Την Τετάρτη 17 Ιουλίου 2019, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Γιώργος Κουμεντάκης ανακοίνωσε το πρόγραμμα 2019/20, σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Το πρόγραμμα της καλλιτεχνικής περιόδου 2019/20 της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, κατά την οποία θα γιορταστούν τα 80 χρόνια λειτουργίας της, σηματοδοτεί μια νέα εποχή διαλόγου και αλληλεπίδρασης με το παγκόσμιο γίγνεσθαι στην τέχνη της όπερας, με τη στήριξη της νέας δωρεάς από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η οποία ενισχύει την καλλιτεχνική εξωστρέφεια και τη γνωστοποίηση του έργου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής εκτός Ελλάδος.
Το πρόγραμμα που έχει σχεδιάσει ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής Γιώργος Κουμεντάκης επανανοηματοδοτεί την έννοια της εξωστρέφειας μέσα από στρατηγικές συνεργασίες και συμπαραγωγές με διεθνείς φορείς, επενδύει στη νέα δημιουργία μέσω αναθέσεων, κάνει αποφασιστικά βήματα στη διεύρυνση του ρεπερτορίου της όπερας, διερευνά την αλληλεπίδραση του λυρικού θεάτρου με την περφόρμανς και τα εικαστικά και φέρνει επί σκηνής μοναδικά αριστουργήματα της όπερας, της οπερέτας και του μπαλέτου σε φιλόδοξες παραγωγές.
Τέσσερις πρώτες παγκόσμιες πρεμιέρες (Πάπισσα Ιωάννα, Μέσα Χώρα, Χορός με τη σκιά μου, Γιώργος Λάνθιμος – The Artist on the Composer), μια πρώτη πανελλήνια πρεμιέρα (Οι επτά θάνατοι της Μαρίας Κάλλας), επτά νέες παραγωγές όπερας (Η υπνοβάτις, Ντον Κάρλο, Βότσεκ, Πάπισσα Ιωάννα, Μέσα Χώρα, Βέρθερος, Ριγολέττος), δύο νέες παραγωγές μπαλέτου (Χορός με τη σκιά μου, Δον Κιχώτης), τρεις αναβιώσεις παραγωγών (Η λίμνη των κύκνων, Η νυχτερίδα, Το αηδόνι του αυτοκράτορα), αλλά και συναυλίες (Αφιέρωμα στον Κώστα Πασχάλη, Τρία κοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα, Η εποχή της Μελισσάνθης), περφόρμανς (Οι επτά θάνατοι της Μαρίας Κάλλας), προβολές συνοδεία ζωντανής μουσικής (Οι Απάχηδες των Αθηνών, The Artist on the Composer) συνθέτουν το πρόγραμμα που θα παρουσιαστεί στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος και στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού από το φθινόπωρο του 2019 έως και το καλοκαίρι του 2020.
Στο νέο πρόγραμμα, μαζί με το σπουδαίο καλλιτεχνικό δυναμικό της ΕΛΣ, θα έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τους καρπούς της σύμπραξης με σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως, μεταξύ άλλων, τους Γιώργο Λάνθιμο, Ολιβιέ Πυ, Ανίτα Ρατσβελισβίλι, Μαρίνα Αμπράμοβιτς, Γκρέιαμ Βικ, Δημήτρη Καραντζά, Νίκο Καραθάνο, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Μάρκο Αρτούρο Μαρέλλι, Μπενουά Ζακό κ.ά.
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΛΣ κ. Βασίλης Καραμητσάνης έλαβε πρώτος τον λόγο και έκανε αναφορά σε όλες τις ενέργειες που έχουν γίνει στους οκτώ μήνες της θητείας του νέου Διοικητικού Συμβουλίου, με στόχο τον οικονομικό και διοικητικό εξορθολογισμό του Οργανισμού. Μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Είχα την τιμή από τον Νοέμβριο του 2018 μαζί με μια ομάδα άλλων τεσσάρων ανθρώπων να αποτελούμε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Για μένα είναι μεγάλο προνόμιο να συμμετέχω στο Δ.Σ. ως μη καλλιτέχνης ανάμεσα σε άλλους τέσσερις καταξιωμένους εν ενεργεία Έλληνες καλλιτέχνες σε χώρους τέχνης συναφείς με το αντικείμενο του θεάτρου μας.
