Γράφει ο Τραϊκούδης Χρήστος. Οικονομολόγος, προϊστάμενος εμπορικού τμήματος Α’ υλών εταιρείας ανακύκλωσης, Msc in politics & economics in S.E and Eastern Europe, UoM
Έλεγε ο μεγάλος Μάνος Ελευθερίου ότι κανείς δε ξέρει τί μπορεί να του επιφυλάσσει το παρελθόν του. Όταν δε, το παρελθόν έχει πολλές αρνητικές πτυχές τότε καθίσταται ακόμη πιο πιθανό οι εκπλήξεις αυτές να είναι πιο οδυνηρές.
Η αλήθεια είναι ότι στο ελληνικό κράτος πολλές αρνητικές πτυχές της ιστορίας δεν ήταν απόρροια τυχαίων γεγονότων. Ούτε στατιστικώς κάποια μελανά σημεία της ιστορίας είχαν μεγάλη πιθανότητα να μη συμβούν, τουναντίον ένας εξωτερικός παρατηρητής ή ένας γνώστης της ιστορικής συνέχειας δε θα τα θεωρούσε εξαιρετικά απίθανα.
Η άλλη αλήθεια είναι ότι πολλά από τα αρνητικά γεγονότα έγιναν αφορμή για αλλαγές με έξωθεν παρεμβάσεις και πιέσεις αλλά και με πολλή αργή εφαρμογή κυρίως για να μην εκδηλωθούν κοινωνικές αναταραχές.
Το ελληνικό κράτος δεν απέκτησε παγιωμένες δομές όπως άλλα δυτικά κράτη. Κάθε φορά που άλλαζε κυβέρνηση υπήρχε η εντύπωση ότι θα αλλάξουν ριζικά σημεία στην εσωτερική πολιτική παρόλα αυτή την αίσθηση πολλές εικόνες καθώς και στοιχεία μαρτυρούν το αντίθετο. Δε φθάσαμε τυχαία για ακόμη μία φορά σε μνημόνια, ούτε τυχαία κάποιες υποδομές παραμείνανε, παρά την τεχνολογική πρόοδο εισηγμένη από εξωτερικό, απαρχαιωμένες.
Βέβαια η μετά μνημονιακή Ελλάδα θα έπρεπε να τρέξει πιο γρήγορα της αλλαγές. Η οριακή αύξηση της ταχύτητας αυτής εκτός ότι προφανώς λόγω μνημονίων υπαγορεύτηκε από τους ξένους, βοηθήθηκε και από την τεχνολογία με τη ψηφιοποίηση μέρους της δημόσιας διοίκησης. Αυτή η οριακή αύξηση της ταχύτητας θεωρήθηκε επιτυχία και ήταν όντως συγκριτικά με το παρελθόν.
Ένα άλλο στοιχείο που συνεπικουρεί την οριακή αύξηση της ταχύτητας των απαραίτητων αλλαγών είναι το διαδίκτυο και η πιο εύκολη πρόσβαση στην δυνατότητα να κάνει κάποιος συγκρίσεις με αναγωγές στο παρελθόν. Ένα απολύτως θετικό σημάδι είναι ο οριακά αυξανόμενος αριθμός πολιτών που πιέζει για αλλαγές προς τη σωστή κατεύθυνση αντιλαμβανόμενος ότι η ιστορία μπορεί να δράσει σαν τσουνάμι αρνητικών μελλοντικών γεγονότων.
Αν αυτή η αναγωγή στο παρελθόν περιέχει και τη γνώση κάποιων αρνητικών σημείων της ιστορίας ώστε να γίνει πιο ομαλά η πορεία προς την κατάφαση με στόχο κάτι πιο θετικό για την κοινωνία και κατ’ επέκταση για το άτομο το ίδιο, είναι ένα ζήτημα το οποίο θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη στη δημιουργία νέων προγραμμάτων παιδείας. Θα πιέσουν οι ξένοι για μία τέτοια αλλαγή ή δε μπορούν να παρέμβουν σε τέτοιο βαθμό;
Θα ήταν επίσης σκόπιμο να σκεφτούμε ότι οι ιδεολογίες δεν είναι απλώς ταμπέλες ή επιθετικοί προσδιορισμοί που διαμορφώνουν διαφορετικές ομάδες συμφερόντων αλλά αντιθέτως προτάσεις και ιδέες που μπορούν να βοηθήσουν στην επιτάχυνση των αλλαγών με επίκεντρο τη βελτίωση της καθημερινότητας. Ένας παραμελημένος δρόμος, ένα κακό συντηρημένο πεζοδρόμιο, μία προσπάθεια περιορισμού του δημοσίου χώρου δεν έχουν κανένα ιδεολογικό περιεχόμενο, συνάμα και καμία θετική επίδραση τόσο στην κοινωνία όσο και σε αυτούς που συντηρούν δια των πράξεων τέτοιες καταστάσεις.
