“Η Καλλιτεχνική Παιδεία όταν είναι ολοκληρωμένη, παράγει ανθρώπους δημιουργικούς, με αυξημένη συνειδητότητα, ικανούς να αποκωδικοποιούν την πραγματικότητα, να εκφράζονται και να δρουν υπεύθυνα.”
Πως και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με τη ζωγραφική; Από παιδί είχα μια πηγαία δημιουργικότητα που έβρισκε διέξοδο στη ζωγραφική και στις αυτοσχέδιες κατασκευές ως κομμάτι των παιχνιδιών μου. Στην εφηβεία η εικαστική έκφραση μαζί με την ποίηση έδιναν μορφή στους προβληματισμούς και τις ανησυχίες εκείνης της ηλικίας. Μεγαλώνοντας, συνδέθηκα με ανθρώπους που με μύησαν πιο βαθιά στην Τέχνη, αρχικά ως δάσκαλοι και στη συνέχεια ως συνεργάτες. Έτσι, σταδιακά και αθόρυβα, η φυσική μου ενασχόληση με τα εικαστικά απόκτησε κι έναν επαγγελματικό χαρακτήρα. Επιπλέον, οι παιδαγωγικές σπουδές μου έδωσαν το εκπαιδευτικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο δόμησα μία διδακτική καλλιτεχνική πορεία αρκετών χρόνων.
Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Χωρίς να μπορώ να εντάξω τη δουλειά μου σε συγκεκριμένο ρεύμα, θα την περιέγραφα ως παραστατική ζωγραφική με μια αφαιρετική διάθεση, με συμβολιστικά στοιχεία, φωβικό χρώμα και εμμονή στην υφή και την μικτή τεχνική. Υπάρχει επισης μία γραμμή παιδικότητας, που διατρέχει το έργο μου με έναν ναΐφ χαρακτήρα, στην οποία συχνά επανέρχομαι.
Από που αντλείτε την έμπνευση σας; Η τέχνη είναι για μένα ένα αυτογνωστικό εργαλείο. Φιλοσοφικός στοχασμός σε εικόνες. Η ζωγραφική μου είναι ανθρωποκεντρική. Μελετώ τον άνθρωπο ως “μικρό σύμπαν”. Με ενδιαφέρει ο εσωτερικός του κόσμος και πώς αυτός αποτυπώνεται στη μορφή του. Με ενδιαφέρει η μορφή του και πώς αυτή αντανακλά τον κόσμο. Αντιμετωπίζω τον άνθρωπο ως το σημείο συμπύκνωσης της πολυδιάστατης πραγματικότητας. Ως το χώρο στον οποίο μορφοποιούνται τα αρχέτυπα, τα σύμβολα, η ρίζα της ύπαρξης. Τέλος, ως το υποκείμενο, που αναζητά το αντικειμενικό νόημα της ζωής του.
Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Μία πλειάδα διανοητών και καλλιτεχνών από όλους τους χώρους και τις εποχές άσκησαν και συνεχίζουν να ασκούν πάνω μου καθοριστική επίδραση. Ωστόσο, ενδεικτικά θα αναφέρω τρεις ζωγράφους που διαμόρφωσαν σημαντικά την καλλιτεχνική μου σκέψη. Είναι ο Π. Πικάσο, που μου δίδαξε την τόλμη στον πειραματισμό, ο Π. Κλέε την επιστροφή στην παιδικότητα, ο Ε. Σακαγιάν το δέσιμο της δεξιοτεχνίας με το έντονο συναίσθημα. Θα προσθέσω και άλλες τέσσερις προσωπικότητες που επέδρασαν στη σκέψη μου γενικότερα. Είναι ο Κ. Γιουνγκ στο τομέα της ψυχολογίας, ο Γ. Γκροτόφσκι στο θέατρο και ο Πλάτωνας, που αποτελεί το συνεκτικό υλικό των πολυσυλλεκτικών φιλοσοφικών μου αναζητήσεων. Αναφέρω τελευταίο τον Ανδρέα Ιωαννίδη καθηγητή Σημειολογίας, που με την χαρισματική του διδασκαλία με έφερε σε επαφή με τους κώδικες της δημιουργίας, αλλάζοντας οριστικά το βλέμμα μου προς στον κόσμο.
Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Η πρόκληση είναι μία και σταθερή. Η προσήλωση στην εσωτερική αναζήτηση και η διαρκής άσκηση των εκφραστικών μου μέσων, ώστε να μπορούν να καταγράφουν με λεπτές εικαστικές αξίες την πορεία αυτής της έρευνας. Έτσι, επιδιώκω, κάθε έργο να έχει τον καλύτερο εαυτό μου και να με πηγαίνει λίγο παραπέρα, ψηλότερα και βαθύτερα.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στο δημόσιο χώρο; Παρόλο που η Ελλάδα είναι ζυμωμένη με την έννοια της Τέχνης και του Πολιτισμού, η σύγχρονη Ελλάδα δεν έχει συνειδητοποιήσει το βάθος αυτής της σχέσης.
Όσον αφορά τη βαρύτιμη πολιτιστική της κληρονομιά, διατηρεί μαζί της μια αμφιθυμική σχέση, που οφείλεται κυρίως στο μεγάλο κενό γνώσης απέναντί της. Από εκεί όμως μπορεί να αντλήσει χρήσιμες ιδέες όπως “μέτρο”, “ήθος”, “διάλογος”, “πνευματικότητα”, “αγάπη για τον συνάνθρωπο” και να αντιμετωπίσει τους δογματισμούς που την ταλανίζουν. Εφόσον τη γνωρίσει, θα είναι σε θέση με σεβασμό και δέος να την αναδείξει! Είναι εξίσου σημαντικό, αφού συνδεθεί με την παράδοσή της, να τιμήσει/αξιοποιήσει τις σημερινές δημιουργικές της δυνάμεις και να την προχωρήσει παραπέρα συνδέοντάς την παράλληλα με την σύγχρονη σκέψη αλλά και με την παγκόσμια κληρονομιά! Και αυτή μπορεί να είναι η “βαριά βιομηχανία” της μικρής αυτής χώρας και η συνεισφορά της στον πλανήτη.
