“…Ο μόνος μου στόχος είναι να διατηρώ πάντοτε ζωντανό το πάθος μου για την Μητέρα των Τεχνών, την οποία και επέλεξα να υπηρετώ. Μέσα από τη συνεργασία με ορχήστρες, τις σολιστικές δραστηριότητες αλλά και το διδακτικό έργο, οι μουσικοί αντλούμε δύναμη”
Πολιτισμός και Μουσική Παιδεία. Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς; Ένας καθολικός ορισμός για το τι ακριβώς είναι η μουσική, θα ήταν σε κάθε περίπτωση ελλιπής και κατά συνέπεια άτοπος. Αναμφίβολα ωστόσο, μεταξύ άλλων, η μουσική θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως αποτελεί μια πλήρη γλώσσα. Μπορεί η γραμματική και οι κανόνες της να διαφέρουν από πολιτισμό σε πολιτισμό, ο ήχος της ωστόσο είναι κατανοητός από όλους. Δύναται να προκαλέσει αλληλεπίδραση μεταξύ πομπού και αποδέκτη χωρίς να έχει ανάγκη κάποιο μεταφραστή. Είναι με άλλα λόγια η διεθνής γλώσσα.
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί; Πολύ φοβάμαι πως δεν θα μπορέσω να δώσω μια σαφή απάντηση και αυτό όχι για λόγους επαγγελματικής διπλωματίας. Η μουσική ξέρετε, έχει την ιδιότητα να διεισδύει στον εσωτερικό κόσμο του καλλιτέχνη, να τον αναδύει και να τον εκθέτει εμπρός στο κοινό του. Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός για τις ιδιότητές και τις ιδιαιτερότητές του. Η ποικιλία μουσικών «γεύσεων» που προκύπτει είναι μεγάλη και δεν θα ήθελα να αυτοπεριοριστώ.
“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί.” Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση; Η μουσική είναι το μεταφορικό μέσο που μας οδηγεί στην άυλη σφαίρα των συναισθημάτων. Είμαστε όλοι επιβάτες της, με τους καλλιτέχνες να βρίσκονται στην θέση του οδηγού. Κάθε οδηγός επιλέγει την δική του διαδρομή, όλοι όμως οι δρόμοι καταλήγουν στο ίδιο μέρος. Η μουσική είναι όντως μία και αδιαίρετη. Το εκτόπισμά της είναι γιγάντιο και η πορεία της αδύνατο να διακοπεί. Μας διδάσκει κάθε στιγμή την ταπεινοφροσύνη, προβάλλοντας την αδυναμία του Εγώ έναντι αυτής.
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη; Θα έλεγα πως χρειάζεται παιδεία σκέτο. Η μουσική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της. Όντας ένας από τους «προνομιούχους» που υπέστησαν την ψυχική ζύμωση που προσφέρει η μουσική στο άτομο, αναγνωρίζω τα οφέλη αυτής στην καθημερινότητά μου. Οι ποιότητες που προσδίδει, θα ήταν ευεργετικές για την διαμόρφωση της μελλοντικής κοινωνίας. Δεν έχει καμία απολύτως σημασία αν το παιδί θα επιλέξει το επάγγελμα του μουσικού ή όχι. Η εκπαίδευση μέσα από την μουσική κρίνεται επιτακτική. Όσο αναγκαίοι είναι οι μουσικοί, εξίσου αναγκαίοι είναι και οι ενεργητικοί ακροατές. Προσωπικά, μου είναι αδιανόητο το γεγονός ότι πολλά εκπαιδευτικά συστήματα αντιμετωπίζουν την μουσική ως είδος πολυτελείας, εν έτει 2020.
Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική; Όλοι πιστεύουν πως η μουσική θέλει ταλέντο. Τι είναι αυτό όμως; Προσωπικά το λαμβάνω σας κάποιου είδους ευκολία στην αντίληψη ενός αντικειμένου. Δεν αρκεί ωστόσο μονάχα αυτό για να χτιστούν δεξιότητες. Μπορεί αντιθέτως να λειτουργήσει και αποτρεπτικά εάν το παιδί επαναπαυτεί σε αυτή του την ευκολία. Η μουσική όπως και κάθε επιστήμη, ακολουθεί συγκεκριμένη μεθοδολογία. Θέλει εργατικότητα και δεν είναι κάτι το έμφυτο. Ο γονιός δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εκ των προτέρων σε τι πρόκειται να έχει έφεση το παιδί. Από μεριάς του, οφείλει να δίνει ερεθίσματα μέσα από απλές ενέργειες όπως μια επίσκεψη σε ένα συναυλιακό χώρο. Ο τελευταίος κριτής είναι το ίδιο το παιδί. Ως εκπαιδευτικός, θα έλεγα πως οι γονείς θα ήταν καλό να ανησυχούν περισσότερο για την κριτική ικανότητα των τέκνων τους, παρά για τα ταλέντα τους. Να είναι αρωγοί μα ουδέποτε χειριστικοί.
Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση; Δίχως να θέλω να υποτιμήσω το σύστημα εκπαίδευσης της χώρα μας, θεωρώ απαράδεκτο το ότι σε αυτό δεν περιλαμβάνεται η μουσική. Τα βιβλία στα οποία διδάσκονται τα ελάχιστα στοιχεία περί μουσικής δεν δίνουν ερεθίσματα, είναι ελλιπή αλλά κρύβουν και πολλά λάθη. Η μόνη αξιόλογη προσπάθεια, πραγματοποιείται από τα μουσικά σχολεία ανά την Χώρα. Σε ότι αφορά τις μουσικές σπουδές, κρατική μέριμνα δεν υπάρχει. Για να γίνεις μουσικός πρέπει να ολοκληρώσεις τις σπουδές σου σε ωδείο με βαρέα δίδακτρα. Από την άλλη, είμαστε η χώρα των αριστούχων μουσικών! Όλα τα πτυχία και τα διπλώματα μουσικών οργάνων και ανώτερων θεωρητικών, δίδονται με βαθμό Άριστα παμψηφεί! Αυτό όμως δεν ανταποκρίνεται και στην πραγματικότητα. Από την χώρα απουσιάζει πλήρως ένα αξιοκρατικό σύστημα αξιολόγησης μουσικών και εκπαιδευτικών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που ακόμη δεν έχουν κρατική μουσική ακαδημία, τα πτυχία της οποίας να έχουν διεθνή διαβάθμιση και αναγνώριση. Αυτό είναι πραγματικά θλιβερό.
Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις; Μέσα στο ζοφερό τοπίο της μουσικής εκπαίδευσης, υπάρχουν αρκετές φωτεινές ακτίνες. Έχοντας ζήσει στο εξωτερικό, μπορώ να ισχυριστώ πως το ανθρώπινο δυναμικό της Ελλάδας δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από αυτό των άλλων χωρών. Μουσικοί που στελεχώνουν τις ορχήστρες, σολίστ, όπως και πολλοί καθηγητές, που σέβονται το έργο τους, έχουν παλέψει με όλες τους τις δυνάμεις για να εξελίξουν τις δεξιότητές τους και το κατάφεραν. Συνέχεια αυτών είναι οι μαθητές τους, εκ των οποίων πολλοί δείχνουν αξιοθαύμαστη συνέπεια και αλματώδη εξέλιξη. Και όλα αυτά χωρίς τις βασικές κρατικές υποδομές. Καλλιτέχνες της μουσικής επιτέλεσης δεν γίνονται αποδεκτοί ως επαγγελματίες από το κοινωνικό σύνολο και οι εκπαιδευτικοί καλούνται να προσαρμοστούν στο παλαιωμένο και ξεπερασμένο πρόγραμμα σπουδών που τους παρέχει το Υπουργείο Πολιτισμού. Αξιόλογοι μουσικοί υπάρχουν. Σεβασμός και αναγνώριση προς αυτούς όμως όχι.
