ΣE ΠOIA HΛIKIA ANAKAΛYΨATE OTI ΘEΛETE NA ΓINETE HΘOΠOIOΣ;
Σχετικά με άλλους συναδέλφους μου νομίζω αρκετά αργά. Θέλω να πω, πως δεν ήμουν ένα εξωστρεφές παιδί με μια χτένα στο χέρι που τραγουδούσα στον καθρέφτη.
Η ενασχόληση μου με το θέατρο έγινε μια περίοδο της ζωής μου, εκεί γύρω στα 20 που ήθελα να βρω ένα τρόπο να εκφράζομαι.
Δεν μπορούσα να τραγουδήσω, δεν έπαιζα κανένα μουσικό όργανο, μου ήταν αδύνατο να ζωγραφίσω, οπότε έπρεπε να βρω μια τέχνη να μπορεί να αντέξει και να χωρέσει όλο αυτό το δημιουργικό χάος που βρισκόταν σε τρικυμία στο κεφάλι μου. Και την πλήρωσε το θέατρο.
Έκτοτε πέρασα από την ιδιότητα της ηθοποιού στην ιδιότητα της σκηνοθέτη και απολαμβάνω να δημιουργώ μυστηριακούς, συναρπαστικούς κόσμους τοποθετώντας τους θεατές μέσα στην καρδιά του δράματος.
ΠOION HΘOΠOIO – KAΛΛITEXNH ΘAYMAZETE;
Είναι αρκετοί και σίγουρα θα αδικήσω πολλούς. Με στιγμάτισαν ηθοποιοί που είχαν πάντα τον ρεαλισμό ως οδηγό, στην υποκριτική τους.
Η σκηνική ιδιοφυία του Χορν με εντυπωσίαζε πάντα, αλλά στην Ελλάδα είχαμε μια στρεβλή αντίληψη του ρεαλισμού στο θέατρο. Ευτυχώς τώρα τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν.
Ως σκηνοθέτις ομολογώ, πως τα αριστουργήματα του Peter Brook,του Αρτώ που εισήγαγε τον υπερρεαλισμό, η συμπαντική μουσική του Χατζηδάκι καθώς και πολλοί άλλοι σημαντικοί και πρωτοπόροι θεατράνθρωποι και μη, είναι μια διαρκής έμπνευση.
ΘΕΑΤΡΟ ή KINHMATOΓPAΦOΣ TI ΠPOTIMATE;
Μιλάμε για δύο εκ διαμέτρου αντίθετες τέχνες. Μπορεί να έχουν σαν βασική αρχή τους την υποκριτική ωστόσο είναι τόσο διαφορετικές στη δομή τους που συχνά συγχέονται. Ο κινηματογράφος φυσικά είναι κάτι συναρπαστικό, διαθέτει μια μαγεία που ασφαλώς το θέατρο δεν μπορεί να φτάσει.
Μιλάμε όμως για μια τεχνητή μαγεία. Οι ερμηνείες στηρίζονται αποκλειστικά στο μοντάζ και η ενέργεια χάνεται αυτομάτως. Στο θέατρο από την άλλη πλευρά, υπάρχει η αδιανόητη ενέργεια του ζωντανού οργανισμού, μια θεϊκή αύρα, το Duende που ευαγγελιζόταν ο Λόρκα, μια λαμπερή στιγμή όπου η δημιουργία σου γεννιέται και πεθαίνει μέσα σε λίγες ώρες.
Λοιπόν με το χέρι στην καρδιά, προτιμώ να κάνω θέατρο και να παρακολουθώ τους ανυπέρβλητους σκηνοθέτες του κινηματογράφου όπως τον Pasolini, τον Bunuel, τον Lynch, τον Trier από την πλατεία του σινεμά.
TI ΣHMAINOYN OI ΛEΞEIΣ KAPIEPA – EΠITYXIA ΓIA EΣAΣ;
Τη λέξη καριέρα δεν έχω καταφέρει να την αποκωδικοποιήσω ακόμη. Δουλεύω αρκετά, ίσως μερικές φορές λίγο περισσότερο από αρκετά αλλά δεν ξέρω αν δουλεύω για να κάνω καριέρα. Σίγουρα όμως δουλεύω για να πετύχω.
Η επιτυχία ναι, είναι κάτι σημαντικό για μένα. Η δουλειά του ηθοποιού και κυρίως ενός σκηνοθέτη, είναι απείρως άγρια. Κυρίως για την κριτική που δεχόμαστε καθημερινά. Η ανεπανόρθωτη έκθεση που υφιστάμεθα όλοι εμείς που ανεβαίνουμε σε μια σκηνή και είμαστε στη διάθεση του καθενός για να μας κρίνει είναι μερικές φορές εξόχως τραυματική.
Όμως στη ζωή αυτός που δεν κρίνεται είναι εκείνος που δεν κάνει τίποτα. Οπότε αν δω πίσω τη ζωή μου και τα πράγματα που κατάφερα, ομολογώ πως είμαι ικανοποιημένη. Η επιτυχία άλλωστε είναι κάτι προσωπικό. Εσύ μόνο ξέρεις τι κατάφερες και τι δημιούργησες.
Και αυτό θα πρέπει να μας είναι αρκετό.
