“Η ζωγραφική δεν πρέπει να λογίζεται ως ένα ακόμα καταναλωτικό είδος και η αυξημένη επανεκτύπωση διακοσμητικών έργων σε μαζική παραγωγή είναι κάτι που οδηγεί σε αυτό”
Ποια είναι τα συναισθήματά σας για το 2021; Συμφωνείτε με τα νέα μέτρα της κυβέρνησης ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας; Ποιο θα είναι το μέλλον του Πολιτισμού το 2022; Πιστεύω πως η κυβέρνηση αντέδρασε, ίσως ξαφνιασμένη, χωρίς να είναι έτοιμη, οπότε έπεσε στην παγίδα της υπερβολής και των λάθος επιλογών της. Μέσα στο γενικό κλίμα του φόβου απάντησε με καταστολή των ελευθεριών και ψυχολογική βία προς τους τρομαγμένους πολίτες. Με τον τρόπο αυτό αντί να καθησυχάσει τον κόσμο και να μεταδώσει ένα αίσθημα ασφάλειας, αντιθέτως μεγέθυνε το πρόβλημα και οδήγησε σε αντίδραση τον κόσμο σε ανασφάλεια και σε αποδόμηση του κοινωνικού ιστού. Δεν ξέρω πραγματικά πως σχεδιάστηκε αυτή η υγειονομική εκστρατεία και εάν όντως πρόκειται για λάθος ή για δόλια χειραγώγηση. Το αποτέλεσμα όμως, όπως φάνηκε και εκ των υστέρων ήταν ένα τεράστιο λάθος. Όταν η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει έναν παγκόσμιο κίνδυνο το λογικό είναι να την συσπειρώνεις σε πράγματα και αντιλήψεις που όντως ενώνουν. Και όχι να απομονώνεις τον άνθρωπο φοβίζοντάς τον. Όχι να δημιουργείς στρατόπεδα και απαρτχάιντ απόψεων και ιδεολογιών. Όλες οι λύσεις προκύπτουν από την συνεργασία. Από την απομόνωση προκύπτει πάντα ο φόβος που είναι ο καλύτερος φίλος των δικτατόρων, ο ατομοκεντρισμός που καταστρέφει τον κοινωνικό ιστό και η μεταφορά της λήψης των αποφάσεων από τους πολίτες σε κεντρικές απολυταρχικές δομές. Αυτό λοιπόν δεν θυμίζει καθόλου Δημοκρατία. Δεν δημιουργεί κανένα αίσθημα ασφάλειας όπου μπορεί ο άνθρωπος να εξελίξει την δημιουργικότητά του τις ψυχικές του δυνάμεις για κατανόηση συνεννόηση και ενότητα. Για να υπάρξει μέλλον στην ανθρωπότητα πρέπει να επιστρέψουμε σε μια εσωτερική αναζήτηση. Να ξαναβρούμε τι είναι αυτό που μας κάνει Άνθρωπους. Ποια είναι τα στοιχεία που αξίζουν να υπάρχουμε σαν είδος. Ακόμη και η εποχή των μνημονίων αλλά τελικά και πιο πριν αποκάλυψαν μια κρίση που στο βάθος της είναι ανθρωπιστική. Μια κρίση αξιών.
Ως καλλιτέχνης και άνθρωπος του πολιτισμού, τι θα προτείνατε για την επιστροφή στην κανονικότητα; Πραγματικά πιστεύω σαν συνέχεια στα παραπάνω πως πρέπει η ανθρωπότητα να επιστρέψει σε παραδοσιακότερες αξίες που έχουν δοκιμαστεί στο χρόνο. Είναι φανερό και δεν το κρύβω πως προσπαθώ και μέσα από τη ζωγραφική μου να ευαισθητοποιώ να προβληματίζω και να προβληματίζομαι σχετικά με το τι είναι Ανθρώπινο. Τη σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία τον άκρατο ευδαιμονισμό και τη θεοποίηση της τεχνολογίας. Για να μην παρεξηγηθώ, πιστεύω πως κάθε μηχανή σαν εργαλείο μπορεί να φανεί χρήσιμο. Όταν όμως γίνεται η ίδια ένα κέντρο που λαμβάνει αποφάσεις για την ανθρώπινη ζωή αυτό, μόνο καταστροφικό μπορεί να είναι. Η ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να στηρίζεται σε αλγόριθμους. Η μηχανή είναι ένα ψυχρό σύστημα χωρίς την ανάγκη της ηθικής και χωρίς ανθρώπινα συναισθήματα. Αυτό που έχει ανάγκη η κοινωνία είναι να αναπτύξει τα ανθρώπινα συναισθήματα και την ηθική της.
