• Ποια λέξη σας εκφράζει ως Ιστορικό Τέχνης και Επιμελήτρια εκθέσεων;
“Too hard to die” !
• Επιβιώνει η Τέχνη σήμερα, στην παραπέουσα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα;
Επιβιώνει και με το παραπάνω! Κόντρα των ελληνικών καιρών, που χαρακτηρίζονται από κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικές αναμπουμπούλες, η Τέχνη ανθίζει. Και αυτό είναι έκδηλο γύρω μας.
Εκτός των γκαλερί, όλο και νέοι πολυχώροι πολιτισμού και καλλιτεχνικά εργαστήρια για μικρούς και μεγάλους ξεφυτρώνουν στην Αθήνα και απ’ άκρη σ’ άκρη παντού στη χώρα, και φιλοξενούν την Τέχνη σε όποια της έκφανση μπορεί κανείς να φέρει στο νου (εικαστικά, θέατρο, μουσική, performance κ.ά).
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι σήμερα, βρίσκονται σε επαφή με τον δημιουργικό εαυτό τους και απολαμβάνουν να επιδίδονται σε καλλιτεχνικές εργασίες ή να επισκέπτονται χώρους πολιτισμού. Γιατί, το σίγουρο είναι ένα: η Τέχνη θεραπεύει και ηρεμεί την ψυχή και αυτό το επιβεβαιώνει ομόφωνα η σύγχρονη ερευνητική επιστημονική κοινότητα που εστιάζει σε θέματα αλληλεπίδρασης μεταξύ της Τέχνης και του ανθρώπου.
• Αρκεί “το ταλέντο” ως εφόδιο για την επιτυχία ενός ζωγράφου;
Το ταλέντο από μόνο του δεν είναι ποτέ αρκετό, ακόμα κι αν συνοδεύεται αυτό από εργατικότητα και αγάπη του ζωγράφου για αυτοέκφραση μέσω της Τέχνης.
Ο καλλιτέχνης σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, θα πρέπει να αναπτύξει επικοινωνιακές ικανότητες και ευελιξίες που μπορούν να του δώσουν την δυνατότητα να προβάλλει τον εαυτό του και πρωτίστως το έργο του στο ευρύ κοινό.
Και αυτό πραγματώνεται είτε με την βοήθεια Ιστορικών Τέχνης και Επιμελητών που “του κάνουν” ή γκαλεριστών και άλλων προσώπων από τον χώρο του πολιτισμού.
Είναι αναγκαίο όμως πριν από όλα αυτά, να “πιστεύει” στον εαυτό του και στο έργο του, να οδηγείται από “υγιή φιλοδοξία”, να μην φοβάται να εκτεθεί ή να κριθεί και να αξιοποιεί σαφώς τα social media που λειτουργούν ως εργαλεία ανάδειξης του καλλιτεχνικού έργου και συνδέσεων με άλλους ανθρώπους σε παγκόσμια κλίμακα.
• Τι σημαίνει για εσάς η λέξη επιτυχία;
Δυο δάκρυα χαράς στα κρυφά μετά από την εκπλήρωση ενός ονείρου. Τα δάκρυα αυτά θα πρέπει να είναι λιγόστιγμα.
Γιατί αν πιστέψεις πως η μία επιτυχία σου θα διαρκέσει για πολύ, τότε μπορεί πλανεμένος να βυθιστείς σε μια βλάσφημη αλαζονεία. Πάντως είναι ωραίο το συναίσθημα της επιτυχίας ειδικά όταν έχεις παλέψει με “ηθική” για να κερδίσεις κάτι που θεωρείς σημαντικό για σένα. Όμως, αν μείνεις για πολύ σε αυτόν τον χρυσό της θρόνο, κινδυνεύεις να χαθείς – ίσως – μέσα στις καταθλιπτικές ριπές της απραξίας.
Συμπέρασμα: μετά την επιτυχία σου, μην χάνεις χρόνο και δούλεψε σκληρά για την επόμενη – που μπορεί να σου δείξει και την άλλη της όψη, αυτή της αποτυχίας – και πάλι τότε “συγχαρητήρια” γιατί μαθαίνεις να ζεις!
