Graffiti της Shamsia Hassani
Το Αφγανιστάν υποφέρει από αστάθεια και συγκρούσεις εδώ και πολλά χρόνια. Οι συγκρούσεις, η κλιματική αλλαγή, ο covid-19 αποτελούν τριπλό πλήγμα πολύ περισσότερο για τις ευάλωτες ομάδες όπως οι πρόσφυγες, οι γυναίκες, τα κορίτσια. Παράλληλα αυξημένα είναι τα περιστατικά βίας, εμπορίας και εκμετάλλευσης.
Σε περιβάλλοντα που πλήττονται οικονομικά, οι οικογένειες αναγκάζονται να εργαστούν, να ζητιανέψουν, να παντρευτούν. Όλη αυτή η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, ο εγκλεισμός, οι ανθρωπιστικές κρίσεις, οι ένοπλες συγκρούσεις όξυναν τις ανισότητες μεταξύ των φύλων. Σύμφωνα με τη UNICEF, περίπου 3,2 εκατομμύρια Αφγανά παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζονται και 1,1 εκατομμύρια κινδυνεύουν να πεθάνουν από σοβαρό, οξύ υποσιτισμό χωρίς θεραπεία.
Το Αφγανιστάν βιώνει μια ανθρωπιστική κρίση καθώς η βία και η ανασφάλεια έχουν φέρει περισσότερα δεινά στον αφγανικό λαό, ο οποίος έχει ήδη υποστεί περισσότερα από 40 χρόνια συγκρούσεων καθώς και αυξανόμενες φυσικές καταστροφές, χρόνια φτώχεια και επισιτιστική ανασφάλεια. Μία δεινή κατάσταση φτώχειας, πείνας, οικονομικής παρακμής, αύξησης τιμών.
Ο πληθυσμός του Αφγανιστάν υπολογίζεται στα 41,7 εκατομμύρια το 2021. Το 51% άντρες και το 49% γυναίκες. Το 47% του πληθυσμού είναι ηλικίας κάτω των 15 ετών. ‘Ένα από τα μέρη με το πιο υψηλό ποσοστό νέου πληθυσμού στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι είναι πάνω από 2,6 εκατ. Αφγανοί πρόσφυγες παγκοσμίως και περισσότεροι από 5,8 εκατ. άνθρωποι εκτοπίστηκαν λόγω συγκρούσεων και καταστροφών εντός της χώρας από το 2012.
Σύμφωνα με την έκθεση Global Citizen, το Αφγανιστάν είναι το χειρότερο μέρος για να είσαι γυναίκα. Το 2022, 24,4 εκατ. άνθρωποι στο Αφγανιστάν βρίσκονταν σε ανάγκη. Η αποχώρηση των διεθνών δυνάμεων και στη συνέχεια η κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν, τον Αύγουστο, επιδείνωσε την κατάσταση. Σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα Ψυχικής Υγείας του 2018, ο μισός πληθυσμός στο Αφγανιστάν αντιμετωπίζει κατάθλιψη, άγχος ή μετατραυματικό άγχος λόγω της βίας. Επίσης είναι η 11η λιγότερο προετοιμασμένη και η 10η περισσότερο ευάλωτη χώρα όσο αφορά την κλιματική αλλαγή. Σεισμοί 7 ή 8 ρίχτερ. Τα τελευταία 10 χρόνια, περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω των σεισμών στο Αφγανιστάν, με μέσο όρο 560 θάνατοι ανά έτος. Ακόμη το 80% της χώρας υποφέρει από ξηρασία.
Οι 22,814,000 άνθρωποι στο Αφγανιστάν αντιμετωπίζουν κρίση ή έκτακτη ανάγκη επισιτιστικής ανασφάλειας. Μόνο το 11% έχει εμβολιαστεί κατά του ιού covid-19 διότι οι παροχές υγείας είναι άνισες και ανεπαρκείς. Συγκεκριμένα 8,7 γιατροί, νοσηλευτές και μαίες αντιστοιχούν σε 10.000 πληθυσμό. Το εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται υπό κατάρρευση. Λόγω των συγκρούσεων, περίπου 927 σχολεία καταστράφηκαν. Υπολογίζεται ότι 4,2 εκατομμύρια παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο. Οι απαγορεύσεις για τα σχολεία στην εκπαίδευση είναι γεγονός με συνέπεια το συνεχές κλείσιμο των σχολείων να επιδεινώνει τις ανισότητες, την παιδική εργασία και τη βία.
Η μη ικανότητα εργασίας για τις γυναίκες, η επιδίωξη εκπαίδευσης, η συμμετοχή στη δημόσια ζωή. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί παράλληλα με το αίσθημα της βίας, του φόβου και της αβεβαιότητας πιθανότατα θα έχουν καταστροφική επίδραση στην ψυχική υγεία των γυναικών. Υπολογίζεται ότι 4,7 εκατομμύρια άνθρωποι θα υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό το 2022, 21% περισσότεροι συγκριτικά με το 2021. Το 55% του πληθυσμού, εκτιμάται ότι χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια το 2022. Επίσης οι 29 από τις 34 επαρχίες βρίσκονται σε σοβαρή ανάγκη.
Τα είκοσι τελευταία χρόνια είχε σημειωθεί πρόοδος στα δικαιώματα των κοριτσιών και των γυναικών στην εκπαίδευση, την υγεία, τα κοινά, τη πολιτική ζωή. Ο πολυετής αγώνας διεκδίκησης θεμελιωδών δικαιωμάτων έκφρασης, ελεύθερης ενημέρωσης, της γυναίκας τείνει να πάει στράφι.
Οι Ταλιμπάν στερούν πλέον βασικά δικαιώματα και ελευθερίες που απολάμβανε ο λαός 20 χρόνια τώρα. Η χώρα αντιμετωπίζει μία ανθρωπιστική καταστροφή. Ταυτόχρονα όμως αποτελεί απειλή για την ασφάλεια της Ευρώπης και όχι μόνο πιθανών περιστατικών τρομοκρατίας. Διότι η κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν έδωσε θάρρος σε όλους τους διασκορπισμένους τζιχαντιστές στο κόσμο.
Με τη κατάληψη των Ταλιμπάν τείνει να αποκλείσει τις γυναίκες από το δημόσιο βίο, να μειώσει τα δικαιώματά τους. Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα οι γυναίκες απαγορεύεται να ζητούν άσυλο, να βγαίνουν στη τηλεόραση. Επίσης απαγορεύτηκε το διαδίκτυο και οι φωτογραφίες. Το 2017 η φοίτηση των κοριτσιών στο γυμνάσιο αυξήθηκε στο 39% από 6% το 2003. Όμως με τη κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν τα κορίτσια απαγορεύεται να συνεχίσουν το σχολείο μετά το δημοτικό. Ενώ όσες κοπέλες βρίσκονται στο πανεπιστήμιο θα φοιτούν με καλυμμένο το πρόσωπο. Περιορίστηκε η εργασία των γυναικών σε μία χώρα που το 27% των εργαζομένων σε δημόσιες υπηρεσίες ήταν γυναίκες.
