«ΟΛΕΑΝΝΑ» του Ντέιβιντ Μάμετ

Σκηνοθεσία: Φίλιππος Σοφιανός

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

Από 19 έως 23 Οκτωβρίου 2022

Η Ολεάννα ένα από τα πιο προκλητικά κείμενα του βραβευμένου με Πούλιτζερ Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβιντ Μάμετ παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά σε σκηνοθεσία του Φίλιππου Σοφιανού.

Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 19 Οκτωβρίου στο θέατρο Αυλαία στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιαστεί από τις 31 Οκτωβρίου στην Αθήνα στην κεντρική σκηνή του θεάτρου Άνεσις ενώ παράλληλα θα πραγματοποιήσει μικρή περιοδεία σε επιλεγμένες πόλεις σε όλη την Ελλάδα.

Γραμμένο ένα χρόνο μετά την πρώτη δίκη στις ΗΠΑ για σεξουαλική παρενόχληση – παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Μάιο του 1992 στο Καίμπριτζ της Μασαχουσέτης με τον θίασο BackBayTheater. Το 1993 ανέβηκε με εξαιρετική επιτυχία στο Royal Court Theatre σε σκηνοθεσία του βραβευμένου με Νομπέλ Χάρολντ Πίντερ. Το 1994 o ίδιος ο Μάμετ μετέφερε το έργο του και στον κινηματογράφο με τον ομώνυμο τίτλο, και παρά το γεγονός ότι προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις τόσο από τις φεμινιστικές οργανώσεις όσο και από τους πανεπιστημιακούς κύκλους, για τελείως διαφορετικούς λόγους, εξακολουθεί να παίζεται συνεχώς και να προβληματίζει.

Ο Ντέιβιντ Μάμετ, ένας από τους διασημότερους συγγραφείς, σεναριογράφους και σκηνοθέτες, είναι γνωστός για την ακριβή χρήση της αμερικανικής γλώσσας αλλά και το ενδιαφέρον του για τη σχέσης που διαμορφώνεται μεταξύ γλώσσας και συμπεριφοράς.

Στην Ολεάννα, οι ήρωες του, ένας καθηγητής πανεπιστημίου και μια νεαρή φοιτήτρια, εμπλέκονται σ’ ένα παιχνίδι βαθιάς αντιπαράθεσης που καθιστά αδύνατη την όποια επικοινωνία μεταξύ τους, αφού η ανάγκη τους για εξουσία και ασφάλεια κυριαρχεί πάνω απ’ όλα.

Αφορμή γι’ αυτό το λεκτικό παιγνίδι εξουσίας που θα οδηγήσει σε παρερμηνείες, το γραπτό της φοιτήτριας Κάρολ και η πρόταση του καθηγητή Τζων για αναβαθμολόγηση μετά από ιδιαίτερες συναντήσεις έξω από το δεδομένο πλαίσιο κανόνων του φαινομενικά δημοκρατικού πανεπιστημίου. Ο καθηγητής απαξιώνει τη φοιτήτρια του, αμφισβητώντας τα εργαλεία που παρέχει η εκπαίδευση και εκείνη αμφισβητώντας τα προνόμια του θα τον καταγγείλει για παρενόχληση.

Είναι ένα δυνατό κείμενο για την πολιτική ορθότητα που διερευνά τη σχέση γλώσσας και συμπεριφοράς και επιχειρεί να διεισδύσει στα άδυτα της εξουσίας.

Η παράσταση

Η παράσταση σύμφωνα με τον σκηνοθέτη αποτελεί, μια αφετηρία κι έναν προορισμό για το #MeToo. Είναι μια συγκλονιστική ιστορία, η οποία πολλές φορές σε μπερδεύει, σε διχάζει και σου δημιουργεί σοβαρή ανασφάλεια για την κρίση σου. Το έργο είναι μια μηχανή παραγωγής ερωτημάτων τα οποία συνοδεύουν τον θεατή μέρες μετά την παρακολούθηση της παράστασης. Ερωτήματα που ακόμα σήμερα, το 2022, παραμένουν πιο επίκαιρα από ποτέ. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος τόσο απενοχοποιημένα να γκρεμίζει το μέλλον ενός άλλου; Πόσο επηρεάζει η συλλογικότητα την ατομική συνείδηση; Πώς μπορεί μια φιλική χειρονομία να μεταφραστεί σε παρενόχληση; Μήπως στην πραγματικότητα είναι; Μήπως η εξουσία την κάνει να είναι;

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι όταν ο DavidMamet γράφει το έργο αυτό το 1992 γεννά πλήθος αντιδράσεων. Οι κριτικοί αντιμετώπισαν το έργο ως μια δεξιά πολεμική ενάντια στην πολιτική ορθότητα, ενώ για τους αριστερούς ο Μάμετ έγινε σύμβολο της τοξικής αρρενωπότητας. Σήμερα, όμως, μετά το ξέσπασμα του ελληνικού #metoo, ίσως είμαστε πλέον έτοιμοι για μία εκ νέου ανάγνωση.

«Εκείνος λέει, ότι ήταν απλώς ένα μάθημα. Εκείνη, σεξουαλική παρενόχληση.

Όποιον και να πιστέψετε, θα κάνετε λάθος».

Ντέιβιντ Μάμετ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Μετάφραση: Γεωργία Ζάχου

Σκηνοθεσία – φωτισμοί – μουσική επιμέλεια: Φίλιππος Σοφιανός

Σκηνικά – κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα

Βοηθός σκηνοθέτης: Γιάννης Τσουρουνάκης

Φωτογραφίες: Γιώργος Καλφομανώλης

Artwork:Αρης Σομπότης

Παραγωγή: Hand Made Production

Διανομή