Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη
Τις φωνές και τις δυνάμεις σπουδαίων γυναικών από ολόκληρο τον κόσμο, προκειμένου να σταλεί ένα δυνατό μήνυμα για την ανάγκη περισσότερης και αληθινής ισότητας, ένωσε το Ίδρυμα «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» στο πλαίσιο της Διεθνούς Διαδικτυακής Συζήτησης «Οι Γυναίκες στην Εποχή της Πανδημίας» που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 8 Μαρτίου 2021, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
Με πρωτοβουλία της Πρέσβεως Καλής Θελήσεως της UNESCO κυρίας Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη και με την ιδιαίτερα τιμητική συμμετοχή της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, 20 γυναίκες από ολόκληρο τον κόσμο, με σημαντικό έργο σε διεθνείς οργανισμούς και κέντρα λήψης αποφάσεων, στις επιστήμες, στην κοινωνική προσφορά, στην πολιτική και στα ΜΜΕ αντάλλαξαν εμπειρίες και απόψεις γύρω από τον σπουδαίο ρόλο που μπορούν και πρέπει να παίξουν οι γυναίκες στις δύσκολες εποχές που ζούμε, καθώς και για τις μεγάλες προκλήσεις με τις οποίες τις έφερε αντιμέτωπες η πανδημία.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ/ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Κατά την έναρξη της Συζήτησης, η κυρία Βαρδινογιάννη μίλησε αναλυτικά για τις δραματικές συνέπειες της πανδημίας στις ζωές των γυναικών παγκοσμίως, οι οποίες έχουν πληγεί δυσανάλογα από φτώχεια, ανεργία, μειώσεις μισθών, επιπλέον ευθύνες φροντίδας μικρών παιδιών και ηλικιωμένων, αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας ενώ έχει επιβαρυνθεί σημαντικά και η ψυχική τους υγεία. Μέσα από την ομιλία της έστειλε παράλληλα και ένα συγκινητικό μήνυμα ενδυνάμωσης και έμπνευσης για τις μοναδικές ικανότητες των γυναικών που μέσα στη σκοτεινή περίοδο της πανδημίας κράτησαν και κρατούν τις κοινωνίες μας όρθιες.
«Ως Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO και μέλος της οικογένειας των Ηνωμένων Εθνών για περισσότερα από 20 χρόνια, είμαι απολύτως βέβαιη πως, σε εποχές κρίσης, η αλληλεγγύη, συμπόνια και η δοτικότητα είναι οι αρετές που αποτελούν τον μοναδικό δρόμο για δικαιότερες και καλύτερες επιλογές. Περισσότερο από ποτέ, σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, πιστεύουμε πως οι γυναίκες που καταφέρνουν να κρατήσουν τις οικογένειές τους ενωμένες, είναι ικανές να κρατήσουν και τις κοινωνίες μας ενωμένες. Από όπου και αν προέρχονται, όλες οι γυναίκες «μιλούν την ίδια γλώσσα» και μοιράζονται ένα κοινό όραμα: Το όραμα ενός κόσμου ειρήνης, δικαιοσύνης και ισότητας. Έναν καλύτερο κόσμο για να ζήσουν τα παιδιά τους!» ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Βαρδινογιάννη στην ομιλία της.
Στις τρομακτικές συνέπειες της πανδημίας στις ζωές των γυναικών αναφέρθηκε η Α.Ε. η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου: «Σε συνθήκες κρίσης όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, οι έμφυλες ανισότητες αναπαράγονται και βαθαίνουν. Συμπιέζονται ασφυκτικά οι επιλογές ζωής για τα κορίτσια και τις γυναίκες. Και δυστυχώς γίνεται πιο αισθητό το χάσμα ανάμεσα στα φύλα, η μοναξιά ακόμα και μέσα στη σχέση. Η ενδοοικογενειακή βία οξύνθηκε τρομερά την περίοδο της πανδημίας, η κοινωνική ένταση και η αλλαγή επί τα χείρω της καθημερινότητάς μας, η οικονομική ανασφάλεια, η αίσθηση της ανεπάρκειας και της αδυναμίας έφεραν συγκρούσεις μέσα στα σπίτια, λεκτική βία, ψυχική και σωματική κακοποίηση…. Δεν ξέρω τι τραύματα θα αφήσει πίσω η πανδημία στις ψυχές των γυναικών….».
