Συνέντευξη στο δημοσιογράφο Θάνο Ξάνθο
Νέος, αεικίνητος, ταλαντούχος και παθιασμένος με την τέχνη και τη ζωή, ο Πάνος Λουκαΐδης παίζει θέατρο και παράλληλα διδάσκει την μαγεία του και σε άλλους ανθρώπους.
Αυτή την περίοδο τον απολαμβάνουμε στο έργο «Ζαν και Βεατρίκη» στο Από Μηχανής Θέατρο μαζί με την Ματίνα Νικολάου. Μία ψευδώς ρομαντική, τρυφερά σκληρή αλλά κυρίως θλιβερή κωμωδία της Carole Frechette σε σκηνοθεσία της Βάσιας Αργέντη. Μου μιλάει για τον ρόλο του, τις κοινωνικές πτυχές του έργου, αλλά μου μεταφέρει και τις δικές του σκέψεις για την υποκριτική και την κοινωνία μας.
• «Ζαν και Βεατρίκη». Σύστησέ μου τον χαρακτήρα που υποδύεσαι.
Ο Ζαν είναι ένας γνώριμος που εμφανίζεται σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως το μετρό, η Ερμού, ίσως και στο πάρκο απέναντι από το σπίτι μου, τον έχουμε συναντήσει στο πρόσφατο παρελθόν μας. Φαίνεται να αποφεύγει την αγάπη, να πιέζεται εύκολα, αλλά παράλληλα προσπαθεί να μοιραστεί το βάθος των συναισθημάτων του. Αν και κατέχει βαθιά κατανόηση της αγάπης, ο Ζαν φοβάται να την εκδηλώσει ελεύθερα. Έχει βιώσει την αγάπη, έχει αγαπήσει, αλλά ταυτόχρονα έχει υποστεί και τραυματιστεί από αυτήν.
• Ανάφερε μου τρία χαρακτηριστικά που θα ήθελες να έχεις και τρία που δεν θα ήθελες να έχεις από τον εν λόγω χαρακτήρα.
Δεν είμαι υποψιασμένος από φύση, αν και υπάρχουν στιγμές που μπορεί να με κάνουν να αναρωτιέμαι. Ωστόσο, είμαι ικανός να αντιμετωπίσω την πραγματικότητα χωρίς πολλά προβλήματα. Δεν επηρεάζομαι από την αγάπη, αντίθετα, απολαμβάνω να δίνω και να λαμβάνω αγάπη. Μου αρέσει να φροντίζω και να είμαι προσεκτικός. Η δουλειά, μου επιτρέπει να ζω με αξιοπρέπεια, καθώς εργάζομαι πολύ για να προσφέρω στον εαυτό μου και στους γύρω μου ό,τι χρειάζεται. Δεν φοβάμαι την δουλειά. Αναγνωρίζω τα ελαττώματα μου. Χτυπάω πάνω σε αυτά και προσπαθώ να τα κάνω δύναμή μου. Δεν είμαι απόλυτα ανεπίδεκτος συγκινήσεων και ονειροπόλος, αλλά είμαι ικανός να αντιληφθώ την πραγματικότητα και να δράσω ανάλογα.
