Συνέντευξη του Τάσου Σχίζα στον Ανδρέα Κατσικούδη για το polismagazino.gr
Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1964, μεγάλωσα στην Τρίπολη της Λιβύης, πήγα στη Θεσσαλονίκη το 1982 για σπουδές και εγκαταστάθηκα στην πόλη.
Το πάθος μου για τη φωτογραφία ξεκίνησε στα φοιτητικά μου χρόνια, από μια μαγική εμπειρία που είχα στον σκοτεινό θάλαμο ενός φίλου μου. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα τόσο έντονα τη δημιουργική απόλαυση, τη δυνατότητα «να κάνω και εγώ τέχνη» και τη μαγεία του πειραματισμού.
Ξεκίνησα ανάποδα, στήνοντας πρώτα έναν σκοτεινό θάλαμο, χωρίς ακόμη να έχω φωτογραφική μηχανή. Η λήψη δεν με ενδιέφερε καθόλου! Φωτογράφιζα με μια δανεική μηχανή, μετρημένες πόζες, απλό δομικό υλικό, για να το «καταστρέφω» στον σκοτεινό θάλαμο. Η εμπειρία εκείνων των χρόνων ήταν συναρπαστική. Πειραματιζόμουν με χημικές ουσίες φτιάχνοντας τους «δικούς μου εμφανιστές, μειωτές και τονιστές». Έκανα τεστ αρνητικών, ακραία πουσαρίσματα, άμεσες λήψεις σε θετικά έγχρωμα χαρτιά, ενώ παράλληλα δοκίμαζα φωτοευαίσθητα μη φωτογραφικά υλικά, όπως τα θετικά λιθογραφικά φιλμ ημέρας των γραφικών τεχνών, ιατρικά ορθοχρωματικά φιλμ και φωτοευαίσθητες ουσίες τυπωμένων κυκλωμάτων. Ξαναανακάλυπτα τεχνικές σκοτεινού θαλάμου, βρίσκοντας συχνά παράδοξους / προσωπικούς τρόπους για την εφαρμογή τους. Και στη συνέχεια ασχολήθηκα και με την εμφάνιση έγχρωμων film και slides και την εκτύπωση έγχρωμων χαρτιών στο χέρι. Όλες αυτές οι ατελείωτες ώρες πειραματισμού, μου πρόσφεραν κυρίως γνώση και απόλαυση, παρά καλλιτεχνικό έργο.
Τη δεκαετία του ’80 η φωτογραφική γνώση ήταν δυσεύρετη. Με μπούσουλα τα λιγοστά βιβλία και περιοδικά που υπήρχαν ξεκίνησε το ταξίδι μου στο πέλαγος της φωτογραφίας. Κάθε κεφάλαιο της φωτογραφίας αποτελούσε για μένα ένα νέο πεδίο εξερεύνησης και πειραματισμού και αυτό συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Έχω ασχοληθεί και έχω εμβαθύνει σε πολλά είδη φωτογραφίας (μακροφωτογραφία, φωτογραφία μικροσκοπίου, τηλεσκοπίου, pinhole, στερεοσκοπική, υπέρυθρη, υποβρύχια, 360°, αστροφωτογραφία, φωτογράφηση του ήλιου, του φεγγαριου, κεραυνών, χιονονιφάδων). Εφαρμόζω ειδικές τεχνικές (βάθος πεδίου, πάγωμα της κίνησης, μακρά έκθεση, zoom in, panning, flash και αργή ταχύτητα, ζωγραφική φωτός, πολλαπλή έκθεση, κούνημα μηχανής). Έχω πειραματιστεί με πολλές και διαφορετικές μηχανές (αυτοσχέδιες pinhole, μεγάλου φορμά 10Χ12,5, 18Χ24, μεσαίου φορμά τετράγωνες 6Χ6, μικρού φορμά SLR και τηλεμετρικές, πανοραμικές, στερεοσκοπικές, υπέρυθρες, 360°, υποβρύχιες, ψηφιακές compact, mirrorless, DSLR) και με όλα τα είδη των φακών.
