Νίκος Μπελάνε: “Επιμένω και επιζητώ ουσιαστικές κριτικές από γνώστες κριτικούς προς υποψιασμένους αναγνώστες”

Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη*

Ο Νίκος Μπελάνε γεννήθηκε στις Σέρρες το 1974. Σπούδασε στο Τεχνολογικό Ίδρυμα Ηρακλείου Κρήτης (τμήμα Πολιτικών Δομικών ‘Εργων). Έχει εργαστεί ως ραδιοφωνικός παραγωγός και έχει αρθρογραφήσει σε πολλά περιοδικά.

ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Είστε ποιητής. Μιλήστε μας για τον άνθρωπο Νίκο.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΑΝΕ: Θα προτιμούσα τη λέξη γραφιάς, ένας σκαπανέας λέξεων, κάποιος θηρευτής εικόνων και περίπλοκων εσωτερικών ταξιδιών, ίσως. Πέρα από τις λέξεις είμαι άνθρωπος κατά τόπους νεφελώδης, ένας σχοινοβάτης δίχως την απαραίτητη ισορροπία. Μέσα μου φυσούν άνεμοι έστω κι αν δείχνω ήρεμος. Αυτούς τους ανέμους θέλω να ακολουθήσω για το υπόλοιπο του χρόνου που μου απομένει πάνω στον μικρό μας πλανήτη. Πέφτω, σηκώνομαι, οικτίρω τον ίδιο μου εαυτό, κάποτε τον αγαπώ.  

Μ.Γ.: Πότε αρχίσατε ν’ ανακαλύπτετε την ποιητική σας φλέβα; 

Ν.Μ.: Στα μικράτα μου ζωγράφιζα με μολύβι εύπλαστα ψηλά κτίρια και ταράτσες γεμάτες ψαροκόκαλα αντί κεραιών τηλεόρασης. Γύρω τους παραγέμιζα το κενό με ευτραφείς ταύρους και μακρύλαιμες χήνες. Σπανιότερα σχεδίαζα δέντρα που στις φυλλωσιές τους έπλεαν μικρά καράβια. Καθώς μεγάλωνα αποφάσισα ότι δεν έχω ταλέντο στη ζωγραφική. Κράτησα, όμως, εκείνες τις εικόνες ως μια αντίρρηση ή μιαν άρνηση της ευκολοχώνευτης πεζότητας. Τις έκανα λέξεις. Ακόμη το κάνω.    

Μ.Γ.: Πρόσφατα κυκλοφόρησε η ποιητική σας συλλογή με τίτλο «Όλα χορεύουν στο κενό». Ποιον συμβολισμό κρύβει ο τίτλος;

Ν.Μ.: Δεν κρύβει κανέναν συμβολισμό. Όλα είναι ξεκάθαρα. Είναι η δίψα για κίνηση, η χαρά της αναπνοής, είναι η, έστω παράτολμη, χορογραφία ενώ βρίσκεσαι στην άβυσσο, είναι ο βαρύτιμος χορός πάνω από το κενό της ανυπαρξίας, η αποφυγή της τρέλας, η παραμονή στη ζωή.

Μ.Γ.: Τι είδους ποίηση αφορά;

Ν.Μ.: Σίγουρα βαθιά υπαρξιστική. Μία στροβιλιζόμενη συνδιαλλαγή με τον θάνατο. Μία απόλυτα βιωματική ανάλυση του προαναφερθέντος κυρίου ώστε ο τελικός νικητής, αυτός που πρώτος θα περάσει τη γραμμή τερματισμού θα είναι η ζωή. 

Μ.Γ.: Ποια συναισθήματα επικρατούν στις σελίδες του;

Ν.Μ.: Ο κάθε αναγνώστης έχει να πει και κάτι διαφορετικό, φαντάζομαι. Κοντά σε ότι επικράτησε μέσα μου; Πολύ μακριά απ’ αυτό; Δεν έχει και πολλή σημασία. Είθε να εγείρει, ό,τι κι αν είναι αυτό, όποιο χρώμα κι αν έχει, όποιο φως κι αν κουβαλά.

Μ.Γ.: Τι είναι για εσάς η ποίηση και πως την ορίζετε;  

Ν.Μ.: Η ποίηση δεν έχει την παραμικρή ανάγκη ορισμών. Είναι αυτόφωτη. Η ποίηση έχει ανάγκη από αναγνώστες. 

Μ.Γ.: Από πού αντλείτε την έμπνευση;

Ν.Μ.: Από τις γεμάτες τσέπες της ομίχλης, τα πρόσωπα των απεγνωσμένων οδηγών χαμένοι καθώς είναι στις λεωφόρους, από τα πάρκα της τρέλας, το κλαψούρισμα των αδέσποτων όντων, το τίποτα, τα πάντα.

Μ.Γ.: Η ποίηση έχει αφετηρία το συναίσθημα ή τη λογική;

Ν.Μ.: Η ποίηση έχει αφετηρία το βίωμα. Το βίωμα είναι πιασμένο χέρι με χέρι με τα δύο τέκνα που αναφέρατε.