• Η κωμωδία αυτή έχει βαθιά νοήματα και αλήθειες με κέντρο τον άνθρωπο. Τι σε δυσκόλεψε πολύ στο έργο και τι σε άγγιξε πιο πολύ από τα νοήματα;
Διαπιστώνω ότι αυτό που με εντυπωσιάζει περισσότερο είναι η άνευρη κωμωδία που παρουσιάζεται στα μάτια των άλλων. Σε αυτό το δράμα, οι δύο αυτοί άνθρωποι φαίνεται να χρειάζονται ιατρική παρέμβαση κατά την άποψή μου. Είναι αδιανόητο να συμβαίνει κάτι τέτοιο στην πραγματική ζωή, εκτός από έναν θεατρικό χώρο. Στη ζωή ίσως αναγκαζόμαστε περιστασιακά να διασκεδάζουμε την κατάσταση με χιουμοριστικό τρόπο, καθώς μας προσφέρει ανάλαφρη αντιμετώπιση. Η ανάγκη αυτή για ελαφρότητα είναι συχνή στους ανθρώπους. Ενδεχομένως να φοβόμαστε εύκολα λόγω του γεγονότος ότι μεγαλώσαμε σε ένα περιβάλλον που μας απομάκρυνε από την αυθεντικότητα και την πραγματικότητα. Η αποστείρωση και η δομή στη ζωή μας είναι σημαντικές, αλλά πρέπει να εφαρμόζονται με σύνεση και ισορροπία. Δεν υπάρχει κανένας συγκεκριμένος κανόνας για το πώς πρέπει να αγαπάς. Η αγάπη είναι κάτι προσωπικό και μοναδικό για κάθε άνθρωπο. Εάν κάποιος επιχειρήσει να σε διδάξει πώς να αγαπάς, τότε πρέπει να σε διδάξει επίσης και πώς να χωρίζεις. Ίσως αν αυτό είχε συμβεί, θα είχαμε αποφύγει πολλά κοινωνικά προβλήματα.
• Πού είναι ικανός να φτάσει τελικά ένας άνθρωπος, για να πετύχει τον σκοπό του;
Κάθε άνθρωπος έχει τους δικούς του στόχους. Προσωπικά, επιδιώκω να επιτύχω τους δικούς μου στόχους μέσω της δουλειάς μου. Δεν επιθυμώ να εκμεταλλευτώ κανέναν για να φτάσω ψηλά. Αποδέχομαι τη βοήθεια, αλλά απορρίπτω την κατάχρηση εξουσίας. Το χρήμα, έχει πάντοτε αποτελέσει ισχυρό μέσο εξουσίας. Η πολιτική και η θρησκεία επίσης. Ωστόσο, η κατάχρηση αυτών των εξουσιών έχει οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα, όπως προσφάτως διαπιστώσαμε. Είναι εύκολο να παρασυρθεί κάποιος και να χάσει την κατεύθυνση προσπαθώντας να επιτύχει τους στόχους του με μη ηθικές πρακτικές. Εκτιμώ την αξία του ηθικού και του δικαίου. Βιώνουμε μια εποχή όπου η αβεβαιότητα θολώνει την προοπτική. Είναι δυσάρεστο να παρατηρούμε το αντίθετο, όπου οι άνθρωποι συχνά μουντζουρώνονται και ανταγωνίζονται αντί να υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον.
• Ζούμε στην εποχή που πολλοί άνθρωποι δεν είναι μόνοι, αλλά αισθάνονται μόνοι. Μίλησε μου γι’ αυτό.
Ο φόβος της αλήθειας διαπνέει τη ζωή μας, ενώ η δυστυχία είναι παρούσα παντού. Οι ρυθμοί ζωής είναι εξαιρετικά γρήγοροι, απαιτώντας να εργαζόμαστε σε πολλαπλές δουλειές για να διατηρήσουμε μια τυπική αξιοπρέπεια. Ο χρόνος για ηρεμία είναι περιορισμένος, ενώ ο φόβος να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα είναι συνεχής. Πρόσφατα διάβασα σε ένα άρθρο ότι αν κάποιος έχει ένα σπίτι για να κοιμηθεί και ένα πιάτο φαΐ, ανήκει στο 18% του παγκόσμιου πληθυσμού. Είναι μια ανησυχητική πραγματικότητα. Παρόλα αυτά, προσωπικά είμαι πάντα της άποψης ότι υπάρχουν και καλύτερες προοπτικές. Το μέτρο σύγκρισής μου δεν είναι το χειρότερο, αλλά το καλύτερο. Αυτή η νοοτροπία με βοηθά να παραμένω αισιόδοξος και να αντιμετωπίζω τα εμπόδια με διάθεση για να βρω λύσεις. Μου αρέσει να αντιμετωπίζω τα προβλήματα και να αναζητώ εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να με οδηγήσουν προς την θετική κατεύθυνση.
