Φωτογραφείο Αλεξόπουλος, Λεμεσός
“…Θεωρώ σημαντικό οι αναγνώστες σε Κύπρο και Ελλάδα να κατανοήσουν ότι καμιά πτυχή της Ιστορίας δεν πρέπει να μένει ανεξερεύνητη, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν ζητήματα ταμπού στην ερευνητική διαδικασία”
Πείτε μας δυο λόγια για το βιβλίο σας. Μέσα από το βιβλίο μου προσπαθώ να δείξω πώς και γιατί ο Μακάριος, από το 1948 όταν έγινε μητροπολίτης και λίγο αργότερα αρχιεπίσκοπος και ηγέτης της ελληνοκυπριακής κοινότητας, μέχρι το τέλος του 1959, όταν αναδείχθηκε Πρόεδρος του νεοσύστατου κράτους, εξελίχτηκε πολιτικά με έναν ραγδαίο τρόπο, απέκτησε τεράστια δύναμη, ήταν περίπου αδιαμφισβήτητος, έλεγχε σχεδόν όλες τις πολιτικές δυνάμεις και κουβαλούσε μια μονοκρατορική-αυταρχική αντίληψη.
Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το βιβλίο; Δεν μπορώ να πω ότι υπήρξε συγκεκριμένη αφορμή για να προχωρήσω στη συγγραφή του βιβλίου αυτού. Η σκέψη να γράψω για τον Μακάριο ήταν στο μυαλό μου εδώ και πάρα πολλά χρόνια και άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά τα τελευταία τέσσερα. Ίσως, καλύτερα, θα μπορούσα να μιλήσω για αιτία. Έβλεπα ότι στην πλούσια βιβλιογραφία που αφορούσε τον Μακάριο απουσίαζε σε μεγάλο βαθμό η κριτική αποτίμηση της δράσης και της προσωπικότητάς του, ενώ στη δημόσια σφαίρα διατηρούνταν στρεβλές απεικονίσεις του.
Σε ποιες πηγές ανατρέξατε για την έρευνά σας; Ανέτρεξα φυσικά σε μια πολύ εκτενή βιβλιογραφία, σε αρχεία, σε μελέτες, σε άρθρα, σε εφημερίδες της περιόδου και σε οπτικοακουστικό υλικό.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τη συγγραφή; Από παιδί έγραφα καλές εκθέσεις. Η έφεση στο γράψιμο πήρε πιο συγκεκριμένο χαρακτήρα σε πολύ νεαρή ηλικία, μετά τη στρατιωτική μου θητεία, γράφοντας πολιτικά ή ιστορικά κείμενα σε εφημερίδες. Για παρά πολλά χρόνια αρθρογραφούσα αραιά και πού σε εφημερίδες, ενώ αργότερα, πιο συστηματικά, στο διαδίκτυο. Η συγγραφή μελετών και βιβλίων ξεκίνησε σχετικά αργά.
Υπάρχει ελευθερία στις μέρες μας; Η ελευθερία δεν είναι μια αόριστη ευγενής αξία. Σχετίζεται με τις πολιτικές και ατομικές επιλογές μας, με την πνευματική έκφρασή μας, με την κοινωνική δράση και συναναστροφή μας. Η ελευθερία, δηλαδή, σχετίζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο με την καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής μας. Η κάθε μορφή καταπίεσης, είτε οικονομική, είτε πολιτική, είτε πνευματική, είτε στις προσωπικές μας σχέσεις, και η κάθε μορφή εθνικής ή φυλετικής διάκρισης περιορίζουν την ελευθερία μας. Έτσι θα έλεγα ότι υπάρχει ελευθερία, αλλά ψαλιδισμένη, περιορισμένη. Το εύρος της ελευθερίας μας είναι ανάλογο με το εύρος της ελευθερίας που μας «παραχωρεί» το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο, αλλά και με το εύρος της ελευθερίας που κερδίσαμε εμείς με τον προσωπικό μας αγώνα.
Ποιο μήνυμα θα θέλατε να αποκομίσει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο σας; Πέρα από το προφανές ιστορικο-πολιτικό μήνυμα που προσπαθώ να στείλω μέσω του βιβλίου μου, θεωρώ σημαντικό οι αναγνώστες σε Κύπρο και Ελλάδα να κατανοήσουν ότι καμιά πτυχή της Ιστορίας δεν πρέπει να μένει ανεξερεύνητη, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν ζητήματα ταμπού στην ερευνητική διαδικασία.