• Οι γκαλερί προωθούν αξιόλογους ή εμπορικούς ζωγράφους;
Δύσκολος ο ορισμός του “αξιόλογου”, όσο και του “εμπορικού” καλλιτέχνη. Η ταυτοποίηση τους ανήκει μάλλον στο θεωρητικό πεδίο της επιστήμης της Ιστορίας της Τέχνης και αξιολογείται με κριτήρια χωροχρονικά, αξίας έργου, σπουδών και πολλά άλλα.
Στο παρόν μας εδώ, προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα, μπορώ να εκφράσω την άποψη που έχω σχηματίσει από τα χρόνια της ενασχόλησης μου με την Τέχνη.
Η σύγχρονη ελληνική εικαστική σκηνή απαρτίζεται από καλλιτέχνες με “ποιότητα έργου”, όσο και από καλλιτέχνες μέτριους ή “κακούς”. Ο κάθε επιμελητής και γκαλερίστας επιλέγει σε ποιους θα δώσει το χέρι και φέρει την απόλυτη ευθύνη για το αισθητικό αποτέλεσμα που θα χαρίσει στο κοινό.
Από την άλλη, και οι καλλιτέχνες από μεριάς τους, θα πρέπει να προσέχουν σε ποιους επιμελητές και γκαλερίστες δίνουν το χέρι, καθώς τελευταία το επάγγελμα του επιμελητή και του γκαλερίστα είναι πολυφορεμένο και από άτομα εκτός χώρου και μη σχετικών με την Τέχνη σε επίπεδο σπουδών.
Το να είναι ένας καλλιτέχνης εμπορικός τέλος, δεν είναι κακό, ειδικά όταν ο καλλιτέχνης είναι “καλός”.
• Μπορεί κάποιος ζωγράφος να επιβιώσει απο τις πωλήσεις των έργων του;
Όχι! Ίσως στο εξωτερικό μονάχα και σε μεμονωμένες περιπτώσεις καλλιτεχνών.
Στη χώρα μας, οι περισσότεροι καλλιτέχνες, εργάζονται ως καθηγητές εικαστικών στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.
Τα έσοδα που προκύπτουν από πωλήσεις των έργων τους συνιστούν ένα έξτρα εισόδημα – που αξίζει γι’ αυτούς περισσότερο από όσο ένας μισθός υπαλλήλου -.
• Με ποιο σκεπτικό θα συμβουλεύατε έναν αγοραστή να αποκτήσει έναν πίνακα;
Οι αληθινοί αγοραστές το έχουν μέσα τους… Ερωτεύονται απλά για τους λόγους τους ένα έργο, είτε είναι αυτό δημιούργημα ενός καταξιωμένου καλλιτέχνη, είτε ενός φοιτητή της Καλών Τεχνών, και το κάνουν δικό τους (εφόσον το σηκώνει η τσέπη τους φυσικά!).
Γενικότερα, δεν μου αρέσει να επηρεάζω τους αγοραστές και να τους κατευθύνω με βάση την προσωπική μου οπτική και τα πιθανά μου συμφέροντα, όμως θα πω την άποψη μου εάν μου ζητηθεί.
Ποτέ μου δεν χώνεψα τα “κοράκια” art-dealers της παλιάς κοπής που πιέζουν έναν υποψήφιο αγοραστή να αγοράσει το πιο ακριβό κομμάτι για να τσεπώσουν τα ποσοστά.
• Δίνεται σήμερα η δυνατότητα σε νέους ζωγράφους να προβληθούν και να αναδείξουν το ταλέντο τους και τη δουλειά τους;
Θεωρώ πως όλοι οι σύγχρονοι καλλιτέχνες έχουν την δυνατότητα να προβάλλουν το έργο τους, μιας που οι γκαλερί και οι πολυχώροι πολιτισμού βρίθουν.
Υπάρχουν φυσικά και οι Δημοτικές Πινακοθήκες και τα Μουσεία (βέβαια η πρόσβαση εδώ είναι κάπως πιο δύσκολη).
