Μια σπουδαία εικαστικός, η Όλγα Χατζηχρίστου “ανακρίνεται” από τους πολιτισμικούς μας συντάκτες.
Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικός;
Τα πάντα! Ένα σχήμα, μια σκιά, ένα φως, ένα χρώμα … τα διάφορα υλικά και το αποτέλεσμα που μπορεί να δώσουν οι μίξεις τους. Ένας ήχος, μια σκέψη, ένα άρωμα, μια γεύση καλή ή κακή. Ένα συναίσθημα, ο καιρός, η διάθεσή μου, τα γεγονότα, προσωπικά και μη. Σε περιόδους έντασης είμαι πάντα πιο παραγωγική χωρίς απαραίτητα να αποτυπώνεται η διάθεσή μου στον καμβά.
Ποια είναι η αγαπημένη θεματολογία στη δουλειά σας;
Δουλεύω μεγάλες επιφάνειες, αγαπώ τα τολμηρά και έντονα πλακάτα χρώματα. Δεν κάνω ρεαλιστικές απεικονίσεις αλλά δανείζομαι σχήματα και φόρμες από το περιβάλλον και τις δουλεύω αφαιρετικά, φαίνεται στο έργο μου ότι πρόκειται για λουλούδι που όμως δεν αντιπροσωπεύει ένα υπαρκτό στη φύση. Δίνω έμφαση στο χρώμα και το πόσο αυτό συμβάλει στη διαμόρφωση του χώρου που ζούμε και στη ψυχολογία μας.
Ποια είναι τα υλικά που χρησιμοποιείτε για να δημιουργήσετε τα έργα σας και ποιους συμβολισμούς εμπεριέχει η επιλογή τους;
Χρώματα ακρυλικά και πάστες, στόκους, δικές μου μείξεις από υλικά που δε συγκαταλέγονται στα τυπικά υλικά ζωγραφικής. Δεν κρύβουν κάποιο συμβολισμό οι επιλογές μου, έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι η Τέχνη προκαλεί σε νέες ανακαλύψεις και τα πάντα μπορούν να υπηρετήσουν το σκοπό αυτό.
Ποιοι είναι οι λόγοι ή οι αφορμές που σας έδωσαν την ώθηση να ασχοληθείτε με τη ζωγραφική;
Σίγουρα το είχα μέσα μου, αλλά το ότι μεγάλωσα σε απόλυτα καλλιτεχνικό περιβάλλον, βοήθησε στο να έρθει απόλυτα φυσικά. Είναι τόσο αυτονόητο για μένα όσο για τον οδηγό ότι οδηγεί.
Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε με κάποια άλλη μορφή τέχνης εκτός της ζωγραφικής;
Ναι, το κάνω ήδη, είμαι διακοσμήτρια και ασχολούμαι και με τη Μουσική. Μεγάλωσα σε χορωδία, με σπουδές πιάνου και ασύγκριτες συγκινήσεις μέσα από αυτό. Στο πατρικό μου η βελόνα ήταν και παραμένει κολλημένη στο τρίτο πρόγραμμα, που όσο κι αν με εκνεύριζε κάποιες φορές, μεγαλώνοντας συνειδητοποίησα οτι καταγράφηκαν μέσα μου τόσες μελωδίες και ένα είδος μουσικής που αποζητώ πάντα και με γεμίζει βαθιά. Είναι ευλογία να μπορείς να νιώσεις βαθιά συγκίνηση μέσα από την Τέχνη.
Ποιες θα επιθυμούσατε να είναι οι προσωπικές σας σφραγίδες ως εικαστικός;
Η ένταση, το χρώμα, η διακοσμητική συμβολή των έργων μου στο χώρο.
Τι είναι η τέχνη για εσάς; μια μορφή προσωπικής έκφρασης; ανάγκη για δημιουργία; επικοινωνία; ή κάτι άλλο;
Περίπου όλα αυτά μαζί. Η Τέχνη είναι έκφραση και δημιουργία. Είναι κάτι που έρχεται αυτόματα και αυθόρμητα για να βγάλω κάτι από μέσα μου αλλά όχι απαραίτητα για να επικοινωνήσω.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια ή και όνειρα;
Ετοιμάζω την πρώτη μου ατομική έκθεση τον Ιανουάριο. Πέρα από αυτό θα ήθελα να βρεθώ απέναντι σε μια μεγάλη καλλιτεχνική πρόκληση, δεν ξέρω τι θα μπορούσε να είναι αυτό.
