Στα χέρια των καλλιτεχών της Ε.Τ. μορφές και ιδανικά ξαναζωντανεύουν μέσα από τη καλλιτεχνική τους μεταμόρφωση. Ιδέες επίμονων καλλιτεχνών που είναι έτοιμες να ζήσουν αξιοποιημένες ως έργα τέχνης. Συμμετέχετε και εσείς σε αυτό το εικαστικό ταξίδι με την ΕΠΙΜΟΝΉ ΤΈΧΝΗ τι έχετε να δηλώσετε για τον επόμενο σταθμό σας;
Κάθε έργο που δημιουργώ αποτελεί και ένα διαδραστικό ταξίδι ψυχικής αποτύπωσης στον καμβά σε συνάρτηση με τον θεατή του έργου και την τέχνη να προσπαθεί να ιντριγκάρει το μυαλό του, επίμονα.
Τα έργα σας ταξιδεύουν με εξαιρετικά επίμονα αξιόλογους σταθμούς δίχως τέλος. Ποια είναι η πηγή έμπνευσης σας σε αυτό το πρότζεκτ της Ε.Τ και ποια η τεχνοτροπία σας;
Τα έργα βασίζονται σε δύο σταθμούς-ορόσημο για την Ελληνογαλλική φιλία.
Tο πρώτο έχει τίτλο
«Γεγονότα στη Φώκαια 1914»
Το ημερολόγιο δείχνει 1914, Ιούνιος. Είναι 10 το πρωί και ο Γάλλος ερασιτέχνης αρχαιολόγος Φελίξ Σαρτιό συμπληρώνει το ημερολόγιο ανασκαφής. Με άδεια της γαλλικής κυβέρνησης από το 1913 κάνει έρευνες στην Παλαιά Φώκαια της Μικράς Ασίας αναζητώντας την αρχαία μητρόπολη της Μασσαλίας, αποικία των Φωκαέων Μικρασιατών.
«Ακούω φωνές. Βλέπω στην αμμουδιά ποτάμι ανθρώπων να σπεύδουν προς τα καΐκια που ήταν δεμένα στο λιμάνι και να σηκώνουν πανιά. Συνέβη τον περασμένο Ιούνιο στις ακτές της Μικράς Ασίας και τα σκέπασε μέχρι τώρα η σιωπή».
Τα παραπάνω λόγια, που ανήκουν στον Σαρτιό.
Τα Γεγονότα στη Φώκαια 1914 βασίζονται στο ημερολόγιο αλλά και στις φωτογραφίες που τράβηξε ο Φελίξ Σαρτιό. Μαζί με τους συνεργάτες του έγινε μάρτυρας της παραστρατιωτικής επιχείρησης που σκοπό είχε (και τον πέτυχε) να διώξει εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες από τις εστίες τους. Ο ίδιος φυγάδευσε χιλιάδες Φωκαείς που κινδύνευαν από λιντσάρισμα, και παράλληλα προσπάθησε να ευαισθητοποιήσει την Ευρώπη στέλνοντας αναφορές – μάταια όμως.
Αυτός ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων θα μείνει για πολλά χρόνια στη σκιά της ιστορίας. Η τραγωδία της Φώκαιας θα επισκιαστεί από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Σαρτιό και οι συνεργάτες του έδωσαν καταφύγιο κυρίως στα γυναικόπαιδα. Τους έβαλαν να ράψουν τρίχρωμα πανιά, σκίζοντας γαλλικές σημαίες και σεντόνια. «Έβγαλαν τις σημαίες σε μπαλκόνια και παράθυρα, εμείς κλεισμένοι και άφαντοι. Όποιος προσπάθησε να βγει, να τρέξει να γλιτώσει, βρήκε άγριο τέλος στο δρόμο, μπροστά στα σπίτια μας», αφηγείται Φωκιανός απόγονος των προσφύγων
Την ίδια ώρα έφιπποι τσέτες με φιτίλια βουτηγμένα στο πετρέλαιο καίνε σπίτια.
Γράφει ο Σαρτιό: «24 ώρες κράτησε ο διωγμός. Στις 7 το βράδυ η καταστροφή είχε ολοκληρωθεί. Μετά βίας 24 ώρες. Δεν μπορώ να μη συγκινούμαι όταν σκέφτομαι ότι η ζωή της παλιάς μητρόπολης της Μασσαλίας έσβησε ανάμεσα στις πτυχώσεις της σημαίας μας! Η σιωπή κράτησε πολύ. Είναι σημαντικό για την ιστορία, τη δικαιοσύνη, την ανθρωπότητα, για την ακεραιότητα της Γαλλίας στον κόσμο, είναι σημαντικό να ακουστεί η μαρτυρία μου».