• Πόσο δύσκολο είναι να είσαι ηθοποιός στην Ελλάδα του σήμερα;
Κάποτε με εντυπωσίαζε πόσοι φιλόλογοι αποφοιτούσαν κάθε χρόνο από τα πανεπιστήμια και πώς θα απορροφούνταν από το σύστημα. Τώρα, παρατηρώ το ίδιο φαινόμενο με τους ηθοποιούς. Το άνοιγμα τόσων νέων δραματικών σχολών δημιουργεί ένα αδιέξοδο. Αν και έχουμε όλοι δικαίωμα στην τέχνη, η αγορά εργασίας δεν μπορεί να υποστηρίξει τόσους καλλιτέχνες. Αυτό έχει σοβαρές συνέπειες για τον κλάδο. Διδάσκει όποιος επιθυμεί, καθένας αυτοπροσδιορίζεται όπως θέλει, ενώ παίζει και σκηνοθετεί ο καθένας που το επιθυμεί. Αυτή τη σεζόν υπάρχουν 1134 ενεργές θεατρικές παραστάσεις, σε αντίθεση με τις μόλις 132 στο Λονδίνο. Η αναλογία είναι ανησυχητική, καθώς είναι αδύνατο να απορροφηθούν από τον κόσμο. Αν και ο αγώνας του ΣΕΗ είναι τεράστιος και οι συλλογικές συμβάσεις αποτελούν σπουδαίο βήμα για τον κλάδο, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η δυσκολία υπάρχει σε όλα τα επαγγέλματα σήμερα. Ο κόσμος αναγκάζεται να κάνει εκπτώσεις στον εαυτό του για να επιβιώσει, και η πρώτη έκπτωση θα είναι η πολυτέλεια να παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση, όπως συνέβαινε παλιά. Είμαστε πολύ κοντά σε αυτήν την κατάσταση, δυστυχώς.
• Έχεις απωθημένα μέσα από αυτόν τον χώρο;
Είμαι ακόμα νέος για να έχω απωθημένα. Είμαι ανοιχτός σε νέες ευκαιρίες και προτάσεις που μπορεί να εμφανιστούν. Αν και δέχομαι προτάσεις, υπάρχουν κάποιοι ρόλοι που έχω στο μυαλό μου. Ένας από αυτούς είναι να υποδυθώ τον Ιάσονα στην Μήδεια. Το θέλω τόσο πολύ που θα συμβεί.
• H τηλεόραση είναι στα άμεσα σχέδιά σου;
Λατρεύω την τηλεόραση, είτε ως θεατής είτε ως ηθοποιός μέσα σε αυτήν. Το θέατρο είναι η πάθησή μου, αλλά η τηλεόραση έχει τη δική της μαγεία. Ειδικά όταν οι άνθρωποι πίσω από την παραγωγή και οι συντελεστές συνδυάζονται για να δημιουργήσουν μια μαγική συνταγή. Ανά διαστήματα δέχομαι προτάσεις για νέες δουλειές. Εύχομαι να προκύψει μια πρόταση που θα με ενθουσιάσει και θα με κάνει να εισβάλω ξανά. Υπάρχουν αξιοζήλευτες δουλειές στην τηλεόραση και πολύ δουλεμένα μυαλά στα σενάρια.
