“Η αμέσως επόμενη ομαδική εικαστική έκθεση που επιμελούμαι φέρει τον τίτλο: “ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ: η Σαγήνη ενός Τόπου” και θα πραγματοποιηθεί στην γκαλερί ArteVisione στην Αθήνα, τον Απρίλιο. Θα ακολουθήσει λίγο πριν το καλοκαίρι μία ακόμα ομαδική έκθεση αφιερωμένη στους σπουδαίους μας ποιητές, Κώστα Καρυωτάκη και Μαρία Πολυδούρη και η οποία θα παρουσιαστεί στην γκαλερί ArtNumber23 στο Θησείο”
Μιλήστε μας για την έκθεση που επιμελείστε στην Govedarou Art Gallery, αλλά και για τη συνεργασία με τη συγκεκριμένη Gallery. Ποιοι είναι οι στόχοι και ποιο το σκεπτικό αυτής της σύμπραξης; Η έκθεση είναι αφιερωμένη στο μεγαλειώδες έργο του Νίκου Καζαντζάκη “ΑΣΚΗΤΙΚΗ”. Τα έργα, λοιπόν, των 39 εικαστικών καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση είναι εμπνευσμένα από το εν λόγω βιβλίο, το οποίο ο καθένας μας, για τους δικούς του προσωπικούς λόγους, έχουμε ξεχωρίσει και αγαπήσει. Η έκθεση παρουσιάζεται στην Govedarou Art Gallery στην Θεσσαλονίκη – από τις 25 Φεβρουαρίου έως και τις 11 Μαρτίου 2022 -. Προσωπικά είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένη από την συνεργασία μου με την συγκεκριμένη γκαλερί και την κα. Νατάσα Γκοβεδάρου και έρχονται νέες εκθέσεις στον χώρο σύντομα!
Τι σημαίνει για εσάς ο “Νίκος Καζαντζάκης”; Πέραν από το γεγονός ότι θαυμάζω το πνεύμα του, λατρεύω την γραφή του, καθώς και τις σκέψεις και τα συναισθήματα που με πλημμυρίζουν όταν τον διαβάζω, μας συνδέει η κοινή μας πατρίδα• η Κρήτη. Το παλιό σπίτι της γιαγιάς μου, μάλιστα, στο Ηράκλειο, έβλεπε προς τον βράχο ψηλά εκεί όπου βρίσκεται ο τάφος του. Από μικρή θυμάμαι να μου προκαλεί δέος το γεγονός αυτό. Έστρεφα συχνά το βλέμμα προς εκείνο τον ουρανό!
Ως Ιστορικός της Τέχνης σημειώνετε: “Θαρρετά ξεδιπλώνω τη μικρή μου αφήγηση, δίνοντας χώρο στην σκέψη να αφήσει την καρδιά να χορέψει στους αιμάτινους, βαθυκόκκινους, μα πιο πολύ ελεύθερους ρυθμούς μιας αιώνιας ΑΣΚΗΤΙΚΗΣ γραμμένης το 1922 με μελάνι. Τι εννοείτε και που θέλετε να στοχεύσετε; Το παραπάνω απόσπασμα αποτελεί εισαγωγικό μέρος από το κείμενο μου που πλαισιώνει θεωρητικά την έκθεση. Η “Ασκητική” ξεκίνησε να γράφεται το 1922 και ολοκληρώθηκε έναν χρόνο μετά. Παρόλα αυτά συνιστά ένα πνευματικό δημιούργημα, το οποίο, κατά την κρίση μου, δεν ανήκει στο παρελθόν, αλλά διαχρονικά στο παρόν και το μέλλον και είναι “ζωντανό” σαν καρδιά που χτυπά, σαν κατακόκκινο αίμα που διψάει για ζωή και υπέρβαση.
