Η αειφορία και η βιώσιμη ανάπτυξη των τουριστικών επιχειρήσεων ήταν το θέμα της Ημερίδας “Tourism of Tomorrow” που διοργάνωσε για τρίτη συνεχόμενη το ακαδημαϊκό πρόγραμμα Τουρισμού και Φιλοξενίας του ACT – American College of Thessaloniki.
Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2020 στο ξενοδοχείο Makedonia Palace με τη συμμετοχή εκπροσώπων φορέων, μεγάλων τουριστικών επιχειρήσεων και συμβουλευτικών εταιριών.
Η εκδήλωση άνοιξε με τον χαιρετισμούς του Δρα Πάνου Βλάχου, Προέδρου του Κολλεγίου Ανατόλια, του Γρηγόρη Τάσιου, Προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, και του Γιάννη Μπουτάρη, πρώην Δημάρχου Θεσσαλονίκης και Προέδρου του Μουσείου Ολοκαυτώματος Θεσσαλονίκης.
Τις εργασίες της ημερίδας άνοιξε ο Δρ Νίκος Χουρβουλιάδης, Διευθυντής του Business School του ACT.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Hisham Zaazou, πρώην Υπουργός Τουρισμού της Αιγύπτου με πολυετή εμπειρία και βαθιά γνώση του τουριστικού χώρου. Τον Hisham Zaazou παρουσίασε στο κοινό ο δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ Νίκος Υποφάντης, αναφερόμενος στη θητεία του σε τρεις διαφορετικές διαδοχικές κυβερνήσεις της χώρας από το 2012 έως το 2016.
Ο Hisham Zaazou παρουσίασε τον τρόπο διαχείρισης της μεγάλης κρίσης που επέφερε στον τουρισμό της χώρας η συντριβή ρωσικού αεροσκάφους το 2015 στο τουριστικό θέρετρο του Σαρμ ελ Σέιχ και ο θάνατος όλων των επιβατών του. Ο ομιλητής παρουσίασε το συγκεκριμένο case study και την επικοινωνιακή στρατηγική που ακολούθησε – ένα εξαιρετικό μάθημα PR που είχε την τύχη να ακούσει το πολυπληθές κοινό της εκδήλωσης.
Η διαχείριση τέτοιων περιστατικών σε τουριστικούς προορισμούς, απαιτεί ένα μήνυμα «κατανοητό, αληθές και βασισμένο σε πραγματικά περιστατικά» είπε ο Hisham Zaazou. «Όποια τακτική και αν επιλέξετε, φροντίστε ο επίσημος δημόσιος λόγος σας να χαρακτηρίζεται από ειλικρίνεια, διαφάνεια, τεκμηριωμένες πληροφορίες, και όχι προσπάθεια απόκρυψης της αλήθειας». Συνεχίζοντας τόνισε πως η Ελλάδα και η Αίγυπτος δεν πρέπει να λειτουργούν ανταγωνιστικά αλλά «συνεργατικά. Οι επισκέπτες από τους μακρινούς προορισμούς, όπως οι Κινέζοι, αναζητούν τον συνδυασμό δύο προορισμών και όχι έναν».
Το αίτημα του αειφόρου τουρισμού
Ο βιώσιμος και αειφόρος τουρισμός (sustainable tourism) λαμβάνει υπόψη τις υφιστάμενες και μελλοντικές οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του και ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επισκεπτών, του κλάδου και των κοινοτήτων στους προορισμούς υποδοχής.
Κοινό συμπέρασμα των ομιλητών της ημερίδας ήταν ότι η βιωσιμότητα δεν αποτελεί πλέον μία γενικόλογη εξαγγελία, αλλά μία πραγματικότητα, και ταυτόχρονα ένα επιτακτικό αίτημα των σύγχρονων ταξιδιωτών που ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τη βέλτιστη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων, τον σεβασμό στις τοπικές κοινότητες και την υπεύθυνη οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων που οφείλουν να συμβάλλουν στη σταθερή απασχόληση με ευκαιρίες εισοδήματος και την καταπολέμηση της φτώχειας.
Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα αειφόρου ανάπτυξης της ΣΑΝΗ Α.Ε. ο Φάνης Κρομμύδας, Marketing and Communications Director, Sani & Ikos Resorts συνόψισε ορισμένα από τα ευοίωνα αποτελέσματά του, όπως την κατά 70% μείωση των πλαστικών μίας χρήσης από το 2013, τη μείωση της κατανάλωσης του νερού κατά 48% ανά επισκέπτη από το 2016, τις δράσεις προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας (υποστήριξη φιλανθρωπικών οργανώσεων, ίδρυση κοινοτικής βιβλιοθήκης, προμήθεια του 60% των φρούτων και λαχανικών από ντόπιους παραγωγούς, προσωπικό αποτελούμενο κατά 76% από Έλληνες και 78% από ντόπιους).