• Τι είναι αυτό που σε φοβίζει στην εποχή μας και ποια η άμυνά σου σε αυτό;
Η γρήγορη πρόοδος της τεχνολογίας και η ενσωμάτωσή μου σε αυτήν τη νέα τάξη πραγμάτων αποτελούν ένα βασικό άγχος. Ακολουθώ το ρυθμό της εποχής, καθώς πιστεύω ότι είναι αδύνατο να ζήσει κανείς εκτός από αυτήν την πραγματικότητα. Παρόλα αυτά, δεν συμφωνώ απαραίτητα με όλες τις εξελίξεις. Πρόσφατα, επισκέφτηκα ένα εστιατόριο στην Αθήνα όπου το φαγητό μας σερβίρισαν ρομπότ. Αν και ενθουσιάζομαι από την τεχνολογική πρόοδο, σκέφτομαι επίσης τις πιθανές συνέπειες αυτής της αυτοματοποίησης. Καθώς μεγαλώνω, αναζητώ την επαφή με πιο φυσικά περιβάλλοντα και ονειρεύομαι να καλλιεργήσω τα δικά μου βότανα, κάτι που κάνω ήδη στο μπαλκόνι. Από την άλλη, η υπερβολική κακία που παρατηρώ γύρω μου με φοβίζει. Ο καθένας εκφράζει τη γνώμη του χωρίς να του ζητηθεί, κάτι που με εκνευρίζει και με θυμώνει. Υπάρχει χώρος για ανθρώπους που δεν θα έπρεπε καν να εμπλακούν σε συγκεκριμένα θέματα. Παράδειγμα είναι η σύγχυση που δημιουργήθηκε γύρω από το νομοσχέδιο για τους γάμους των ομοφυλόφιλων. Πρέπει να ρωτήσουμε κάθε έναν από τα δέκα εκατομμύρια; Πρέπει να συμβουλευτούμε την εκκλησία για τις πεποιθήσεις της; Δυστυχώς, ζούμε σε μια χώρα που γνωρίζει μόνο το μισό της ιστορίας, και αυτό μάλιστα με μη αντικειμενικό τρόπο.
• Διδάσκεις στο τΖΕΝεράλε Acting Studio. Μίλησε μου για την εμπειρία σου ως καθηγητής και τι άλλο όμορφο ετοιμάζεις.
Ναι, διδάσκω στο τΖΕΝεράλε Acting Studio και είμαι ευγνώμων προς τον Μιχάλη Συριόπουλο που με εμπιστεύτηκε από την αρχή. Πίστεψε στο όραμά μου και μου παραχώρησε δύο τμήματα όπου δουλεύουμε με τους μαθητές μας για να δημιουργήσουμε υπέροχα πράγματα. Το τΖΕΝεράλε Acting Studio είναι σαν ένα δεύτερο σπίτι για μένα, μερικές φορές ακόμα και το πρώτο. Είναι ένας χώρος όπου μοιραζόμαστε ιδέες και όνειρα με πολλούς ανθρώπους για το θέατρο. Προσφέρουμε ετήσια τμήματα, σεμιναριακά τμήματα για επαγγελματίες και προετοιμάζουμε υποψήφιους σπουδαστές για δραματικές σχολές. Αυτή την περίοδο, είμαστε ακριβώς σε αυτή τη φάση, προετοιμάζοντας τα παιδιά για τις εισαγωγικές εξετάσεις και ετοιμάζοντας τις παραστάσεις των τμημάτων ως παρουσίαση της δουλειάς μας για το χρόνο αυτό. Αυτό είναι ένα δώρο που μου χάρισε ο Μιχάλης Συριόπουλος και τον ευχαριστώ θερμά. Είναι σπάνιο να συναντάς συνεργάτες που στη συνέχεια γίνονται οικογένεια και έχετε μαζί έναν κοινό στόχο και όνειρο.
• Γιατί αξίζει να έρθει κάποιος να δει την παράστασή σας;
Αυτό το έργο και η παράστασή μας αναδεικνύουν με χιούμορ και σουρεαλισμό το βαθύ πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου: τον φόβο της αφοσίωσης σε κάτι συγκεκριμένο, είτε αυτό είναι η αγάπη, ο έρωτας ή η απλή ανθρώπινη σχέση, ακόμα και ο φόβος να μοιραστείς μια προσωπική ιστορία με κάποιον. Μαζί μου είναι η υπέροχη Ματίνα Νικολάου και στη σκηνοθεσία η Βάσια Αργέντη, όπου μέσα από την σκηνοθεσία της αυτό το έργο θα σε ενθαρρύνει να εκτιμήσεις κάθε στιγμή της ζωής και να μην αφήσεις καμία να πάει χαμένη.
Πληροφορίες: Ζαν και Βεατρίκη στο Από Μηχανής Θέατρο
Έως τις 27 Απριλίου 2024 κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00