Κάθε καλλιτέχνης αντιμετωπίζει τις δημιουργίες του σαν παιδιά του και αγαπάει εξίσου την κάθε μία από αυτές για διαφορετικούς λόγους. Υπάρχει ωστόσο κάποια δημιουργία σας που να σας είναι ιδιαιτέρως αγαπητή;
Ξεχωρίζω πάντα κάποια έργα μου, για τον τρόπο που τα δούλεψα, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισα στην πορεία, ακόμη και για τη διάθεσή μου τη συγκεκριμένη περίοδο, ακόμη και για γεγονότα που συνέβησαν παράλληλα. Αυτά με κάνουν να τα αγαπώ λιγότερο ή πιο πολύ. Κάποια, ναι, σχεδόν δε θέλω να τα αποχωριστώ.
Η Ελλάδα της κρίσης, και των όποιων προβλημάτων την ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια, δημιουργεί σίγουρα δυσκολίες στον βιοπορισμό κάθε ανθρώπου, πόσο μάλλον κάποιου που ασχολείται με την τέχνη. Πιστεύετε παρόλα αυτά ότι το δυσμενές κλίμα λειτουργεί επικουρικά ή ανασταλτικά όσον αφορά στη διάθεση για δημιουργία;
Η διάθεση για δημιουργία δεν ελέγχεται με τη λογική, άρα δε μπαίνει σε καλούπια, γι αυτό άλλωστε και μιλάμε για έμπνευση.
Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορεί να λειτουργήσει ένας καλλιτέχνης είναι πολύ προσωπικό θέμα, άλλοι κλειδώνουν την έμπνευσή τους σε περιόδους κρίσης, άλλοι μεγαλουργούν. Άλλοι λειτουργούν καλύτερα υπό πίεση, άλλοι σε συνθήκες απόλυτης ηρεμίας. Πολλοί καλλιτέχνες έχουν αποτυπώσει στον καμβά τους προσωπικούς τους εφιάλτες ή τη γενικότερη κατάσταση που βιώνουν, άλλοι δημιουργούν κόντρα σε αυτή.
Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;
Σχέση πάθους! Σχέση αγάπης – μίσους. Ικανοποίησης, απογοήτευσης, δακρύων και χαράς μαζί.
Ο καλλιτέχνης δεν είναι ποτέ απόλυτα ευχαριστημένος με το έργο του. Ζει το άγχος πριν το ξεκίνημα, τότε που ο καμβάς είναι ακόμη λευκός, τότε που όλα είναι ακόμη στο μυαλό και πρέπει να μπουν σε σειρά. Έχει μέσα του το ανικανοποίητο, θυμώνει, ωστόσο αγαπά τις δυσκολίες του έργου του ακόμη και όταν αυτές τον ξυπνούν τις νύχτες αλλά και την ίδια στιγμή το σκίρτημα για τις μικρές, απόλυτα βαθιές στιγμές ευτυχίας που χαρίζει όλο αυτό.
Πώς καλλιεργείται η εικαστική παιδεία;
Με την εξοικείωση από πολύ μικρή ηλικία, με την επαφή με τους χώρους της Τέχνης, με τα έργα, με τα υλικά, με την ενθάρρυνση και τη δημιουργική απασχόληση. Η Τέχνη είναι απαραίτητη, τόσο, όσο και το παιχνίδι.
Πολλοί ίσως γεννιούνται καλλιτέχνες αλλά δεν το μαθαίνουν ποτέ, γιατί δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να πάρουν τα κατάλληλα ερεθίσματα για να το ανακαλύψουν ή δεν κρατήθηκε ζωντανό το ενδιαφέρον που ίσως έδειξαν σε κάποια στιγμή της ζωής τους.
Η αισθητική καλλιεργείται και οπωσδήποτε ότι μάθουμε να μας είναι οικείο, αυτό αναζητάμε σε κάθε περίπτωση. Μαθαίνουμε να αναζητάμε την ποιότητα ή όχι και αποκτούμε τα προσωπικά μας όρια και κριτήρια.
Υπάρχει αγορά Τέχνης;
Εμπόριο Τέχνης, ναι. Αγορά προφανώς και πάντα υπάρχει αλλά νομίζω σε μικρό ποσοστό. Για να μιλήσουμε για πραγματική αγορά, πρέπει να υπάρχει γνώση που δυστυχώς αφορά ένα μικρό ποσοστό του κοινού. Πιο πολύ επικρατούν οι μόδες, οι γνωριμίες, η προβολή χωρίς αντίκρισμα, η επίδειξη. Ζούμε σε μια εποχή του γρήγορου και ίσως επιφανειακού, καλλιτέχνες ανεβαίνουν γρήγορα ως θαύματα και γρήγορα χάνονται για να αντικατασταθούν από τους επόμενους. Φυσικά και υπάρχουν σοβαροί, πραγματικοί καλλιτέχνες που κινούνται σταθερά, με σοβαρότητα, γνώση και σεβασμό σε αυτό που κάνουν. Ο καλλιτέχνης είναι το μέσο για να έρθει το κοινό σε επαφή με την Τέχνη. Οφείλει να είναι συνετός και πολύ προσεκτικός. Μέσα από τα έργα του, το κοινό θα μάθει ή δε θα μάθει, θα γνωρίσει ή όχι την ποιότητα, θα σκεφτεί, θα νιώσει, θα προβληματιστεί ανάλογα, θα εκπαιδευτεί. Η καλλιτεχνική παιδεία είναι καθήκον αλλά και μεγάλη ευθύνη των ανθρώπων της Τέχνης.