Ο Στέφανος Παπανίκος, Strategy, Analytics and M&A Manager της Deloitte επικεντρώθηκε στο ενδιαφέρον εύρημα ερευνών που για πρώτη φορά δείχνουν τους πολίτες να ζητούν μία βιώσιμη τουριστική βιομηχανία, αφήνοντας σε δεύτερο ρόλο τις ρυθμιστικές αρχές και τους επιχειρηματίες. «Ειδικά οι Μillennials και οι Gen Zs δηλώνουν έτοιμοι να τερματίσουν τη σχέση τους με ένα brand που δεν επιδεικνύει περιβαλλοντική υπευθυνότητα» ανέφερε ο κ. Παπανίκος και έκανε την εκτίμηση πως η βιωσιμότητα αποτελεί μία προστιθέμενη αξία για τις εταιρίες, καθώς θα έχουν μείωση κόστους κεφαλαίου, βελτιωμένες προοπτικές κερδοφορίας, πρόσβαση σε χρηματοδοτικές ευκαιρίες, και νέα εργαλεία marketing.
Η Μαίρη Κυριακού, Corporate Responsibility Manager της Aegean Airlines περιέγραψε τη διαμόρφωση του τοπίου στις παγκόσμιες αερομεταφορές και την επίδραση κινημάτων όπως το “Flight Shame” που προκάλεσε μείωση των αεροπορικών μετακινήσεων από τους Σκανδιναβούς και την επιλογή πιο αργών μέσων μεταφοράς. Αντίθετα με τις πεποιθήσεις, οι αερομεταφορές ευθύνονται για χαμηλότερο ποσοστό από το αναμενόμενο, και συγκεκριμένα το 12% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπου διοξειδίου του άνθρακα (CO2), ενώ στις χερσαίες μεταφορές αντιστοιχεί το 74% των παγκόσμιων εκπομπών ρύπων CO2. Για να αντισταθμίσει το ενεργειακό της αποτύπωμα η Aegean ανανέωσε τον στόλο της με αγορά νέων και ελαφρύτερων αεροσκαφών, ενώ εφαρμόζει διαφορετικές τεχνικές προσγείωσης και απογείωσης εξοικονομώντας καύσιμα. Παράλληλα έχει λάβει μέτρα για την εξοικονόμηση του νερού, τον περιορισμού του χαρτιού και την αύξηση των ανακυκλώσιμων υλικών.
Παρουσιάζοντας ένα βιώσιμο μοντέλο στην επιχειρησιακή λειτουργία των ξενοδοχείων της αλυσίδας Domes Hotels and Resorts, ο Σπύρος Κουρής, Operational Leader της εταιρίας υποστήριξε πως η ενσωμάτωση της αειφορίας στα λειτουργικά μοντέλα μπορεί να δημιουργήσει μακροπρόθεσμα εξαιρετικά μοντέλα και υπηρεσίες. Από τα ενδιαφέροντα σημεία της παρουσίασής του ήταν η έρευνα της TUI σύμφωνα με την οποία το 2/3 των παραθεριστών προτίθεται να κάνει συμβιβασμούς στο lifestyle των διακοπών του προκειμένου να ωφεληθεί το περιβάλλον.
Η Ελένη Σωτηρίου, Διευθύντρια του Thessaloniki Conventions Bureau, αναφέρθηκε στις καλές πρακτικές που έχουν υιοθετήσει ευρωπαϊκές πόλεις ώστε να αναδειχθούν σε κορυφαίους βιώσιμους συνεδριακούς προορισμούς, στον θεσμό των Green Meetings, και στις πιστοποιήσεις «αειφορίας» που λαμβάνουν φορείς και οργανισμοί. Ως προς τη θέση της Θεσσαλονίκης, είναι ελπιδοφόρο ότι έχει ανέβει αρκετά σκαλοπάτια και βρίσκεται στην 93η θέση παγκοσμίως και στην 53η θέση στην Ευρώπη στους προτιμώμενους προορισμούς. Το κλειδί όμως για την ανάδειξή της σε αειφόρο συνεδριακό προορισμό είναι η βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών σε συνδυασμό με την κυκλική οικονομία, τη διαχείριση των αποβλήτων, την εξοικονόμηση ενέργειας, και την εκπαίδευση.
