Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς κάποιες δερματικές παθήσεις εμφανίζουν έξαρση στα παιδιά, κυρίως λόγω συγχρωτισμού και συμμετοχής σε ομαδικές δραστηριότητες. Αυτές είναι οι παρασιτώσεις, καθώς και οι ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις του δέρματος (όπως η φθειρίαση του τριχωτού της κεφαλής, οι μυρμηγκιές, η μολυσματική τέρμινθος κ.α.).
Στο κείμενο μας θα αναφερθούμε σε μια από τις πιο συχνές δερματικές παθήσεις που μπορεί να έρθει αντιμέτωπο το παιδί σας. Την μυρμηγκιά!
Λίγα λόγια για τον ιό:
Τα παιδιά μπορούν να προσβληθούν τόσο από τις δερματικές παθήσεις που προσβάλουν τους ενηλίκους, όσο και από ιδιαίτερα δερματολογικά προβλήματα που αφορούν μόνο αυτές τις ηλικίες. Οι μυρμηγκιές αποτελούν παιδικές δερματικές παθήσεις που προκαλούνται από τον ιό των θηλωμάτων του ανθρώπου (Human Papiloma Virus – HPV). Ο ιός αυτός προκαλεί τον ταχύ πολλαπλασιασμό των κυττάρων του δέρματος, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται καλοήθη εξογκώματα που είναι περισσότερο ενοχλητικά παρά επικίνδυνα, αλλά τα οποία είναι ιδιαίτερα μεταδοτικά.
Υπάρχουν πάνω από 90 διαφορετικοί τύποι του ιού HPV, που αναλόγως από τον τύπο που προσβάλλει τον οργανισμό, προκαλούν μυρμηγκιές σε διάφορα σημεία του σώματος. Όπως οι μυρμηγκιές που προσβάλλουν τα πέλματα, γνωστές και ως μυρμηγκιές ακροχορδών. Ο ιός μεταδίδεται με την άμεση δερματική επαφή ή με το άγγιγμα υγρών επιφανειών.
Γιατί είναι πιο εύκολος στόχος τα παιδιά;
Τα παιδιά προσβάλλονται πολύ συχνά από μυρμηγκιές. Η ανωριμότητα του ανοσοποιητικού τους συστήματος και η έλλειψη αντισωμάτων προς τους HPV συμβάλλει στην εύκολη ανάπτυξη και πολλαπλασιασμό των μυρμηγκιών. Η μετάδοση είναι ευνοϊκότερη καθώς δεν είναι εύκολο να τηρηθούν οι κανόνες υγιεινής, αγγίζουν τα πάντα με τα χέρια τους και συνηθίζουν να περπατάνε ξυπόλητα. Εντοπίζονται κατά κύριο λόγο στα χέρια, στα πόδια και το πρόσωπο.
Οι μυρμηγκιές στις μικρότερες ηλικίες εμφανίζουν ιδιαιτερότητες τόσο στα συμπτώματα, όσο και στην κλινική τους εικόνα, όπως για παράδειγμα εμφανίζονται πιο επίπεδες και μαλακές σε σχέση με τους ενήλικες, λόγω της λεπτότερης επιδερμίδας τους. Διαφορές υπάρχουν και στη θεραπεία, μιας και συχνά παρουσιάζονται υποτροπές και η αντιμετώπιση τους μπορεί να απαιτήσει αρκετό χρόνο για την οριστική εξάλειψή τους.
Οι περισσότερες μυρμηγκιές εμφανίζονται τους καλοκαιρινούς μήνες, κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων των παιδιών, λόγω της αυξημένης επαφής των άκρων με το έδαφος και τα αντικείμενα γύρω τους. Ο ιός ζει και μεταδίδεται σε πισίνες, σε κοινόχρηστα μπάνια, στην άμμο, σε κατασκηνωτικούς χώρους και γενικότερα σε ζεστό και υγρό περιβάλλον με πληθώρα κόσμου.
Το γεγονός ότι πάνω από το 10% των μαθητών έχουν προβληθεί με μυρμηγκιές κατά την διάρκεια των διακοπών, και λαμβάνοντας υπόψιν ότι τα παιδιά έχουν την απορία και την “ανάγκη” να πιάνουν διάφορα αντικείμενα γύρω τους, να βάζουν τα δάχτυλα τους στο στόμα και να σκαλίζουν οτιδήποτε διαφορετικό από το “καθημερινό” και γνωστό, ανεβάζει το ρίσκο μετάδοσης του ιού κατά τους σχολικούς μήνες.
