“…συμμετοχή σε φεστιβάλ με διεθνή εμβέλεια με κρατάνε “ενεργή” και με συνδέουν με τις νέες τάσεις της χορωδιακής μουσικής”
Ποιά είναι η πρώτη σας Μουσική ανάμνηση; Δεν μπορώ να θυμηθώ με ακρίβεια την πρώτη μουσική μου εμπειρία, όμως σίγουρα οι πρώτες μου αναμνήσεις περιλαμβάνουν το τραγούδι των γονιών μου. Είχα (και έχω ακόμα) την τύχη να έχω δυό γονείς που λατρεύουν το τραγούδι, το οποίο αποτελεί μέρος της ζωής τους, ακόμη κι αν δεν επέλεξαν επαγγελματικά το δρόμο της μουσικής. Η μητέρα μου είχε μια κρυστάλλινη, σπάνιας ομορφιάς φωνή. Στις ηχητικές εικόνες της πρώιμης παιδικής μου ηλικίας έχω τη φωνή της να μου τραγουδάει τα παιδικά τραγούδια της εποχής (περηφανεύεται ακόμη ότι μέχρι την νηπιακή ηλικία μου είχε μάθει να λέω δεκάδες παιδικά τραγούδια και ποιήματα!). Όταν έβγαινε στην αυλή για να κάνει κάποια δουλειά πάντα τραγουδούσε παραδοσιακά ή λαϊκά τραγούδια. H δύναμη και η καθαρότητα της φωνής της ακουγόταν σ’ολόκληρη τη γειτονιά, τόσο που ανατρίχιαζε όποιος την άκουγε! Ο πατέρας μου είναι λάτρης της Βυζαντινής μουσικής και ψάλλει ακόμη και σήμερα κάθε Κυριακή στην εκκλησία της ενορίας του. Ήταν η φωνή της σταθερότητας μέσα μου. Δωρική, καλοκουρδισμένη, συγκινητική.
Σαν παιδί δεν καταλάβαινα τί δύναμη είχαν αυτές οι εμπειρίες στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μου. Σήμερα νιώθω τόσο τυχερή και ευγνώμων σε αυτούς τους δύο ανθρώπους. Δεν θα άλλαζα αυτές τις πρώτες μουσικές αναμνήσεις με τίποτα στον κόσμο!
Περιγράψτε μας τη μέχρι σήμερα πορεία σας στη μουσική. Υπήρξαν επιρροές καθοριστικές θετικές ή αρνητικές; Μεγαλώνοντας, λοιπόν, σε αυτό το περιβάλλον που μόλις σας περιέγραψα, ήρθε η ώρα που άρχισα κι εγώ να εκδηλώνω την επιθυμία να μάθω μουσική. Οι γονείς μου με στείλανε τότε στο Δημοτικό Ωδείο στην πόλη που ζούσαμε, στην Καρδίτσα. Εκεί ήρθα σε επαφή με την κλασική μουσική και ακολούθως με τη χορωδιακή τέχνη, η οποία κέρδισε την καρδιά μου από την πρώτη στιγμή. Στο εφηβικό μυαλό μου έβλεπα τη διεύθυνση χορωδίας σαν έναν πολύ ιδιαίτερο συνδυασμό της τέχνης της μουσικής με αυτής του χορού. Ήδη στα 15 μου είχα πάρει την απόφαση να ασχοληθώ με αυτόν τον τομέα επαγγελματικά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή που το ανακοίνωσα με μεγάλη σιγουριά στη μητέρα μου, η οποία αρχικά δεν με πήρε στα σοβαρά… Μέχρι τότε όλοι πίστευαν ότι θα ασχοληθώ επαγγελματικά με το σολιστικό τραγούδι (είτε έντεχνο, είτε κλασικό), μα εγώ ήξερα ότι είχα γεννηθεί για να ενώνω ανθρώπους μέσω του τραγουδιού. Στα 18 μου ο δρόμος με έβγαλε στη Θεσσαλονίκη όπου σπούδασα θεωρητικά, πιάνο και τραγούδι, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ. και στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Δειλά-δειλά ξεκίνησα