ARTFORUM GALLERY
Pantelis & Eva Tsatsis
113 Tsimiski str.
Thessaloniki, Greece,
T. 0030 6946907708
www.artforum.gr, [email protected]
Curating of Digital Exhibition-Texts:
Markella-Elpida Tsichla
Art Historian-Museologist
MANOLIS POLYMERIS
When, in the late ’70s, Polymeris appeared in Athens, at the ‘Zygos’ Gallery, the magazine of the gallery devoted an extensive text written by Chrysanthos Christou which was posted to the cover and in its internal pages (1983). The readers and the art lovers were surprised by the painting of an unknown artist from the distant Florina and in fact a self-taught one, who came to shake the waters of artistic Athens community with his original and powerful expressive language. It was the flickering colors that seemed to refract in the water, the lines that “carved” the tarpaulin as a chisel carves the amorphous matter, were the forms that were deformed in front of a parabolic mirror and the space was indefinable, vague and extraterrestrial. That is why a lot has been said about Manolis Polymeris.
It is true that his painting, since then, has been associated with movements and artists of European modernism. What is certain is that Polymeris was influenced by the domestic and foreign artistic tradition, like all people, artists and non-artists, but drawing on his standards however, those elements that would strengthen his personal profile, highlighting the importance of assimilative power as a charisma and as a driving force for new experiments and personal achievements.
The references to abstract expressionism and Byzantine art, to Picasso, to Francis Bacon, to the German expressionists and Bouzianis, but also to the abstract art of Spyropoulos, confirm the viewer’s (and the critic’s) the attempt to explain a language characterized by unique features. The attempt of the artist to “capture” the by definition infinite aspects of the object (and especially of the human face), to combine the painting with the plastic, as its forms, look like fragile elements that create new spaces. As plastic figures with volumetric dimension, while the distortion of the faces, like the other motifs, betrays a completely personal conquest in the use of color and line.
On the other hand, a mysterious light bathes the forms and the space, in a way that enhances the problematicness of the theme, the dramatic atmosphere and the expressiveness of the whole, as if a theatrical act unfolds beyond the scenes.
These are “images of the timeless”, Christou had written in that historical issue of “Zygos”, because indeed Polymeris through the apparent individuality gives images of the universal and the universal value, elevating the human presence. Which usually dominates in his works through visual and tactile features in a metaphysical symbol of constant effort and in a timeless idea of the tragic aspect of people.
Rarely has Greek painting rendered in an idealistic way, but with representational works, the insidious aspects of a problematic environment, tragically deformed with protagonists “beings” who seem to stem from ancient tragedy.
Undoubtedly, the painting of Manolis Polymeris reminds us of the best moments of painting, which interprets eternal questions with the simple means of an art, which in our case based on the constant exploration of the possibilities of the visual vocabulary staff.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΗΣ
Όταν στα τέλη της δεκαετίας του ‘70, ο Πολυμέρης εμφανίστηκε στην Αθήνα, στη Γκαλερί ‘Ζυγός’, το ομώνυμο περιοδικό του, αφιέρωνε το εξώφυλλο (1983) και τις εσωτερικές σελίδες του ένα εκτενές κείμενο του Χρύσανθου Χρήστου. Οι αναγνώστες και οι φιλότεχνοι αιφνιδιάστηκαν από τη ζωγραφική ενός άγνωστου μέχρι τότε καλλιτέχνη από τη μακρινή Φλώρινα και μάλιστα αυτοδίδακτου, που ήρθε να ταράξει τα νερά της καλλιτεχνικής Αθήνας με την πρωτότυπη και δυνατή εκφραστική του γλώσσα. Ήταν τα τρεμάμενα χρώματα που έμοιαζαν να διαθλώνται στο νερό, οι γραμμές που «χάραζαν» το μουσαμά σαν το καλέμι την άμορφη ύλη, ήταν οι μορφές που παραμορφώνονταν μπροστά σε παραβολικό καθρέφτη και ο χώρος απροσδιόριστος, ασαφής και εξωκοσμικός. Γι’ αυτό ειπώθηκαν πολλά για τον Μανώλη Πολυμέρη.