Τρόποι προφύλαξης:
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία! Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να πλένουμε συχνά τα χέρια μας, ειδικά στο σχολεία μετά από κάθε διάλειμμα, να αποφεύγουμε την επαφή των δακτύλων με το στόμα και με κάθε βλεννογόνο περιοχή (στόμα, μάτια, μύτη), να αποφεύγουμε την επαφή με γυμνό πόδι σε περιοχές γύρω από τις πισίνες και άλλες ομαδικές δραστηριότητες, να χρησιμοποιούμε ατομική πετσέτα και τέλος αν και το 50% εξαφανίζονται μέσα σε 2 χρόνια χωρίς θεραπεία, ωστόσο είναι ιδιαίτερα μεταδοτικές και γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα ώστε να αποφευχθεί η εξάπλωση τους.
Μετά την αρχική επαφή, ο ιός HPV μπορεί να μείνει ανενεργός ή σε λανθάνουσα κατάσταση στο δέρμα και ενδέχεται να μην υπάρξουν αμέσως ορατά συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι πολλά άτομα ενδέχεται να είναι φορείς του ιού HPV χωρίς να το μάθουν ποτέ. Μπορεί να χρειαστούν ακόμα και αρκετοί μήνες για να αναπτυχθεί μια μυρμηγκιά.
Οι μυρμηγκιές εμφανίζονται συνήθως όταν υπάρχει μια μεγάλη ρωγμή στο δέρμα τη στιγμή που το άτομο μολύνεται με τον ιό HPV ή σε περιοχές όπου το δέρμα εκτίθεται σε υπερβολική υγρασία, όπως τα ιδρωμένα πόδια. Μια ρωγμή στο δέρμα μπορεί να προκληθεί από κοψίματα ή εκδορές από το ξύρισμα, την ονυχοφαγία και τις παρωνυχίδες, το σκασμένο δέρμα και το έκζεμα.
Τρόποι θεραπείας:
Σε περίπτωση που καταλάβετε ότι έχετε προσβληθεί από τον ιό επικοινωνήστε με τον Δερματολόγο σας, ή τον Ποδολόγο σας σε περιπτώσεις που ο ιός εμφανιστεί στις περιοχές των χεριών, των πελμάτων, των δακτύλων ή των νυχιών.
Τη δεδομένη χρονική στιγμή έχουμε στη διάθεση μας πλήθος θεραπευτικών επιλογών. Υποτροπές εμφανίζονται συνήθως μετά από ατελή θεραπεία. Ένδειξη ίασης της μυρμηγκιάς αποτελεί η επανεμφάνιση των φυσιολογικών πτυχών του δέρματος στην περιοχή της μυρμηγκιάς. Στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται θεραπεία τουλάχιστον 2-3 μηνών και θα πρέπει οι ασθενείς να είναι ιδιαίτερα πειθαρχημένοι. Η θεραπευτική μέθοδος που θα επιλεχθεί είναι αναγκαίο να μην ενέχει κινδύνους για τον ασθενή, να μην αφήνει ουλές και να προκαλεί τον ελάχιστο δυνατό πόνο και τις λιγότερες παρενέργειες. Απαραίτητη είναι η έγκαιρη θεραπεία των μυρμηγκιών γιατί οι μεμονωμένες και πρόσφατες μυρμηγκιές θεραπεύονται ευκολότερα και μειώνεται ο κίνδυνος αυτοενοφθαλμισμού και μετάδοσης.
Οι μέθοδοι θεραπείας των μυρμηγκιών περιλαμβάνουν:
– Σωστό καθαρισμό της περιοχής από νεκρά κύτταρα, ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
– Τοπικά κερατολυτικά: το σαλικυλικό οξύ παραμένει το απλούστερο, αποτελεσματικότερο και ασφαλέστερο φάρμακο, όταν χρησιμοποιείται σωστά τοπικά για τη θεραπεία των μυρμηγκιών στο σπίτι. Αντενδείκνυται στην περίπτωση εντόπισης στο πρόσωπο και στην πρωκτογεννητική χώρα. Το χλωροξικό οξύ είναι επίσης κερατολυτικό αλλά προκαλεί μεγάλες πληγές δυσκόλως επουλούμενες (κρατήρες) και φλεγμονές.
– Κρυοπηξία: Κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο: Συνήθως απαιτούνται 2-3 συνεδρίες με μεσοδιαστήματα 3 εβδομάδων. Μπορεί να αφήσει ουλές και χρειάζεται προσοχή ιδιαίτερα σε παιδιά.
Για τον Ποδολόγο οι θεραπείες όπως καυτηρίαση με Leiser, ηλεκτροκαυτηρίαση, ή χειρουργική αφαίρεση είναι λύσεις οι οποίες θα συζητηθούν με τον αρμόδιο Δερματολόγο του ασθενούς και θα εφαρμοστούν μόνο σε περιπτώσεις όπου η μυρμηγκιές επιμένουν και υποτροπιάζουν συνεχώς χωρίς καμία ένδειξη βελτίωσης.