότητα της βιωμένης ζωής κατάματα, χωρίς καμιά ψευδαίσθηση, αφέθηκε στο εμπράγματο και στο καθημερινό βίωμα, ενώ ταυτόχρονα κατόρθωσε να φτιάξει μια πραγματικότητα προσωπική για να εμπεριέξει το όνειρο μέσα στο όνειρο. Κι εδώ παραθέτω το ποίημα του Edgar Allan Poe που μου φέρνει στο νου η συγκεκριμένη διαδρομή ζωής της Gilda.
Ονειρο μέσα σε όνειρο
Δέξου ετούτο το φιλί στο μέτωπό σου!
Και τώρα που χωρίζουμε,
Άφησε με να σου πω-
Ότι οι μέρες μου εκύλησαν μέσα στ’ όνειρο
Είναι αλήθεια, όπως το ‘λεγες
Αν όμως, η ελπίδα πέταξε
Μες σε μια νύχτα ή σε μια μέρα,
Μες σ’ένα όραμα η μες στο τίποτα,
Είναι γι’αυτό λιγότερο χαμένη;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό,τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μονάχα μέσα σε όνειρο.
Στέκομαι ανάμεσα στο βογγητό
Μιας θαλασσόδαρτης ακτής,
Και μες στα χέρια μου κρατώ
κόκκους χρυσούς της άμμου-
Πόσο λίγοι! κι όμως πως γλιστράνε
Από τα δάχτυλά μου και βαθιά πάνε,
Καθώς θρηνώ-καθώς θρηνώ!
Θεέ μου! μήπως θα μπορούσα
Μέσα στο χέρι πιο σφιχτά να τους κρατούσα;
Θεέ μου! Πως θα κατορθώσω
Μόνο ένα απ’ το ανίλεο κύμα να γλιτώσω;
Όλα όσα βλέπουμε ή ό,τι φαινόμαστε
Όνειρο είναι μονάχα μέσα σε όνειρο;
(Μετάφραση Στέφανος Μπεκατώρος)
Αυτοδίδακτη, τρυφερή και με τσιμεντωμένη θέληση την ίδια στιγμή, εργάζεται αδιάκοπα για να κατακτήσει τα εκφραστικά της μέσα και το δικό της ιδίωμα, μέσα και έξω από την εποχή της, μέσα και έξω από την εθνική της ταυτότητα, μέσα και έξω από το σώμα της οικογένειας, μέσα στο δικό της φως, με την δική της ροή, με ακατάπαυστη ορμή. Στη συγκεκριμένη ατομική της έκθεση, μάς κοινωνεί ένα έργο υψηλής αισθητικής απόλαυσης, με αναστοχαστική ποιότητα, πολλαπλότητα και ευελιξία στην χρήση αλλά και στον τρόπο που μπορεί να βιωθεί από τον εκάστοτε θεατή.
Γεωργία Τρούλη Visual Artist-Curator
«Ι know you are tired but come, this is the way» Rumi
