Τίνα Μαργαρίτη: “Η μουσική είναι σύμφυτη με την ύπαρξη μας… υπάρχει μέσα μας”

Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;

Η μουσική είναι οικουμενική γλώσσα, παναθρώπινη δεν εχει σύνορα και δεν αναγνωρίζει φυλές.

Πέρα από τις επιμέρους εκφάνσεις της η μουσική μπορεί να ενώσει τους λαούς στα πέρατα του κόσμου.
Ένα παιδί σε οποιαδήποτε χώρα και αν μεγαλώνει, που έχει την ευκαιρία να τη μελετήσει μουσική από μικρή ηλικία, μαθαίνει πρώτα να ακούει , να επικοινωνεί πρώτα με τον εαυτό του με τα συναισθήματα του και γίνεται κομμάτι του αναπόσπαστο.

Γίνεται η φωνή του, η χροιά του ,η όψη του, η ειλικρίνειά του .
Αν κάνουμε ένα φανταστικό σενάριο. Ας πούμε ότι υφίσταται ότι όλοι οι διαφορετικοί πολιτισμοί να επικοινωνούν μεταξύ τους με λέξεις, έκφραση του σώματος όπως συνηθίζεται ως τώρα, και έστω το 30% όλου αυτού του εποικοδομητικού διαλόγου τους να πρέπει να γίνεται με τη μορφή της μουσικής.
Θα άλλαζε η ροή των καταστάσεων γύρω μας ;

Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;

Θαυμάζω τους μουσικούς για το θάρρος , την έμπνευση , την επιμονή , την αγάπη και κυρίως για την ταπεινότητα τους.

Θαυμάζω τους καθηγητές μου για τη ενέργεια τους δίπλα μου.
Η επαφή μου με τη μουσική από μικρή ηλικία, ήταν πρώτα με τη κλασσική μουσική και αυτό γιατί άκουγε η μητέρα μου πολύ συχνά στο σπίτι. Δεν το ζήτησα, αλλά το απολάμβανα.
Ως μουσικοσυνθέτης ο Mozart ήταν πιο κοντά σε μένα από μικρό παιδί κάπως ,μεγαλώνοντας εκτίμησα τον Bach, Debussy , Ravel ,Granados και έπειτα ακόμα περισσότερο τον Mozart,

Αγαπώ πολλούς διαφορετικούς μουσικούς David Bowie ,Cure, Django Reinhardt ,ο Darius Milhaud που μου φαινόταν τόσο όμορφα σοβαρά και μουσικά αστείος , Duke Ellington, Billie Holiday ,Oscar Peterson, Bill Evans, Brad Mehldau ,και Ξυλούρης και Ψαραντώνης , Zia Mohiuddin Dagar, Pushpraj Koshti , Pandit Nikhil Banerjee.

Πολλά ακόμα ονόματα, πολλές αναμνήσεις, ειδικά στη Jazz και στη κλασσική Ινδική μουσική τα τελευταία 15 χρόνια.

“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί.” Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;

Η αλήθεια είναι πως η μουσική είναι γλώσσα είναι επικοινωνία ,πολύ συχνά όμως αυτό παρεξηγείται.
Πρέπει να προσέξουμε μεταξύ των διαφορετικών παραδόσεων είναι σημαντικό αυτή η επικοινωνία να μην προϋποθέτει έναν κοινό μουσικό τρόπο επικοινωνίας..

Δηλαδή θέλω να πω, το γεγονός ότι θέλουμε να φέρουμε τους πολιτισμούς κοντά δε σημαίνει ότι πρέπει να επιβάλουμε έναν κώδικα, ή μια κοινή σημειογραφία , μία κοινή δομή μουσικής απόδοσης ή έκφρασης.

Η ομορφιά κάθε πολιτισμού είναι αυτή.. Η μοναδικότητα του, η ιστορία του, η παράδοση του, που οφείλουμε να τη μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές.

Για να γίνει αυτό πράξη και να διαφυλαχθούν οι τρόποι έκφρασης , η ταυτότητα και οι ιδιαιτερότητες του κάθε πολιτισμού θα μπορούσε να συντονίσει η πολιτεία τους επιμέρους φορείς ,να υπάρξει διάθεση συνεργασίας και με άλλες τέχνες που μπορούν να συνδράμουν για αυτό το σκοπό.

Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία;
Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;

Δεν μπορούμε να μιλάμε για πολυτέλεια για τη μουσική .
Η μουσική είναι σύμφυτη με την ύπαρξη μας. Η μουσική υπάρχει μέσα μας.

Παιδοκεντρικά η μουσική παιδεία είναι ακόμα πιο σημαντική. Συνήθως όλα τα παιδιά αγαπούν και εκφράζονται μοναδικά το κάθε ένα με το ρυθμό την κίνηση και τη φωνή τους. Δυστυχώς οι ρυθμοί της πόλης και η ροή της καθημερινότητας με τα απεριόριστα οπτικά ερεθίσματα μας αποσπούν άλλους λιγότερο και άλλους περισσότερο από τη φυσική επαφή με τις αισθήσεις μας.

Η μουσική παιδεία είναι σημαντική γιατί μαθαίνει το παιδί από μικρό, τον τρόπο να εκφράζεται .Η έκφραση του ανθρώπου είναι ακραία σημαντική για την υγεία του αλλά και την υγεία της κοινωνίας μας. Η θεραπευτική μουσική ,ο μουσικός διαλογισμός , η μουσικοθεραπεία , η ηχοθεραπεία επίσης δρα καθοριστικά στη ψυχοσύνθεση του ανθρώπου όταν γίνεται σε οργανωμένο πλαίσιο και μπορεί να φέρει βαθιές αλλαγές στη ζωή μας θεραπεύοντας φόβους και αγωνίες .

Με όλες οι τέχνες σε οποιαδήποτε ηλικία και αν έρθει σε επαφή ο άνθρωπος, για πρώτη φορά είναι εξαιρετικά ωφέλιμη. Η Μουσική σαν τέχνη όμως ίσως είναι η πιο άμεση.

Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;

Η μουσική εκπαίδευση είναι ένα υπέροχο δώρο για το παιδί.
Η μαγική λέξη είναι “ερεθίσματα”
ταλέντο είναι θέληση
Ακούει – επιλέγει – μιμείται
Αν σκεφτούμε λοιπόν ότι παιδιά μιμούνται διαρκώς όσο μεγαλώνουν

Το επόμενο που πρέπει να σκεφτόμαστε είναι ότι όσο πιο πλούσια είναι τα πρώιμα ερεθίσματα ηχητικά και μουσικά και γλωσσικά γύρω τους, τόσο πιο πλούσιες ικανότητες θα καλλιεργήσουν μελλοντικά.

Ένας γονιός που θέλει να γνωρίσει το παιδί του στη μουσική το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχει στο μυαλό του είναι ότι ο ίδιος είναι το πρότυπο του παιδιού και άξονας για τη ιδιοσυγκρασία του.

Με ότι μουσική μεγαλώσει στο περιβάλλον του, αυτή θα υπάρχει μέσα στη καρδιά του και θα αποζητά ως ενήλικας. Το παιδί το πρώτο που μαθαίνει, είναι “να ακούει” να ξεχωρίζει αυτό που ακούει, να παρατηρεί τον ήχο , και αυτό καλλιεργείται ήδη από τη εμβρυακή και βρεφική ηλικία.

Συχνά συμβουλεύω τους γονείς να επιδιώκουν τακτικά ερεθίσματα από ποιοτικές συναυλίες κάθε είδους, γνωριμία με τα συμφωνικά όργανα μέσα από συναυλίες καθηγητών μουσικών, ορχηστρών, παραστάσεων και μουσικών εργαστηρίων με καταξιωμένους μουσικούς.

Ενα ιδανικό ξεκίνημα για τη γνωριμία των παιδιών με τη μουσική είναι η τακτική επαφή μουσικών μαθημάτων βρεφών και νηπίων μαζί με τον γονέα τους είναι ,εξαιρετικά ωφέλιμη ,διασκεδαστική και θεμελιώδης στη καλλιέργεια ικανοτήτων τη σωστή στιγμή στο “ρολόι” της ανάπτυξης των παιδιών. Από τη φύση τους ηλικιακά τα βρέφη είναι προγραμματισσμένα να ακούν περισσότερο και να μιμούνται τους ήχους όπως και τη μητρική τους γλώσσα πολύ πιο εύκολα και σωστά από ότι όταν βρίσκονται στη σχολική ηλικία.

