Photo by Νόπη Ράντη
“Είναι απολύτως αναγκαία για μια ανθρώπινη ύπαρξη η επαφή της με την τέχνη με την δημιουργικότητα, για να ζήσει όχι για να επιβιώσει. Γιατί άλλο ζωή άλλο επιβίωση.”
Πως και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με τη ζωγραφική; Συστηματικά άρχισα στα χρόνια της προετοιμασίας για τις εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών όπου καταναγκαστικά σχεδίαζα δωδεκάωρα καθημερινά με δάσκαλο τον Θ. Παπιώτη. Τα χέρια συνεχώς μαύρα από το κάρβουνο, διάλειμμα μεσημεριανό στη Δημ. Γούναρη στο Ταμάμ, χρόνια που ατένιζαν το μέλλον με ελπίδα.
Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας;
Γενικά οι κατατάξεις οι καταχωρήσεις, οι περιχαρακώσεις με στενεύουν. Θα προτιμούσα να πω ότι με ενδιαφέρουν φυσικά η ζωγραφική και το σχέδιο που αποτελούν τη βάση από όπου ξεκίνησα, το βατήρα και τις ρίζες της εικονοποιίας αλλά κάποια στιγμή ένοιωσα ότι χρειαζόμουν περισσότερο εύρος έκφρασης. Είχα ανάγκη να πλουτίσω τα εκφραστικά μου μέσα και να τα διευρύνω στο χώρο και στην αντίληψη. Εκεί πέρασα στην εγκατάσταση και στη video-δράση. Όψιμα το σώμα ως μέσο μπήκε στο «παιχνίδι» της δημιουργικής διαδικασίας μέσα από την επιτέλεση. Η performance και η video performance αποτελούν τα σημεία ενδιαφέροντός μου αυτό τον καιρό. Βέβαια ανατρέχοντας στο παρελθόν θυμάμαι ότι οργάνωσα την πρώτη μου δράση/ performance το 2006 στην έκθεση Θετικά Φορτία στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, μόνο που την πρώτη φορά δεν τόλμησα να συμμετέχω η ίδια ως σώμα παρά ως «σκηνοθεσία» και κείμενο, μια έντονη ντροπαλότητα αποτελούσε πάντα τον ανασταλτικό παράγοντα. Συνέχισα με video -δράσεις Feminine Nature Maternity I το 2007, Free Hugs I το 2008, How does the victim turn into victimizer το 2013. Το 2020 στην πρώτη καραντίνα, έκανα τη video – δράση Free Hugs II ένα σχόλιο στην νέα συνθήκη της σωματικής απόστασης, ενώ τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου έκανα την performance “Παίζετε λίγο μαζί μου; 24 πράγματα που θυμάμαι από σένα» στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το τελευταίο έργο είναι πάλι η εν καιρό καραντίνας video performance “Inner Topography” το φθινόπωρο του 20, μια προσπάθεια διερεύνησης των εσωτερικών «εγκλεισμών».
Από που αντλείτε την έμπνευση σας; Έμπνευση, βαριά λέξη φορτισμένη με έναν παλαιοκαιρισμένο ρομαντισμό… η συνισταμένη της προσωπικότητάς μας σε δεδομένη στιγμή και κάτω από συνθήκες αποτελούν την δυναμική εκκίνηση ενός εν δυνάμει έργου. Στη συνέχεια η επιμονή, η εμπειρία, η τύχη παίρνουν το παιχνίδι στα χέρια τους.
Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Ναι υπάρχουν οι «σημαντικοί άλλοι», άνθρωποι που καθόρισαν την πορεία της ζωής μου και της σκέψης μου είτε ως φυσικά σημαίνοντα πρόσωπα είτε μέσα από το έργο τους. Δεν είμαι ακόμη έτοιμη να μιλήσω για τους πρώτους αλλά για το έργο σημαντικών δημιουργών που καθόρισαν τη ματιά μου, την αντίληψη, την στάση μου προς το κόσμο μπορώ να αναφέρω τον Ρέμπραντ, τον Ταρκόφσκι, τον Χατζιδάκι, τον Wenders, τον Beuys, τον Κουνέλη, τον Beckett, την Kallo, τον Von Trier, τον Ostermeier , την Elizabeth LeCompte, Pina Bausch, Rothko και πολλούς ακόμα. Η εύνοια της τέχνης υπήρξε και συνεχίζει να είναι καθηλωτική.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Συχνά αναρωτιέμαι γιατί κάνω ότι κάνω. Υπάρχουν άπειροι καλλιτέχνες τα πάντα μοιάζει να έχουν ειπωθεί σε τι συνεισφέρει ακόμα ένας λοιπόν; Κάποια σπουδαία έργα που “τράκαρα” πάνω τους στην πορεία της ζωής μου, προκάλεσαν μια εμπειρία σχεδόν άρρητη αλλά καθηλωτική, μια διεύρυνση ψυχής. Εκεί ακριβώς κατάλαβα την αξία της τέχνης και εκεί τοποθέτησα τον αναγκαίο στόχο για το προσωπικό μου έργο. Το στοίχημα είναι να υπάρξει έστω ένας που θα νιώσει κάτι να μετακινείται μέσα του, μια ανάταση, κάτι σαν να διευρύνεται η ψυχή του.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στο δημόσιο χώρο; H τέχνη –πέρα από μια «ελίτ» που την εκτιμά και την τιμά με σωστούς ή ανάρμοστους τρόπους- δεν αναγνωρίζεται ως αναγκαία στην καθημερινότητα, στη ζωή του μέσου ανθρώπου. Πόσο λάθος είναι αυτό! Είναι απολύτως αναγκαία για μια ανθρώπινη ύπαρξη η επαφή της με την τέχνη με την δημιουργικότητα, για να ζήσει όχι για να επιβιώσει. Γιατί άλλο ζωή άλλο επιβίωση.
Ποιά είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Είναι μια περίεργη και δύσκολη εποχή. Το ευαίσθητο κομμάτι μου παραμένει ανυπεράσπιστο και ευάλωτο – έχει συμβεί στο παρελθόν δυσχερείς συνθήκες να με εγκλωβίσουν δημιουργικά και να με περιορίσουν εσωτερικά. Τώρα ελπίζω να σταθώ δυνατότερη των έξω περιορισμών, των εξωτερικών άνυδρων περιστάσεων και να συνεχίσω να πορεύομαι προς την ποίηση. Μου είναι κατανοητό πια πως μόνο η τέχνη μπορεί να ορίσει το φως εσωτερικά και εξωτερικά.
Eυγενία Γραμμένου
https://eugeniagrammenou.com/
[email protected]