Προσπαθήσαμε να υποστηρίξουμε με αμέριστη συνεργασία και κατανόηση την καλλιτεχνική διεύθυνση, αλλά και τη διοικητική και οικονομική διεύθυνση, το έργο του Οργανισμού, όπως έχει διαμορφωθεί και αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια σε μια φάση μεγάλης ανέλιξης για το λυρικό θέατρο στη χώρα μας.
Ως Διοικητικό Συμβούλιο προσπαθήσαμε να στηρίξουμε μια σειρά από δράσεις, που σε οργανωτικό επίπεδο πλαισιώνουν την πραγματικότητα που διαμορφώνεται, ιδίως μετά τη μετεγκατάσταση στο ΚΠΙΣΝ που έγινε το 2017».
Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη σημείωσε: «Είναι πολύ μεγάλη χαρά για μένα που στην ουσία, μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου, η πρώτη μου δημόσια παρουσία είναι στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
80 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και καλλιτεχνικής δημιουργίας συμπληρώνει φέτος η Λυρική Σκηνή. Τα 80 κεράκια που σβήνει φέτος η Λυρική φέρνουν στον νου μου τους στίχους του Καβάφη. Επιβεβαιώνεται από τη μια ότι “του μέλλοντος οι μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας σα μια σειρά κεράκια αναμμένα — χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια”.
Τα δύο τελευταία, πολύτιμα χρόνια από την εγκατάσταση της Λυρικής στις εντυπωσιακές υποδομές του ΚΠΙΣΝ, αλλά και η συνεχής αρωγή του ΙΣΝ στις δράσεις και τις δραστηριότητες της Λυρικής, μας κάνουν να αισιοδοξούμε για “του μέλλοντος τις μέρες, αυτά τα ζωηρά, ζεστά κεράκια”.
Η Λυρική στο ΚΠΙΣΝ δεν βρήκε μόνο τη νέα της στέγη. Ο Πρόεδρος του ΙΣΝ κ. Ανδρέας Δρακόπουλος δεν φείδεται της στήριξης στον Οργανισμό. Η μεγάλη δωρεά 20.000.000€ του ΙΣΝ για το 4ετές πρόγραμμα εξωστρέφειας, το οποίο αξιοποιεί το κεκτημένο παλαιότερων δράσεων και προσελκύει νεανικό κοινό, δίνουν πραγματικά φτερά στη Λυρική να πετάξει στο διεθνές στερέωμα με παραγωγές φιλόδοξες και απαιτητικές. Η Λυρική Σκηνή κατακτά σταδιακά το δύσκολο κοινό της όπερας διεθνώς.
Είναι εξαιρετική η ιδέα σας η Λυρική Σκηνή να συστήνεται διεθνώς προβάλλοντας τα χαρακτηριστικά της ταυτότητάς της, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Αθήνα: τους αρχαιολογικούς χώρους, το παλιό της θέατρο, τη σημερινή της στέγη, το Ηρώδειο. Με τον τρόπο αυτό η Λυρική κεφαλαιοποιεί τις δυνατότητες που της παρέχουν οι σύγχρονες υποδομές της, η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία αλλά και η πολιτιστική κληρονομιά της Αθήνας, προκειμένου να εισπράξει υπεραξία στο διεθνές επίπεδο.
Το πρόγραμμα της επόμενης σεζόν –θα το ακούσουμε σε λίγο από τον Γ. Κουμεντάκη και τον Κ. Ρήγο– σηματοδοτεί την είσοδο στην περίοδο της καλλιτεχνικής ωρίμανσης στην ιστορία του Οργανισμού, τεκμαίρει τις διεθνείς συμπαραγωγές και τις στρατηγικές συνεργασίες της ΕΛΣ με διεθνείς φορείς και παγκοσμίως γνωστούς καλλιτέχνες. Παράλληλα, απευθύνεται σε σημαντικούς Έλληνες δημιουργούς. Το ιστορικό παρελθόν έρχεται να συνταιριάξει, κατά τρόπο “υπερφυσικό”, όπως λέει ο Γ. Κουμεντάκης, με το φιλόδοξο μέλλον της Λυρικής».