Για την ανάγκη άμεσης υιοθέτησης πολιτικών στην κατεύθυνση της ισότητας των δύο φύλων μίλησε η Πρώτη Κυρία της Κύπρου κυρία Άντρη Αναστασιάδη: «Η προσπάθεια για την επίτευξη της ισότητας των δύο φύλων είναι ένας αγώνας που δεν σταματά. Τα πλεονεκτήματα από την άμεση υιοθέτηση πολιτικών και δράσεων από κυβερνήσεις και κέντρα λήψης αποφάσεων για την ισότητα των δύο φύλων, ακόμα και μέσα στην πανδημία, θα είναι σημαντικά για κάθε χώρα, καθώς οι γυναίκες έχουν αποφασιστικό ρόλο στη ανάπτυξη των οικονομιών. Οι γυναίκες μπορούν όμως να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στις προσπάθειες ανάκαμψης από την πανδημία και για αυτό τον λόγο θα πρέπει να κάνουμε σημαντικά βήματα για να διασφαλίσουμε πως οι γυναίκες θα έχουν τη δύναμη να συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή».
Η σύζυγος της Α.Ε. του Πρωθυπουργού, κυρία Μαρέβα Γκραμπόφσκι – Μητσοτάκη, μίλησε για τον σημαντικό ρόλο που έχουν διαδραματίσει οι γυναίκες στην εποχή της πανδημίας, ενώ έκανε ειδική αναφορά στο κίνημα MeToo: «Τους τελευταίους μήνες, τουλάχιστον στη χώρα μας, υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας ότι μπορούμε να σπάσουμε τον κύκλο του φόβου και της σιωπής. Η θαρραλέα απόφαση της Σοφίας Μπεκατώρου να μιλήσει επέτρεψε σε αμέτρητες άλλες γυναίκες να μοιραστούν τις εμπειρίες τους, να μιλήσουν για το τι τους συνέβη και να μας βοηθήσουν όλους να στείλουμε ένα δυνατό μήνυμα ενάντια σε κάθε μορφή κακοποίησης και βίας εναντίον των γυναικών. Δεν έχει καμία θέση στην κοινωνία μας. Με κάθε γυναίκα που τολμά να μιλήσει υψώνουμε ένα τείχος άμυνας. Απέναντι στη βία και στην κακοποίηση. Υποστηρίζοντας κάθε γυναίκα που ονειρεύεται ένα καλύτερο μέλλον».
Η Πρόεδρος του Κέντρου «Robert F. Kennedy Human Rights» κυρία Kerry Kennedy συνεχάρη την κυρία Βαρδινογιάννη για την πρωτοβουλία τονίζοντας τη σπουδαία προσφορά της σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής, χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα «έμπνευση για κάθε γυναίκα». Παράλληλα, η κυρία Kennedy στην ομιλία της τόνισε πόσο σημαντικό είναι να αγωνίζονται οι γυναίκες ενωμένες για την ισότητα: «Η δύναμη έρχεται όταν είμαστε ενωμένες. Ως γυναίκες πρέπει να αγωνιστούμε, στηρίζοντας η μια την άλλη και ζητώντας να μπει ένα οριστικό τέλος στην αντιμετώπισή μας ως ενός κατώτερου φύλου… Ο ακτιβισμός μπορεί να γίνει σε κάθε ηλικία, σε κάθε μέρος του κόσμου. Όπως λένε “οι δυνατές γυναίκες, ενδυναμώνουν τις γυναίκες”».
Το εισαγωγικό μέρος της εκδήλωσης συντόνισε η δημοσιογράφος Μάρα Ζαχαρέα.
ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΙ
Με τη συμμετοχή κορυφαίων γυναικείων προσωπικοτήτων από ολόκληρο τον κόσμο η Πρώτη Ενότητα της Διαδικτυακής Συζήτησης ήταν αφιερωμένη στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες παγκοσμίως.
Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κυρία Στέλλα Κυριακίδου, έκανε μια ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη ίσης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη για τις γυναίκες της Ευρώπης, χαρακτηρίζοντας την περίοδο της πανδημίας μια «ευκαιρία» για τη διόρθωση ανισοτήτων και αδικιών. «Σήμερα τιμάμε όλες τις γυναίκες οι οποίες ως μητέρες, ως σύντροφοι, ως κόρες, ως αδελφές καταφέρνουν να ξεχωρίσουν μέσα στις μεγάλες προκλήσεις αυτής της πανδημίας και μας δείχνουν τον δρόμο της προόδου» είπε ανάμεσα σε άλλα η κυρία Κυριακίδου.
Η Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια της UNESCO για Κοινωνικά και Ανθρωπιστικά Θέματα κυρία Gabriella Ramos επεσήμανε τον κίνδυνο που θέτει η πανδημία στην επίτευξη της ισότητας: «Η κρίση της πανδημίας θέτει σε κίνδυνο την πρόοδο που είχαμε σημειώσει σε πολλούς τομείς αναφορικά με την ισότητα των φύλων» είπε χαρακτηριστικά, ενώ μίλησε και για τις σημαντικές πρωτοβουλίες της UNESCO για την εξάλειψη των διακρίσεων, των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων.
Η Υφυπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας κυρία Mona Keijzer μίλησε για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες: «Οι γυναίκες επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην πρόσβαση σε κεφάλαιο, σε σχέση με τους άντρες. Και δεν είναι πάντα απόλυτα ξεκάθαρο το γιατί. Κάποιες φορές είναι θέμα αυτοπεποίθησης, κάποιες φορές είναι θέμα εμπειρίας και κάποιες φορές ο λόγος είναι οι προκαταλήψεις και αυτό πρέπει να το εξαλείψουμε… Να δημιουργήσουμε έναν κόσμο ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες επιχειρηματίες, όχι μόνο στην θεωρία αλλά και στην πράξη», ανέφερε η κυρία Keijzer.
Η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ Πρέσβης Μαρία Θεοφίλη παρουσίασε το έργο του Οργανισμού UNWomen των Ηνωμένων Εθνών στη διαχείριση των συνεπειών της πανδημίας στις ζωές των γυναικών, ενώ μίλησε και για τον ρόλο της Ελλάδας στον ΟΗΕ στο πλαίσιο λήψης αποφάσεων για την ισότητα των φύλων: «Η Ελλάδα, στα Ηνωμένα Έθνη, είναι παρούσα σε όλες τις προσπάθειες που στοχεύουν στην ανάδειξη του ρόλου των γυναικών μέσα στην πανδημία. Συμμετέχουμε ενεργά για την υιοθέτηση σημαντικών αποφάσεων που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη δέσμευση των κρατών μελών, των σωμάτων των Ηνωμένων Εθνών αλλά και της Κοινωνίας των Πολιτών να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της πανδημίας στις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια σε ολόκληρο τον κόσμο και να προωθήσουν μέτρα υπέρ της ισότητας».
Η οφθαλμίατρος και βραβευθείσα από τον ΟΗΕ με το Βραβείο Nelson Rolihlahla Mandela 2015 Δρ Helena Ndume παρουσίασε με μεγάλη συγκίνηση τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Ναμίμπια εξαιτίας της πανδημίας αναφερόμενη στη φτώχεια, την ανεργία, τη βία και την κακοποίηση. «Η πανδημία μας δίδαξε πολλά για το πως ζούσαμε ως κοινωνία. Αυτό που έκανε η πανδημία ήταν να αποτινάξει την άγνοια που θέλαμε να έχουμε για αυτά τα θέματα. Το μοντέλο όπου οι γυναίκες ήταν στο περιθώριο της οικονομικής, κοινωνικής και υγειονομικής περίθαλψης δεν μπορεί να συνεχιστεί και πρέπει τώρα να βάλουμε ένα τέλος. Οι γυναίκες είναι η ραχοκοκαλιά της κοινωνίας της Ναμίμπια. Το να τις ενδυναμώσουμε και να τις προστατεύσουμε είναι το κλειδί για την πρόοδο κάθε αναπτυσσόμενης χώρας» είπε η Δρ Ndume.