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια; Το μέλλον είναι αβέβαιο. Ο μόνος μου στόχος είναι να διατηρώ πάντοτε ζωντανό το πάθος μου για την Μητέρα των Τεχνών, την οποία και επέλεξα να υπηρετώ. Μέσα από την συνεργασία με ορχήστρες, τις σολιστικές δραστηριότητες αλλά και το διδακτικό έργο, οι μουσικοί αντλούμε δύναμη. Το μελλοντικό μου σχέδιο λοιπόν είναι ένα. Να συνεχίσω να κοινωνώ μουσική στους αποδέκτες της.
Ζαχαρίας Φώτης (κλαρινετίστας)
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Ζαχαρίας Φώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1993. Έλαβε το δίπλωμά του στο κλαρινέτο το 2014 από την τάξη της Αικατερίνης Λιουδάκι του ωδείου Ραϋμόνδη με βαθμό Άριστα (10 παμψηφεί) και 1ο βραβείο. Συνέχισε τις σπουδές του στην Accademia Nazionale di Santa Cecilia της Ρώμης (2012-2014) με τον κλαρινετίστα Alessandro Carbonare. Το 2016 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές ειδίκευσης στο κλαρινέτο με Διάκριση στο Conservatoire Royal de Mons – Ecole Superieure des Arts (Βέλγιο) με καθηγητή τον Ronald Van Spaendonck. Στην ίδια σχολή, μαθήτευσε στην τάξη διεύθυνσης ορχήστρας του Daniel Gazon κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016. Είναι επίσης πτυχιούχος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Έχει αποσπάσει διακρίσεις και βραβεία σε διεθνείς και πανελλήνιους διαγωνισμούς μουσικής. Ενδεικτικά: 1ο βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό μουσικής “The Muse 2010”, 1ο βραβείο και υποτροφία του πανελλήνιου διαγωνισμού ξύλινων πνευστών της YAMAHA το 2012, 1ο βραβείο στον πανελλήνιο διαγωνισμό της ΕΡΤ – Εurovision Young Musicians 2012 (εκπροσωπώντας έτσι τη Χώρα στη Βιέννη), 2ο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό μουσικής “E-muse 2015” κ.α.
Ως σολίστ, έχει συμπράξει με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Orchestre du Conservatoire Royal de Mons, την Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, τη Φιλαρμονική ορχήστρα πνευστών του Δήμου Παλλήνης, την Orchestra Mobile, την Μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού, κ.α, σε χώρους όπως: το Wienner Konzerthaus, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο Φιλολογικός Σύλλογος “Παρνασσός”, το Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, το Μουσείο Μπενάκη, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το Beton 7, το Αρχαιολογικό μουσείο Δελφών, Αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών, κ.α. Έχει επίσης ηχογραφηθεί επανειλημμένως από την Ελληνική Ραδιοφωνία ΕΡΤ αλλά και από τη Βελγική Ραδιοφωνία RTBF.
Διετέλεσε επί σειρά ετών κορυφαίος Α΄ κλαρινετίστας στην Αθηναϊκή Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, την Metropolitan Symphony Orchestra of Athens αλλά και την ορχήστρα Mobile, ενώ έχει συνεργαστεί ως έκτακτος με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με την οποία και διατηρεί τακτική συνεργασία. Υπήρξε μέλος της Φιλαρμονικής Ορχήστρας Πνευστών του Δήμου Παλλήνης, της Μουσικής του Πολεμικού Ναυτικού αλλά και της Ακαδημίας Νέων Μουσικών της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, με υποτροφία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Παράλληλα, δραστηριοποιείται και στον εκπαιδευτικό τομέα, ως διδάσκων κλαρινέτου στο Εθνικό Ωδείο Χαλανδρίου, στο Ωδείο Παπάγου, στο Δημοτικό Ωδείο Αγίας Παρασκευής και στο Αριστοτέλειο Ωδείο Πειραιά.