τα πρώτα μου σεμινάρια διεύθυνσης με την Theodora Pavlovich και τον Κωστή Κωνσταντάρα, και ιδιαίτερα μαθήματα στην Αθήνα με τον Αντώνη Κοντογεωργίου. Ένας νέος, συναρπαστικός κόσμος είχε απλωθεί μπροστά μου…! Το 2009 έγινα δεκτή στην Ακαδημία Μουσικής του Άμστερνταμ (Conservatorium van Amsterdam) στο τμήμα Διεύθυνσης Χορωδίας για να σπουδάσω με τους Jos Vermunt και Jos van Veldhoven. H μουσική μου ταυτότητα διαμορφώθηκε αναμφισβήτητα εκείνα τα χρόνια. Ήδη τον πρώτο μήνα της διαμονής μου στο εξωτερικό είχα ακούσει live την Cecilia Bartoli, τον Andrea Marcon, τους Stile Antico, την Cappella Amsterdam, την Nederlands Kamerkoor και την Latvian Radio Choir (και οι τρεις επαγγελματικές χορωδίες, από τις καλύτερες στον κόσμο)!! Βρισκόμουν σε ένα μουσικό σταυροδρόμι από το οποίο οι κορυφαίοι μουσικοί του κόσμου περνούσαν τακτικά, και εγώ προσπαθούσα να ρουφήξω την αλήθεια τους σε κάθε συναυλία και να εξελιχθώ. Προς το τέλος του μήνα διαπίστωσα ότι αν συνεχίσω έτσι… σύντομα δεν θά’χω να φάω! Γι’αυτό και αναζήτησα αμέσως εργασία και στάθηκα ιδιαίτερα τυχερή. Για ένα χρόνο δίδαξα τραγούδι και σολφέζ στην Εθνική Παιδική Χορωδία της Ολλανδίας και παράλληλα έπιασα δουλειά ως βοηθός μαέστρου στην Νέα Παιδική Χορωδία του Άμστερνταμ. Ένα απρόσμενο γεγονός, η εγκυμοσύνη της Caro Kindt, διευθύντριας αυτής της χορωδίας, συνετέλεσε στο να την αντικαταστήσω ως βασική μαέστρος στα ανώτερα τμήματα της χορωδίας, θέση την οποία τελικά διατήρησα μέχρι που έφυγα από την Ολλανδία. Δεν περίμενα ότι θα ξεπηδούσε από μέσα μου τέτοιο πάθος για τη διδασκαλία νέων ανθρώπων. Οι καλλιτεχνικές μας επιτυχίες με αυτά τα παιδιά ήταν πολλές, με αποκορύφωμα την πρόσκλησή μας να τραγουδήσουμε στην ορκομωσία του Ολλανδού Βασιλιά της Ολλανδίας, Willem-Alexander. Μαζί τους μπόρεσα να ερευνήσω τα οφέλη της σωματικής κίνησης στη χορωδιακή πράξη και εκπαίδευση, μία εσωτερική μου ανάγκη που έγινε μεταπτυχιακό… Και κάπως έτσι ολοκληρώθηκε ο κύκλος μου στην Ολλανδία και το 2015 βρέθηκα πίσω στην Ελλάδα, κοντά στους αγαπημένους μου, για να μοιραστώ την εμπειρία μου και την αγάπη μου για τη μουσική. Εδώ δημιούργησα ένα δικό μου φωνητικό σύνολο, τις Voci Contra Tempo, μία δυναμική ομάδα γυναικών με γνώσεις τραγουδιού με τις οποίες συνεχίζω το υπέροχο ταξίδι της φωνητικής εξερεύνησης σε όλα τα στυλ μουσικής. Παράλληλα, από το 2017 διδάσκω χορωδία στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, ενώ οι επαφές μου με το εξωτερικό δεν σταμάτησαν ποτέ και μάλιστα τελευταία όλο και πληθαίνουν. Σεμινάρια, workshops και συμμετοχή σε φεστιβάλ με διεθνή εμβέλεια με κρατάνε ‘ενεργή’ και με συνδέουν με τις νέες τάσεις της χορωδιακής μουσικής, αλλά και με συναδέλφους και χορωδίες από όλο τον κόσμο.