Το δεύτερο πάνελ των ομιλητών ξεκίνησε με τον Γιώργο Ματσίγκο, Πρόεδρο του Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Ρόδου και Γενικό Διευθυντή των Atrium Hotels ο οποίος αναφέρθηκε στις συντονισμένες προσπάθειες για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού, τη στήριξη της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, τις δενδροφυτεύσεις και τους καθαρισμούς των ακτών. Ο ίδιος χαρακτήρισε πολύ σημαντική τη συμμετοχή του προσωπικού σε αυτή την κινητοποίηση ώστε η Ρόδος να ανθίσει και να αναγνωριστεί ως παγκόσμιος Πράσινος Προορισμός όπως προμηνύουν οι σχετικές βραβεύσεις των Atrium Hotels από την TUI.
Η Κατερίνα Σαντίκου, ιδρύτρια και managing director της πλατφόρμας Workathlon έδωσε έμφαση στην ενίσχυση των εργαζομένων με γνώσεις και εξειδίκευση και στις συνθήκες εργασίας – ένας τομέας στον οποίο κατά κοινή ομολογία υστερεί ο τουρισμός. Το ικανοποιητικό περιβάλλον εργασίας, η σταθερότητα του προσωπικού, το worklife balance, το υπεύθυνο management, η ενδυνάμωση και επιβράβευση του προσωπικού θεωρούνται πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης επιφέροντας παραγωγικότητα, καινοτομία και υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης.
Ο Σπύρος Πέγκας, πρώην Αντιδήμαρχος Τουρισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και ιδρυτής της νεοσύστατης συμβουλευτικής εταιρίας Wise Ram, προέβλεψε το τέλος του Τουρισμού όπως τον γνωρίζουμε, με τη σύγκρουση των αντιλήψεων και τις νέες πραγματικότητες που επικρατούν. Η αναγνώριση αυτού του τοπίου επέτρεψε να τελεσφορήσει η Διπλωματία των Πόλεων και άλλες εξωστρεφείς πρωτοβουλίες προς τη βαλκανική ενδοχώρα, με αποτέλεσμα την αύξηση των διανυκτερεύσεων της πόλης από 1 εκ. το 2010 σε 2,5 εκ. το 2018. Η «παρενόχληση» (disruption), η παρέκκλιση από τις νόρμες και η προσαρμογή στις αλλαγές πρέπει να βρίσκονται στην καρδιά κάθε τουριστικής στρατηγικής υποστήριξε ο κ. Πέγκας.
Ο Σωτήρης Μυλωνάς, Sustainability consultant, Travelife and M Solutions, ανέφερε πως πολλές ελληνικές επιχειρήσεις επιδεικνύουν τάσεις συμμόρφωσης και υιοθέτησης με τα νέα πρότυπα, αν και αργεί ακόμη η πλήρης καθολική εφαρμογή των μέτρων. Το όραμα, η υιοθέτηση αλλαγών, η προστασία και η αποκατάσταση του περιβάλλοντος, η εκπαίδευση του προσωπικού και των ανώτερων στελεχών, η καθιέρωση διαδικασιών και η πιστοποίηση αποτελούν τα βασικά στάδια που πρέπει να διανύσει μία επιχείρηση.
Τέλος ο Γιώργος Δρακόπουλος, ιδρυτής και CEO της Tourism Generis, μίλησε για την αλλαγή που πρέπει να επέλθει στη φιλοσοφία των ρυθμιστικών πολιτικών. «Αντί να έχουμε οικονομική, εργατική, περιβαλλοντική πολιτική για τον τουρισμό, πρέπει να έχουμε τουριστική πολιτική για την οικονομία, την εργασία και το περιβάλλον» υπογράμμισε τονίζοντας πως οι επιθυμητές αλλαγές θα προέλθουν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις και όχι από το κράτος.
Τον συντονισμό του δεύτερου πάνελ ανέλαβε ο Σάκης Παπαδόπουλος εξειδικευμένος συντάκτης σε θέματα τουρισμού και υπεύθυνος της σελίδας omorfataxidia.gr. Τις εργασίες του συνεδρίου ολοκλήρωσε ο Ανέστης Αναστασίου, υπεύθυνος των ακαδημαϊκών προγραμμάτων Τουρισμού και Φιλοξενίας στο ACT.
Χορηγός της εκδήλωσης ήταν η Sani/Ikos Group, χορηγός αερομεταφορών ήταν η Aegean Airlines, και χορηγός επικοινωνίας τα omorfataxidia.gr.
