Γράφει ο κριτικός τέχνης και λογοτεχνίας ΛΕΌΝΤΙΟΣ ΠΕΤΜΕΖΑΣ
Με την συμπλήρωση 55 χρόνων από τον θάνατο του αφηρημένου εξπρεσιονιστή Πάνου Σαραφιανού ο νέος χώρος Λόφος art project Βελβενδού 39 στην Κυψέλη τον τιμά με την πρώτη του περιοδική έκθεση «Πάνος Σαραφιανός, Πολιτικές Φροντίδας: Εμπνέοντας Τρεις Γενιές Ζωγραφικής» που διαρκεί ως τις 29 Φεβρουαρίου 2024.
Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η ανάδειξη των έργων του Πάνου Σαραφιανού και της πρωτοπόρου κεραμίστριας Μαίρης Χατζηνικολή, δύο καλλιτεχνών που ενώθηκαν στη ζωή και στην Τέχνη και συνέβαλαν καθοριστικά στη συγκρότηση της φυσιογνωμίας της σύγχρονης ελληνικής τέχνης.
Ο «Λόφος» του Πάνου Σαραφιανού θα ήταν ένας ελεύθερος χώρος, πραγματικός λόφος και ταυτόχρονα ένα καλλιτεχνικό κίνημα – δράση που ο δημιουργός προετοίμαζε μαζί με μία ανοιχτή ομάδα νέων καλλιτεχνών – μαθητών του, ως χώρο πραγματικής ελευθερίας και δημιουργίας. Εκεί θα συνδημιουργούσαν με σεβασμό στη φύση για να συμβάλλουν στο μεγάλο θαύμα της ζωής με το μικρό τους θαυματάκι.
Οι ιδρυτές του Λόφος art project, Γιώργος και Δημήτρης Σαραφιανός αναφέρουν χαρακτηριστικά: «55 χρόνια από τον θάνατο του ζωγράφου και δάσκαλου Πάνου Σαραφιανού και 3 χρόνια από τον θάνατο της κεραμίστριας Μαίρης Χατζηνικολή-Σαραφιανού, ετοιμάσαμε ένα χώρο εκθέσεων και εκδηλώσεων, επί της οδού Βελβενδού 39 στην Κυψέλη, όπου θα στηθεί η μόνιμη έκθεση της συλλογής των έργων τους και θα πραγματοποιούνται περιοδικές εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, happening και δημιουργικές δραστηριότητες, προβολές με διαθεματικό χαρακτήρα και προσανατολισμό στη δημιουργία δικτύων διεθνών πολιτιστικών ανταλλαγών, που θα προβάλλονται και στον ιστότοπο του Λόφου.
Στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε ένα περιβάλλον όπου η παρουσίαση έργων τέχνης θα συνοδεύεται από συζητήσεις γύρω από την τέχνη, γύρω από τις συνθήκες παραγωγής και πρόσληψης των έργων, ένα περιβάλλον που θα δίνει εναύσματα για έμπνευση και δημιουργία. Γιατί κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα της καλλιτεχνικής έκφρασης και πρόσληψης. Και εν τέλει όλοι και όλες εκφραζόμαστε και συνδημιουργούμε, όταν συμμετέχουμε σε συλλογικές δραστηριότητες».
Η συνεπιμελήτρια Φαίη Τζανετουλάκου, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης αναφέρει: «Όλη η ζωγραφική περιπέτεια, από την κατάκτηση της μορφής στην τελική αποδόμηση της, εξελίσσεται στα έργα του Σαραφιανού. Ο προαιώνιος λόγος που οι άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να κάνουν τέχνη, η αγωνία, η έκσταση και η κάθαρση που εκβάλλει από αυτή τη βαθιά εννοιολογική διεργασία είναι εκεί. Στα ύστερα έργα του, που χαρακτηρίζονται από ευθυτενή σινιάλα εβένινης κόλλας και εφαρμόζονται με εκρηκτικά ενεργητικές γραμμές, ο Σαραφιανός γονιμοποιεί τις ερχόμενες γενιές εικαστικών που εκφράζονται μέσα από το μέσο μιας δυναμικής ζωγραφικής που υπάρχει για να απελευθερώνει την Ιδέα.»
Η έκθεση παρουσιάζει έργα του Πάνου Σαραφιανού, ζωγράφων-μαθητών του, αλλά και νεότερων σύγχρονων ζωγράφων που συνδιαλέγονται μαζί του υφολογικά και εννοιολογικά, και θα ενισχυθεί με ανάπτυξη δράσεων, όπως ημερίδες, workshops, συζητήσεις, προβολές, με σκοπό την ανάπτυξη της γνώσης της εξέλιξης της σύγχρονης ζωγραφικής τέχνης, την εξοικείωση με το τοπίο σήμερα και τη διάχυση της εμπειρίας σε ένα ευρύτερο κοινό, με την ενθάρρυνση δημιουργικών συνεργιών.
