“Τη χρονιά που έφυγε υπήρξαν και προσωπικές στιγμές χαράς και δημιουργίας. Μια από αυτές ήταν η συμμετοχή μου σε μια έκθεση στην πόλη μου την Κοζάνη με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης”
Ποια είναι τα συναισθήματά σας για το 2021; Ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για μένα ιδιαίτερα εξαιτίας της πανδημίας. Η συνεχιζόμενη καθημερινή απώλεια δεκάδων ανθρώπων επηρέασε και εξακολουθεί να επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία μου. Πέρα από αυτό η κοινωνική αποστασιοποίηση, η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας και συνεύρεσης δημιούργησε σε πολλούς ανθρώπους ψυχολογικά προβλήματα, σε πολλές περιπτώσεις μη διαχειρίσιμα. Κληθήκαμε όλοι να διαχειριστούμε μια κατάσταση πρωτόγνωρη, μεγάλης και συνεχιζόμενης διάρκειας. Εκτός από τον covid να αναφέρω και τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού ιδιαίτερα στην Εύβοια με την δυσθεώρητη περιβαλλοντική καταστροφή και την οικονομική και ψυχολογική κατάρρευση των τοπικών κοινωνιών. Δεν μπορώ να παραλείψω και τα φαινόμενα διαφθοράς και ηθικής παρακμής. Έντονα λοιπόν είναι τα συναισθήματα θλίψης, θυμού, μοναξιάς, φόβου. Βέβαια την χρονιά που έφυγε υπήρξαν και προσωπικές στιγμές χαράς και δημιουργίας. Μια από αυτές ήταν η συμμετοχή μου σε μια έκθεση στην πόλη μου την Κοζάνη με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Συμφωνείτε με τα νέα μέτρα της κυβέρνησης ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας; Δεν είμαι ειδική για να απαντήσω με σιγουριά. Η διαχείριση μιας πρωτόγνωρης και τέτοιας έκτασης κατάστασης έχει τις δυσκολίες της. Όμως ως απλός πολίτης πιστεύω ότι έγιναν λάθη, ακούστηκαν αντικρουόμενες απόψεις από ειδικούς επιστήμονες, μη ειδικούς, πολιτικούς και ανθρώπους των social media, παρατηρήθηκαν παλινωδίες στην διαχείριση, ενώ δεν έλλειψε η προσφυγή σε ψεύδη για την αιτιολόγηση-δικαιολόγηση δυσμενών καταστάσεων. Και βέβαια δυστυχώς πολλές φορές διαπιστώνω με λύπη ότι αυτοί που αποφασίζουν για μας δεν είναι οι ίδιοι κοινωνοί αυτών που πρεσβεύουν. Όλα αυτά κάθε άλλο παρά βοηθούν στην πειθώ των πολιτών. Από την μία τα προαναφερόμενα και από την άλλη η έλλειψη παιδείας, κοινωνικής ευθύνης άρα και πολιτισμού, η μη αναζήτηση έγκυρης πληροφορίας που απαιτεί και κριτική σκέψη από μια μερίδα των πολιτών συμβάλλει στην διατήρηση της πανδημίας και των συνακόλουθων. Σχετικά με τα νέα μέτρα το θέμα δεν είναι αν συμφωνώ ή όχι, αλλά πόσο αποτελεσματικά θα είναι, πράγμα που είναι και το ζητούμενο. Προσωπικά είμαι τριπλά εμβολιασμένη και τηρώ τα μέτρα, όπως αυτά ορίζονται.
Ποιο θα είναι το μέλλον του Πολιτισμού το 2022; Αρχικά νομίζω θα πρέπει να δούμε τι είναι πολιτισμός. Η έννοια του πολιτισμού είναι πολυδιάστατη και προσαρμόζεται στην ιστορία του ανθρώπου. Για μένα ο πολιτισμός έχει να κάνει πρωτίστως με αξίες και ιδανικά. Πολιτισμό δεν παράγει μόνο ο καλλιτέχνης άποψη η οποία κυριαρχεί. Πολιτισμό παράγει ο επιστήμονας και γενικά ο κάθε πολίτης (άλλωστε η έννοια του πολιτισμού είναι συνυφασμένη με την έννοια του πολίτη) με την συμπεριφορά του, την καθημερινότητά του, την ενασχόλησή του. Δεν μου αρκεί να βλέπω υπέροχα έργα μεγάλων καλλιτεχνών και συγχρόνως ανθρώπους που δεν έχουν τα στοιχειώδη για την επιβίωσή τους. Πολιτισμός μπορεί να παραχθεί όταν αυτά έχουν εξασφαλισθεί για όλους. Ειδάλλως μιλάμε για επιλεκτικό ή ελλιπή πολιτισμό. Πολιτισμός θα παράγεται πάντα, είναι στη φύση του ανθρώπου άσχετα με τις συνθήκες που επικρατούν. Διαχρονικά οι άνθρωποι παρήγαγαν πολιτισμό ακόμη και στις πιο σκοτεινές εποχές και σε περιόδους πολέμων. Και εννοώ πολιτισμό με αξιόλογα στοιχεία κάθε μορφής.
Ως καλλιτέχνης και άνθρωπος του πολιτισμού, τι θα προτείνατε για την επιστροφή στην κανονικότητα; Θα έλεγα με αφορμή όλο αυτό που ζούμε εξαιτίας του covid να επαναπροσδιορίσουμε και την κανονικότητα. Για εμένα κανονικότητα είναι η κοινωνική συνύπαρξη, η συλλογικότητα, η συνεργασία, η αλληλεπίδραση. Και η προ covid εποχή δεν ήταν ιδανική, άσχετα αν νοιώθαμε περισσότερο ασφαλείς ιδιαίτερα σε ότι αφορά την υγεία μας. Υπήρχε επίσης αποξένωση, ατομικισμός κλπ. Σαφώς και δεν υπάρχουν ιδανικές κοινωνίες, αλλά ο δρόμος προς την αναζήτησή τους μας κάνει καλύτερους. Το ίδιο ισχύει και για την τέχνη.
Κοινωνία, Απομόνωση, Αποξένωση, Βία. Πώς θα είναι η επόμενη ημέρα; Διαχρονικά η ανθρώπινη πορεία ιδιαίτερα μετά από κρίσιμες περιόδους χρειάστηκε χρόνο να ξαναβρεί τον βηματισμό της. Εύχομαι την επόμενη μέρα να μην κυριαρχούν αυτά που αναφέρετε. Με ευχολόγια όμως δεν νομίζω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε. Χρειάζεται συλλογική προσπάθεια, ενεργός συμμετοχή, εν ολίγοις να προσπαθήσουμε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι και πολίτες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σχέδιά σας για το 2022; Δεν έχω κάποια σχέδια, ελπίζω να έχω την διάθεση να συνεχίσω να δουλεύω την σειρά κοσμημάτων κεφαλής, την οποία έχω ξεκινήσει εδώ και καιρό.
