Τζίνα Ψάρρη: “Η ζωή όπως κινείται και αντιδρά, με φωνάζει να την παρατηρήσω, να την υπερασπιστώ ή να την ψέξω, να την σχολιάσω ή να την ξαναγεννήσω”

Είχα τη μεγάλη τύχη να μεγαλώσω σ’ ένα σπίτι γεμάτο βιβλία. Από παιδί ακόμα, διάβαζα φανατικά, μιμούμενη την αγάπη για την λογοτεχνία των γονιών μου. Μεγαλώνοντας, και διατηρώντας πάντα ανέπαφο τον ίδιο φανατισμό, άρχισα να αποτυπώνω και κάποιες σκέψεις μου στο χαρτί, κυρίως απορίες που γεννιούνταν στο μυαλό μου από τις συμπεριφορές των ηρώων. Και όλα μαζί, σκέψεις και χαρτιά, τα κλείδωνα σε συρτάρια, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Γιατί, με την έπαρση του μυημένου – έλεγα – αναγνώστη, ευτέλιζα την προσπάθεια χαρακτηρίζοντάς την ασήμαντη.

Το 2008 ήταν η χρονιά της κρίσιμης καμπής μου, της απόφασης να αγνοήσω την ατολμία μου και τότε, άρχισα συστηματικά να δίνω μορφή μυθιστορήματος στη σκέψη μου, που πριν καν ολοκληρωθεί, την άφηνα στην άκρη κι έπιανα μιαν άλλη που και πάλι άφηνα μισή. Πέρασαν τέσσερα χρόνια ώσπου η ανάγκη μου έμοιαζε πλέον επιτακτική. Η γραφή, έγινε ο δικός μου ιερός τόπος, η διαμαρτυρία και ψυχοθεραπεία μου, εκεί όπου η δυστυχία νικιέται πάντα στο τέλος.

Παρότι δίδαξα Ιστορία για είκοσι χρόνια περίπου και την αγαπώ, πάντα με γοήτευε, δεν επέλεξα την ιστορική μυθοπλασία, καθότι η περιέργειά μου για το παρόν και ό,τι συμβαίνει γύρω μου και μέσα μου, αυτό το μπόλιασμα στη ζωή άλλων ανθρώπων, λειτουργεί σε μένα καταλυτικά, ειδικά έτσι όπως αρμονικά συνδυάζεται με την μαγική δύναμη της λογοτεχνίας να μεταποιεί το απτό σε φανταστικό, να μετατρέπει το υπαρκτό σε ερμηνεία. Η ζωή όπως κινείται και αντιδρά, με φωνάζει να την παρατηρήσω, να την υπερασπιστώ ή να την ψέξω, να την σχολιάσω ή να την ξαναγεννήσω.

Έτσι, ξεκίνησα να γράφω για τα εσώτερα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, για τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στο δράμα και την πανουργία της ύπαρξης που έχει μάθει να χρησιμοποιεί την ειρωνεία ή το γέλιο σε καταστάσεις που ο πόνος απειλεί να ισοπεδώσει, για την μνήμη της ψυχής που θυμάται όσα ενσυνείδητα χάσαμε ή ξεχάσαμε. Και παρατηρούσα εμμονικά τις συνθήκες και τις επιλογές, μ’ ένα είδος νοσταλγίας της αθωότητας, η οποία έγκειται κυρίως στην απώλειά της, για να συνειδητοποιήσω τελικά ότι αυτό δεν είναι τόσο οξύμωρο όσο ακούγεται.

Οι ήρωες του πρώτου μου βιβλίου ήρθαν και με βρήκαν μέσα από βιωματικές καταστάσεις, δικές μου και ανθρώπων οικείων ή ξένων, αφού ανέκαθεν έβρισκα την παρατήρηση ιδιαίτερα γοητευτική. Γύρω μου, πάμπολλες οι πηγές έμπνευσης, από αρνητικές συμπεριφορές κυρίως, λιγότερο από θετικές, δυστυχώς.
Αφού σαν αναγνώστρια επέλεγα και επιλέγω ακόμη, ιστορίες που με κάνουν να σκεφτώ, να απορήσω, να κατανοήσω αποσαφηνίζοντας, να ψάξω τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις, δεν θα μπορούσα παρά μια τέτοια ιστορία να φτιάξω κι εγώ. Διάλεξα λοιπόν μια γυναίκα της διπλανής πόρτας, ας την ονομάσουμε Χριστίνα, η οποία, κινούμενη σε δυο διαφορετικά επίπεδα, παρόν και παρελθόν, μας γνωρίζει τις διαψεύσεις της, τις ανεκπλήρωτες προσδοκίες της, την απάθεια με την οποία άφησε τη ζωή της βορά στις επιλογές άλλων, από παιδί ακόμα έως την ώριμη πλέον ηλικία των πενήντα χρόνων της. Και τότε που επιτέλους αποφασίζει να λειτουργήσει ως ο από μηχανής θεός της , αρχίζει και η ερμηνεία των αναγνωστών. Άλλοι μου την χαρακτήρισαν δειλή, άλλοι σκληρή ή ανελέητη, ή αδύναμη, θύμα, εγωίστρια και ανικανοποίητη, ερμηνείες που με ενθουσίασαν γιατί έδειχναν πως τον στόχο μου τον είχα πετύχει. Στόχος που δεν ήταν άλλος από το να τρυπώσω στο μυαλό όσων παρακολούθησαν την πορεία της την αναρώτηση, την επιθυμία ερμηνείας των συμπεριφορών όλων των εμπλεκόμενων.