Ένα κράτος-έθνος δε μπορεί να έχει συνέχεια αν μέσα σε αυτό υπάρχουν μόνο κατακερματισμένα ατομικά συμφέροντα χωρίς μέσα σε αυτά να υφίσταται ως συνιστώσα το κοινό συμφέρον δηλαδή ότι βλέπουμε και μας εντυπωσιάζουν στα δυτικά κράτη σχετικά με την ευταξία, τα καλό συντηρημένα πεζοδρόμια, οι μεγάλοι λεωφόροι με την καλή άσφαλτο, οι υπόγειοι κάδοι, η σωστή ανακύκλωση στην πηγή, οι εμφανείς διαγραμμίσεις στις διαβάσεις, τα μεγάλα πάρκα, η λιγότερη σκιώδης οικονομία, τα ωραία κτήρια, τα περισσότερα μέσα μαζική μεταφοράς, γενικότερα μία καθημερινότητα με καλύτερες υποδομές, συνάμα και η ύπαρξη των προϋποθέσεων για ακόμη καλύτερες και πιο σύγχρονες.
Χαθήκαν αρκετές ευκαιρίες σε εμάς για να συγκλίνουμε περισσότερο και νωρίτερα με άλλα δυτικά κράτη. Σχέδιο Μάρσαλ, πακέτα Ντελόρ τη δεκαετία του ’80, πακέτα χρηματοδότης κ.α . Οι λόγοι; Ένας εύκολος τρόπος διατήρησης αλλά και ανόδου στην εξουσία είναι η επανάληψη επιτυχημένων συνταγών και τούτο έχει παράλληλες ιστορίες στο νέο-ελληνικό κράτος, αρκεί να υπάρχουν λεφτά από ξένα δάνεια. Φαίνεται άραγε σήμερα να ξεφεύγουμε από τον αυτόν τον σχεδόν φαύλο κύκλο που περιλαμβάνει την ιστορία όπου ο Τρικούπης έχασε της εκλογές από τον Δηλιγιάννη και μετά κήρυξε τη χρεωκοπία, τα πεπραγμένα της δεκαετίας του ’80 όπου με τη βοήθεια των πακέτων Ντελόρ απλά ξανά σκηνοθετήθηκε η ίδια κατάσταση χωρίς να ληφθούν υπόψη οι καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να είχε στο μέλλον;
Σήμερα με τη βοήθεια της τεχνολογίας, των social media (δεν αναφέρομαι στην προβολή της χλιδής ήσσονος προσπάθειας) καθώς και με την πιο ελεύθερη μετακίνηση στο εξωτερικό για τους πολίτες καθώς και με το ότι έχει προηγηθεί στην πιο πρόσφατη ιστορία όπως το δημοψήφισμα, το οποίο ήταν ακόμη ένα δείγμα λαϊκισμού, ολοένα και περισσότεροι πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι η καθημερινότητα τους δε μπορεί να γίνεται έρμαιο μίας ιστορικής συνέχισης παρόμοιων γεγονότων ή υποσχέσεων που τελικά μείνανε στα λόγια ή είχανε κατά το παρελθόν φέρει αντίθετα αποτελέσματα, παρά τα καμπανάκια από το εξωτερικό ότι κάτι δεν πάει καλά. Το διαδίκτυο βοηθάει στο να μην κονταίνει και πολύ η μνήμη σχετικά με αυτά τα καμπανάκια καθώς και με το τί έχει ειπωθεί ή και γραφτεί.
Η ελπίδα για κάτι καλύτερο, όπως και η αγάπη για τον τόπο, δεν είναι αμφότερες αφηρημένες έννοιες, οπότε θα πρέπει να δεί κάποιος πράξεις για να τις αντιληφθεί και να τις νιώσει.
Στο ερώτημα αν αυτές οι πράξεις όπου στόχο έχουν τη βελτίωση της καθημερινότητας εμπεριέχοντας το κοινό συμφέρον ως βασική συνιστώσα της συνάρτησης (μαθηματικός όρος) με βάση τα δυτικά πρότυπα πρέπει να γίνουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και αν είναι όλη η κοινωνία προετοιμασμένη για αυτό, το αφήνω να το απαντήσει ο καθείς μόνος του για να είναι και πιο συνειδητοποιημένος για το τί μέλλει γενέσθαι και πόσο υπομονή και επιμονή πρέπει να έχει.
Υ.Γ οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι τεχνολογικές εξελίξεις τρέχουν ως φαίνεται πολύ γρήγορα ενώ αυξανόμενος είναι και ο οριακός αριθμός μείωσης του πληθυσμού της χώρας μας…
