“ΕΞΟΔΟΣ” μια μουσική παράσταση της Φένιας Παπαδόδημα που συνομιλεί με την ψηφιακή ζωγραφική του Γιώργου Κόρδη

30 και 31 Αυγούστου στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης

“ΕΞΟΔΟΣ”

Ο Γιώργος Κόρδης ζωγραφίζει ψηφιακά μία τεράστια τοιχογραφία – πομπή προσφύγων. Μιλάει για τη «μηχανή της προσφυγιάς» δίνοντας το βαθύτερο στίγμα του «ανέστιου» που είναι η απώλεια των ανθρώπινων δεσμών και σχέσεων, που καταντά απώλεια μνήμης, ταυτότητας, προσώπου.

Η Φένια Παπαδόδημα συνομιλεί με την ζωγραφική του, μέσα από την αλληλογραφία του Γιώργου Σεφέρη με τον Ζήσιμο Λορετζάτο 1948-1968, καθώς και από το οδοιπορικό του Γιώργου Σεφέρη «Τρεις μέρες στα μοναστήρια της Καππαδοκίας». Μέσα από τα γράμματα τους καταγράφεται η απώλεια «της προσωπικής μνήμης του τόπου», το εσωτερικό αδιέξοδο που δημιουργούν «διαρκείς μετοικεσίες», η αβεβαιότητα μιας εποχής που θυμίζει πολύ την σύγχρονη πραγματικότητα, όπου όλοι μας λίγο ή πολύ έχουμε χάσει «το ακίνητο σημείο» μέσα στη βουή του κόσμου. Κι ακόμη, το «διαχρονικό αδιέξοδο» της ελληνικής ιστορίας που τόσο τραγικά και παράδοξα αντικατοπτρίζεται στα γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής. Τέλος ο Γιώργος Σεφέρης «με τον δικό του τρόπο», μας κάνει να νιώσουμε πόσα χρωστάει ο ελληνικός πολιτισμός σήμερα «στο σταυροδρόμι αυτής της Άκρης», στην Καππαδοκία, εκεί όπου κανείς μπορεί «να ιδεί την ελληνική παράδοση εν κινήσει, όπου το μικρό και το λησμονημένο μπορεί να έχει την ίδια σημασία με τ’ απαρασάλευτα μνημεία της τέχνης».

Η Φένια Παπαδόδημα μελοποιεί ποιήματα του Σεφέρη, γράφει στίχους και μουσική μέσα στην οποία εντάσσονται αληθινές μαρτυρίες προσφύγων και προσωπικά κείμενα που γεφυρώνουν το 1922 με το 2022. Με τη φωνή της ταξιδεύει από την υμνωδία, στο τραγούδι, στον αυτοσχεδιασμό, στον λόγο. Μαζί με τον ηθοποιό Γιώργο Παπαστυλιανό, δημιουργούν ένα νέο εσωτερικό οδοιπορικό, από τους «ανέστιους» πρόσφυγες της καταστροφής στους «ανέστιους» αστούς της πόλης. Από το πρόσωπο στην απώλεια του προσώπου.

Οι μαρτυρίες προσφύγων από την Καππαδοκία έχουν επιλεγεί από την έκδοση «Έξοδος», τόμος Β’ του ΚΜΣ. Πέρα από το χρονικό της καταστροφής, περιγράφουν συμβάντα στα όρια του ονείρου, του θαύματος και της πραγματικότητας. Μία καρυδιά που φωτογραφίζει τα ζώα και τους ανθρώπους που περνούν από μπροστά της, ένα σύννεφο ακρίδες που κατασπαράζει τα πάντα, μία εγκαταλειμμένη εκκλησία του Αι Γιώργη όπου τη νύχτα ακούγονται λειτουργίες και ψαλμοί, η κυρία Μέλπω ονειρεύεται κάθε βράδυ ότι την καταπίνει ένα μεγάλο ψάρι, ο κύριος Σεραφίμογλου κυνηγάει ακόμη στον ύπνο του το κρανίο του παππού του κλεμμένο από μία Τουρκάλα.

Αλλά και το Οδοιπορικό του Γιώργου Σεφέρη στα μοναστήρια της Καππαδοκίας διαπραγματεύεται διαρκώς την συνύπαρξη δύο κόσμων, τον κόσμο του παραμυθιού και της σκληρής πραγματικότητας, όπως αυτοί οι δύο κόσμοι παντρεύονταιμέσα στα απόκοσμα τοπία της Καππαδοκίας.

Παρ’ όλες τις αναφορές στην καταστροφή, η παράσταση έχει σαν στόχο να δημιουργήσει έναν χώρο ανάτασης και εποπτείας της ιστορίας από ένα διαφορετικό σημείο παρατήρησης, πέραν του μίσους και της εμπάθειας.

Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος 2022, του θεσμού “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός” του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αναλυτικές πληροφορίες και προκρατήσεις θέσεων στο digitalculture.gov.gr