Με ποιόν Μουσικό θα θέλατε να βρεθείτε επί σκηνής; Είναι τόσοι πολλοί που νομίζω ότι μία ζωή δεν μου φτάνει… Όμως, αν πρέπει να επιλέξω έναν, θα έλεγα ότι αν ποτέ βρισκόμουν στην ίδια σκηνή με τον γκαμπίστα Jordi Savall, θα εκπλήρωνα ένα όνειρο που έχω από μικρή…
Σας “τρομάζει” η επιτυχία ή η αποτυχία; Κανένα από τα δύο δεν με τρομάζει. Είμαι πάντα έτοιμη να υποδεχτώ την επιτυχία, διότι αυτή με θρέφει, μου δίνει δύναμη να συνεχίσω και έμπνευση για το επόμενο καλλιτεχνικό μου βήμα. Δεν μου αρέσει να χάνω, όμως νομίζω ότι με τα χρόνια έχω μάθει να αντιμετωπίζω με στωικότητα και την όποια αποτυχία. Διαπιστώνω, δε, συχνά ότι αυτό που φαινομενικά μπορεί να δείχνει σαν ‘αποτυχία’, στην ουσία είναι ένας γρηγορότερος τρόπος για να συνειδητοποιήσω κάποια αδυναμία μου και να πάω παρακάτω, επομένως τελευταία το βιώνω ως μέρος της προσωπικής μου εξέλιξης. Νομίζω ότι με βοηθάει πολύ αυτή η οπτική!
Ποιά είναι η άποψή σας για τα μουσικά τηλεοπτικά talent show; Ομολογώ ότι πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου να τα απολαμβάνει, ειδικά όταν η επιτροπή των shows έχει γνώσεις και χιούμορ. Εκεί είναι το μυστικό. Μια καλή επιτροπή, που αντιμετωπίζει τη διαδικασία και τους διαγωνιζόμενους με ευγένεια θα κάνει ακόμη και αυτούς που δεν καταφέρουν να περάσουν στην επόμενη φάση να φύγουν με αίσθημα ικανοποίησης και μία θετική εμπειρία. Αυτό πιστεύω είναι πολύ σημαντικό για την μετέπειτα πορεία όσων συμμετέχουν. Δεν μου αρέσει καθόλου όταν η συμπεριφορά της επιτροπής αποσκοπά στην αυξήση των δεικτών τηλεθέασης χωρίς μέτρο ηθικής ή επιδίδεται σε ένα παιχνίδι επίδειξης δυνάμεων. Όσον αφορά στα talent shows για παιδιά, δεν είμαι πολύ σύμφωνη. Τα παιδιά, ειδικά όσο βρίσκονται ακόμα σε ηλικία Δημοτικού, δεν μπορούν εύκολα να διαχειριστούν τη δημοσιότητα, την επιτυχία, και κυρίως την αποτυχία, με αποτέλεσμα για πολλά από αυτά η όλη διαδικασία να καταλήγει σε μία αρνητική εμπειρία. Δυστυχώς, πολλές φορές ένα παιδί χάνει την αυτοπεποίθησή του και το θάρρος του να συνεχίσει στη μουσική μετά από τη συμμετοχή του σε κάποιο talent show, επομένως πιστεύω ότι καλύτερα θα ήταν να γίνονται για παιδιά που βρίσκονται τουλάχιστον στην εφηβεία.
Μια συνεργασία που ονειρεύεστε; Θα χαρώ πολύ να συναντηθούν κάποια στιγμή οι δρόμοι μας με τη συνθέτρια Καλλιόπη Τσουπάκη, η οποία εδώ και χρόνια ζει και εργάζεται στην Ολλανδία. Είχα τη χαρά να έρθω σε επαφή με το έργο της όσο σπούδαζα εκεί και εκτιμώ πολύ την αισθητική και τον τρόπο γραφής της.
Ποιά είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια; Αν και ζούμε σε μία ιδιαίτερη και πρωτόγνωρη συνθήκη εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων για τον COVID-19, παραμένω αισιόδοξη και προσπαθώ να κάνω σχέδια για το μέλλον. Αν από Σεπτέμβρη συνεχιστούν όλα κανονικά, τότε, πέρα από τις τακτικές μου πρόβες με τα μουσικά σύνολα που διευθύνω στη Θεσσαλονίκη, θα βρεθώ το φθινόπωρο στην Αθήνα και στην Κύπρο για σεμινάρια πάνω στη χορωδιακή τέχνη και τη νέα χρονιά στην Ιταλία για την επόμενη έκδοση του “Festival di Primavera”, ενός χορωδιακού φεστιβάλ στο οποίο θα διδάξω σε παιδικές και νεανικές χορωδίες. Επίσης, έχω προσκληθεί για πρώτη φορά από την «Europa Cantat», έναν από τους μεγαλύτερους διεθνείς χορωδιακούς οργανισμούς, για να διδάξω στο επόμενο καλοκαιρινό φεστιβάλ του 2021 που θα γίνει στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Η Σοφία Γιολδάση σπούδασε Διεύθυνση Xορωδίας στο Conservatorium van Amsterdam – Hogeschool voor de Kunsten της Ολλανδίας με τους Jοs Vermunt και Jοs van Veldhoven (Bachelor & Master of Music). Κατα τη διάρκεια του μεταπτυχιακού της παρακολούθησε επίσης μαθήματα με τους Basilio Astulez (Bilbao) και Andrew Nethsingha (Cambridge). Είναι επίσης κάτοχος πτυχίων Αρμονίας, Αντίστιξης, Φούγκας καθώς και του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Α.Π.Θ., ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. (Άριστα 9,32).
