Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη*
Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος (Αθήνα, 1959) έχει δημοσιεύσει περισσότερους από είκοσι τίτλους μυθοπλασίας, πέντε βιβλία μεταξύ χρονικού και αυτοβιογραφίας και μία συλλογή-σύνθεση με μεταφρασμένα αποσπάσματα από αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Έργα του εκδόθηκαν σε ξένες γλώσσες και διασκευάστηκαν για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Το προσωπικό αρχείο του βρίσκεται στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη.
ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Το νέο βιβλίο σας έχει τον τίτλο «Ανέγγιχτη». Με τι έρχεται σε επαφή ο αναγνώστης στις σελίδες του;
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ: Θέμα του μυθιστορήματός μου «Ανέγγιχτη» είναι η ερωτική ζωή του Νίκου Καζαντζάκη μέσα από τα μάτια της πρώτης του γυναίκας, που τον κατηγορούσε ότι ο γάμος τους παρέμεινε λευκός. Η ερωτική ζωή τού περισσότερο μεταφρασμένου παγκοσμίως Νεοέλληνα λογοτέχνη, ο οποίος πρέσβευε τον ερωτικό ασκητισμό, τουλάχιστον για ένα διάστημα της ζωής του.
Ο σκοπός του συγκεκριμένου ασκητισμού δεν ήταν άλλος από τη «θέωση», και πρόκειται για μία στάση που συναντάται σε πολλές θρησκευτικές παραδόσεις. Για την ακρίβεια, ο ίδιος ο Καζαντζάκης μιλούσε για «εκούσια και προγραµµατισµένη υπέρβαση του ερωτικού ενστίκτου, προκειµένου να εξυπηρετηθούν ανώτερες και πνευµατικότερες ορµές και επιδιώξεις».
Μ.Γ.: Υπάρχουν αξίες που ακυρώνονται (από πρόσωπα ή καταστάσεις) και άλλες που αναδεικνύονται μέσα από την ιστορία που αφηγείστε;
Β.Ρ.: Στην «Ανέγγιχτη» τα ονόματα είναι παραλλαγμένα και οι τίτλοι των βιβλίων του Καζαντζάκη έχουν αντικατασταθεί με επινοημένους. Όχι, όμως, και το περιεχόμενο των έργων του, καθώς κι ένα σωρό άλλα πραγματολογικά στοιχεία. Με άλλα λόγια, παρά τις αλλοιώσεις και τις πλαστογραφήσεις, τα αληθινά γεγονότα καταλαμβάνουν το εκτενέστερο κομμάτι του συγκεκριμένου μυθιστορήματός μου.
Σε μεγάλο βαθμό, λοιπόν, η «Ανέγγιχτη» είναι ένα έργο τεκμηριωτικής λογοτεχνίας, όπως ονομάζεται αλλιώς η λογοτεχνία-ντοκουμέντο. Δεν λείπει, όμως, και η μυθοπλασία. Τα επινοημένα μέρη σχετίζονται περισσότερο με την απάντηση στο (κατ’ ουσίαν αναπάντητο) ερώτημα κατά πόσο ο δημιουργός του «Ζορμπά» και του «Τελευταίου πειρασμού» ήταν ενεργός και δραστήριος ερωτικά, είτε από φυσικού του είτε από επιλογή του.
Μ.Γ.: Ποιο ήταν το κίνητρο ώστε να γράψετε για το συγκεκριμένο θέμα;
Β.Ρ.: Ο Καζαντζάκης υπήρξε καθοριστικό πρότυπο στην εφηβεία μου και ήταν ο συγγραφέας που με ώθησε αποφασιστικά να γράψω λογοτεχνία. Γι’ αυτό και η διαδικασία της σύνθεσης που αποτελεί η «Ανέγγιχτη» μού προσέφερε βαθιά απόλαυση και αποδείχθηκε για μένα πολύτιμο μάθημα και σχολείο.
Στο βάθος, πρόκειται για μία ακόμη εξερεύνηση του προσφιλούς μου θέματος, που με απασχολεί εμμονικά εδώ και πολλά χρόνια, σε μια σειρά από μυθοπλαστικά έργα μου, όχι μόνο σύγχρονα, αλλά και ιστορικά ― βλέπε και το μυθιστόρημά μου «Η απίστευτη ιστορία της πάπισσας Ιωάννας». Το θέμα αυτό δεν είναι άλλο από τον παράδεισο και την κόλαση της λαγνείας.
Μ.Γ.: Αν αναζητούσαμε το βαθύτερο μήνυμα του βιβλίου σας, ποιο θα ήταν αυτό κατά τη γνώμη σας;
Β.Ρ.: Η «Ανέγγιχτη» συνιστά μία αναζήτηση όχι του Θεού, όπως το έθετε ο δημιουργός της «Ασκητικής», αλλά ενός στοιχείου φαινομενικά αναχρονιστικού, και στην πραγματικότητα άκρως επίκαιρου και ζωτικού. Αν κρίνουμε από το πόσο απο-μαγεμένη είναι η σύγχρονη πραγματικότητα και πόσο στερημένη από πνευματικότητα, μιλάω για τη χαμένη σήμερα πια αίσθηση του ιερού.
Τη λέξη «ιερό» θα πρέπει να την αντιληφθεί κανείς εδώ με την ευρύτερη δυνατή έννοια, όπου χωρούν όλα όσα ατροφούν όταν γίνονται αντικείμενο οικονομικής συναλλαγής. Από τον έρωτα, τη φιλία, τη δικαιοσύνη και την Τέχνη μέχρι τη Μητέρα Φύση. Τη χαμένη αυτή αίσθηση του ιερού πιστεύω ότι είναι χρέος μας κι επιτακτική ανάγκη να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να την ανακτήσουμε στις κοινωνίες και στις ζωές μας.
Το βιβλίο «Ανέγγιχτη» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος
*Μαίρη Γκαζιάνη
Γεννήθηκε στα Ιωάννινα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε στον τραπεζικό χώρο. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία, τη ζωγραφική και τα τελευταία δέκα χρόνια με τη συγγραφή. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.
Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από εξακόσιες συνεντεύξεις, καθώς και σχολιασμούς βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή «Καλώς τους» του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style από Ιούλιο 2017 έως Μάρτιο 2018 οπότε αποχώρησε οικειοθελώς.
Μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά κι έχει συμμετάσχει σε θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.
Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Ένα φεγγάρι λιγότερο» από τις εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Τα πλήκτρα της σιωπής» από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015. Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της «Άλικα βήματα» από την Εμπειρία Εκδοτική. Τα μυθιστορήματά της «Ζάχαρη άχνη» (11/2019) και Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ (6/2021) κυκλοφόρησαν το από τις εκδόσεις Ωκεανός. Από τις ίδιες εκδόσεις, το φθινόπωρο 2022 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα.