Προσωπικά δε μου αρέσει τόσο να σκέφτομαι αν αυτό το παιδί έχει ταλέντο ή όχι.
Πιστεύω πως με τα σωστά ερεθίσματα και τη σταθερότητα επαφής στη σωστή ηλικία ,οι ικανότητες καλλιεργούνται μία μία
Στη διδασκαλία είναι σημαντικό να ακολουθούμε τον ρυθμό του κάθε παιδιού καλλιεργώντας βήμα βήμα την ακοή, τη τεχνική και το καθοδηγήσουμε να ανακαλύψει τη δική του μουσικότητα .

Πως να επιλέξει ένα παιδί το όργανό του και σε από τι ηλικία;

Κάθε όργανο είναι μοναδικό. Έχει ξεχωριστή χροιά και αίσθηση επαφής. Αν και υπάρχουν κάποιες ενδείξεις για την ηλικιακή προσέγγιση του κάθε οργάνου με βάση τη σωματική ανάπτυξη του παιδιού πολλές φορές αυτό για κάποια παιδιά δεν ισχύει .

Κάθε παιδί είναι επίσης μοναδικό και αυτό που πρέπει να σκεφτεί ο γονέας αρχικώς για το παιδί του είναι να καλλιεργήσει πρώτα την αγάπη για τη μουσική και τη θέληση έτσι ώστε στη πορεία να θελήσει να μελετήσει οποιοδήποτε όργανο του αρέσει με όρεξη και αληθινό πάθος.

Η γνωριμία των παιδιών με τα όργανα είναι σαν μία γνωριμία με έναν μελλοντικό τους πολύ αγαπημένο φίλο.

Άλλες φορές παντοτινό, άλλες φορές περαστικό ανάλογα τη σχέση που θα καλλιεργήσουν. Και η αλήθεια είναι πως τους φίλους μας άλλες φορές τους διαλέγουμε, και άλλες τυχαίνει να μας διαλέγουν.

Όλα όμως εξαρτώνται από τα τακτικά ερεθίσματα του παιδιού και τα πρότυπα του. Μετά, όλα τα υπόλοιπα έρχονται μόνα τους και χωρίς πίεση. Σημασία έχει να δημιουργηθεί δεσμός και αν αυτό γίνει , όλα κυλούν ομαλά. Η πίεση συνήθως φέρνει αντίθετα αποτελέσματα.

Ωδείο ή μαθήματα κατ΄οίκων;
Πως να διαλέξει ένας γονιός έναν καθηγητή μουσικής για το παιδί του;

Ένα καλό ωδείο είναι πάντα προτιμότερο και πιο άρτιο, αλλά ακόμα και αν τελικά προτιμήσει τη διδασκαλία κατ οίκων για κάποιο χρονικό διάστημα ίσως προετοιμασίας,ο γονέας είναι πολύ σημαντικό και στις δυο περιπτώσεις να βεβαιώνεται ότι το παιδί του θα διδαχθεί από πιστοποιημένο καθηγητή του αντίστοιχου οργάνου με εκπαιδευτική εμπειρία στο ίδιο αντικείμενο.
Υπάρχουν πολλές ασάφειες ακόμα σχετικά με το ποιοι μουσικοί απόφοιτοι μπορούν να διδάσκουν και τι.

Το πρόβλημα της πιστοποίησης των μουσικών σπουδών στην Ελλάδα θα πρέπει πολύ σύντομα να ρυθμιστεί από την πολιτεία και να δωθεί μία αποτελεσματική λύση όσον αφορά την οριοθέτηση του ζητήματος.
Μεγάλη κουβέντα αυτή.

Η μουσική στα σχολεία μπορεί να καλύψει τη μουσική εκπαίδευση του παιδιού ;

Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι παιδικοί σταθμοί και τα νηπιαγωγεία στην κρίσιμη ηλικία των παιδιών που είναι εξαιρετικά εύπλαστα μουσικά δεν έχουν εκπαιδευτικό προσωπικό μουσικών ώστε να κατευθύνουν σωστά το παιδί μελωδικά και ρυθμικά και συνήθως στη φιλότιμη τους προσπάθεια τους των παιδαγωγών να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες μουσικής έκφρασης και εκτόνωσης των παιδιών καταφέρνουν μάλλον τα παιδιά να απαγγέλλουν, να φωνάζουν ,πάρα να ακούν και πραγματικά να τραγουδούν .
Γιατί αν δεν ακούς, δεν τραγουδάς.