Ασχολήθηκα για είκοσι χρόνια με την αναλογική φωτογραφία και τον σκοτεινό θάλαμο και άλλα είκοσι με τη ψηφιακή φωτογραφία και τα προγράμματα επεξεργασίας. Σήμερα με μια εμπειρία πάνω από σαράντα χρόνων, συνεχίζω να φωτογραφίζω με πάθος και να παράγω νέα φωτογραφικά portfolios, τα οποία παρουσιάζω σε εκθέσεις, σε βιβλία, σε δημοσιεύσεις, στην ιστοσελίδα μου και στα κοινωνικά δίκτυα.
Ασχολήθηκα με την επαγγελματική φωτογραφία αρκετά χρόνια. Tα τελευταία έχω επικεντρωθεί στις εκδόσεις και στα σεμινάρια. Από το 2011 επιμελούμαι και διοργανώνω τις εκθέσεις στον Πολυχώρο Εικόνας Κούνιο.
Έχω πραγματοποιήσει 20 ατομικές εκθέσεις και συμμετείχα σε 54 ομαδικές. Από τα τέλη Ιουνίου και για όλο το καλοκαίρι παρουσιάζεται σε έκθεση η δουλειά μου «Ανάμεσα / Johatsu», μια σειρά εξατμιζόμενων αυτοπορτρέτων, που έγιναν με αφορμή το ομώνυμο φαινόμενο στην Ιαπωνία.
Τον Νοέμβριο θα παρουσιάσω σε έκθεση το portfolio ”Fineland”, μια σειρά φωτογραφιών τοπίου, οι περισσότερες με την τεχνική της μακράς έκθεσης, τετράγωνες και σε κυανή απόχρωση.
Σε επόμενη φάση θα ήθελα να εκθέσω άλλες δυο δουλειές μου.
Το «Ημερολόγιο συνθέσεων» μια σειρά τρίπτυχων, που αποτελούνται από τις δυο πρωτότυπες φωτογραφίες και τη σύνθεσή τους, καθώς και τα «Τηλεπορτρέτα» μια σειρά πορτρέτων που έκανα κατά την πανδημία, φωτογραφίζοντας την οθόνη του υπολογιστή, μέσω τηλεδιάσκεψης με τα μοντέλα μου.
Μου αρέσει πολύ να διαβάζω βιβλία και άρθρα για τη φωτογραφία, να ενημερώνομαι για τις εξελίξεις και τη νέα τεχνολογία, να βλέπω δουλειές παλιών και νέων φωτογράφων, να μελετάω και να αναλύω την τεχνική και το ύφος τους. Οι Masters της φωτογραφίας είναι οι δάσκαλοί μου. Με επηρέασαν στα πρώτα μου βήματα και συνεχίζουν μέχρι σήμερα να αποτελούν την πηγή των εμπνεύσεών μου.
Οι κατάλληλες τεχνικές και ο σωστός εξοπλισμός αποτελούν για μένα προϋπόθεση για την παραγωγή έργου. Πιστεύω ότι τα ράσα κάνουν τον παπά, αλλά μόνο όταν ο παπάς επιλέγει το κατάλληλο γι’ αυτόν ράσο. Κάθε τύπος μηχανής, φακού και τεχνικής, καθοδηγούν τον φωτογράφο στα αντίστοιχα είδη φωτογραφίας και επηρεάζουν το ύφος του. Η φωτογραφία βασίζεται σε μια σειρά επιλογών που κάνουμε και ο εξοπλισμός αποτελεί το πρωταρχικό στάδιο των επιλογών μας. Παρότι γοητεύομαι πολύ από φωτογράφους που δουλεύουν από άποψη με στοιχειώδη εξοπλισμό, προτιμώ να δοκιμάζω πολλά και διαφορετικά εξαρτήματα.
Η φωτογραφία για μένα είναι και παιχνίδι και ο εξοπλισμός τα παιχνιδάκια μου.
