Eπιστροφή στα θρανία! Μικρά μυστικά για ομαλή προσαρμογή για γονείς και παιδιά…
Η επιστροφή στα θρανία αλλά και κάθε περίοδος της ζωής μας που σηματοδοτεί αλλαγές, αποτελεί μία ευκαιρία για μικρούς και μεγάλους να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους, να διερευνήσουν το πώς ανταποκρίνονται στις αλλαγές, να μάθουν να σέβονται ο καθείς τον ρυθμό του και ενίοτε να μάθουν (γιατί όχι;) να επεκτείνουν τα όριά τους!
Πάντα η προσαρμογή είναι συνδεδεμένη με την αλλαγή. Τα σημαντικότερα γεγονότα του ανθρώπου έρχονται με αλλαγές. Η αλλαγή είναι συνυφασμένη με την ίδια τη ζωή.
Ως γονείς συχνά κληροδοτούμε στα παιδιά μας τις δικές μας εμπειρίες προσαρμογής. Τα παιδιά εξάλλου είναι οι καθρέφτες των γονιών. Αναπαράγουν αυτό που βλέπουν από τους γονείς τους. Ας αναρωτηθούμε ως ενήλικες πώς αντιδράμε στις αλλαγές και στις νέες συνθήκες; Τι εμπειρίες είχαμε ως παιδιά; Μας καθησύχαζαν ή μας άφηναν μόνους εκτεθειμένους στο φόβο μας για το άγνωστο; Aς ακούσουμε το παιδί μέσα μας και τη δική του τραυματική ή όχι εμπειρία και ας εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι το δικό μας παιδί πάει σχολείο για να κάνουμε αυτά που μας βοήθησαν εμάς ως μαθητές και να επανορθώσουμε για όσα μας ταλαιπώρησαν, έτσι ώστε να μην τα επαναλάβουμε στα δικά μας παιδιά. Ευκαιρία για αυτοΐαση για το γονιό αλλά και χρήση της δική του θετικής ή αρνητικής εμπειρίας για το καλό του παιδιού του.
Ας δούμε και άλλα μικρά μυστικά επιβίωσης αυτή την περίοδο.
Παρουσία ουσιαστική του γονέα, ώστε το παιδί να νιώθει δυνατό να αντιμετωπίσει τη νέα συνθήκη. ’’Είμαι εδώ για σένα’’! Βεβαιώνω για τη συνεχή παρουσία μου δίπλα του για να μετριάσω το ενδεχόμενο άγχος του.
Καθησυχασμός του παιδιού. Αναγνώριση της αγωνίας που βιώνει το παιδί χωρίς κριτική. Πχ. ‘’καταλαβαίνω ότι δεν είναι εύκολο’’. ‘’Είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρεις. Χαίρομαι που προσπαθείς.’’ Μπορούμε να του υπενθυμίσουμε πράγματα που στο παρελθόν το ζόριζαν και κατόπιν τα κατάφερε.
Απαραίτητος χρόνος στην προσαρμογή. Να μην υπάρχει η παράλογη απαίτηση από τον γονιό το παιδί να προσαρμοσθεί άμεσα, εδώ και τώρα, αλλά να σεβαστεί τον προσωπικό ρυθμό του παιδιού του. Να μη συγκρίνουμε το παιδί μας με άλλα. Ο καθένας έχει τη δική του αξία και το δικό του προσωπικό ταξίδι στη ζωή. Επίσης να μη ξεχνάμε ότι το σχολείο οφείλει να ορίζει περίοδο προσαρμογής και οι δάσκαλοι να είναι προετοιμασμένοι κατάλληλα για αυτό. Και όταν δε γίνεται αυτό, οφείλουμε να το διεκδικούμε.
