Μαρία Γραμματικού: Πάντοτε η τέχνη αποτελούσε τον πιο ευαίσθητο “σεισμογράφο” που αντανακλά τις δονήσεις στον κοινωνικό χώρο μέσα από τη ματιά του καλλιτέχνη

“Οι πνευματικοί άνθρωποι των γραμμάτων, της επιστήμης και της τέχνης των οποίων το έργο έχω προσεγγίσει, έχουν συμβάλει στη συγκρότηση του εσωτερικού μου κόσμου επομένως και του δικού μου έργου”

Πώς και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με την τέχνη; Από μικρή ηλικία υπήρξε η έφεση στην έμπνευση και απόδοση εικαστικά παραστάσεων η οποία σταδιακά καλλιεργήθηκε. Όταν έφθασα στο δίλημμα τής επιλογής Σχολή Καλών Τεχνών ή Φιλοσοφική Σχολή, με κέρδισε η δεύτερη. Σπούδασα στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας τού ΕΚΠΑ. Η μελέτη των περιόδων τής Τέχνης ενισχύθηκε και από την Σχολή Ιστορίας της Τέχνης (Αρχαιολογική Εταιρεία) και τα σχετικά μαθήματα στο Π.Τ.Δ.Ε. Πάτρας πρόσφατα. Αυτά τα στοιχεία διατήρησαν ενεργή την ενασχόλησή μου με την Τέχνη ακόμα και σε περιόδους που το επαγγελματικό μου αντικείμενο (διδασκαλία ως φιλόλογος στη ΜΕ) βρισκόταν σε προτεραιότητα. Διδάσκομαι σχέδιο ΑΣΚΤ στην Σχολή Πλάκα και ζωγραφική στο εργαστήριο του ζωγράφου Δ. Σατζιλιώτη. Καθοριστικής σημασίας υπήρξε το εργαστήριο τού χαράκτη Φώτη Μαστιχιάδη όπου ασκούμαι κυρίως στις τεχνικές της χαλκογραφίας (ξηρή χάραξη, οξυγραφία, aqua tinta) και της λινολεογραφίας. Από τότε η χαρακτική διαμορφώνει την καλλιτεχνική μου ταυτότητα. Στο εργαστήριο της Ξένιας Αραπάκη (τ. αναπληρώτριας καθηγήτριας) στο Π.Τ.Δ.Ε Παν/μίου Πάτρας γνωρίζω την κεραμική και αποκτώ αυτοπεποίθηση για την προέκταση των ιδεών μου.

Καλλιτέχνης γεννιέται κανείς ή γίνεται; Οπωσδήποτε ενυπάρχει η φυσική προδιάθεση που εκφράζεται με το ενδιαφέρον για συγκεκριμένη τέχνη. Αν εντοπιστεί από το οικογενειακό περιβάλλον νωρίς, δοθούν κίνητρα και η δυνατότητα να καλλιεργηθεί με τη διδασκαλία και τη σωστή καθοδήγηση τότε μπορεί η αρχική κλίση να εξελιχθεί.

Σε ποιό ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε το έργο σας; Αν και οι παραστάσεις είναι συγκεκριμένες και οι μορφές ρεαλιστικές το σύνολο της σύνθεσης σε πολλά από τα έργα κινείται στο πεδίο του συμβολισμού ή του υπερρεαλισμού. Πρόκειται για ένα ιδιότυπο παιγνίδι εικόνων. Μπορεί αυτές να ξεκινούν οικείες όμως στην πορεία μεταμορφώνονται. Η τελική σύνθεση ανασχηματίζει τον αρχικό τους χαρακτήρες, τις “αναβαπτίζει” και τις εντάσσει στο θέμα του έργου με νέα ταυτότητα.

Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Όταν η φύση απεικονίζεται αυτόνομα είναι στην οργιαστική της μορφή (‘’Το πέπλο τής φύσης‘’). Στοιχεία από τη φύση όμως χρησιμοποιούνται συχνά σε συνδυασμό με την ανθρώπινη μορφή . Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν λειτουργούν αυτοτελώς αλλά υπηρετούν τον συμβολισμό ή τονίζουν τις ιδιότητες των μορφών που απεικονίζονται. Στα θέματα κυριαρχεί ο άνθρωπος ως οντότητα, η σχέση άνδρα-γυναίκας μέσα από την αρμονία αλλά και τις αντιθέσεις της (‘’Αιώνιο ζευγάρι‘’). Παρόντα είναι και θέματα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας (‘’Μέδουσα‘’). Το γυναικείο πρόσωπο και σώμα επίσης κατέχει ιδιαίτερη θέση σε αρκετά έργα (‘’Βυθός‘’, ’’Κορίτσι‘’).

Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Ο χαράκτης δάσκαλός μου, Φώτης Μαστιχιάδης υπήρξε άρτιος καλλιτέχνης του οποίου η μειλίχια προσωπικότητα διαμόρφωσε συνθήκες ελεύθερης έκφρασης και αυτοπειθαρχίας στο έργο μου. Κοντά στην Ξένια Αραπάκη, κεραμίστρια και ζωγράφο παίρνω την κατάλληλη καθοδήγηση, μαθαίνω να αποκωδικοποιώ την δομή ενός έργου τέχνης, να δουλεύω με τους όγκους. Αντιπροσωπεύει για μένα μια ανεξάντλητη πηγή γνώσεων τις οποίες με την Ειδική Διδακτική κατορθώνει να μεταγγίζει. Σε ευρύτερο πεδίο οι πνευματικοί άνθρωποι των γραμμάτων, της επιστήμης και της τέχνης των οποίων το έργο έχω προσεγγίσει έχουν συμβάλει στη συγκρότηση του εσωτερικού μου κόσμου επομένως και του δικού μου έργου.

Ποιά είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Επιδιώκω να διατηρώ τη δημιουργικότητά μου ενεργή στο χρόνο, να προσεγγίζω διαρκώς νέες τεχνικές, να εκφράζω τα βιώματα και τον εσωτερικό μου κόσμο με προσωπικό και πρωτότυπο τρόπο. Όλα κρίνονται ως προς την αντοχή τους στον χρόνο. Αν μπορώ να κινώ το ενδιαφέρον και την εγρήγορση, να εγείρω προβληματισμούς και να προκαλώ τη συμμετοχή του θεατή με το έργο μου, αυτό είναι μεγάλη ικανοποίηση για εμένα.

Πόσο αποδεκτή είναι η τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο; Οι Έλληνες έχοντας διαβιώσει κοντά σε αρχαιότητες και έργα τέχνης έχουν διαμορφώσει υψηλές σταθερές για την αισθητική. Από την άλλη πλευρά, οι συνθήκες μαζοποίησης σε όλα τα επίπεδα στη σύγχρονη εποχή και η εμπορευματικοποίηση της τέχνης αποτελούν το βασικό εμπόδιο για να φθάσει αυτή στους αποδέκτες της ιδιαίτερα στους νέους. Πάντοτε η τέχνη αποτελούσε τον πιο ευαίσθητο ‘’σεισμογράφο‘’ που αντανακλά τις δονήσεις στον κοινωνικό χώρο μέσα από τη ματιά του καλλιτέχνη. Αυτός είναι και ο ρόλος της ιδιαίτερα σήμερα. Καλείται να εκφράσει την υπαρξιακή στάση τού ανθρώπου σ’ ένα τοπίο συνεχών ανακατατάξεων και προκλήσεων. Ο κόσμος μετασχηματίζεται με ταχείς ρυθμούς και η τέχνη άλλοτε παρακολουθεί με τα μέσα της αυτό το ρυθμό και άλλοτε ενδοσκοπεί επεξεργαζόμενη τα μηνύματα. Συχνά χρησιμοποιεί την τεχνολογία. Δεν μπορεί παρά να είναι η τέχνη τής δικής μας εποχής.

Ποιά είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Πρόκειται να πάρω μέρος στην Διεθνή Έκθεση Χαρακτικής στην ETCH INK Art Space, τον προσεχή Οκτώβριο και Νοέμβριο. Διοργανώνεται από το Athens Printmaking Art Center-Pandolfini-Siaterli. Το έργο μου έχει ήδη εγκριθεί από την κριτική επιτροπή και έχει σταλεί. Το θέμα της έκθεσης είναι πανίδα τού πλανήτη και η ευαλωτότητά της. Επίσης στους επιδιωκόμενους στόχους μου είναι η υποψηφιότητα τής συμμετοχής μου στην έκθεση “Σύγχρονη Ελληνική Χαρακτική”. Διοργανώνεται από την Ένωση Ελλήνων Χαρακτών και την Complexul Muzeal National Moldova lasi στο Palatul Culturii στη Ρουμανία.

Βιογραφικό.

Μαρία Γραμματικού.
Γεννήθηκε στο Ναύπλιο σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή τού ΕΚΠΑ και εργάστηκε ως φιλόλογος στη Δ/θμια Εκπαίδευση. Παράλληλα, διδάχθηκε σχέδιο ΑΣΚΤ (Σχολή Πλάκα, Αθήνα) και ζωγραφική (εργαστήριο Δ. Σατζιλιώτη). Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη Χαρακτική (εργαστήριο Φώτη Μαστιχιάδη) και ανέπτυξε τις τεχνικές τής χαλκογραφίας και της λινολεογραφίας.
Κατά το διάστημα 2018-2020, διδάχθηκε κεραμική (εργαστήριο Ξένιας Αραπάκη) στο Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. του Παν/μίου Πατρών. Έχει πάρει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής και χαρακτικής στην Αθήνα και στο Ναύπλιο (πρόσφατες συμμετοχές : 1st International Virtual Printmaking Engravist Bienal, διεθνής Art ‘s Birthplace Athina προσεχής ‘’Bestiarium‘’). Ατομική : Θέατρο ‘’Κάτω απ’ τη Γέφυρα‘’. Από το 2008 ζει στην Πάτρα.