Ο Κωστής Ατσαλής συμμετέχει στην εικαστική έκθεση “ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: ΑΣΚΗΤΙΚΗ” στην Govedarou Art Gallery

Η Govedarou Art Gallery παρουσιάζει την ομαδική εικαστική έκθεση με τίτλο: “ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: ΑΣΚΗΤΙΚΗ”, την επιμέλεια της οποίας φέρει η Ιστορικός της Τέχνης ΕΚΠΑ, ΜΑ Δημοσιογράφος και μέλος της AICA Eλλάδος, Νικολένα Καλαϊτζάκη https://nikolenakalaitzaki.wordpress.com [email protected]

Συμμετέχετε στην ομαδική εικαστική έκθεση με τίτλο: “ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ: ΑΣΚΗΤΙΚΗ”, στην Govedarou Art Gallery. Περιγράψτε μας το έργο με το οποίο συμμετέχετε και μοιραστείτε μαζί μας τα συναισθήματά σας ως προς τη δημιουργία του. Το συγκεκριμένο έργο το ζωγράφισα εστιάζοντας σε δύο σημεία, όπου ο συγγραφέας αναφέρει:

“Είμαι ένα πλάσμα εφήμερο, αδύναμο, καμωμένο από λάσπη κι ονείρατα. Μα μέσα μου νογώ να στροβιλίζουνται όλες οι δυνάμες του Σύμπαντου. Θέλω μια στιγμή, προτού με συντρίψουν, ν’ ανοίξω τα μάτια μου και να τις δω. Αλλοσκοπό δε δίνω στη ζωή μου”.

“Ένας αργάτης πελαγίσιος είναι ο νους, κι είναι η δουλειά του να μολώνει το χάος”. Το ονόμασα “Εναλλακτικοί Τρόποι Προσευχής” και είναι ακρυλικά πάνω σε καμβά 50x70cm. Απεικονίζει τον ήρωα των παιδικών μου χρόνων, που από το 2009 που ζω στη Θεσσαλονίκη, μου αρέσει να τον ζωγραφίζω, βγάζοντας όλες τις αποχρώσεις αποκλειστικά από τα τρία βασικά χρώματα (+άσπρο, μαύρο), σε διάφορες αλληγορικές παραστάσεις.

Ο Καζαντζάκης στο σπουδαίο φιλοσοφικό του αυτό έργο, κατά τη ταπεινή μου γνώμη, ταυτίζεται με την κατακλείδα της επιστημονικής θεωρίας που γράφτηκε δεκαετίες αργότερα και επισφραγίστηκε επιστημονικά στο βιβλίο με τίτλο η “Αρχή των Πάντων” του σπουδαίου καθηγητή φυσικής και επιστημονικού συγγραφέα Stephen Hawking. Ότι δηλαδή “το θαύμα της ζωής πρέπει με κάθε τρόπο να συνεχιστεί!…” Αυτό κατά τη γνώμη μου, μόνο μέσα από την αγάπη και την αλληλεγγύη μπορεί να καταστεί δυνατό. Και αποτελεί για μένα βάση ως άνθρωπο και κατ’ επέκταση ως καλλιτέχνη. Παρόλο που τα συναισθήματα μου με όλα αυτά που βιώνουμε καθημερινά έχουν σκούρες αποχρώσεις, επιλέγω λοιπόν να ζωγραφίζω, τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων. Σκοτεινές μέρες, πολύχρωμο τοπίο. Στη ζυγαριά από τη μία η ημιμάθεια, η ισχυρογνωμοσύνη, το μίσος, η βία, ο θάνατος. Και από την άλλη, η ουσιαστική γνώση και η ουσιαστική οδός της αγάπης και της δημιουργικότητας. Η υποχώρηση, η συγχώρεση, η ταπεινότητα, είναι επείγον να ξαναμελετηθούν από όλους/ες μας. Όλοι περάσαμε πολλά. Οι πιο αδύναμοι όμως περισσότερα. Ένα πιάτο φαΐ σε κάποιον που το έχει ανάγκη, είναι στις μέρες μας για μένα, το καλύτερο καλλιτεχνικό μανιφέστο. Τα λόγια τα παίρνει ο αέρας. Η αλαζονεία δυστυχώς κι αυτή καλπάζει. Δεν είσαι ανώτερος από κάποιον άλλο άνθρωπο. Όλοι “από λάσπη κι από όνειρα” λέει ο Καζαντζάκης είμαστε φτιαγμένοι. Αν ο κόσμος επέλεγε να ακούσει έναν δίσκο, τιμούσε ένα έργο τέχνης για το σπίτι του, μια καλή ταινία, ένα καλό βιβλίο και δεν περίμενε να “μορφωθεί” αδιαπραγμάτευτα, με ότι του σερβίρουν, δεν θα υπήρχαν πολλά κοινωνικά δεινά.

Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Αν υπήρχε μια περιγραφή που θα έδινα σε μια σειρά από έργα μου, θα ήταν “retrofuturistic pop surrealism” που περιλαμβάνει και το εν λόγω έργο. Επειδή όμως μελετάω και δουλεύω συνεχώς νέες τεχνοτροπίες, η συγκεκριμένη περιγραφή ίσως να μην ήταν αντιπροσωπευτική για πολύ καιρό. Όλες τις τέχνες και τα ρεύματα τα θαυμάζω, μου αρέσει η γνώση και την επιδιώκω πάντα. Νιώθω σαν παιδί όταν ζωγραφίζω. Σαν παιδί πεινασμένο μπροστά σε ένα μπουφέ και θέλω να τα δοκιμάσω όλα. Μέσα από διαφορετικούς τρόπους, να εξυμνήσω την ίδια την ζωή. Είναι λίγο “εγκλωβισμός” οι ταμπέλες και δευτερεύουσες στη ζωή, πόσο μάλλον στην τέχνη. Πιστεύω πως η ουσία των πραγμάτων είναι αυτό που μετράει. Προσπαθώ αντί για ένα συγκεκριμένο style, να ζωγραφίζω έργα που να μην προορίζονται απλά για διακόσμηση. Να υπάρχει στα έργα μου ένα κλειδωμένο μήνυμα, φωτεινό και κατά βάση θετικό. Αντλώ εικόνες από βιώματα και προσπαθώ να τα μετατρέπω σε συμβολισμούς ή αλληγορίες. Επιλέγω κατά κύριο λόγο την παραστατική ζωγραφική. Έχω ζωγραφίσει και abstract έργα, αλλά και εκείνα ήθελα να έχουν το μήνυμα τους και δεν ήταν τελείως αφαιρετικά. Θέλω να νιώθουν όμορφα και ονειρικά οι άνθρωποι όταν βλέπουν τα έργα μου, αλλά από την άλλη προσπαθώ να δίνω και λίγη τροφή για σκέψη.