Την εισαγωγή και τον συντονισμό της Πρώτης Ενότητας έκανε η ευρωβουλευτής κυρία Μαρία Σπυράκη η οποία μίλησε αναλυτικά για τις συνέπειες της πανδημίας στις ζωές των γυναικών στην Ευρώπη και τόνισε το σημαντικό ρόλο γυναικείων ηγετικών προσωπικοτήτων στην διαχείριση της πανδημίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΜΙΛΙΑ: ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης ήταν η νεοεκλεγείσα Πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ, Καθηγήτρια Φωτεινή Παζαρτζή, η οποία παρουσίασε με αναλυτικά στοιχεία τις επιπτώσεις της πανδημίας στις ζωές των γυναικών, ενώ μίλησε και για το σημαντικό έργο των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων. «Υπάρχει πάντα το περιθώριο για βελτίωση και αλλαγή. Για εμένα μπορούμε να υπερασπιστούμε πιο αποτελεσματικά τα δικαιώματα των γυναικών έχοντας στο μυαλό μας δυο βασικές αρχές: Πρώτον την οικουμενικότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε ολόκληρο τον πλανήτη, και της ισότητας ευκαιριών. Δεύτερον, το γεγονός πως τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα. Μέσα από όποιες κοινωνικές διαφορές, διαφορές στο φύλο ή άλλες, πέρα από κάθε διάκριση, με την συνειδητοποίηση ότι όλα τα δικαιώματα, είτε τα κοινωνικά, είτε τα πολιτικά, είτε τα οικονομικά και τα πολιτιστικά, είναι όλα συνδεδεμένα το ένα με το άλλο» κατέληξε στην ομιλία της η κυρία Παζαρτζή.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΔΗΜΙΑ: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Στο παράδειγμα της Ελλάδας και τις συνέπειες στις ζωές των Ελληνίδων ήταν αφιερωμένη η Δεύτερη Ενότητα της Διαδικτυακής Συζήτησης με τη συμμετοχή γυναικών που έχουν διακριθεί για το έργο τους στους τομείς της πολιτικής, των επιχειρήσεων, της κοινωνικής αλληλεγγύης και των επιστημών.
Στην ανάγκη υιοθέτησης πολιτικών για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στις γυναίκες σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, αναφέρθηκε η Υφυπουργός Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κυρία Δόμνα Μιχαηλίδου: «Οι γυναίκες έχουν πληγεί δυσανάλογα από την πανδημία, η οποία έχει μεγεθύνει τις ανισότητες που προϋπήρχαν στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας, έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις και έχει θέσει σε κίνδυνο πρόσφατες κατακτήσεις. Επομένως, ενώ ο βασικός στόχος θα πρέπει να είναι, και είναι, η αντιμετώπιση των αρνητικών οικονομικών συνεπειών, οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο θα πρέπει επιπλέον να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές για την ενδυνάμωση της οικονομικής θέσης των γυναικών στην εποχή της πανδημίας, αλλά και μετά από αυτή».
Η Υφυπουργός Εργασίας, αρμόδια για τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια, κυρία Μαρία Συρεγγέλα, επεσήμανε ότι οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών δεν οφείλονται στην έλλειψη νομικού πλαισίου, αλλά στην μειωμένη αποτελεσματικότητα εφαρμογής του, όχι μόνο λόγω των βαθιά ριζωμένων στερεοτύπων της ελληνικής κοινωνίας αλλά λόγω και των λιγότερων ευκαιριών που δίνονται στις γυναίκες.
Η επικεφαλής της Επιτροπής Women in Business του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου κυρία Μυλαίδη Στούμπου παρουσίασε την έρευνα του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου για τις συνέπειες της πανδημίας στη ζωή των γυναικών στην Ελλάδα από την οποία προκύπτει ότι οι γυναίκες έχουν πληγεί δυσανάλογα σε κάθε επίπεδο. Τόνισε όμως ότι η κρίση μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για τη δημιουργία ενός διαφορετικού μοντέλου εργασίας που θα ενδυναμώσει τον ρόλο των γυναικών και θα βασίζεται στην χρήση των νέων τεχνολογιών, στη δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας αλλά και στη δημιουργία ενός πιο ανθρώπινου μοντέλου ηγεσίας στις επιχειρήσεις στο οποίο οι γυναίκες μπορούν να παίξουν σπουδαίο ρόλο. «Οι γυναίκες πρέπει να είναι στο επίκεντρο του σχεδιασμού της επόμενης ημέρας για την Ελλάδα. Αυτό έχει σημασία για κάθε μια από εμάς, για τις κόρες μας, για το μέλλον μας».