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΕΛΣ κ. Γιώργος Κουμεντάκης, αφού καλωσόρισε τη νέα Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Μενδώνη και της ευχήθηκε κάθε επιτυχία στο έργο της, παρουσίασε αναλυτικά το πρόγραμμα 2019/20 (το οποίο επισυνάπτεται), σημειώνοντας, μεταξύ άλλων: «Η καλλιτεχνική περίοδος 2019/20 συμπυκνώνει με έναν σχεδόν υπερφυσικό τρόπο το ιστορικό παρελθόν και το φιλόδοξο μέλλον της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Πρόκειται για τη σεζόν στην οποία θα σβήσουμε τα 80 κεριά του Οργανισμού μας και την ίδια στιγμή με νεανική ορμή και πρωτόγνωρο πάθος θα ανοίξουμε τα φτερά μας για να αναμετρηθούμε με τη διεθνή παρουσία μας, η οποία γίνεται πράξη χάρη στη μεγάλη δωρεά των 20 εκατομμυρίων ευρώ από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Αισθάνομαι πολύ χαρούμενος με το πρόγραμμα που κρατάτε στα χέρια σας γιατί φέτος, περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά, ανοιγόμαστε στη νέα δημιουργία, συστήνουμε στο κοινό έργα που δεν έχει ξαναπαρουσιάσει η Λυρική, δημιουργούμε φιλόδοξες νέες παραγωγές, συνδιαλεγόμαστε με τον κινηματογράφο και την τέχνη της περφόρμανς, παρουσιάζουμε επιτυχημένες παραγωγές από κορυφαίες ευρωπαϊκές όπερες και προσκαλούμε σπουδαίους καλλιτέχνες να συμπράξουν και να δημιουργήσουν μαζί μας».
Για τον εορτασμό των 80 ετών της ΕΛΣ, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής της ΕΛΣ ανέφερε: «Ήταν 5 Μαρτίου 1940 όταν η πρώτη παράσταση της Νυχτερίδας του Γιόχαν Στράους του νεότερου αποτέλεσε την κορύφωση της προσπάθειας σημαντικών προσωπικοτήτων της εποχής εκείνης, με προεξάρχοντα τον σπουδαίο Κωστή Μπαστιά, να δημιουργήσουν μια Λυρική Σκηνή, στην αρχή ως τμήμα του Εθνικού Θεάτρου στο Τσίλλερ της Αγίου Κωνσταντίνου. Η συνέχεια είναι γνωστή – ο Οργανισμός έγινε αυτόνομος, ονομάστηκε Εθνική Λυρική Σκηνή, στεγάστηκε έως το 2017 στο Θέατρο Ολύμπια της Ακαδημίας και από το 2017 στις νέες εγκαταστάσεις, εδώ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο αποτελεί μια δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος προς την Ελληνική Πολιτεία. Ακριβώς την ημέρα που συμπληρώνονται τα ογδοντάχρονά μας, την Πέμπτη 5 Μαρτίου 2020, θα παρουσιάσουμε τον ίδιο ακριβώς τίτλο, τη Νυχτερίδα του Γιόχαν Στράους του νεότερου, έχοντας μάλιστα, ειδικά για εκείνη τη μέρα προσκεκλημένους έκπληξη στο πάρτι του πρίγκιπα Ορλόφσκι».