Aν δεν ζούσατε στην Ελλάδα, σε ποιά χώρα θα νοιώθατε πολίτης της;
Σε μια χώρα που δε θα θύμιζε τη σημερινή Ελλάδα παρά μόνο στο κλίμα και το φως του ήλιου. Σε μια χώρα που θα ένιωθα πραγματικά ασφαλής, προστατευμένη και ότι με σέβονται σε όλα τα επίπεδα, από τα πιο απλά, τα πιο καθημερινά. Σε μια χώρα πολιτισμένη πραγματικά.
Ο Πολ Βαλερύ είχε πει «το πρόβλημα με την εποχή μας είναι ότι το μέλλον δεν είναι πια αυτό που ήταν». Σε ποιους πιστεύετε ότι ανήκει το μέλλον;
Το μέλλον δεν ανήκει απαραίτητα στους νέους. Είναι στα χέρια τους θεωρητικά αλλά μπορεί και να μην ξέρουν πάντα τι να το κάνουν. Ανήκει σε όσους δε συμβιβάζονται, στους ρομαντικούς που ρισκάρουν, στους μαχητές που δεν παραδίδονται, άσχετα με την ηλικία τους.
Είναι η αγάπη ο σκοπός της ζωής;
Ναι, είναι. Όταν αγαπάς είσαι πλήρης. Ότι και αν είναι αυτό που αγαπάς, έμψυχο ή μη. Κι όταν είσαι μέσα σου πλήρης, μπορείς να πας όλο και πιο ψηλά, πατώντας γερά στη γη κρατώντας απόλυτη ισορροπία. Και όταν ισορροπείς, τότε κάνεις σωστές κινήσεις.
Με την επιστροφή των Μαρμάρων συμφωνείτε; Ή θεωρείτε ότι είναι καλύτερη διαφήμιση να βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο;
Μας ανήκουν αναμφίβολα. Είναι όμως και η ευθύνη πολύ μεγάλη για τη φροντίδα και την προβολή τους. Εφόσον μπορεί η Ελλάδα να το υποστηρίξει, ναι, πρέπει να επιστρέψουν.
Υπάρχουν κανόνες και όρια στην τέχνη;
Η Τέχνη δεν έχει όρια. Δεν τελειώνει ποτέ, δε σταματά πουθενά κι αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση, να ανακαλύπτει κανείς όλο και κάτι νέο και να βάζει την προσωπική του σφραγίδα. Κανόνες όμως, ναι, υπάρχουν. Η Τέχνη απαιτεί σεβασμό, σε κάθε μορφή της. Είτε την παράγεις, είτε την παρακολουθείς.
Αν έπρεπε να “ντύσετε” μουσικά ένα οδοιπορικό στη ζωή σας, ποιό τραγούδι θα επιλέγατε;
Την πέμπτη συμφωνία του Μπετόβεν, το adagio για έγχορδα του S.Barber και σίγουρα Χατζηδάκι που αγαπώ πολύ.
Ποιά είναι η άποψη σας για την καθημερινότητα στη Θεσσαλονίκη και ποιο είναι το αγαπημένο σας σημείο από την πόλη;
Η καθημερινότητα έχει γίνει πολύ δύσκολη, ανάλογα με το πώς κινείται ο καθένας, αλλά είναι και στο χέρι μας, όσο κλισέ κι αν ακούγεται. Δεν μπορεί καμία αστυνομία, κανένας δήμαρχος, καμία Αρχή να τρέχει πίσω από τον καθένα. Είμαστε αρκετά πίσω στον τρόπο που κινούμαστε ενώ δείχνουμε ένα εντελώς διαφορετικό πρόσωπο σε άλλα θέματα, σχήμα οξύμωρο. Η Θεσσαλονίκη είναι κέντρο πολιτισμού, οι πολίτες ακολουθούν και έστω κι αν κάποιες φορές υπερέχει η διάθεση για δημόσιες σχέσεις και προβολή και όχι τόσο η ουσία, η επαφή με την Τέχνη μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει σε κάθε περίπτωση.
Αγαπώ την παραλία. Αγαπημένο σημείο όμως μπορεί να είναι ή να γίνει το οποιοδήποτε. Το παγκάκι που ήπια τον καφέ μου, η γωνία του δρόμου που άκουσα κάτι όμορφο, το μαγαζί που ήπια κρασί με τους αγαπημένους μου, η διαδρομή που κάνω με τη σκυλίτσα μας κάθε πρωί …