Από που αντλείτε την έμπνευσή σας; Κατάγομαι από την Ιεράπετρα της Κρήτης, οι γονείς μου ζουν εκεί και θυμάμαι για παράδειγμα τη βιβλιογραφία του Καζαντζάκη να υπάρχει και στην βιβλιοθήκη της γιαγιάς και του παππού, παρόλο που ήταν αγρότες και στων γονιών μου, που είναι πλέον συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί. Οι γονείς μου ήταν δάσκαλοι, αρκετά προοδευτικοί για τα middle 80es και 90es. Απεύφεγαν τη βία, όταν οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί τιμωρούσαν με θεαματικό τρόπο τα παιδιά, – κάποιος μας έστελνε να κόψουμε εμείς οι ίδιοι το κλαδί που θα τις “τρώγαμε”… Τους γονείς μου, ακόμα τους συναντάνε και τους αγκαλιάζουν με θέρμη και ενθουσιασμό σαραντάρηδες παλιοί μαθητές τους. Με έμαθαν πως “με το μέλι τρώγεται το ψωμί και όχι με το ξύδι”. Πίστεψαν σε εμένα, στον στόχο μου, στην τέχνη μου και είδαν ότι την υποστηρίζω, πρωτίστως δουλεύοντας σκληρά  και σε καθημερινή βάση. Η μητέρα μου πάντα μου έλεγε “μην ξεχνάς τον στόχο σου” και ο πατέρας μου στα μεγάλα ζόρια μετά τις σπουδές, ήταν πάντα δίπλα μου. Και τους ευχαριστώ απ’ τη ψυχή μου. Μεγάλη επιρροή για μένα και οι δυο. Η μάνα απ’ το τίποτα φτιάχνει ένα νόστιμο φαγητό να φάνε πέντε άτομα και ο πατέρας μου από την άλλη, του αρέσει να ασχολείται με την γη και τη Βυζαντινή μουσική. Είναι μάλιστα για χρόνια επισήμως αναγνωρισμένος Ιεροψάλτης. Τη χαρά της δημιουργίας, όπου ένας σπόρος γίνεται θεριό φυτό, ο πατέρας μου, μου την έμαθε. Από τον πατέρα μου είχα επίσης τη δυνατότητα να ακούσω στη ζωή μου όλες τις γραφές και τα Ευαγγέλια, μάλιστα μας τα μετάφραζε, όσο δουλεύαμε στο χωράφι και πάντα είχα την τύχη, να με αφήνει εγώ να κρίνω. Και οι δύο τους με έβλεπαν ότι από μικρός ζωγράφιζα όλη την ώρα και όταν ήμουν 11 ετών, με πήγαν και παρακολούθησα μαθήματα αγιογραφίας για τρία χρόνια. Εκεί έμαθα το χρώμα δίπλα στον σπουδαίο αγιογράφο κ. Κρητικό. Ο αδερφός μου ο Μάριος είναι αστροφυσικός, με επηρέαζε πάντα η επιστήμη του και οι συζητήσεις μας και η αδερφή μου η Άννα διδάκτωρ στην Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, ένθερμοι θαυμαστές της δουλειάς μου. Εγώ τους θαυμάζω πιο πολύ. Με εμπνέεουν γιατί ότι βάζουν στόχο το καταφέρνουν. Με εμπνέει επίσης η δύναμη ψυχής της συζύγου μου της Ιωάννας. Αποτελεί την έμπνευσή μου σε πολλές των περιπτώσεων. Μεγάλη και σταθερή συνειδησιακή φωνή για εμένα, που ποτέ δεν το βάζει κάτω. Την θαυμάζω, καθώς είναι νηπιαγωγός ειδικής αγωγής και κάνει τα παιδιά να χαμογελάνε και τους μαθαίνει όμορφα πράγματα. Για 12 χρόνια ήταν κάθε χρόνο με μία βαλίτσα στο χέρι, όπως πολύς κόσμος άλλωστε… Την αγαπώ και την στηρίζω πάντα. Με εμπνέουν φυσικά και οι φίλοι μου και όλα όσα ζήσαμε μαζί, κυρίως ως φοιτητές, όπου με κάποιους μπορεί να έχουμε καιρό να ειδωθούμε, μα πάντα θα είναι σαν να μην πέρασε μία μέρα όταν βρεθούμε.

Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Με επηρέασαν διάφοροι καλλιτέχνες από το ευρύτερο φάσμα των τεχνών, την μουσική, τον κινηματογράφο και την λογοτεχνία. Όσον αφορά στη ζωγραφική όμως, μου αρέσει πολύ η δημιουργική και αντισυμβατική πορεία τoυ Picasso και του Signac. Λατρεύω τη χρωματική παλέτα των καλλιτεχνών Fauvisme, με αγαπημένο τον Vincent Van Gogh. Μου αρέσουν πολύ επίσης έργα του František Kupka, έργα κάποιων σύγχρονων Street artists και η δουλειά ορισμένων καλλιτεχνών της 9ης τέχνης.

Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Η μεγαλύτερη πρόκληση που έθεσα στον εαυτό μου ως καλλιτέχνης, ήταν όταν αποφάσισα να έρθω στη Θεσσαλονίκη, αναζητώντας χωρίς κανέναν προσχεδιασμό, τα πατήματα μου ως καλλιτέχνης. Όπως πολύς κόσμος, στην απαρχή της οικονομικής κρίσης, πέρασα κάποια πολύ δύσκολα χρόνια, λόγω της ανεργίας. Επέλεξα τότε να κυνηγήσω ένα δεύτερο πτυχίο, πάνω στις τέχνες, όπου με αφοσίωση τις ολοκλήρωσα και έκανα ένα παράτολμο βήμα μέσα στη καρδιά της κρίσης, να ανοίξω το εργαστήριο μου, στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ 6, πίσω από την Αγία Σοφία. Εκεί υπάρχουν όλα μου τα έργα κι όταν δεν σχεδιάζω λογότυπα και δεν τυπώνω επαγγελματικές κάρτες, ζωγραφίζω με τις ώρες. Μου αρέσει να γράφω επίσης. Η πρώτη μου συλλογή πεζογραφημάτων εκδόθηκε στα 22 μου χρόνια, ενώ έχω εκδώσει ακόμα άλλα 3 βιβλία. Δώδεκα χρόνια μετά από την απόφαση μου να έρθω σε μια από τις πιο όμορφες και καλλιτεχνικές πόλεις της Ευρώπης και να ασχοληθώ αποκλειστικά με όλα αυτά που αγαπώ, νιώθω δικαιωμένος.

Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα; Από τους εν ζωή καλλιτέχνες με τον Gerhard Richter για το χρώμα και τις τεχνοτροπίες του στη ζωγραφική. Θα ήθελα να άνοιγα επίσης διάλογο με τον Banksy και να είχα την δυνατότητα να δω το πρόσωπο του και τις εκφράσεις του, όσο θα μιλούσαμε για το πως αντιλαμβάνεται τη ζωή και τη τέχνη. Αν υπήρχε ταξίδι στον χρόνο, θα ήθελα να συναντούσα τον Jean-Michel Basquiat και να μιλούσαμε για ζωγραφική και μουσική. Και τέλος το Νίκο Καζαντζάκη, μιας και η γραφή του και ο λόγος του, ειδικά στο έργο του Ασκητική, αποτελούν για εμένα, ότι πιο εικονοπλαστικό έχω διαβάσει ποτέ. Θα ήταν μαγικό πιστεύω να ακούς τη σκέψη του με τα ηχοχρώματα της φωνής του. Λογικά θα είχαμε κάποιο διάλογο για την μάχη της δημιουργικότητας ενάντια στον θάνατο.

Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του; Η τέχνη στη χώρα μας ήταν ανέκαθεν αγγελιοφόρος στο πέρασμα του χρόνου. Οι τοιχογραφίες για παράδειγμα της Κνωσού μεταφέρουν τα μηνύματα τους στο μέλλον, αναλλοίωτα και αυθεντικά, για τον τρόπο ζωής, την αγάπη, την ειρήνη, το ταξίδι. Τα έργα μου προσπαθώ να αναφέρονται στις ίδιες αξίες. Αποτελεί μία πολύ όμορφη σχέση, που την απολαμβάνω πάντα και προσπαθώ τα έργα μου, ανεξάρτητα τι απεικονίζουν, να βγάζουν αυτό το συναίσθημα. Ότι απόλαυσα τη διαδικασία και ότι τα έφτιαξα με τη ψυχή μου. Η πιο μεγάλη ευτυχία που νιώθω στη ζωή μου, είναι όταν ξυπνάω νωρίς το πρωί και είναι άλλη μία μέρα που θα ζωγραφίσω. Όταν το κάθε έργο ολοκληρωθεί και ξεκινήσει το δικό του ταξίδι, αποτελεί ένα αυτόνομο μήνυμα που άφησα όσο ήμουν κι εγώ παρόν.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Με βασική επιθυμία να υπάρχει υγεία και ειρήνη, τα μελλοντικά μου σχέδια είναι να γίνω πατέρας και να συνεχίσω να δημιουργώ. Όταν με το καλό τελειώσει η πανδημία θα μου άρεσε, αν θα είχα την τύχη, κάπου κάπως, να κάνω μια καινούργια προσωπική έκθεση, αλλά και να συνεχίσω να λαμβάνω μέρος σε ομαδικές εκθέσεις, με όμορφες θεματικές, όπως στην προκειμένη περίπτωση, εντός και εκτός συνόρων.

Εγκαίνια: Παρασκευή 25 Φεβρουαρίου (6 – 9:30 μ.μ.)

Διάρκεια έκθεσης: 25 Φεβρουαρίου – 11 Μαρτίου 2022 

Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα, Τετάρτη & Παρασκευή: 11 π.μ. – 2 μ.μ., Τρίτη, Πέμπτη: 11 π.μ. – 2 μ.μ. & 6 μ.μ. – 8 μ.μ., Σάββατο: 11 π.μ. – 2 μ.μ., Κυριακή κλειστά