Για τις προκλήσεις και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στον χώρο εργασίας διαχρονικά και την ανάγκη να τους δοθούν ίσες ευκαιρίες μίλησε η Καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Αναστασία Κοτανίδου λέγοντας χαρακτηριστικά: «Κοιτάμε όλους τους ανθρώπους με τις δεξιότητές τους, με τον τρόπο που έχουν μεγαλώσει επαγγελματικά και προσφέρουμε ίσες ευκαιρίες σε όλους ανεξαρτήτως φύλου, ανεξαρτήτως ηλικίας, εθνικότητας και άλλων διακρίσεων. Μια κοινωνία δεν είναι δυνατό να προοδεύσει αν οι γυναίκες της μείνουν αμόρφωτες».
Η Αντιπρόεδρος του Σωματείου «ΕΛΠΙΔΑ-Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο», κυρία Μαριάννα Λαιμού, τόνισε τον ρόλο της κοινωνικής αλληλεγγύης, της συμπόνιας και της ανθρωπιάς για να σταθούν οι κοινωνίες μας όρθιες σε περιόδους κρίσεων: «Αν υπάρχει ένα πράγμα που η κάθε μια από εμάς μπορεί να κάνει είναι να ακούσουμε και να σταθούμε στο πλευρό κάθε γυναίκας. Ακόμα και αν δεν μπορούμε να δώσουμε το χέρι, μπορούμε να ανοίξουμε τις καρδιές και τις ψυχές μας και να στηρίξουμε τις γυναίκες που παλεύουν μέσα στις συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία. Να σταθούμε στο πλευρό όχι μόνο των μητέρων, των παιδιών και των φίλων μας, αλλά στο πλευρό κάθε γυναίκας που μας χρειάζεται. Ας μετατρέψουμε αυτή την κρίση σε ευκαιρία για τη δημιουργία μιας καλύτερης και πιο ανθρώπινης κοινωνίας. Ας ανοίξουμε τις σκέψεις και τις καρδιές μας και ας κατανοήσουμε ότι αυτή την κρίση μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνο όλοι μαζί, έστω και από απόσταση».
Με μια συγκινητική ομιλία γεμάτη με μηνύματα ελπίδα και αισιοδοξίας έκλεισε την Διαδικτυακή Συζήτηση η Επίτιμη Καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Συγγραφέας, κυρία Φωτεινή Τσαλίκογλου, η οποία επεσήμανε ότι η κρίση της πανδημίας εκτός από την αύξηση των ποσοστών στις παθήσεις ψυχικής υγείας καθώς και των περιστατικών βίας και θυμού, είχε ως αποτέλεσμα και μια «αύξηση συμπεριφορών αλληλεγγύης, έγνοιας δηλαδή και φροντίδας προς τον άλλον, μια αύξηση 30% σε σχέση με την προ-κορωνοιού εποχή». «Μήπως λοιπόν από τα συντρίμμια ενός καταπονημένου συστήματος γεννιέται ξανά ένας νέος πολιτισμός; Ακόμα κι αν χάσουμε το στοίχημα αξίζει να στοιχηματίσουμε στην αισιοδοξία της βούλησης. Και στο ρόλο της γυναίκας σε αυτόν τον νέο πολιτισμό» κατέληξε η κυρία Τσαλίκογλου.
Συντονίστρια της Δεύτερης Ενότητας της Διαδικτυακής Συζήτησης ήταν η δημοσιογράφος Αντριάνα Παρασκευοπούλου.
Όλη η εκδήλωση είναι διαθέσιμη στο κανάλι YouΤube του Ιδρύματος «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη»: https://www.youtube.com/watch?v=szNEc5H0-8kτ