Ονόμασα το βιβλίο «Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», όχι επειδή η αφήγηση της ηρωίδας σταματά στην πέμπτη δεκαετία της ζωής της, αλλά επειδή μέσα στην ιστορία της υπογραμμίζονται τα πέντε στάδια του πένθους, η διαδικασία δηλαδή που κάθε άνθρωπος βιώνει έως ότου αποδεχτεί μια σημαντική απώλεια οποιασδήποτε μορφής. Άρνηση, Θυμός, Διαπραγμάτευση, Κατάθλιψη και τέλος Αποδοχή, αυτός είναι ο δρόμος της Χριστίνας, φτιαγμένος ωστόσο από τι; από επιλογές; από ενοχικά σύνδρομα καταπιεσμένα; από την τυχαιότητα;

Το βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2015 και από τότε ακόμα ήξερα πως αυτή η ιστορία δεν είχε τελειώσει μέσα μου, την στριφογύριζα στο μυαλό μου την συνέχεια. Αν και για δύο χρόνια έγραφα το επόμενο βιβλίο, τις «Κόρες της Ανάγκης», κρατούσα ταυτόχρονα σημειώσεις και για την αγαπημένη μου Χριστίνα, την οποία είχα αφήσει μόνη στην εξοχή, στα πενήντα της, μπροστά από μια κλειστή πόρτα που κάποιος χτυπά κι εκείνη αναρωτιέται ποιος την θυμήθηκε και αν θα πρέπει να ανοίξει. Ήθελα να της δώσω την κάθαρση που δικαιούνταν, την δικαίωση, την εξιλέωση.

Ήρθε η ώρα που αφοσιώθηκα λοιπόν αποκλειστικά στο «Αριστερό Πέταγμα», που παρότι είναι η συνέχεια της ιστορίας της Χριστίνας, είναι ταυτόχρονα και μια αυτοτελής ιστορία που ασχολείται με τον “καταραμένο” έρωτα, την αναφαίρετη οδύνη του θανάτου, το ανεπούλωτο τραύμα της παιδικής κακοποίησης και τον αλκοολισμό.
Με δεδομένη στην λογοτεχνία την παραδοχή ότι ο πόνος, ο φόβος, η πίεση, ως βάση μυθιστορηματική, είναι πιο δυνατά σημεία από την χαρά, – οι ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν έχουν και πολλά να διηγηθούν – παρασύρθηκα αρχικά. Η ηρωίδα συμπεριφέρεται με ύβρη στην ίδια της τη ζωή, στο παιδί της, στους άντρες που αγάπησε. Την ισορροπία που χρειαζόταν, την βρήκα στην νότα αισιοδοξίας που αφήνω να αιωρείται, που βέβαια και αυτή μπαίνει στο μικροσκόπιο της πολλαπλής ερμηνείας.

Ακριβώς όπως και στο «Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», επέλεξα να μην υπάρχει ευκρινές, εύπεπτο τέλος παρά την ομολογημένη από την ίδια την Χριστίνα δολοφονία από την πρώτη κιόλας σελίδα, αφού ο θάνατος δεν σημαίνει υποχρεωτικά τέλος, η ζωή πάντα συνεχίζεται και ασφαλώς δεν έχει πανομοιότυπους κανόνες για όλους τους ανθρώπους.
Και οι δύο ιστορίες, φοβούνται τις υποσχέσεις που δίνονται εξαρχής για να μην τηρηθούν, εκτιμούν ξεχωριστά τις μικρές στιγμές, ελπίζουν πως τα ομορφότερα όνειρα κρυφοκοιτάζουν από τη γωνία κι όπου να ‘ναι θα φανούν, προσηλώνονται με αφοσίωση και αγαπούν με πάθος, οργίζονται και γαληνεύουν, σαν την θάλασσα, που είναι σημείο αναφοράς σε πολλές σελίδες.

Μια ρήση του Καζαντζάκη θεωρώ ορισμό της πραγματικής λογοτεχνίας. «Στην κάθε μου λέξη, για να βρεις τι θέλω να πω, πρέπει να την αφήσεις να κάνει έκρηξη μέσα σου για να λευτερώσει την ψυχή που φυλακίζει». Τι από αυτό κατάφερα και σε ποιο βαθμό, θα χαρώ να το ακούσω από εκείνους που θα επιλέξουν να διαβάσουν και να ερμηνεύσουν τις δικές μου λέξεις. Και ποιος ξέρει, ίσως κάποιοι να βρείτε τον ίδιο σας τον εαυτό κάπου μέσα στις σελίδες….