Πηγή έμπνευσης αποτελεί το ντοκιμαντέρ «Γεγονότα στη Φώκαια 1914» της Ανιές Σκλάβου και του Στέλιου Τατάκη.
Ένας λησμονημένος διωγμός, 2005 τα ντοκουμέντα που διέσωσε ο Φελίξ Σαρτιό θα έρθουν και πάλι στο φως χάρη στην έρευνα του Χάρη Γιακουμή. Ο ιστορικός φωτογραφίας ανακαλύπτει στο Παρίσι το φωτογραφικό αρχείο και τα κείμενα του Γάλλου αρχαιολόγου σχετικά με τα γεγονότα «που ο χρόνος και η ιστορία οδήγησαν στη λήθη».
Από εκεί κι έπειτα η Ανιές Σκλάβου και ο Στέλιος Τατάκης αναλαμβάνουν να ζωντανέψουν εκείνο τον ξεχασμένο διωγμό. Οι ίδιοι χρηματοδοτούν και κάνουν γυρίσματα στην Παλαιά Φώκαια Αναβύσσου, στη Νέα Φώκαια Χαλκιδικής, στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη αλλά και στο Παρίσι και τη Μασσαλία.
Το δεύτερο έργο έχει τίτλο “Οι εθελοντές της Legion Grecque”
Ο Φιλιποτό ήταν ο «φωτορεπόρτερ» της ιστορίας της Γαλλίας στην Ελλάδα. Δέκα πίνακες, μοναδικά αποσπάσματα ενός από τα ελάχιστα σωζόμενα ζωγραφικά πανοράματα του 19ου αιώνα της «Πολιορκίας του Παρισιού» που μέσα από αυτήν ξεπηδά η δράση των ελληνικών εθελοντικών σωμάτων L.G. στον γαλλοπρωσικό πόλεμο και στην Παρισινή Κομμούνα.
Η ιδέα του εθελοντισμού των Ελλήνων προς τους Γάλλους γεννήθηκε μετά την αιχμαλωσία του Ναπολέοντα Γ΄ (9/2/1870) και ολοκληρώνεται το 1871.
Περίπου 1.500 Ελληνες, επηρεασμένοι από τον ελληνικό Τύπο, ενσωματώθηκαν σε διάφορα συντάγματα με μαζικότερη συγκέντρωση στον στρατό Βοσγίων υπό τον Τζιουζέπε Γκαριμπάλντι και στον στρατό του Λίγηρα υπό τον ελληνικής καταγωγής Κάρολο Βούρβαχη και τον Alfred Chanzy. Η ελληνική κοινότητα της Μασσαλίας τους ενίσχυσε με καινούργιες στολές που έφεραν τα διακριτικά L.G. (Legion Grecque).
Οι ενέργειές τους προκάλεσαν την αντίδραση του Γερμανού πρέσβη De Wagner, ο οποίος με διάβημα διαμαρτυρίας στην ελληνική κυβέρνηση πρότεινε τη στέρηση της ελληνικής υπηκοότητας. Η επιστροφή στην Ελλάδα όσων επέζησαν σηματοδότησε σειρά εξελίξεων, καθώς πολλοί προέρχονταν από τις τάξεις του ελληνικού στρατού. Παραπέμφθηκαν σε δίκη για λιποταξία και παρά την υπεράσπισή τους από τον Θόδωρο Ι. Κολοκοτρώνη, εγγονό του αγωνιστή, όλοι οι βαθμοφόροι καταδικάστηκαν σε διετή φυλάκιση και καταναγκαστικά έργα.
Τριακόσια ονόματα από το κίνημα των Ελλήνων εθελοντών θα είναι αναρτημένα δίπλα στη μακέτα της Ροτόντας – το κτίσμα που φιλοξένησε το Πανόραμα «Η πολιορκία του Παρισιού» του Φιλιποτό έξω από το Παναθηναϊκό Στάδιο στους πρώτους Σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες (1896)
Το ποίημα “Ωδή στους Ελληνες Εθελοντές” του Βικτόρ ντε Λαπράντ είναι εμπνευσμένο από τη δράση των γενναίων Ελλήνων».