Μ.Γ.: Υπήρξε κάποιος άνθρωπος που σας ενθάρρυνε στα πρώτα σας ποιητικά βήματα;

Ν.Μ.: Όχι. Ποτέ και κανείς.

Μ.Γ.: Τι είναι αυτό που δεν αντέχετε ως άνθρωπος ή/και ως ποιητής;

Ν.Μ.: Τη λατρεία του ανθρώπου για καταστροφή.

Μ.Γ.: Υπάρχει κάποιο βιβλίο που σας επηρέασε ως άνθρωπο ή ως ποιητή και ποιο είναι αυτό;

Ν.Μ.: Το ‘Κάτω από το ηφαίστειο’, όλα του Κορτάσαρ, το ‘Οράματα του Κόντυ’, τα θεατρικά του Κολτές, το ‘Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος’, τα ποιήματα του Μπουκόβσκι, το ‘Υπόγειο’, τα ποιήματα του Ασλάνογλου, το ‘Η δίκη’, όλα του Μπέκετ, το ‘Μια εποχή στην κόλαση’  και άλλα τόσα κι ακόμα περισσότερα.   

Μ.Γ.: Οι κριτικές παίζουν ή δεν παίζουν ρόλο στην πορεία ενός βιβλίου και γιατί;

Ν.Μ.: Είναι το βαρόμετρο στην αγορά των βιβλίων. Επιμένω και επιζητώ ουσιαστικές κριτικές από γνώστες κριτικούς προς υποψιασμένους αναγνώστες.

Μ.Γ.: Ποίηση γράφετε πιο εύκολα στη χαρά ή στον πόνο;

Ν.Μ.: Κάποιοι λένε ότι γράφω πολύ αλλά δεν γράφω ποτέ εύκολα, ούτε στη χαρά, ούτε στον πόνο.

Μ.Γ.: Με τη μοναξιά είστε φίλος;

Ν.Μ.: Καθόλου φίλος με καμία μοναξιά κανενός ανθρώπου. Θα υποκλιθώ στην ανάγκη κάποιου να μείνει μόνος, θα μείνω μόνος τις στιγμές που ορίζω. Μέχρι εκεί.

 Μ.Γ.: Τι ρόλο παίζει η νοσταλγία στη ζωή σας;

Ν.Μ.: Η νοσταλγία είναι ασθένεια του γήρατος κι εγώ γερνάω.

Μ.Γ.: Πιστεύετε ότι οι Έλληνες διαβάζουν ποίηση κι αν όχι που οφείλεται;

Ν.Μ.: Είμαι βέβαιος ότι αυτή χώρα που ονομάζουμε Ελλάδα διαθέτει μεγάλους, ικανούς και πολυδιάστατους δασκάλους. Κάποιοι πρέπει να τους αφήσουν να κάνουν τη δουλειά τους όπως πρέπει και όπως μόνο αυτοί γνωρίζουν. Από κει ξεκινούν όλα έτσι ώστε ο άνθρωπος να αποκτήσει παιδεία και δίψα για γνώση και ανάγνωση.

Μ.Γ.: Με ποια λόγια θα τους παροτρύνατε ν’ ασχοληθούν με την ποίηση;

Ν.Μ.: Με κανέναν λόγο, για κανέναν λόγο. Δεν το έχω κάνει ποτέ κι ούτε θα το κάνω. Όπως είπα και πριν υπάρχουν οι δάσκαλοι γι’ αυτήν τη δουλειά. Ευτυχώς.

Μ.Γ.: Ποιος είναι ο επόμενος συγγραφικός στόχος σας;

Ν.Μ.: Υπάρχουν συρτάρια ασφυκτικά γεμάτα με κείμενα και η γριά μελάνη επιμένει να ρέει και να ρέει∙ κάθε μέρα και τη νύχτα. 

Η ποιητική συλλογή «Όλα χορεύουν στο κενό» του Νίκου Μπελάνε κυκλοφορεί από τις εκδόσεις συρτάρι

*Μαίρη Γκαζιάνη

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε στον τραπεζικό χώρο. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία, τη ζωγραφική και τα τελευταία δέκα χρόνια με τη συγγραφή. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.

Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από εξακόσιες συνεντεύξεις, καθώς και σχολιασμούς βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή «Καλώς τους» του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style από Ιούλιο 2017 έως Μάρτιο 2018 οπότε αποχώρησε οικειοθελώς.

Μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά κι έχει συμμετάσχει σε θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.

Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Ένα φεγγάρι λιγότερο» από τις εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Τα πλήκτρα της σιωπής»  από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της «Άλικα βήματα» από την Εμπειρία Εκδοτική. Τα μυθιστορήματά της «Ζάχαρη άχνη» (11/2019) και Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ (6/2021) κυκλοφόρησαν το από τις εκδόσεις Ωκεανός. Από τις ίδιες εκδόσεις, το φθινόπωρο 2022 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα.