Τι είναι η ζωγραφική για εσάς; μια μορφή προσωπικής έκφρασης; ανάγκη για δημιουργία; επικοινωνία; ή κάτι άλλο;
Για εμένα η ζωγραφική και κατ’ επέκταση η τέχνη είναι μια ανθρώπινη, συγκεκριμένη, συνειδητή καλλιτεχνική δραστηριότητα.
Μια αισθητική οργάνωση του εικαστικού υλικού που εκφράζεται με σχήματα, χρώματα και εικόνες. Ταυτόχρονα είναι και ένα απαραίτητο επικοινωνιακό μέσο για τον άνθρωπο.
Η ζωγραφική και η τέχνη γενικότερα, θα πρέπει να ξαναγίνει οργανικό τμήμα της καθημερινής ζωής.
Γιατί αυτή η συγκεκριμένη, συνειδητή καλλιτεχνική δραστηριότητα μπορεί όχι μόνο να γίνει ένα μέσο επικοινωνίας αλλά να συμβάλλει στην αλλαγή της αισθητικής αντίληψης του δέκτη-θεατή.
Σ’ αυτή την περίπτωση η ζωγραφική γίνεται μια ξεχωριστή γλώσσα, ένας αυτόνομος κώδικας επικοινωνίας και πληροφόρησης.
Νομίζω, όσο αυτό αφορά την δική μου δουλειά, πως η ζωγραφική δεν έχει στόχο να απεικονίζει τα ωραία πράγματα, αλλά να απεικονίζει ωραία τα πράγματα.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας ως εικαστικός;
Στη σημερινή εποχή που τον άνθρωπο τον χαρακτηρίζει η μοναξιά , η απομόνωση και πολλές φορές η περιθωριοποίηση, που δεν του δίνεται η δυνατότητα να είναι ενεργό μέλος της κοινωνίας αλλά άλλοι αποφασίζουν και ενεργούν γι αυτόν, ο καλλιτέχνης βρίσκεται σχεδόν απομονωμένος στο εργαστήρι του. Παρακολουθεί ,βλέπει, καταγράφει τα τεκταινόμενα αλλά δυστυχώς δεν έχει την δυνατότητα να παρέμβει ούτε να συμβάλλει σε κάποια αλλαγή.
Παλιότερα υπήρχε η ψευδαίσθηση πως με την τέχνη θα αλλάζαμε τον κόσμο.
Το σύνθημα αυτό, το καπηλεύτηκε η εξουσία και φέρνοντάς το στα δικά της μέτρα έφτιαξε ένα κόσμο ιλουστρασιόν, επιφανειακό χωρίς αξίες, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα τη τέχνη και τους καλλιτέχνες.
Σήμερα ο δημιουργός αγωνίζεται μόνος και μάλλον αισθάνεται ως ένας «βουτηχτής» στα προβλήματα της εποχής του, μόνο που «βουτά» σε θολά νερά.
Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικός;
Θεωρώ τη ζωγραφική μια καθαρά νοητική λειτουργία, με τη δυνατότητα να μεταφράζει οτιδήποτε υπαρκτό ή και ανύπαρκτο σε εικόνα. Ταυτόχρονα είναι και ένα μέσο επικοινωνίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν είναι απλά αντανάκλαση της πραγματικότητας, αλλά η ίδια η πραγματικότητα.
Αν προσπαθούσα λοιπόν να «διαβάσω» τη δουλειά μου, θα έλεγα πως τα ερεθίσματά μου πηγάζουν από την άμεση αντίληψη του εξωτερικού κόσμου, από την υποσυνείδητη έκφρασή μου και από το πάντρεμα συναισθήματος και διαμορφωμένης γνώσης.
Αρχίζοντας ένα έργο ζωγραφικής, δεν ξεκινώ από αφηρημένες έννοιες, ούτε από τυχαίες οπτικές εντυπώσεις.
Ο εικονοπλαστικός μου κόσμος με το να είναι πνευματικός προσπαθεί να γίνει πιο ζωντανός από τον υλικό μέσα από την ζωγραφική.
Αυτό άλλοτε επιτυγχάνεται και άλλοτε όχι. Νομίζω πως εκείνο που θέλεις να κατακτήσεις ζωγραφίζοντας, ακόμη και αν δεν το έχεις καταλάβει, είναι να δώσεις μια απάντηση στον εαυτό σου σε ερωτήματα που δεν τολμάς να ρωτήσεις ευθέως. Η ζωγραφική γίνεται λυτρωτική πρώτα για τον ίδιο τον δημιουργό και κατόπιν θα είναι ευτύχημα αν καταφέρει να λυτρώσει η να συγκινήσει και κάποιους άλλους.
Για μένα το να πραγματοποιηθεί ένα έργο ζωγραφικής ακολουθεί μια διαδικασία ωρίμανσης.
Δημιουργείται πρώτα μέσα στο μυαλό μου ολόκληρη σχεδόν η εικόνα του έργου. Κατόπιν, περνώ στην εκτέλεση κάποιων σχεδίων και μετά στο τελάρο.
Προσπαθώντας όμως να φτάσω στο επιθυμητό κάθε φορά αποτέλεσμα, δεν με ενδιαφέρει τόσο ο τρόπος που θα ακολουθήσω όσο η διαδικασία αυτή καθαρά της ζωγραφικής.
Πολλές φορές προκαλώ συνειδητές αλλοιώσεις στην θεματολογία μου, είτε από μια εσωτερική παρόρμηση, είτε για να μεταδώσω μια έννοια ή να διεγείρω κάποιο συναίσθημα.
Αποφεύγοντας όμως ταυτόχρονα, κάθε εγκεφαλική στεγνότητα και τον όποιο άκρατο χειρονομιακό συναισθηματισμό.
Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα;
Η έλλειψη εξαιρετικών προσωπικοτήτων είναι ιδιαίτερα έντονη στο χώρο της τέχνης. Η ποίηση, η λογοτεχνία , η ζωγραφική, η μουσική έχουν οριστικά εκφυλιστεί και σε μεγάλο βαθμό έχουν χάσει τη λαϊκή απήχησή τους.
Πιστεύοντας πως διανύουμε μια παρακμιακή εποχή δεν βρίσκω καμιά προσωπικότητα της τέχνης που θα μου προκαλούσε το ενδιαφέρον έτσι ώστε να έχω διακαεί πόθο να τη συναντήσω.
«Όταν ο ήλιος του πολιτισμού είναι στη δύση του, ακόμη και οι σκιές των νάνων φαίνονται γιγάντιες», όπως πολύ σωστά διάβασα κάπου.
Σε αντίθεση με το παρελθών που πολύ θα ήθελα να είχα γνωρίσει κάποιους δημιουργούς.
Εάν υπήρχε λοιπόν η δυνατότητα να συναντήσω κάποιον δημιουργό του παρελθόντος θα επιδίωκα μια συνάντηση με το Βερονέζε την περίοδο που ζωγράφιζε τον πίνακα « Ο Γάμος στην Κανά» το 1562 με 1563 ή το 1573 όταν ζωγράφιζε « Το Δείπνο στο σπίτι του Λευί».
Να δω, να αισθανθώ τον πυρετό της δημιουργίας. Να μάθω, να γνωρίσω τρόπους σκέψης και εικαστικής έκφρασης, εκτέλεσης μνημειακών έργων και όλα τα μυστικά της ζωγραφικής που σίγουρα θα είχαν την εποχή εκείνη.
Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε με κάποια άλλη μορφή τέχνης εκτός της ζωγραφικής;
Δε νομίζω να μπορούσα, άλλα ούτε και έχω την δυνατότητα να κάνω κάτι άλλο. Μου αρέσει να εκφράζομε ζωγραφικά και αυτό μου αρκεί.
Αν επιλέγατε μια διαφορετική εποχή για να ζήσετε και να δημιουργήσετε ποια θα ήταν αυτή και με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν καλλιτεχνικά;
Μπορεί να επιθυμώ μια συνάντηση με το Βερονέζε για τους λόγους που προανέφερα αλλά, αν υποθετικά πάντα, επέλεγα μια διαφορετική εποχή για να ζήσω, θα επέλεγα την περίοδο από το 1850 έως το 1930 στο Παρίσι. Θεωρώ πως σε αυτή τη μεγάλη χρονική διαδρομή εμφανίστηκαν τα πιο ενδιαφέροντα καλλιτεχνικά ρεύματα και όχι μόνο.
Θα συναντούσα καλλιτεχνικές και πολιτικές επαναστάσεις που σημάδεψαν και συνέβαλαν στην διαμόρφωση της σημερινής μας εποχής. Έχω μεγάλη περιέργεια να μπορούσα να δω, από κοντά τις αντιδράσεις των Γάλλων το 1870 περίπου, που όταν παρουσίαζαν οι ιμπρεσιονιστές τα έργα τους στο σαλόνι των Απορριφθέντων, όπως διαβάζομε, μαζευόντουσαν μέσα και έξω από την αίθουσα και τους προπηλάκιζαν.
Οι δε εφημερίδες έγραφαν τα μύρια όσα: « Τα γυμνά του Ρενουάρ είναι ένας σωρός από κρέατα σε αποσύνθεση» .
«Η εντύπωση που δίνουν τα έργα αυτών των ζωγράφων, είναι αυτή της γάτας που περιφέρεται πάνω σε ένα πιάνο ή ενός πιθήκου που αρπάζει και παίζει με ένα κουτί χρώματα».
«Είναι αδύνατον να σταθεί κανείς περισσότερο από δέκα λεπτά μπροστά στους πίνακες αυτών των ανθρώπων – μουτζούρας – χωρίς να του έρθει ναυτία».
«Πασαλείβει με ένα μυστρί γεμάτο πράσινο χρώμα ένα μουσαμά και λέει ασυναρτησίες». Αυτό ήταν κρητική εφημερίδας για το Σεζάν .
Η τότε η αστική τάξη το 1870 – 80 και αργότερα, δεχόταν μόνο του ακαδημαϊκούς ζωγράφους όπως το: Louis David, Delacroix, Dominique Ingres, Courbet, Cabanel, Bouguereau, Zerom και κάποιους άλλους .
Αν δεν υπήρχε όμως όλοι αυτοί , οι ιμπρεσιονιστές, οι εξπρεσιονιστές οι διαφορετικοί , με τις πλούσιες πινελιές, τις φιλντισένιες αποχρώσεις και τις έντονες στρεβλωμένες γραμμές δεν θα υπήρχαν οι αφηρημένοι εξπρεσιονιστές και κατ΄ επέκταση η μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη.
Θα προσπαθούσα να συναντήσω το Μπουγκερώ, το Ζιλ Πασκέν το Μπονάρ, το Ματίς, το Ζολά, τον Απολιναίρ, τον Κλιμτ και πολλούς άλλους.
Για όλα αυτά, τα πολύ σημαντικά, μαζί με την εξέγερση της γαλλικής κομούνας, τις εμφανίσεις καλλιτεχνικών ρευμάτων όπως των Εξπρεσιονιστών, της Art Nouveau, των Φοβ, του κυβισμού, του Νταντά και προσωπικοτήτων σαν το Μονέ, Μανέ, Μοντιλιάνι, Πικάσο, Μπρακ, Ντυσάν ,Βιγιόν και πολλών άλλων, αξίζει μια επιστροφή στο παρελθών.
Όσο για την δική μου παρουσία σε όλα αυτά, κάπου ίσως να ήμουν και εγώ, πάντα προσπαθώντας να ζωγραφίζω. Αν και θα μου αρκούσε απλά ως παρατηρητής να βίωνα εκείνη την εποχή.
Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;
Νομίζω πως κάθε δημιουργός είναι συναισθηματικά δεμένος με τη δουλειά του .
Αυτό όμως δε σημαίνει πως δε χαίρεται όταν διαπιστώνει πως και άλλοι άνθρωποι νοιώθουν παρόμοια συναισθήματα με αυτόν αντικρίζοντας ή αποκτώντας έργα του.
Ας μη ξεχνάμε πως η τέχνη και ειδικότερα η ζωγραφική είναι ένα μέσο επικοινωνίας και με αυτόν τον ρόλο πορεύτηκε και ελπίζω θα πορευτεί ανά τους αιώνες.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Θεωρώ πως αυτό που προέχει σε ένα ζωγράφο είναι να εργάζεται κάθε μέρα, χωρίς να σκέπτεται γιατί ζωγραφίζει ή τι θα κάνει τα έργα του.
ο Σεζάν πάντα έλεγε : Ούτε μέρα χωρίς γραμμή.
Αν κάποια στιγμή αισθανθεί πως πρέπει να παρουσιάσει την δουλειά του γιατί έχει κάτι να πει, θα το κάνει . Αυτό ισχύει και για μένα, κάποια στιγμή ίσως, ξανακάνω ακόμα μια έκθεση .Αν και νομίζω πως πρόσφατη είναι ακόμα η τελευταία ατομική μου έκθεση στην gallery Αργώ στην Αθήνα το Νοέμβριο του 2018.
Φοβάμαι όμως πως θα φθάσει μια στιγμή που η τέχνη θα εξοριστεί για τα καλά από τη ζωή μας, και η επιρροή της πάνω στην ύπαρξη μας θα είναι μηδαμινή.
Οκτώβριος 2019
Βιογραφικό
Ο Κωνσταντίνος Ράμμος γεννήθηκε το 1955. Σπούδασε ζωγραφική και σκηνογραφία στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και αισθητική της τέχνης στην Arts Plastiques Paris I, Sorbonne, στο Παρίσι με γαλλική κρατική υποτροφία . Αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ με άριστα και με έπαινο ημίγυμνου και βραβείο σύνθεσης. Κατά την διάρκεια των σπουδών του υπήρξε υπότροφος του Ι.Κ.Υ. και συμμετείχε σε διάφορες ομαδικές εκθέσεις, όπως, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κρακοβίας στην Πολωνία, στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας κ.α. Το 1981 έκανε την πρώτη ατομική του έκθεση στην Αθήνα, στην αίθουσα τέχνης «Το Τρίτο Μάτι». Το 1982 πηγαίνει στο Παρίσι. Εκεί παίρνει μέρος σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις. Το 1983 κάνει τη δεύτερη ατομική του έκθεση στην Αθήνα. Με την επιστροφή του από το Παρίσι το 1985, κάνει την τρίτη ατομική του έκθεση και από τότε έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε 25 ατομικές και σε περισσότερες από 200 ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παράλληλα έχει εικονογραφήσει αρκετά βιβλία και λογοτεχνικά έντυπα . Το 1987 συμμετέχει στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση στην Αθήνα. Από το 1988 έως το 2010 εκθέτει σε ομαδικές εκθέσεις στην Τουρ της Γαλλίας, στην Νέα Υόρκη, στην Βαλένθια της Ισπανίας, στην Κωνσταντινούπολη και στην Κύπρο. Το 1998 παίρνει μέρος στην ομαδική έκθεση «Εστίες του Βλέμματος» στης Βρυξέλλες. Το 2005 εκπροσωπεί την Ελλάδα στη διεθνή έκθεση ζωγραφικής Europ΄Art στη Γενεύη. Το 2010 παίρνει μέρος στην έκθεση του Grand Palais – Salon des Indépendants Paris και εκθέτει στην Galerie Etienne de Causans στο Παρίσι. Το 2011 ατομική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης «Αργώ» στην Αθηνά. Το 2014 συμμετέχει στην έκθεση στην Commission Européenne Bâtiment Jean Monet στο Λουξεμβούργο στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2017 εκθέτει στην Κύπρο « Η Πάφος στην Τέχνη ». Πάφος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Το 2018 κάνει την 25η του ατομική έκθεση στη γκαλερί «Αργώ» στην Αθήνα.
Το έργο του έχει παρουσιαστεί από τα Μ.Μ.Ε. τόσο σε εφημερίδες και περιοδικά όσο και σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Έργα του υπάρχουν στη Βουλή των Ελλήνων σε ελληνικές τράπεζες και σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ζει στην Αθήνα.
Ράμμος Κωνσταντίνος
[email protected] [email protected]