Ξεκίνησα να διδάσκω φωτογραφία το 1991 στις ΝΕΛΕ (Νομαρχιακές Επιτροπές Λαϊκής Επιμόρφωσης), με την παρότρυνση ενός φίλου. Νόμιζα ότι αυτό θα ήταν κάτι προσωρινό, άλλη μια εμπειρία, αλλά γρήγορα συνειδητοποίησα πόσο πολύ μου αρέσει η διδασκαλία και αφιερώθηκα σε αυτό.
Απολαμβάνω την επικοινωνία, την αλληλεπίδραση, την ανταλλαγή απόψεων και τη φρεσκάδα των νέων φωτογράφων σε ιδέες και ματιές. Χαίρομαι να μεταφέρω γνώση και εμπειρία, να ενθαρρύνω και να βοηθάω στην έμπνευση τους μαθητές μου. Νιώθω ότι η διδασκαλία με κάνει καλύτερο άνθρωπο και καλύτερο φωτογράφο. Έχω διδάξει σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ φωτογραφίας, σε σχολές Ελευθέρων Σπουδών, σε Λέσχες και σε φωτογραφικές ομάδες Δήμων της Θεσσαλονίκης. Από το 2011 διοργανώνω σεμινάρια στον Πολυχώρο Εικόνας Κούνιο και παράλληλα από το 2020 σεμινάρια με τηλεδιάσκεψη.
Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων προέκυψαν οι δραστήριες φωτογραφικές ομάδες «Φωτοπόροι» και «Φ». Επιμελούμαι και διοργανώνω με τις παραπάνω ομάδες το Contrast / Αντίθεση: Φεστιβάλ Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα με τη διδασκαλία, ασχολούμαι με φωτογραφικές εκδόσεις.
Αυτό ξεκίνησε με τη λογική να κάνουμε αυτό που μας λείπει.
Ήταν μια περίοδος παρακμής για τα φωτογραφικά περιοδικά και όλοι γκρινιάζαμε για την απουσία της καλής φωτογραφίας σε αυτά. Έτσι προέκυψε το «Γυάλινο Μάτι», το ασπρόμαυρο φωτογραφικό περιοδικό, που διανέμονταν δωρεάν στη Θεσσαλονίκη και πραγματοποίησε 20 τεύχη από το 1993 ως το 1996. Μετά ακολούθησε το «Φωτογραφικό Είδωλο», το μονοθεματικό καλλιτεχνικό φωτογραφικό περιοδικό, που πραγματοποίησε 28 τεύχη από το 1996 ως το 2010.
Επίσης έχω γράψει και εκδώσει πέντε βιβλία («Η τεχνική της αναλογικής και της ψηφιακής φωτογραφίας», «Αληθινό ψέμα», «Το είδωλο της μουσικής», «Τηλεπορτρέτα», «Ανάμεσα / Johatsu»). Το βιβλίο μου «Η τεχνική της αναλογικής και της ψηφιακής φωτογραφίας» τυπώθηκε για πρώτη φορά το 2008 και από τότε ως σήμερα, ανανεώνεται και εκδίδεται σε έντυπη και ψηφιακή (δωρεάν) μορφή. Η έντυπη έκδοση έχει εκδοθεί 4 φορές και σύντομα θα τυπωθεί η 5η έκδοσή του.
Δεν πιστεύω ότι το ταλέντο αρκεί στη φωτογραφία. Έχω δει αρκετά ταλεντάκια να επαναπαύονται στο ταλέντο τους και να μένουν στάσιμα. Χρειάζεται δουλειά, επιμονή, υπομονή και πάθος για να αναπτυχθούμε ως φωτογράφοι.
Η Φωτογραφία είναι μια σύγχρονη τέχνη, προσιτή σε όλους, που μας δίνει τη δυνατότητα να εκφραστούμε και να επικοινωνήσουμε τις απόψεις μας και τις ιδέες μας. Μέσω της Φωτογραφίας μαθαίνουμε να παρατηρούμε, να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα την πραγματικότητα, να εμβαθύνουμε σε αυτό που βλέπουμε, να εισπράττουμε συναισθήματα και να εκφράζουμε τα δικά μας.
https://www.photoeidolo.gr/TassosSchizas.html
https://www.instagram.com/tassos_schizas/