Μελέτησε τραγούδι με τους X.Meijer, I.Verburg, G.Berghs, και τεχνική αναπνοής με τον P.Triepels. Έχει συμμετάσχει σε σεμινάρια και master classes με τους T.Koopman, E.Kirkby, K.Putniņš, Th.Pavlovich, Α.Κοντογεωργίου, Κ.Κωνσταντάρα, Βλ. Συμεωνίδη, κ.α.
Ως μέλος της γυναικείας χορωδίας Nationaal Vrouwen Jeugdkoor τραγούδησε και ηχογράφησε υπό τη διεύθυνση διεθνούς φήμης μαέστρων όπως οι I.Fisher, P.Dijkstra, K.Putniņš, S.Baudo, J.Gaffigan. κ.α.
Τη χρονιά 2010-2011 δίδαξε σολφέζ, θεωρία και φωνητική στη Netherlands Children’s Choir, προετοιμάζοντας τα παιδιά για παραγωγές όπως η 3η και η 8η Συμφωνία του Mahler (συναυλίες με τις Berliner Philharmoniker/Sir Simon Rattle και Concertgebouw Orchestra /Mariss Jansons, αντίστοιχα).
Μεταξύ 2011-2013 η Σοφία διηύθυνε τη μικτή χορωδία Arnold Schönberg Kamerkoor στο Leiden της Ολλανδίας.
Για 3 χρόνια υπήρξε μαέστρος της παιδικής χορωδίας Nieuw Amsterdams Kinderkoor (νυν Nieuw Vocaal Amsterdam), με την οποία εμφανίστηκε στους σημαντικότερους χώρους συναυλιών της Ολλανδίας (Concertgebouw, Muziektheater Amsterdam, κ.α.), ηχογράφησε για την Ολλανδική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση και κέρδισε Ασημένιο Βραβείο στον Διεθνή διαγωνισμό Cantemus (Ουγγαρία).
Στις 30/04/13 η Σοφία είχε την τιμή να διευθύνει την NAK και το Nederlands Blazers Ensemble στην ορκομωσία του Βασιλιά της Ολλανδίας, Willem Alexander, γεγονός που παρακολούθησαν ζωντανά εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο.
(CD Leve de Koning! Universal Music/Deutsche Grammophon)
Η Σοφία είναι μέλος κριτικής επιτροπής σε διεθνείς χορωδιακούς διαγωνισμούς και καλείται συχνά να διευθύνει σεμινάρια, master classes και workshops σε Ελλάδα, Τουρκία, Ιταλία και Ολλανδία. Μεταξύ άλλων έχει διδάξει στην Ακαδημία Διεύθυνσης Χορωδίας του Πανεπιστημίου Ηacettepe (2014, 2017, Άγκυρα Τουρκίας), στο St. George International Music and Choir Festival (2014, Ασπροβάλτα Χαλκιδικής), στο Gli Harmonici Choral Festival (2018, Bergamo, Ιταλία), στο Festival di Primavera (2019, Montecatini, Ιταλία), στο Movincanto (2020, Cassano Magnago, Ιταλία), στην Ελληνική Ένωση για τη Μουσική Εκπαίδευση (2015, 2020), στο Κρουστόφωνο (2018, 2020), στο Mουσικό Χωριό Αγ. Λαυρεντίου Πηλίου (2015, 2016), κ.ά.
Aπό το 2015 ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Είναι μαέστρος του Γυναικείου Φωνητικού Συνόλου «Voci Contra Tempo» και των χορωδιών του «Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης». Συνεργάζεται συχνά με φορείς όπως ο Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης και η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης.
Ανάμεσα στα επόμενα επαγγελματικά της σχέδια είναι η συμμετοχή σας ως προσκεκλημένη μαέστρος σε δύο χορωδιακά φεστιβάλ στην Ιταλία (Atri Choral Festival 2020, Festival di Primavera 2021), καθώς και στο διεθνές χορωδιακό φεστιβάλ της Europa Cantat στη Ljubljana της Σλοβενίας το καλοκαίρι του 2021.