Για την ενίσχυση του προγράμματος 2019/20 από τη νέα δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, σημείωσε: «Έξι από τις πιο φιλόδοξες και με διεθνή διάσταση παραγωγές του 2019/20 υποστηρίζονται από τη νέα δωρεά των 20 εκατομμυρίων ευρώ από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, η οποία ανακοινώθηκε στις αρχές του 2019 και έχει ως στόχο να ενισχύσει την καλλιτεχνική εξωστρέφεια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και τη γνωστοποίηση του έργου της και εκτός Ελλάδος. Πρόκειται για την Υπνοβάτιδα που πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Κρατικής Όπερας της Βιέννης, τον Ντον Κάρλο που σκηνοθετεί ο διακεκριμένος Βρετανός σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της Όπερας του Μπέρμιγχαμ Γκρέιαμ Βικ, τον Βότσεκ στη σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν Ολιβιέ Πυ, τον Βέρθερο που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την Εθνική Όπερα των Παρισίων, τη μεγάλη συμπαραγωγή με Μόναχο, Βερολίνο, Φλωρεντία, Παρίσι πάνω στους Επτά θανάτους της Μαρίας Κάλλας της Μαρίνας Αμπράμοβιτς και το The Artist on the Composer με τον διεθνή μας σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο. Παράλληλα, αυτή τη στιγμή που μιλάμε οριστικοποιούνται πάνω από 10 διεθνείς συμπαραγωγές για τα επόμενα χρόνια, ολοκληρώνεται το επετειακό πρόγραμμα για το 2021, και διερευνώνται οι δυνατότητες για την εξαγωγή και την προώθηση του έργου της ΕΛΣ στο εξωτερικό. Θα ήθελα εδώ να εκφράσω τη μεγάλη ευγνωμοσύνη μου προς το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τον Πρόεδρο Ανδρέα Δρακόπουλο και όλα τα στελέχη για την πολύτιμη στήριξη που παρέχουν προς τον Οργανισμό μας με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Η χαρά μου για την παρουσία του Ανδρέα Δρακόπουλου και όλων των εκπροσώπων του Ιδρύματος σήμερα εδώ είναι πραγματικά μεγάλη. Οι δυνατότητες που μας δίνονται στο πλαίσιο της νέας δωρεάς και οι δυνατότητες που μας δόθηκαν με τις νέες μας εγκαταστάσεις στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος ανοίγουν στην Εθνική Λυρική Σκηνή νέους ορίζοντες, τους οποίους αξιοποιούμε στο έπακρο».
Αφού ανακοίνωσε μια νέα συνεργασία με την εταιρεία Zeus+Dione, για τις στολές της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ, καθώς και των ταξιθετών της, ο κ. Κουμεντάκης έκανε ειδική αναφορά σε όλους τους χορηγούς και υποστηρικτές της ΕΛΣ (Εθνική Τράπεζα, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς, Ελληνικά Πετρέλαια, Attica Bank, Engie, Ήρων, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, LIDL Hellas, Όμιλος Μυτιληναίος, Alpha Bank, Apivita, Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννης Σ. Λάτσης, Volvo, Eurolife, Aegean, Athens Plaza, Grand Bretagne, Grecotel Pallas Athena, Grand Hyatt).
Παράλληλα, ευχαρίστησε το Διοικητικό Συμβούλιο, τους καλλιτέχνες, το προσωπικό, τους συνεργάτες της ΕΛΣ, καθώς και τα ΜΜΕ για τη συνεργασία.
Τέλος, ο Διευθυντής Μπαλέτου Κωνσταντίνος Ρήγος ανακοίνωσε το πρόγραμμα του Μπαλέτου της ΕΛΣ, έκανε ειδική αναφορά στους νέους χορευτές που εντάχθηκαν στο Μπαλέτο χάρη στη νέα δωρεά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και σημείωσε: «Σε μια χρονιά σταθμό για την Εθνική Λυρική Σκηνή, είμαι ιδιαιτέρως ευτυχής γιατί το μπαλέτο μας θα παρουσιάσει ένα φιλόδοξο και υψηλών απαιτήσεων πρόγραμμα. Μετά την πρώτη μου χρονιά στο Μπαλέτο, όπου αισθάνομαι ότι κάναμε μεγάλα βήματα προς τα μπρος, φέτος συνεχίζουμε με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και σιγουριά».