Το έργο ζωγραφικής βασίζεται στην έρευνα της ιστορικού τέχνης του Τελλόγλειου Ιδρύματος Χριστίνας Τσαγκάλια.
Επόμενος σταθμός στην καρδιά του Παρισιού. Γκαλερί du Colombieur τιμώντας τον πολυδιάστατο Γάλλο πρόξενο Philippe Ray και εμπνεόμενοι από την αύρα της Ελληνογαλλικής Φιλίας. Πότε θα λάβει χώρα το προτζεκτ και ποια είναι για εσάς προσωπικά σημαντικά πρόσωπα τα οποία ενέπνευσαν ώστε να εδραιωθεί επιπλέον η δυνατή φιλία ανάμεσα στους πολιτισμούς μας;
Όπως γίνεται αναφορά στην επόμενη ερώτηση, η έκθεση λαμβάνει χώρα τον επόμενο μήνα, στις 28 Φεβρουαρίου και το πρόσωπο που ενέμπνευσε την δημιουργία των έργων είναι αναμφισβήτητα ο Γάλλος πρόξενος που γίνεται και προς τιμή του η έκθεση, που αποτέλεσε και το ξύπνημα της Ελληνογαλλικής φιλίας ιστορικά.
Στις 28 Φεβρουαρίου, είκοσι τρεις εικαστικοί στο πρότζεκτ της ΕΠΙΜΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ τιμούν με έργα τους την μακρά φιλία των δύο χωρών μέσα από τον άνθρωπο που πρεσβεύει πολιτισμό και έχει εμπνεύσει με την αξιόλογη δράση του. Πιστεύετε ότι άνθρωποι όπως ο αξιότιμος Philippe Ray, στον βαθμό που τους αναλογεί, μπορούν να ωθήσουν τον κόσμο προς το καλύτερο;
Κάθε άνθρωπος που πρεσβεύει την ιστορία του τόπου απ όπου κατάγεται και την ιστορία του τόπου του οποίου διαμένει και αγαπά, καθιστά αυτόματα τον εαυτό του ως γέφυρα πολιτισμού ανάμεσα στις δύο χώρες και τον κάνει διπλά αξιόλογο.
Ο κύριος Philippe Ray αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός τέτοιου ανθρώπου ,που με την γενναιοδωρία που τον αντιπροσωπεύει ως άνθρωπο είναι δίπλα στους καλλιτέχνες και με τους συνεργάτες τους προσπαθούν να βοηθήσουν την τέχνη να ευδοκιμήσει σ αυτούς τους δύσκολους καιρούς , να βγει έξω από τα σύνορα και να ταξιδέψει στην άλλη άκρη της γέφυρας.
Πείτε μου αν θέλετε ποιο χρώμα αγαπάτε περισσότερο;
Το απαγορευμένο εθιμικά (όπως και το μαύρο, λόγω ταύτισης του με τον θάνατο και το πένθος) «μωβ».
To μωβ ήταν το χρώμα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων και ανωτάτων αρχόντων (μαγίστρων), ενώ αργότερα των επισκόπων της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Από τότε, το μωβ συνδέεται με τη βασιλική καταγωγή και την ευλάβεια.Στην αρχαία Ρώμη, το δυσκολοεύρετο αυτό χρώμα φυλασσόταν για τον Καίσαρα, τους στρατηγούς που γύριζαν θριαμβευτές από τον πόλεμο και τους Συγκλητικούς. Όσο μεγαλύτερο αξίωμα είχε κανείς, τόσο περισσότερο πορφυρό χρώμα είχε δικαίωμα να επιδεικνύει. Ακόμα και σήμερα οι Αμερικανοί στρατιώτες που έχουν τραυματιστεί σε κάποια μάχη παρασημοφορούνται με μια πορφυρή καρδιά σε αναγνώριση της θυσίας τους.
Η ΕΠΙΜΟΝΗ ΤΕΧΝΗ τι σημαίνει για εσάς;
Επιμένω να δημιουργώ έργα μέχρι τα βαθειά γεράματα.
Πείτε μας τέλος συμφωνείτε με την επιστροφή των μαρμάρων στη χώρα μας από το βρετανικό μουσείο;
Πιστεύω πως θα έπρεπε ήδη να βρίσκονται στην χώρα όπου ανήκουν, την Ελλάδα.
