«Το εκπαιδευτικό σύστημα τα επόμενα 20 χρόνια θα βρεθεί αντιμέτωπο με μεγάλες προκλήσεις, όπως η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης, η αντιμετώπιση κοινωνικών ανισοτήτων, η ψυχική υγεία των μαθητών και η ανάγκη για δεξιότητες του μέλλοντος»
Τεχνητή νοημοσύνη και Εκπαίδευση: Θα αλλάξει ο τρόπος εκπαίδευσης στα σχολεία; Είναι “διαβασμένοι” οι εκπαιδευτικοί σε νέους τρόπους διδασκαλίας; Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δεν είναι απλώς εργαλείο, είναι η νέα “κιμωλία” στην τάξη του μέλλοντος. Σίγουρα αλλάζει τον τρόπο εκπαίδευσης, αλλά δεν πρέπει να αντικαθιστά τον ανθρώπινο παράγοντα. Η ΤΝ μπορεί να εξατομικεύει τη μάθηση, να εντοπίζει κενά στις γνώσεις των μαθητών και να τους προσφέρει υλικό προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους. Εμείς, όμως, ως εκπαιδευτικοί, παραμένουμε οι εμψυχωτές, οι εμπνευστές και οι καθοδηγητές. Όπως λέω συχνά, ο αλγόριθμος μπορεί να σου δώσει την πληροφορία, αλλά η έμπνευση είναι υπόθεση του δασκάλου.
Το μέλλον της εκπαίδευσης δεν είναι ούτε μόνο ψηφιακό ούτε μόνο αναλογικό· είναι υβριδικό και δυναμικό. Και σε αυτό το μέλλον, οι εκπαιδευτικοί είναι η κινητήριος δύναμη πίσω από κάθε τεχνολογία
Πόσο επηρεάζει η ψυχική υγεία των μαθητών την εκπαίδευσή τους; Η ψυχική υγεία είναι η κρυφή ύλη του σχολικού προγράμματος. Μπορεί να μη γράφεται στο ωρολόγιο πρόγραμμα, αλλά καθορίζει κάθε μάθημα, κάθε σχέση, κάθε προσπάθεια. Ένας μαθητής που δεν νιώθει ψυχικά ασφαλής δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, να δημιουργήσει και να αναπτυχθεί. Το μυαλό μαθαίνει καλύτερα όταν η καρδιά είναι ήρεμη. Το σχολείο δεν είναι απλώς ένας χώρος γνώσης, αλλά ένα ασφαλές καταφύγιο. Όσο ψηλά και αν θέλεις να φτάσεις, χρειάζεσαι πρώτα σταθερό έδαφος κάτω από τα πόδια σου.
Ο εκφοβισμός στο σχολείο, αποτελεί ένα καθημερινό φαινόμενο. Πώς μπορεί ο εκπαιδευτικός να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος; Ο σχολικός εκφοβισμός είναι σαν σκιά στην καθημερινότητα πολλών παιδιών – μια σκιά που μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη μάθηση, την αυτοπεποίθηση και τη χαρά της παιδικής ηλικίας. Ως εκπαιδευτικοί, έχουμε το καθήκον όχι απλώς να τη διαχειριστούμε, αλλά να τη διαλύσουμε. Δεν υπάρχει γνώση χωρίς ασφάλεια και σεβασμό. Τα παιδιά πρέπει να νιώθουν ότι μπορούν να μιλήσουν. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι ένα ασφαλές πρόσωπο, ένας σύμμαχος στον οποίο τα παιδιά θα στραφούν όταν χρειαστεί. Όταν καλλιεργούμε αξίες όπως η ενσυναίσθηση, μειώνουμε τις πιθανότητες εκφοβισμού. Ένας μαθητής που μαθαίνει να σέβεται, δύσκολα θα στραφεί προς τον εκφοβισμό.
Ποιος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού πέρα από τη μετάδοση γνώσης; Ο εκπαιδευτικός δεν είναι απλώς διανομέας γνώσης, αλλά ένας αρχιτέκτονας ψυχών. Ο ρόλος του ξεπερνά κατά πολύ τη διδακτέα ύλη – είναι ο καθοδηγητής, ο εμπνευστής, και συχνά το στήριγμα για τους μαθητές. Είμαστε υπεύθυνοι για να βοηθήσουμε τα παιδιά να γίνουν ηθικοί και συνειδητοποιημένοι πολίτες. Όπως λέω στους μαθητές μου, “Δεν είμαστε εδώ μόνο για να σας μάθουμε πώς να γράφετε σωστά ή να λύνετε εξισώσεις, αλλά για να σας βοηθήσουμε να γράψετε τη δική σας ιστορία και να λύσετε τα δικά σας προβλήματα”. Αυτό είναι που κάνει τη διδασκαλία τέχνη και όχι απλώς επάγγελμα.
Πού πρέπει να εστιάσει ο εκπαιδευτικός του 21ου αιώνα; Οι εκπαιδευτικοί του 21ου αιώνα είναι κάτι παραπάνω από μεταδότες γνώσης – είναι πολυεργαλεία που χρειάζονται δεξιότητες για να αντεπεξέλθουν σε έναν κόσμο που αλλάζει γρηγορότερα από ποτέ. Ο καλός εκπαιδευτικός δεν είναι αυτός που τα ξέρει όλα, αλλά αυτός που μαθαίνει διαρκώς. Από την αξιοποίηση εργαλείων ΤΝ μέχρι τη χρήση πλατφορμών e-learning, ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι άνετος με την τεχνολογία, ώστε να φέρνει τη μάθηση κοντά στις συνήθειες των μαθητών. Ο κόσμος της εκπαίδευσης εξελίσσεται συνεχώς.
Ένας εκπαιδευτικός που δεν μαθαίνει, μένει πίσω. Ο δάσκαλος που σταματά να μαθαίνει, σταματά να εμπνέει
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει το εκπαιδευτικό σύστημα τα επόμενα 20 χρόνια και πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για αυτές; Το εκπαιδευτικό σύστημα τα επόμενα 20 χρόνια θα βρεθεί αντιμέτωπο με μεγάλες προκλήσεις, όπως η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης, η αντιμετώπιση κοινωνικών ανισοτήτων, η ψυχική υγεία των μαθητών και η ανάγκη για δεξιότητες του μέλλοντος. Παράλληλα, η περιβαλλοντική κρίση θα αναδείξει τη βιωσιμότητα ως βασικό πυλώνα της εκπαίδευσης. Για να προετοιμαστούμε, πρέπει να επενδύσουμε στη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, να προσαρμόσουμε τα προγράμματα σπουδών στις δεξιότητες του 21ου αιώνα και να ενισχύσουμε την τεχνολογική και ψυχολογική υποστήριξη στα σχολεία.
Η εκπαίδευση είναι η γέφυρα που ενώνει το τώρα με το αύριο
Το στοίχημα είναι αυτή η γέφυρα να χτιστεί με γερά θεμέλια επενδύωντας στη συμπερίληψη, τη δημιουργικότητα και τη βιωσιμότητα.
Ο Νίκος Παπαδόπουλος είναι εκπαιδευτικός γαλλικής γλώσσας στην Πρωτοβάθμια και Μεταδευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ειδικός σε θέματα επικοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται στο Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο Big Bang School με έδρα το Λάκκωμα πολύ κοντά στη Θεσσαλονίκη.
Παιδαγωγική της φύσης, αυθεντική μάθηση, εναλλακτικά περιβάλλοντα μάθησης κι εκπαίδευση δεξιοτήτων είναι μεταξύ άλλων μερικές από τις θέσεις του σχολείου στο οποίο εργάζεται.