Παύλο Βρυωνίδη, Λεμεσός
Βιογραφικό: Ο Μάριος Θρασυβούλου γεννήθηκε στη Λευκωσία. Είναι ιστορικός, με τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα να επικεντρώνονται στο κυπριακό ζήτημα και την ιδεολογία του εθνικισμού στην Κύπρο, στην ιστορία και την πολιτική της ελληνοκυπριακής Αριστεράς, στην πολιτική της ελληνικής Αριστεράς σε σχέση με το Κυπριακό, στο σταλινικό φαινόμενο. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων «Ο εθνικισμός των Ελληνοκυπρίων – Από την αποικιοκρατία στην ανεξαρτησία. Όψεις, τάσεις και ο ρόλος της Αριστεράς» (εκδόσεις Επίκεντρο, 2016) και «Για την υπεράσπιση της πατρίδας – ΑΚΕΛ και κυπριακό ζήτημα 1960-1964» (εκδόσεις Κύτταρο, 2019). Έχει επίσης δημοσιεύσει τις μελέτες «Μακάριος-Γρίβας: οι αντίθετοι δρόμοι και η υποβόσκουσα σύγκρουση» (2018), «Το ΑΚΕΛ και η υποταγή του στον Μακάριο» (2018), «Η ελληνική Αριστερά απέναντι στα γεγονότα του 1963-1964 στην Κύπρο» (2019), «Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974: ο ελληνικός στρατός, η χούντα και η Κύπρος» (2019).
Μάριος Θρασυβούλου: Μακάριος 1948-1959
Η πολιτική ηγεμονία και η εξέλιξη προς τον αυταρχισμό
Τιμή: 21,20 ευρώ, Σελίδες: 358
ISBN: 978-960-02-4040-5 – Εκδόσεις Παπαζήση
«Ενώ λειτουργούν πολιτικές συλλογικότητες στην κοινωνία των Ελληνοκυπρίων, ειδικά το ΑΚΕΛ με τις οργανώσεις του και οι δεξιές συντεχνίες, δεν υπάρχει καμιά διαμεσολάβηση μεταξύ Μακαρίου και κοινότητας· τουλάχιστον τέτοια που θα του στερούσε την κάθετη επαφή του με αυτήν. Ο Μακάριος «μιλά» απευθείας στην κοινότητα και η κοινότητα, ανταποκρινόμενη στα καλέσματα της Εθναρχίας, «μιλά» απευθείας στον Μακάριο μέσω των μαζικών εκδηλώσεων, προσφέροντάς του την αμέριστη στήριξή της. Η κυριαρχία του Μακαρίου όλο και προσεγγίζει το βοναπαρτιστικό παράδειγμα. Μέσα από τις μαζικές συγκεντρώσεις σε γήπεδα και σε ναούς, μέσα από τα διαγγέλματα, έχοντας στην ουσία την εν λευκώ στήριξη της κοινότητας και των πολιτικών εκπροσώπων της, την κατευθύνει όπως θέλει. Με το κύρος του αδιαμφισβήτητου πολιτικού και εκκλησιαστικού ηγέτη, με το θάμπος των ιερών του αμφίων, με τις καλογραμμένες προκάτ ομιλίες του που τις αποστηθίζει και τις λέει με τη βαθιά γοητευτική του φωνή, επιβάλλεται στην κοινότητα. Οι Ελληνοκύπριοι, αυταρχικά μαθημένοι και με άγνοια δημοκρατικών παραστάσεων, αποδέχονται την υποταγή στον εθνάρχη. Δεν το κάνουν κάτω από πίεση. Το κάνουν μέσα από την ανάγκη τους να εμπιστευτούν μια στιβαρή δύναμη, αφού δεν υπάρχει άλλη στιβαρή δύναμη να εμπιστευτούν».
(απόσπασμα από το βιβλίο, κεφ. «Η μονοκρατορία»)
Εκδόσεις Παπαζήση
Νικηταρά 2 & Εμμ. Μπενάκη 106 78, Αθήνα
Τηλ.: 210 3838020, [email protected] www.papazissi.gr