Αντιθέτως στα δημοτικά και στα ιδιωτικά σχολεία έχουν επαγγελματίες μουσικούς συνήθως οι οποίοι όμως συναντούν πολύ συχνά το πρόβλημα όπου πρέπει να διδάξουν τον ήχο το ρυθμό και μακροπρόθεσμα τη μουσική σε πολυάριθμες τάξεις 25 και 30 παιδιών, το κάθε ένα με την δική του μοναδική ιδιοσυγκρασία.

Στα ιδιωτικά σχολεία επιπλέον οι εκπαιδευτικοί μουσικοί είναι αναγκασμένοι να εστιάζουν περισσότερο στη σκηνική παρουσία των παιδιών και του σχολείου και δυστυχώς δε φτάνει ο χρόνος για πραγματική μουσική διδασκαλία και επαφή με τη ίδια τη μουσική .

Θεωρώ ότι προσφέρουν μία γενική εικόνα μουσικής παιδείας στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;

Αν μιλάμε για τη παραδοσιακή μας μουσική ,θεωρητικά δεν υπάρχει είδος μουσικής που να μην περιλαμβάνεται στην ύλη των σχολείων. Το θέμα είναι πόσο καλά διδάσκεται ,πόσο καλά γνωρίζουμε την παράδοσή μας , και πόσο έρχεται το ίδιο το παιδί με την παράδοση.
Μάλλον θα πω
Γίνονται φιλότιμες προσπάθειες .

Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;

Τα σχέδια μου επικεντρώνονται αρκετά στις βρεφικές ηλικίες με το εργαστήρι μουσικής αγωγής βρεφών Baby music lab. Τα τελευταία δύο χρόνια σαν εκπαιδευτικός και γονέας εστιάζω στη σημασία της τακτικής επαφής του ανθρώπου από την βρεφική ηλικία με τη φύση, το δάσος και τη συνύπαρξη της με τη μουσική εκπαιδευτικά.

Είμαι από αυτούς τους τρελούς που υποστηρίζουν την επιστροφή μας στη φύση, και αν αυτό δεν είναι εφικτό, τουλάχιστον την τακτική επαφή. Αναμένονται εργαστήρια στη φύση με το baby music nature.
Εκπαιδευτικές διαδραστικές μουσικές ακροάσεις με το Classic little piano stories όπου το παιδί έρχεται σε επαφή με την συναυλιακή αφήγηση του οργάνου χτίζοντας ένα μουσικό παραμυθένιο περιβάλλον από τη βρεφική ηλικία.

Προσεγγίζω το θεραπευτικό κομμάτι της μουσικής και ερευνώ την επίδραση της ενεργητικής μουσικής ακρόασης σε διαφορετικά κρίσιμα ηλικιακά στάδια του ανθρώπου.( Piano therapy , music & meditation)

Σαν μουσικός με ενδιαφέρει η μουσική εκτέλεση ως επικοινωνιακή ανάγκη του ανθρώπου, ως ανάγκη για απομόνωση, ως ανάγκη παρέμβασης και ποιητικής αδείας.ٍ Σαν εκπαιδευτικός, μουσικός και γονέας θέλω να μοιραστώ τη σημασία της τακτικής μουσικής επαφής και τη θεραπευτική της δράση σε όλες τις ηλικίες.
Επιθυμώ να συνδράμω μουσικά με εικαστικές τέχνες ,κίνηση ,παιχνίδι, παραμύθι, χορό και πολυπολιτισμικότητα σε νέα εκπαιδευτικά project που αναμένονται για μικρά και μεγάλα παιδιά .

Με κινητοποιούν τα παιδιά. Όλα τα παιδιά. Είναι το μέλλον μας ,το παρελθόν μας και το παρόν μας.