Eίναι αλήθεια ότι η ζωγραφική του, ήδη από τότε, συσχετίστηκε με κινήματα και καλλιτέχνες του ευρωπαϊκού μοντερνισμού. Το βέβαιο είναι ότι ο Πολυμέρης επηρεάστηκε από την εγχώρια και την ξένη εικαστική παράδοση, όπως όλοι οι άνθρωποι, καλλιτέχνες και μη, αντλώντας ωστόσο από τα πρότυπά του, τα στοιχεία εκείνα που θα ενίσχυαν το προσωπικό του προφίλ, αναδεικνύοντας τη σημασία της αφομοιωτικής δύναμης ως χάρισμα και ως κινητήριος μοχλός για νέα πειράματα και προσωπικές κατακτήσεις.
Οι αναφορές στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό και στη βυζαντινή τέχνη, στον Πικάσο, αλλά και στον Francis Bacon, στους γερμανούς εξπρεσιονιστές και στον Μπουζιάνη, αλλά και στην αφαίρεση του Σπυρόπουλου, επιβεβαιώνουν την προσπάθεια του θεατή (και της κριτικής) να εξηγήσει μια γλώσσα που χαρακτηρίζεται από μοναδικά γνωρίσματα. Η απόπειρα να «συλλάβει» ο καλλιτέχνης τις εξ ορισμού άπειρες όψεις του αντικειμένου (και δη του ανθρώπινου προσώπου), να συνδυάσει το ζωγραφικό με το πλαστικό, καθώς οι μορφές του μοιάζουν σαν εύθραυστα στοιχεία που δημιουργούν νέους χώρους, σαν πλαστικές δηλαδή φιγούρες με ογκομετρική διάσταση, ενώ η παραμόρφωση των προσώπων, όπως και των λοιπών μοτίβων, προδίδει μία απόλυτα προσωπική κατάκτηση στη χρήση του χρώματος και της γραμμής.
Απ’ την άλλη μεριά, ένα μυστηριακό φως λούζει τις μορφές και τον χώρο, με τρόπο που ενισχύεται η προβληματικότητα των σκηνών, η δραματική ατμόσφαιρα και η εκφραστικότητα του συνόλου, σαν να εκτυλίσσεται μία θεατρική πράξη πέρα από τις κουίντες.
Πρόκειται για «εικόνες του διαχρονικού», είχε γράψει ο Χρήστου σε εκείνο το ιστορικό τεύχος του «Ζυγού», γιατί πράγματι ο Πολυμέρης μέσα από τη φαινομενική ατομικότητα δίνει εικόνες του καθολικού και της πανανθρώπινης αξίας, ανυψώνοντας την ανθρώπινη παρουσία, η οποία κατά κανόνα κυριαρχεί στα έργα του μέσα από οπτικά και απτικά χαρακτηριστικά σε μεταφυσικό σύμβολο της διαρκούς προσπάθειας και σε διαχρονική ιδέα της τραγικής όψης των ανθρώπων.
Σπάνια η ελληνική ζωγραφική απέδωσε με τρόπο ιδεατό, αλλά με έργα αναπαραστατικά, τις μύχιες όψεις ενός προβληματικού περιβάλλοντος, τραγικά παραμορφωμένου με πρωταγωνιστές «όντα» που δείχνουν σαν να πηγάζουν από αρχαία τραγωδία.
Αναμφισβήτητα, η ζωγραφική του Μανώλη Πολυμέρη μας παραπέμπει στις πιο καλές στιγμές της ζωγραφικής, που ερμηνεύει αιώνια ερωτήματα με τα απλά μέσα μιας τέχνης, που στην περίπτωσή μας βασίζεται στη διαρκή εξερεύνηση των δυνατοτήτων του προσωπικού του εικαστικού λεξιλογίου.