Έχουμε ανάγκη να γίνουμε ανθρωπινότεροι και όχι περισσότερο ψυχροί και υπολογιστές! Σε αυτή την πρόσφατη δοκιμασία είδαμε έναν άνθρωπό «αδύναμο» να χάνει την πίστη του σε αρχέγονες ανθρώπινες αξίες της φιλίας, της αυτοθυσίας, της καλοσύνης κλπ και εξαιτίας ενός τεχνηέντως προβαλλόμενου φόβου που κάποιες στιγμές έφτανε στα όρια του τρόμου που κατακλύζει και την λογική. Έτσι παραδόθηκε αμαχητί και χωρίς σχετική κρίση στην απολυτοποίηση του επιστημονικού θαύματος. Όμως «πάσα τε επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, είναι πανουργία και όχι σοφία!…»
Κοινωνία, Απομόνωση, Αποξένωση, Βία. Πώς θα είναι η επόμενη ημέρα; Κάθε δυσκολία εκτός από το αρνητικό πρόσημο αφήνει και ένα θετικό εάν έχουμε τη θέληση να το αναγνώσουμε. Τέθηκε ένα στοίχημα στην κοινωνία. Τι θα επιλέξει; Τις πανανθρώπινες αξίες της. Αυτές που δόξασαν και δοξάζουν το ανθρώπινο πνεύμα. Αυτές που απέναντι σε κάθε λαίλαπα που ήρθε να καταστρέψει την κοινωνία στάθηκαν αγωνιστικά και με τόλμη ή τελικά θα αποποιηθεί την ένδοξη κληρονομιά της και θα αφεθεί έρμαιο σε μια μηχανιστική εποχή; Θα περάσουμε το μέλλον των παιδιών μας μέσα σε ηλεκτρονικές ταμπλέτες; Θα επιτρέπουμε σε ολοένα και αναπτυσσόμενες διαφημίσεις μεγάλων εταιρειών να εκπαιδεύουν τη νεολαία πως το ύψιστο αγαθό είναι τα απεριόριστα δεδομένα; Θα ζούμε ένα ευθύγραμμο παρόν στο οποίο η μόνη κορυφή θα είναι υλιστικές απολαβές τις οποίες θα λαμβάνει ο πολίτης-πελάτης μόνο όταν συμμορφώνεται με ένα «ολιστικό» καταστατικό που επιβάλει μια παγκόσμια υπερ-εταιρεία που διευθύνει χώρες ιδεολογίες, ανθρώπους; Ακόμη, θα επιτρέψει η ανθρωπότητα να μεταβληθούμε σε εμπορικό προϊόν σε μια κοινωνία ύλης που όλα πωλούνται και αγοράζονται; Εάν υπάρχει ένα πεδίο που αξίζει η τέχνη να στρατεύεται αυτό είναι ο αρχέγονος κώδικας που μας επιτρέπει να είμαστε άνθρωποι.
Η τέχνη πρέπει να ενώνει τους ανθρώπους και όχι να υπηρετεί απολυταρχικά συστήματα και απάνθρωπες ιδεολογίες. Δυστυχώς υπάρχουν και αυτά στην μακραίωνη ιστορία μας. Η τέχνη είναι το μονοπάτι που τραβάει κόντρα στην βία. Ανοίγει δρόμο μέσα στα σκοτάδια. Αλλιώς δεν έχει νόημα ύπαρξης αλλά ούτε και ο άνθρωπος έχει. Όταν η ανθρωπότητα υποφέρει η τέχνη δεν μπορεί να προσποιείται πως ζεί σε ένα παραμυθένιο κόσμο όπου όλα είναι φυσιολογικά! Η ίδια η ομορφιά πιστεύω βρίσκεται μέσα από την αγαπητική συνδιαλλαγή. Και η τέχνη που υπηρετεί αυτήν την ομορφιά ακόμα και εάν δεν μπορέσει να δώσει μια ολοκληρωμένη λύση, πρέπει να προσπαθεί τουλάχιστον να συμβάλει σε αυτήν.
Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σχέδιά σας για το 2022; Τα προσωπικά μου σχέδια είναι να συνεχίσω να μιλάω μέσα από τα έργα μου για αυτά που θεωρώ σημαντικά και να προβληματίσω όσο μπορώ την κοινωνία της εποχής μου. Εμπορικά υπάρχει μια ασυνέχεια γενικότερα στην εποχή μας αλλά και στην Ελλάδα νομίζω ακόμα πιο έντονα. Η ζωγραφική δεν πρέπει να λογίζεται ως ένα ακόμα καταναλωτικό είδος και η αυξημένη επανεκτύπωση διακοσμητικών έργων σε μαζική παραγωγή είναι κάτι που οδηγεί σε αυτό.