Αλλά και γενικότερα υπάρχουν αξιόλογοι Ιστορικοί Τέχνης και Επιμελητές που μπορούν να τους υποστηρίξουν εφόσον η μεταξύ τους σύνδεση αποβεί κάρπιμη.
Πέραν αυτού, τα social media μπορούν να διευκολύνουν τους καλλιτέχνες να αναπτύξουν πρόσθετες δυνατότητες ανάδειξης του έργου τους προσφέροντας κατεπέκταση απεριόριστες ευκαιρίες σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, εντός κι εκτός Ελλάδας.
• Είστε ικανοποιημένη από την ευρύτερη κρατική προβολή των καλλιτεχνών μέσω των διαφόρων πολιτιστικών δράσεων;
Καθόλου. Μόνο οι δημοσιογράφοι, τα social media και ο τύπος υποστηρίζουν σε σημαντικό βαθμό τις διάφορες πολιτιστικές δράσεις προβάλλοντας το σχετικό ενημερωτικό υλικό και γνωστοποιώντας το στο ευρύ κοινό.
Το κράτος και δη οι πολιτικοί στην χώρα μας επιδεικνύουν αδιαφορία απέναντι στην σύγχρονη τέχνη και τους καλλιτέχνες των καιρών, δίνοντας βάση κυρίως στο μακρινό παρελθόν των αρχαίων προγόνων μας και των επιτευγμάτων τους. Τα μουσεία, από την άλλη, με τις δυνατότητες τους, κάτι προσπαθούν να κάνουν.
Οι Δημοτικές Πινακοθήκες δε, κατά κανόνα, στελεχώνονται από ανειδίκευτους σε σχέση με τον πολιτισμό, υπαλλήλους και φιλοξενούν δράσεις που συνιστούν εκφάνσεις της λαϊκής κουλτούρας, ενώ θα μπορούσαν με την καθοδήγηση ειδικών επιστημόνων να κάνουν σπουδαία πράγματα, όπως φεστιβάλ ή εκθέσεις στις οποίες θα μπορούσαν να εκτεθούν έργα σημαντικών καλλιτεχνών, καταξιωμένων, όσο και νεότερων, όχι μόνο από την εγχώρια, αλλά και από την διεθνή εικαστική σκηνή. Και θα μπορούσαν να γίνουν και τόσα άλλα!
Σας παρουσιάζουμε τη Νικολένα Καλαϊτζάκη
Σπούδασε “Ιστορία & Αρχαιολογία” στην Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με ειδίκευση στην “Αρχαιολογία & Ιστορία της Τέχνης”. Στη συνέχεια, έλαβε εξειδικευμένη επιμόρφωση στην “Πολιτιστική Επιχειρηματικότητα” καθώς επίσης και στην “Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων” (ΕΚΠΑ). Είναι πτυχιούχος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών “Σύγχρονες Δημοσιογραφικές Σπουδές” του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (MΑ).
Έχει εργαστεί ως επιμελήτρια εκθέσεων σε σημαντικούς πολιτισμικούς φορείς, οργανισμούς και φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης (ενδ.: Μουσείο Μπενάκη, Κέντρο Τέχνης Καστέλας, Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Κέντρο Έρευνας – Μουσείο Τσιτσάνη, συνεργασίες με αθηναϊκές γκαλερί, Athens Biennale, Art-Athina, Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αλίμου, Φεστιβάλ Δρόμοι Πολιτισμού Αργολίδας, Πινακοθήκη Αμαρουσίου, Τrii Art Hub, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών Τσιχριτζή κ.ά). Σημαντικές εκθέσεις (επιλογή): “Όπυ Ζούνη: Στα Όρια της Φαντασίας”, “Βαρυποινίτες• Καταδίκη ή Εξιλέωση;”, “Μέσα στα Μάτια Σου: Προσεγγίζοντας την Τυφλότητα”, “Ραντεβού στη Σαμαρκάνδη”, “Προπατορικό Αμάρτημα”, “Ανάδοχος”, “Μάγισσες” κ.ά.