KAΛΛITEXNHΣ ΓENNIETAI KANEIΣ ή ΓINETAI;
Στην πορεία μου τα 24 αυτά χρόνια στο θέατρο, έχω δει ανθρώπους που έχουν γεννηθεί καλλιτέχνες και καταστράφηκαν και ανθρώπους που δεν γεννήθηκαν με άστρο αλλά που με σκληρή δουλειά έφτασαν στο σημείο που ήθελαν.
Η προσωπική μου γνώμη είναι πως μόνο με σκληρή, αιματηρή, επίπονη και επίμονη δουλειά γίνεσαι καλλιτέχνης. Και αν στην Ποίηση ή στην ζωγραφική είναι πιο απλά τα πράγματα, (γιατί ή το έχεις ή δεν το έχεις) στο θέατρο όπως φαντάζομαι και στη μουσική η δουλειά είναι πιο σκληρή.
Πρέπει καθημερινά να δουλεύεις με το σώμα σου, τη φωνή σου, τη φαντασία και το μυαλό σου. Να διαβάζεις και να ασκείσαι καθημερινά.
Και ασφαλώς έχω δει παιδιά που δεν είχαν ταλέντο, να δουλεύουν με τέτοια προσήλωση, ώστε να επινοούν έναν ολοκαίνουργιο εαυτό.
ΠOIA ΛEΞH ΣAΣ EKΦPAZEI ΩΣ KAΛΛITEXNH;
‘’Duende.’’ Είναι η περίφημη λέξη που έδωσε ο Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα σε αυτό που ποτέ κανείς δεν μπόρεσε να χωρέσει σε λέξη.
Είναι η θεϊκή ουσία που πρέπει, οφείλει, να έχει κάθε καλλιτέχνης. Πως δημιουργείται δεν γνωρίζω. Αλλά είναι εκείνη η σπίθα που έχουν οι άνθρωποι που δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς την τέχνη τους. Που δίνει νόημα σε όλη αυτή τη σκληρή ματαιότητα της ύπαρξης.
NOIΩΘETE THN EMΠNEYΣH; ΠPIN ΔHMIOYPΓHΣETE;
Ναι τη νιώθω. Λίγο πριν χτυπήσει είναι κάτι σαν ανησυχία. Σαν κάτι ενοχλητικό να μη σε αφήνει να ησυχάσεις. Να μη μπορείς να κοιμηθείς. Να φας, να απολαύσεις μια βόλτα με φίλους, μια συζήτηση όσο ενδιαφέρουσα κι αν είναι. ‘Όταν επιτέλους φτάνει, με χτυπά δυνατά σαν χαστούκι. Και ξαφνικά ξέρω τι πρέπει να κάνω. Άλλες φορές πάλι είναι τριγύρω μου. ‘Ενας χωρισμός ας πούμε.
Είναι η βάση για συγκλονιστικές, σπαραχτικές παραστάσεις. Μια μουσική, ένα ποίημα. Το περαστικό βλέμμα ενός άγνωστου. Ο θάνατος.
Παντού υπάρχουν άπειρες πληροφορίες όπου μπορείς να αντλήσεις την έμπνευση. Εγώ απλά παρατηρώ. Κι όταν αποφασίσω ποια πληροφορία μπορώ να χρησιμοποιήσω απλώνεται ξαφνικά μπροστά μου ένας ολοκαίνουργιος δρόμος γεμάτος προοπτικές. Νομίζω πως εκείνη ακριβώς η στιγμή είναι η δική μου προσωπική Ευτυχία.
ΠΩΣ ΘA XAPAKTHPIZATE TON EAYTO ΣAΣ ΩΣ KAΛΛITEXNH;
Αν και πραγματικά πιστεύω πως η λέξη καλλιτέχνης πρέπει να προσδίδεται την ώρα που βρισκόμαστε στο νεκροκρέβατο μας, θα απαντήσω πως ως άνθρωπος που ασχολείται με την τέχνη του θεάτρου, είμαι χαοτικά σκοτεινή φιγούρα. Λειτουργική παρόλα αυτά.
ΠOIA EINAI TA MEΛΛONTIKA ΣAΣ ΣXEΔIA;
‘Εχουμε προγραμματισμένες παραστάσεις με το Θέατρο του ‘Αλλοτε όπου σκηνοθετώ, από την προηγούμενη σεζόν όπου σημειώσαμε απανωτά sold out και οφείλουμε στο κοινό (αλλά και σε μας) να τις ανεβάσουμε ξανά, οπότε τέλη Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη θα παίζεται η παράσταση Εξορκισμός της Μαρίας Ράπτη στο Θέατρο Αυλαία.
Μέσα Νοεμβρίου θα ανέβει ξανά η Φόνισσα του Α. Παπαδιαμάντη πάλι στο Θέατρο Αυλαία. Ιανουάριο θα κάνουμε πρεμιέρα την καινούργια μας παραγωγή αλλά δεν μπορώ να το κοινοποιήσω ακόμη.
Με πολλή χαρά φέτος έχω αναλάβει τα θεατρικά εργαστήρια της ΧΑΝΘ όπου μικροί και μεγάλοι έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον κόσμο του θέατρου και φυσικά συνεχίζω με τα δικά μου εργαστήρια στον πολυχώρο Balκan heart καθώς και στο Ωδείο Βορείου Ελλάδος.
Βαρβάρα Δουμανίδου
Ηθοποιός – Σκηνοθέτις
