“Το 2000, με τον πλανήτη να φιλοξενεί πάνω από 6 δισεκατομμύρια ανθρώπους και το CO2 στα 370 ppm —και αυξανόμενο κατά 2 ppm ανά έτος, ένας νομπελίστας χημικός της ατμόσφαιρας, ο Paul Crutzen, δεν μπορούσε πια να είναι βέβαιος ότι εξακολουθούσε να ζει στην Ολόκαινο. Είχε πάρει το Νόμπελ το 1995, για το έργο του που διευκρίνιζε πώς τα ίχνη εκπομπών εξωτικών αερίων – ψυκτικά φτιαγμένα από τον άνθρωπο που ονομάζονται φθοροχλωράνθρακες- είχαν, κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, δημιουργήσει τρύπες στο προστατευτικό ατμοσφαιρικό στρώμα του όζοντος στον πλανήτη. Η τρύπα του όζοντος ήταν απλώς ένα μικρό μέρος μιας ευρύτερης τάσης.
Με τις μηχανές και τις τουρμπίνες και την ενίσχυση από το αργό πετρέλαιο και τα πετροχημικά λιπάσματα, οι άνθρωποι είχαν προκαλέσει μεγάλες αλλαγές στις ροές ενέργειας και θρεπτικών συστατικών του πλανήτη, διοχετεύοντάς τες σε νέους σκοπούς και αλλάζοντας την παγκόσμια γεωχημεία. Η συνεπόμενη ανάπτυξη ήταν εκθετική και —εφόσον τουλάχιστον περιοριζόταν σε έναν μόνο πλανήτή – αναπόφευκτα μεταβατική. Τα πιο σκοτεινά σημεία της γεωλογικής ιστορίας άρχισαν να αντηχούν στο μυαλό του. Τα στοιχεία για την ανακατασκευή του κόσμου βρίσκονταν μπροστά στα μάτια του. Τα έβλεπε στην καταστροφή του όζοντος της ατμόσφαιρας, στην εξαφάνιση των πολικών πάγων και στο λιώσιμο των πάγων της τούντρας. Διέκρινε το ανθρώπινο χέρι πίσω από τη μετατόπιση των εποχικών προτύπων στη μετανάστευση των ζώων και στην άνθιση των λουλουδιών, στις «μία φορά στον αιώνα» θύελλες, ξηρασίες και κύματα καύσωνα που τώρα συνέβαιναν κάθε λίγα χρόνια, στα κοράλλια που κείτονταν ξασπρισμένα και ετοιμοθάνατα στα πολύ ζεστά πια νερά των ρηχών θαλασσών, στα αποψιλωμένα δάση, στα καταδικασμένα ποτάμια και στα μπαζωμένα ρυάκια.
[…] Οι νέες δυνάμεις του πλανήτη μάς έβαζαν σε μία εντελώς νέα γεωλογική περίοδο. Σε αυτή την «πρόσφατη εποχή του ανθρώπου», την Ανθρωπόκαινο, η ανθρώπινη παρέμβαση άλλαζε τους ουρανούς και τις θάλασσες, αλλά και ακόμη και τους ίδιους τους βράχους που μέσα από τους αιώνες άντεξαν ως μαρτυρίες για την εποχή μας. […] Κόντρα στην πλούσια παρέλαση ενός πλανήτη και του παρελθόντος του, η σύντομη δραστηριότητα της ανθρώπινης ζωής συρρικνώνεται προς το μάταιο, ακόμη και αν οι ανθρώπινες συνήθειες και συμπεριφορές, οι ανθρώπινες επιλογές στο άθροισμά τους, έχουν στείλει τόσο ορμητικά μεγάλο μέρος από τη σύνθετη βιόσφαιρα της Γης στη λήθη. Κι όμως, όσο απότομες κι αν είναι οι αλλαγές της Ανθρωποκαίνου, η μονιμότητά τους είναι
τόσο αμφισβητήσιμη όσο και η κυριαρχία του ανθρώπου: άπαξ και εξαφανιστεί, ένα είδος δεν μπορεί να αναστηθεί αμέσως. Υπάρχουν όμως μερικοί λόγοι που μας πείθουν ότι, με τον καιρό, η βιοποικιλία του πλανήτη δεν θα ανακάμψει όπως συνέβη στο παρελθόν.”
– Απόσπασμα από το βιβλίο του Lee Billings, “Πέντε δισεκατομμύρια χρόνια μοναξιά” (μετάφραση: Έφη Καλλιφατίδη, επιμέλεια: Κυριάκος Αθανασιάδης) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΡΟΠΗ.
Φωτογραφία: Πρόκειται για μια τυπική μέρα στον πλανήτη μας όπου φαίνονται τεράστιες μάζες καπνού βρίσκονται πάνω από τη Βόρεια Αμερική και την Αφρική, τρεις διαφορετικοί τροπικοί κυκλώνες στον Ειρηνικό Ωκεανό και μεγάλα σύννεφα σκόνης πάνω από ερήμους στην Αφρική και την Ασία. Οι καταιγίδες είναι ορατές μέσα σε γιγάντιους στροβιλισμούς αερολύματος θαλάσσιου αλατιού (μπλε), που εκτινάσσεται στην ατμόσφαιρα. Τα σωματίδια άνθρακα (κόκκινο) εκπέμπονται από τις πυρκαγιές, εκπομπές οχημάτων και εργοστασίων. Τα σωματίδια που ταξινομούνται ως σκόνη παρουσιάζονται σε μωβ. Η απεικόνιση περιλαμβάνει ένα στρώμα δεδομένων νυχτερινού φωτός που δείχνει τις τοποθεσίες πόλεων και πόλεων.
Οι δορυφόροι της NASA, Terra, Aqua, Aura και Suomi, καταγράφουν τα αερολύματα στην ατμόσφαιρά της Γης, προσφέροντας μια μοναδική προοπτική. Η εικόνα δημιουργηθηκε από το σύστημα μοντελοποίησης της NASA με την ονομασία Godidard Earth Observing System Forward Processing (GEOS FP) και καταγράφει το στροβιλισμό και τις μετακινήσεις των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα της Γης.
Credits: NASA/Joshua Stevens/Adam Voiland
https://www.facebook.com/quarkonium2