Προσωπική δουλειά του γονιού με τον εαυτό του για να μην περάσουνε τα δικά του άγχη και αγωνίες στο παιδί. Αν δεν ησυχάσει από τους δικούς του φόβους και αγωνίες, δε θα μπορέσει να σταθεί δίπλα σε αυτό που βιώνει το παιδί του. Πχ. λέει ο γονιός ‘’φοβάμαι ότι θα δυσκολευτεί όπως εγώ’’ ή ‘’αμφιβάλλω ότι θα κάνει φίλους’’. Συνήθως είναι δικές του φοβίες και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Για να αγαπήσει το παιδί το σχολείο πρέπει πρώτα οι γονείς να του μεταφέρουνε την αγάπη του για αυτό και τη σημασία που θα έχει για το υπόλοιπο της ζωής του. Είναι καλό να τονίσουμε τα θετικά του σχολείου πχ τα καινούργια πράγματα που θα μάθει, οι καινούργιοι φίλοι που θα κάνει, το ότι θα μάθει να διαβάζει και να γράφει. Μα όντως πόσο σπουδαίο είναι αυτό και πόσα πράγματα θα μπορεί να κάνει γνωρίζοντας να διαβάζει και να γράφει! Μια ωραία ιδέα θα ήταν να επισκεφθούμε το σχολείο μαζί με το παιδί και να ανακαλύψουμε μαζί την κάθε γωνιά. Ακόμη μπορούμε να πάμε μαζί και να διαλέξουμε τα σχολικά είδη και να του μεταφέρουμε τον ενθουσιασμό μας για αυτό το πρώτο του βήμα. Καλό θα ήταν , αν αυτό είναι δυνατόν, να συνοδεύσουμε εμείς το παιδί την πρώτη μέρα στο σχολείο. Ας προσπαθήσουμε να είμαστε παρόντες σε μία σημαντική στιγμή του. Θα μας ωφελήσει διπλά.
Δείχνουμε αντοχή και σθένος στις αντιδράσεις των πρώτων ημερών. Σημαντικό να δώσουμε χώρο στη δυσκολία του, να οπλιστούμε με υπομονή αλλά και να του τονίσουμε και το θετικό της υπόθεσης. Δείχνουμε χαρούμενοι και περήφανοι που έχει μεγαλώσει και πηγαίνει σχολείο. Είναι όντως ένας σπουδαίος σταθμός στη ζωή των παιδιών μας. Και μη ξεχνάμε μια μεγάλη αγκαλιά θεραπεύει τα πάντα. Μην αμελείτε να αγκαλιάζετε τα παιδιά σας. Τα παιδιά για να μεγαλώσουν όμορφα χρειάζονται πολλές πολλές αγκαλιές!
Η δυσκολία του παιδιού να προσαρμοστεί μπορεί να εκφραστεί με διάφορους τρόπους πχ. με άρνηση να πάει στο σχολείο, γκρίνια, με θυμό, με άγχος, με ενούρηση, με αποχή από το φαγητό, με δυσκολίες στον ύπνο, με επιθετική συμπεριφορά κ.α. Τα συμπτώματα είναι ποικίλα, καθώς το κάθε παιδί αντιδρά με τον δικό του ξεχωριστό και μοναδικό τρόπο. Εμείς στεκόμαστε εκεί στην δυσκολία του με υπομονή και αγάπη. Εδώ κρίνεται απαραίτητη η συνεργασία του γονιού με το σχολείο και στην περίπτωση που έχουν εξαντληθεί όλοι οι τρόποι, τότε κρίνεται απαραίτητη η παρέμβαση ενός ειδικού ψυχολόγου που σε συνεργασία με όλους τους φορείς θα βοηθήσει ουσιαστικά το παιδί.
Σκόπιμη θεωρώ και τη συμμετοχή των γονέων σε ψυχοθεραπευτικές ομάδες για να εξελίξουν τον εαυτό τους αλλά και για να εμπλουτίσουν τον γονικό τους ρόλο. Μαθαίνοντας να φροντίζω το παιδί μέσα μου και τον εαυτό μου, μπορώ καλύτερα να φροντίσω το δικό μου παιδί, με περισσότερη σιγουριά και αγάπη. Τα παιδιά ήρθαν στη ζωή μας για να μας μάθουν άπειρα πράγματα, να μας κάνουν πιο σοφούς και καλύτερους ανθρώπους. Ας απολαύσουμε το ταξίδι. Ακούγεται συναρπαστικά πλούσιο!
Κυριακή Σαούλη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt
Μέλος του ΣΕΨ, Εκπαιδευμένη στην Τραυματοθεραπεία Emdr, πιστοποιημένη γελωτοθεραπεύτρια.