Όμως, ούτε και η σχέση της Ελλάδας με την σύγχρονη δημιουργία φτάνει στο απαραίτητο βάθος. Η Τέχνη σήμερα είναι πολύ περισσότερο αποδεκτή απ’ ότι στο παρελθόν και το ενδιαφέρον γι’ αυτήν αυξάνεται διαρκώς. Το βλέπουμε στο πλήθος καλλιτεχνικών εργαστηρίων που ανθούν απασχολώντας παιδιά και ερασιτέχνες όλων των ηλικιών. Το βλέπουμε στις τέσσερις σχολές Καλών Τεχνών, στα εξαιρετικά (ενίοτε) μουσεία και τους μοντέρνους και δραστήριους χώρους πολιτισμού. Υπάρχει και μία πληθώρα αξιόλογων καλλιτεχνών σε όλους τους τομείς της τέχνης. Λείπει όμως το σημαντικό εκείνο κομμάτι που ολοκληρώνει τη δυναμική. Και αυτό είναι η συνειδητοποίηση σε ευρεία κλίμακα της αξίας της Τέχνης και του μεγέθους της επιδραστικότητάς της.
Η λύση και πάλι βρίσκεται στην Παιδεία και συγκεκριμένα στην εκ βάθρων αναβάθμισή της. Για λόγους οικονομίας θα περιοριστώ στο κομμάτι της Καλλιτεχνικής Παιδείας, η οποία χρειάζεται μία διδασκαλία συστηματική, με σοβαρότητα, οργανικά ενταγμένη σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Μια διδασκαλία σφαιρική, που θα περιλαμβάνει εκτός από το δημιουργικό κομμάτι, την Ιστορία της Τέχνης και την Σημειολογία ως τρεις πτυχές του ιδίου αντικειμένου. Και τα οφέλη μπορεί να είναι ανυπολόγιστα καθώς η προσωπική δημιουργία συνδέει τον άνθρωπο με την ουσία και την μοναδικότητά του, ενώ η παράλληλη μελέτη της Ιστορίας της Τέχνης αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η Τέχνη οπτικοποιεί και καθρεφτίζει την εποχή της. Τέλος, η Σημειολογία παρέχει το αναγκαίο κλειδί που ξεκλειδώνει την γλώσσα της Τέχνης (δηλαδή των συμβόλων), αποσαφηνίζει την φιλοσοφική σκέψη που διέπει την Ιστορία, δίνοντας ταυτόχρονα πρόσβαση στους κώδικες της σύγχρονής εποχής μας… της κατεξοχήν εποχής της εικόνας!
Με λίγα λόγια η Καλλιτεχνική Παιδεία όταν είναι ολοκληρωμένη, παράγει ανθρώπους δημιουργικούς, με αυξημένη συνειδητότητα, ικανούς να αποκωδικοποιούν την πραγματικότητα, να εκφράζονται και να δρουν υπεύθυνα. Βέβαια, για τη δημιουργία ενός τέτοιου μοντέλου ανθρώπου είναι απαραίτητη η πολιτική συναίνεση!
Έτσι, – απαντώντας και στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης- πέρα από την αυτονόητη αισθητική αναβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου και τον εμπλουτισμό της ζωής με ψυχαγωγία, έκφραση και φιλοσοφική σκέψη, η Τέχνη μπορεί να παίξει έναν θεμελιώδη παιδαγωγικό ρόλο στην κοινωνία. Μπορεί να γίνει το απαιτούμενο αντίβαρο στην τεχνοκρατική εποχή μας αποκαθιστώντας την διαταραγμένη σχέση με το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου μας. Η Τέχνη ως οδηγός συμφιλίωσης/επιβίωσης… μπορεί να συμπληρώσει τον κυρίαρχο ορθολογισμό του αριστερού ημισφαιρίου με έμπνευση/διαίσθηση, να συμπληρώσει τη γνώση με πνευματικότητα, την πληροφορία με σοφία και να δώσει στον άνθρωπο την χαμένη του ενότητα.
Ποιά είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Υπάρχουν δύο εκθέσεις που πήραν αναβολή λόγω της πανδημίας, τις οποίες και προσμένω να υλοποιηθούν. Η πρώτη είναι μία συμμετοχή σε ομαδική έκθεση στην Chili Art Gallery με τίτλο “Η μορφή ως ίχνος συλλογικής μνήμης” σε επιμέλεια του Πάρη Καπράλου και αναμένεται στα μέσα Φεβρουαρίου. Η δεύτερη αφορά σε μία εικαστική συνέργεια με την αρχαιολόγο Στέλλα Κυριλλίδου με τίτλο «Η τέχνη στο μικροσκόπιο: Μετασχηματίζοντας το αόρατο». Πρόκειται για έκθεση αρχαιολογικής μικρογραφίας και ψηφιακής ζωγραφικής, που θα φιλοξενηθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Κατά τα άλλα, συνεχίζω να εργάζομαι χωρίς συγκεκριμένο ορίζοντα, αλλά με σταθερή διάθεση να συμμετέχω σε επιλεγμένες δράσεις με την συλλογικότητα εικαστικών καλλιτεχνών “ARC-Art Revisited Collective” της οποίας είμαι μέλος.