https://www.facebook.com/babymusiclab

https://www.facebook.com/babymusicnature/

https://www.facebook.com/babypianolab/

http://www.sitar.gr/

Φωτογραφία: Γιώργος Αλεξάκης

Βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1979 στη Θεσσαλονίκη. Μεγάλωσε έχοντας στην καθημερινότητα της, από πολύ μικρή ηλικία μουσικά ερεθίσματα κλασσικής μουσικής και χορού. Πολύ γρήγορα ακολούθησαν και τα μαθήματα κλασσικού πιάνου και μπαλέτου.
Η μουσική έγινε το απαραίτητο μαγικό συστατικό για τη ροή της καθημερινότητας .
Μελέτησε τη μουσική παιδαγωγική στην Αυστρία όπου και ακολούθησαν σεμινάρια jazz – κινητικού αυτοσχεδιασμού, θεατρική αγωγή, φεστιβάλ πιάνου, σεμινάρια μουσικής αισθητικής, μουσικοθεραπεία , μουσικά παιδαγωγικά συνέδρια – μουσική διάδραση με πολλούς καλλιτέχνες στην Ελλάδα, Γαλλία και Αυστρία. Συμμετείχε σε πολυάριθμα φεστιβάλ Μουσικής στη Ελλάδα και στο εξωτερικό ,σε σεμινάρια Μουσικής εκπαίδευσης και Μουσικοθεραπείας.
Το 2003 εκπαιδεύτηκε στη Μουσικοκινητική στο Σ.Ω.Θ όπως και το“ Music and Dance Education” Orff- schulwerk στο University Μozarteum Salzburg στην Αυστρία . Το 2002 έλαβε το πτυχίο πιάνου με – “Άριστα Παμψηφεί”, και το 2007 το Δίπλωμα του Πιάνου με “Αριστα” .Καθηγητές της υπήρξαν , Igor Petrin, Μάγια Παπαδοπούλου, όπως και Martino Tirimo, Pancho Vladigerov , Bernard Ringeissen , Filippova Filippina, Δ.Τουφεξής, Μ.Αστεριάδου
Συνέπραξε ως σολίστ όπως και σε σύνολα μουσικής για θέατρο στη Θεσσαλονίκη και Βόρεια Ελλάδα . Έκτοτε έχει συνεργαστεί με σημαντικά ωδεία , ιδιωτικά σχολεία και Ι.Ε.Κ ως καθηγήτρια μουσικής -πιάνου ( 2003-) και Μουσικοπαιδαγωγού στη Θεσσαλονίκη και Βόρεια Ελλάδα
Λίγα χρόνια αργότερα, διατηρώντας πάντα την επήρεια της παιδικής αγάπης και φαντασίας για τη κλασσική μουσική ,( 2008 ) ξεκίνησε την έρευνα για τη μουσική επίδραση των διαφορετικών μουσικών ρυθμικών ειδών ,ρυθμικής -μελωδικής ομιλίας και κίνησης στη λειτουργία και ανάπτυξη του ανθρώπινου σώματος από τη βρεφική ηλικία 4 μηνών.
Το 2010 πραγματοποίησε την ίδρυση του εργαστηρίου μουσικής αγωγής και καλλιέργειας αισθήσεων βρεφών από 4 μηνών-και Baby piano lab και“Little Classic piano stories ” το 2018- για βρέφη και προνήπια μαζί με τον γονέα στη Θεσσαλονίκη( – σήμερα ) , Κιλκίς ( – 2015) και Σέρρες. ( -2016) σε συνεργασία με εξαιρετικούς και καταξιωμένους μουσικούς.
Η αγάπη για τα ταξίδια, τη φύση, την έρευνα και εξερεύνηση διαφορετικών ήχων και ακουσμάτων την οδήγησε στη γνωριμία με το sitar και τη μελέτη της Βόρειας Ινδικής Κλασσικής μουσικής στο ύφος της Dhrupad .
Ξεκίνησε να μελετά το 2009 και συνεχίζει ως και σήμερα τη Βόρεια Ινδική κλασσική μουσική με το sitar, μελετώντας τη θεραπευτική σωματική και συναισθηματική επίδραση της κάθε raga στον ακροατή.
Σήμερα είναι ιδρύτρια και υπεύθυνη έρευνας στο Εργαστήρι Μουσικοκινητικής αγωγής βρεφών Baby Music Lab . Γράφει και παίζει μουσική για παιδιά Classic piano stories, αγαπάει να μελοποιεί και να συνθέτει μικρές μουσικές ιστορίες για παραμύθια και θέατρο. Είναι υπεύθυνη καθηγήτρια πιάνου στα προγράμματα “ Μικρός πιανίστας” – Baby piano σε συνεργασία με το Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Έχει πραγματοποιήσει συνεδρίες μουσικού διαλογισμού – με το sitar σε Ελλάδα ,Τουρκία, Ολλανδία όπου συχνά η Βόρεια Ινδική και η Δυτική κλασική μουσική συχνά ανταμώνουν.