Συμμετέχοντες Καλλιτέχνες: Ζωή Αλαφούζου, Δημήτρης Αληθεινός, Άγγελος Αντωνόπουλος, Κατερίνα Αποστολίδου, Γιώργος Βακιρτζής, Αλέξανδρος Γεωργίου, Βάσω Γκαβαϊσέ, Βαγγέλης Γκόκας, Χαράλαμπος Δαραδήμος, Ηλίας Δεκουλάκος, Κατερίνα Διακομή, Πέτρος Ζουμπουλάκης, Ελένη Ζούνη, Μάκης Θεοφυλακτόπουλος, Αντιγόνη Καββαθά, Νίκος Καναρέλης, Απόστολος Καρακατσάνης, Λεωνίδας Καραμπίνης, Δημήτρης Κοντός, Παναγιώτης Κουλουράς, Νίκος Λαγός, Βασιλική Λευκαδίτη, Αθανάσιος Μακρής, Κυριάκος Μορταράκος, Ηλιάνα Νάτσου, Γιώργος Ξένος, Ηλίας Παπαηλιάκης, Νίνα Παπακωνσταντίνου, Σπυριδούλα Πολίτη, Φωτεινή Πούλια, Τάσος Ρήγας, Βασιλική Σαγκιώτη, Πάνος Σαραφιανός, Ρουμπίνη Σαρελάκου, Λυδία Σαρρή, Φώτης Σαρρής, Γρηγόρης Σεμιτέκολο, Γιώργος Σταματάκης, Φίλιππος Τσιτσόπουλος, Αποστόλης Φιλίππου, Μάριος Φούρναρης, Δημήτρης Φουτρής, Μαίρη Χατζηνικολή, Γιάννης Ψυχοπαίδης
Επιμέλεια έκθεσης: Φαίη Τζανετουλάκου, Δημήτρης Σαραφιανός
Βιογραφικό Πάνου Σαραφιανού (1919-1968): Γεννήθηκε στη Λαμία. Έκανε τα πρώτα βήματά του στην τέχνη δίπλα στον αγιογράφο πατέρα του. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ. Τα στάδια της προσωπικής του έκφρασης από την παραστατική ζωγραφική και σταδιακά ως την αφηρημένη χειρονομιακή, διακρίνονται για την πρωτοτυπία, για το απόλυτο του χαρακτήρα τους, για τη διείσδυση στην ουσία, για τη συγκλονιστική τους δύναμη. Βρέθηκε από παράλληλο δρόμο ευθυγραμμισμένος με τα διεθνή πρωτοποριακά κινήματα, τόσο με τη ζωγραφική του, όσο και με τον Λόφο, ένα καλλιτεχνικό κίνημα – δράση, που προετοίμαζε με ανοιχτή ομάδα νέων καλλιτεχνών – μαθητών του, ως χώρο πραγματικής ελευθερίας και δημιουργίας. Προικισμένος οραματιστής, εξομολόγος, εμψυχωτής, μεταδότης, έδωσε νέο ήθος και διάσταση στο λειτούργημα του καλλιτέχνη – δάσκαλου.
Βιογραφικό Μαίρης Χατζηνικολή-Σαραφιανού (1928-2020): Σπούδασε ζωγραφική στο εργαστήρι του Πάνου Σαραφιανού και στη συνέχεια στην ΑΣΚΤ. Συνέχισε τις σπουδές της στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ρώμης. Σπούδασε την κεραμική όχι ως εφαρμοσμένη τέχνη, όπως η εδώ κουλτούρα την εννοούσε, αλλά ως ένα ουσιαστικό δημιουργικό – εκφραστικό μέσο με τεράστιες τεχνικές δυνατότητες. Ακριβώς αυτές οι δυνατότητες κάλυψαν μια έμφυτη ανάγκη της για αναζήτηση και δημιουργία υφής και ύλης, που τη θεωρούσε προϋπόθεση για την παγίωση μιας μορφής και τη μορφοποίηση μιας έννοιας. Η επιδίωξη που χαρακτηρίζει τη δουλειά της των τελευταίων χρόνων είναι η αναζήτηση του φωτός. Φως που διασχίζει το σκοτάδι, που διαπερνά και καταυγάζει τις συμπαγείς μάζες που παρεμβάλλονται.