Τζίνα Ψάρρη
«Αριστερό πέταγμα»
μυθιστόρημα

ISBN: 978-960-642-007-8
σελ.: 384
σχήμα: 14×20,5 cm
τιμή:15,85€ με ΦΠΑ
(-10%): 14,27€ με ΦΠΑ

Σύμφωνα με τους ιερείς της αρχαίας Ρώμης, το πέταγμα των πουλιών από τα αριστερά προς τα δεξιά ήταν κακός οιωνός.
Ένα αριστερό πέταγμα από την πρώτη κιόλας σελίδα, η ζωή της Χριστίνας. Ομολογεί στην κόρη της τον φόνο που διέπραξε και αφήνει στα χέρια της τη συνέχεια της ζωής τους, την αποκάλυψη ή όχι του τέλειου εγκλήματος. Ιστός αράχνης τα γεγονότα που διηγείται, αιχμαλωτίζουν μέσα τους έναν ποταμό αλήθειες, μια θάλασσα ενόχους.
Με λέξεις-λεπίδες, κατακρεουργεί τα ίδια της τα συναισθήματα αλλά και όλων εκείνων των ανθρώπων που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αναπόδραστη δολοφονία την ανεξιχνίαστη, παραδεχόμενη πως, αν και πάσχει από εκ γενετής προσήλωση, κατάφερε να δραπετεύσει ακριβώς τη στιγμή που η μοιραία αρρώστια θα σκότωνε την ίδια.
Η συγκλονιστική συνέχεια του πρώτου βιβλίου της συγγραφέως «Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», στην οποία ο καθένας θα αναγνωρίσει κομμάτια της ψυχής του. Γιατί, όπως η κεντρική ηρωίδα αναφέρει, «στην αλλοπρόσαλλη πορεία του καθενός από τους πρωταγωνιστές της ιστορίας, ρίχτηκε μια ζαριά από έναν θεό χωρίς όνομα, ο οποίος μάλλον ήθελε να διασκεδάσει την ανία του».

Με γραφή λυρικά ερωτική και ταυτόχρονα σκοτεινά οργισμένη, διαβάζεται σαν αστυνομικό μυθιστόρημα ενώ δεν είναι, αναζητώντας τον νεκρό και όχι τον δολοφόνο.

Ένα μικρό απόσπασμα από το β΄ αυτάκι του βιβλίου

«Αλήθεια μεγάλη είναι, το τραύμα δεν εξαφανίζεται αν το αγνοείς. Σαν οχιά στέκεται ασάλευτο στη σκιά, περιμένοντας την ευκαιρία να επιτεθεί. Μια αρχέγονη δικαιοσύνη ήταν αυτό που με καλούσε συνεχώς. Όσο δεν απαντούσα, τόσο εκείνη επέμενε. Δήθεν ζωή, μολυσματική ανειλικρίνεια, συμφέρον, αξίες ξεχασμένες. Άνθρωποι σερπαντίνες που πετάνε μακριά σαν χαρταετοί, μόλις περάσουν οι μέρες του γλεντιού. Η οργή καταβρόχθιζε με μικρές μπουκιές όση ζωή είχαμε προλάβει να ζήσουμε μαζί. Η οικειότητα, η αγάπη, η συνήθεια έστω, απογοητεύτηκαν κι άρχισαν να δακρύζουν καθημερινά. Η εναλλαγή από την Κόλαση στον Παράδεισο έγινε η αναπόσπαστη συνήθεια της δικής μας καθημερινότητας. Κερδισμένη λήθη, ηττημένη συνείδηση. Δεν ήμουν παρά μια ασήμαντη γυναίκα ανίκανη να μεγαλώσει και να ανεξαρτητοποιηθεί. Και τώρα, είχε έρθει η στιγμή να αναλάβω τις ευθύνες μου απέναντι στη ζωή. Και στον θάνατο».

Βιογραφικό σημείωμα

Γεννήθηκα στην Αθήνα και δεν την αποχωρίστηκα από τότε. Η επαναστατημένη εφηβεία μου φοίτησε σε ελληνογαλλικό σχολείο καλογραιών. Αποφοίτησα από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και δίδαξα κοντά είκοσι χρόνια γαλλικά και Ιστορία, ώσπου ν’ αποφασίσω να αφοσιωθώ αποκλειστικά στη συγγραφή.
Το 2016, το διήγημα «Πρωινό Αστέρι» κέρδισε το πρώτο βραβείο στον πανελλήνιο διαγωνισμό που κάθε χρόνο διοργανώνει η Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών. Διηγήματα και ποιήματά μου έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί στα λογοτεχνικά περιοδικά (Fractal, Άνεμος magazine) καθώς και σε διάφορα blogs, όπως (Αλισάχνη και eikoneskailogos).

Εργογραφία:
«Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», μυθιστόρημα, Εκδόσεις Όστρια, 2015, εξαντλημένο.
«Οι κόρες της ανάγκης», μυθιστόρημα, Άνεμος Εκδοτική, 2018.
«Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», μυθιστόρημα, αναθεωρημένη επανέκδοση, Άνεμος Εκδοτική, 2019.
«Αριστερό πέταγμα», μυθιστόρημα, Άνεμος Εκδοτική, 2019.