Επιβιώνει η τέχνη σήμερα, στην παραπέουσα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα; Πιστεύω πως ο ρόλος της Τέχνης είναι, μεταξύ άλλων, βαθιά ψυχοθεραπευτικός, και για τους καλλιτέχνες, και για όσους εμπλεκόμαστε άμεσα στον χώρο της Τέχνης, ως Ιστορικοί Τέχνης, επιμελητές, γκαλερίστες, αλλά και για το κοινό που απολαμβάνει να συμμετέχει στα διάφορα καλλιτεχνικά δρώμενα. Ειδικά, σήμερα, θεωρώ πως βρίσκεται σε μεγάλη άνθηση στην Ελλάδα. Όπου κοιτάξουμε ολόγυρα, ιδίως στις μεγάλες πόλεις, αλλά και στην επαρχία, γίνονται καλλιτεχνικά πράγματα, ανοίγουν χώροι ή πολυχώροι πολιτισμού, εργαστήρια ζωγραφικής, κεραμικής, σχολές φωτογραφίας, στήνονται θεατρικές ομάδες ή λαμβάνουν χώρα μουσικοχορευτικά θεάματα… Σε ένα γενικότερο πλαίσιο παρατηρώ ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι στις μέρες μας τείνουν να εξερευνούν την καλλιτεχνική τους πλευρά και επιθυμούν να την εξελίξουν περαιτέρω!
Αρκεί “το ταλέντο” ως εφόδιο για την επιτυχία ενός ζωγράφου; Σίγουρα όχι. Χρειάζονται πολλές συνδυαστικές αρετές, καθώς και δημόσιες σχέσεις.
Υπάρχει σήμερα αγοραστικό – επενδυτικό ενδιαφέρον στον χώρο της τέχνης; Θεωρώ πως υπάρχει. Όμως στατιστικά οι συλλέκτες που αγοράζουν συστηματικά έργα τέχνης είναι σίγουρα οι λιγότεροι. Επίσης, θεωρώ πως η φιλοσοφία της αγοράς ενός έργου τέχνης δεν έχει περάσει ακόμα στην νοοτροπία του μέσου Έλληνα.
Οι γκαλερί προωθούν αξιόλογους ή εμπορικούς ζωγράφους; Ένας εμπορικός ζωγράφος μπορεί να είναι και αξιόλογος. Νομίζω πως οι σύγχρονες γκαλερί προσπαθούν να διαμορφώσουν ή να διατηρήσουν μία ταυτότητα σε σχέση με τα έργα τέχνης που διαθέτουν προς πώληση. Η κάθε γκαλερί δουλεύει με το δικό της σύστημα και προσπαθεί να στοχεύσει σε ένα κοινό και να το κερδίσει. Κάποιες γκαλερί συνεργάζονται αποκλειστικά με καταξιωμένους, “μεγάλους” καλλιτέχνες και άλλες δίνουν την ευκαιρία και σε νεότερους καλλιτέχνες της εποχής μας να αναδείξουν το έργο τους.
Η εμπορική αξία ενός έργου είθισται να αυξάνεται… μετά θάνατον του καλλιτέχνη. Μύθος ή πραγματικότητα; Εφόσον ο καλλιτέχνης έχει καταφέρει να γίνει αυτό που λέμε “φίρμα” εν ζωή ισχύει. Διαφορετικά, οι κληρονόμοι των έργων του, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν ξέρουν πώς να τα διαχειριστούν και συνήθως καταλήγουν συσσωρευμένα σε μια σκοτεινή αποθήκη.
Με ποιο σκεπτικό θα συμβουλεύατε έναν αγοραστή να αποκτήσει ένα πίνακα; Για να αγοράσει κανείς ένα έργο τέχνης προϋπόθεση είναι να το “ερωτευτεί”• να νιώσει πως χωρίς αυτό κάτι θα του λείπει από την ζωή του.
Στην ευρύτερη αγορά κυκλοφορούν πολλά πλαστά έργα αναγνωρίσιμων ζωγράφων. Πώς μπορεί ο αγοραστής να είναι σίγουρος για την αυθεντικότητα του έργου; Συνήθως όσοι αγοράζουν έργα τέχνης γνωρίζουν να προφυλάσσουν τον εαυτό τους από τέτοιες κακοτοπιές.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο; Η Ελλάδα αγαπάει την Τέχνη. Βέβαια, οι πολιτικοί, δεν αγαπούν τους καλλιτέχνες και δεν τους στηρίζουν ουσιαστικά. Στον δημόσιο χώρο τοποθετούνται έργα καλλιτεχνών που είναι αποκλειστικά καταξιωμένοι και που συχνά τα έχουν καλά με την εκάστοτε πολιτική εξουσία.
Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα; Μπορεί να ακουστεί συνηθισμένο, αλλά θα ήθελα ένα δείπνο με την Frida (και έναν διερμηνέα)… Θα ήθελα να μου μιλήσει απλά για τις ιστορίες της και να την κοιτάζω, καθώς τις αφηγείται, ώστε να “δω” πραγματικά τα όσα κρύβονται πίσω από τα έργα και τον “μύθο” της…
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Καινούρια πράγματα, δημιουργικά, που τροφοδοτούν την καρδιά και το μυαλό και γεμίζουν την ζωή με πολύτιμες στιγμές μοιρασμένες με αυτούς που αγαπάμε. Η αμέσως επόμενη ομαδική εικαστική έκθεση που επιμελούμαι φέρει τον τίτλο: “ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ: η Σαγήνη ενός Τόπου” και θα πραγματοποιηθεί στην γκαλερί ArteVisione στην Αθήνα, τον Απρίλιο. Θα ακολουθήσει λίγο πριν το καλοκαίρι μία ακόμα ομαδική έκθεση αφιερωμένη στους σπουδαίους μας ποιητές, Κώστα Καρυωτάκη και Μαρία Πολυδούρη και η οποία θα παρουσιαστεί στην γκαλερί ArtNumber23 στο Θησείο.
Η Νικολένα Καλαϊτζάκη είναι Ιστορικός & Κριτικός της Τέχνης ΕΚΠΑ, Επιμελήτρια Εκθέσεων, ΜΑ Δημοσιογράφος & Μέλος της AICA Ελλάδος
Σπούδασε “Ιστορία & Αρχαιολογία” στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με ειδίκευση στην “Αρχαιολογία & Ιστορία της Τέχνης”. Στη συνέχεια, έλαβε εξειδικευμένες επιμορφώσεις: στην “Πολιτιστική Επιχειρηματικότητα”, την “Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων” (ΕΚΠΑ) και στο «Art-Therapy / Θεραπεία μέσω της Τέχνης» (Πανεπιστήμιο Αιγαίου). Είναι κάτοχος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών “Σύγχρονες Δημοσιογραφικές Σπουδές” του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, όπου υπήρξε υπότροφος Αριστείας καθόλη τη διάρκεια των σπουδών της. Σήμερα, συνεχίζει με έναν δεύτερο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών στην “Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση”.
Από τα 20 της χρόνια, μέχρι και σήμερα, έχει διακριθεί για την πλούσια δράση της στο πεδίο της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής σκηνής αναπτύσσοντας συνεργασίες με καλλιτέχνες ήδη καταξιωμένους, αλλά και νεότερους, αποφοίτους των Σχολών Καλών Τεχνών της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Έχει εργαστεί ως επιμελήτρια εκθέσεων σε σημαντικούς πολιτισμικούς φορείς, μουσεία, οργανισμούς και φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης της χώρας (ενδεικτικά: Μουσείο Μπενάκη, Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Κέντρο Έρευνας – Μουσείο Τσιτσάνη, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας, Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αλίμου, Δημοτική Πινακοθήκη Αμαρουσίου, Κέντρο Τέχνης Καστέλας, Φεστιβάλ Δρόμοι Πολιτισμού Αργολίδας, Athens Biennale, Art-Athina κ.ά.), ενώ έχει επιμεληθεί πλήθος εκθέσεων σε γνωστές γκαλερί της Αθήνας, και της χώρας, ευρύτερα. Το 2021 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης Trento Art Festival.
Έχει συνεργαστεί με την εφημερίδα “Τα Νέα της Τέχνης’”, το “Art22”, και με άλλα περιοδικά Τέχνης, ενώ διατηρεί την δική της προσωπική στήλη με τίτλο: “Εικαστικό Ημερολόγιο” στο ηλεκτρονικό περιοδικό Τέχνης “Pause”.
Έχει διοργανώσει επιστημονικές ημερίδες και συμπόσια, και ως ομιλήτρια, έχει, μεταξύ άλλων, πραγματοποιήσει τις διαλέξεις:
«Τέχνη & Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης: Η περιπτωσιολογική μελέτη της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής σκηνής υπό το πρίσμα του νέου, ψηφιακού ορίζοντα», Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (Σχολή Καλών Τεχνών Φλώρινας, 2020), “Τέχνη & Social Media: Σχέση Αγάπης ή Μίσους;” (Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, 2018), “From the modernist museums to the post – modern museums of the 21st century” (Youth in Action Project of the European Union, Corinth, 2013).
Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος του συλλόγου “Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου, Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων Πειραιά”, ενώ από το 2019, είναι μέλος της AICA Ελλάδος (Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης).
Site: https://nikolenakalaitzaki.wordpress.com e-mail: [email protected] Fb page: Νικολένα Καλαϊτζάκη, Iστορικός Τέχνης/Curator
