Γράφει η Μαίρη Γκαζιάνη
Η υπόθεση εξελίσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα στη Ζάκυνθο και αφορά τον έρωτα της νεαρής Εβραίας,Ραχήλ, και του χριστιανού Κάρολου.
Η Ραχήλ είναι κόρη επιφανούς οικογένειας της Ζακύνθου, όμορφη, γελαστή, μορφωμένη με σπουδές στο εξωτερικό. Ο Κάρολος είναι ένας όμορφος νεαρός της Ζακύνθου. Η εξέλιξη του ειδυλλίου σκοντάφτει στη μητέρα του Καρόλου, μια πιστή χριστιανή και στη δειλία τής Ραχήλ να ομολογήσει στον πατέρα και τους αδερφούς της τον έρωτά της.
Ο φόνος ενός παιδιού στην Κέρκυρα ανασύρει στην επιφάνεια τη «συκοφαντία του αίματος», έναν διαδεδομένο θρύλο πως οι Εβραίοι κάθε Πάσχα πίνουν αίμα χριστιανικό. Το κλίμα μεταξύ χριστιανών και εβραίων δυναμιτίζεται, αιματηρά επεισόδια διαδραματίζονται στη λιτανεία της Μεγάλης Παρασκευής, άνθρωποι τραυματίζονται με αποτέλεσμα η ένωση των δυο νέων να προβλέπεται αδύνατη καθώς το φυλετικό χάσμα συνεχώς διογκώνεται. Το τέλος που καραδοκεί για τους δυο νέους είναι τραγικό.
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος έγραψε ένα έργο που έχει απήχηση μέχρι σήμερα εφόσον οι κοινωνικές, θρησκευτικές, φυλετικές προκαταλήψεις δεν έχουν εκλείψει. Αυτό ήταν ζητούμενο του Μανώλη Ιωνά να τονίσει, πέρα από την παρουσίαση ενός εξαιρετικού έργου. Μελέτησε το έργο, το διασκεύασε, καθοδήγησε τους ηθοποιούς. Το αποτέλεσμα κρίνει την επιλογή του και παρακολουθώντας την παράσταση διαπίστωσα ότι η θεατρική ομάδα κατακτά αβίαστα το άριστα.
Στην είσοδο της θεατρικής αίθουσας μια έκπληξη περιμένει τους θεατές. Ο ηθοποιός Μανώλης Δεστούνης υποδέχεται το κοινό, πιστός στον ρόλο τού υπηρέτη Μανασή, πριν ακόμη αρχίσει η παράσταση. Η συγκίνηση είναι καταφανής σε όλους και τα αμήχανα χαμόγελα είναι ο απόλυτος σεβασμός στο πρόσωπό του. Στη διάρκεια της παράστασης ξεδιπλώνει το αδιαμφισβήτητο ταλέντο του και καταθέτει την τεράστια εμπειρία του. Το ατέλειωτο χειροκρότημα στην υπόκλιση του τέλους ήταν η τρανή απόδειξη του σεβασμού σε έναν ηθοποιό που ανταπεξήλθε με θεατρική άνεση στον ρόλο του αλλά και για όλη την πορεία του στον χώρο της υποκριτικής.
Η Ειρήνη Παπαδημάτου, στον ρόλο της Ραχήλ, είναι μαγευτική. Δεν παίζει, δεν υποκρίνεται, βιώνει τη ζωή της ηρωίδας της. Στην ερμηνεία της ξεχύνονται όλα τα συναισθήματα που προκαλούνται από τις εκάστοτε καταστάσεις. Δροσερή και χαρούμενη στην αρχή, προβληματισμένη στη συνέχεια, παραπαίει ανάμεσα στην απόφασή της να φανερώσει ή όχι τον έρωτά της στους οικείους της. Δεν το κάνει από δειλία, από σεβασμό το κάνει, δεδομένου ότι έχει αποφασίσει να βαπτιστεί χριστιανή, ωστόσο, ούτε αυτός θα μπορέσει να το αποτρέψει. Είναι έτοιμη για την αποκάλυψη όμως την προλαβαίνουν τα αιματηρά γεγονότα. Αυτά είναι που αλλάζουν όλον τον συναισθηματικό της κόσμο και στρέφεται εναντίον του αγαπημένου της. Πονάει, κλαίει, σπαράζει επάνω στη σκηνή η ηθοποιός. Καταρρέει ψυχικά η Ραχήλ και μαζί της βυθίζεται η ηθοποιός στον ρόλο της. Η άρνηση της αγάπης μοιάζει με κοφτερό μαχαίρι που τρυπάει την καρδιά της για να μείνει στεγνή από έρωτα. Όμως ο έρωτας αναδεικνύεται ισχυρότερος και η Ραχήλ επανακάμπτει στις προσταγές του μέχρι να έρθει το μοιραίο τέλος. Η ηθοποιός ανέσυρε όλες τις υποκριτικές της αρετές και μεταμορφώθηκε στον ρόλο της γυναίκας που βιώνει μια γκάμα συναισθημάτων, από την απόλυτη ξεγνοιασιά στην απελπισία, από την απόλυτη ευτυχία στη δυστυχία. Από την άρνηση στην αποδοχή ως τη θυσία.
Ο Αντώνης Σανιάνος στον ρόλο του Κάρολου «κρέμεται» από τα χείλη της Ραχήλ και από τον έρωτά του για εκείνη. Ανακουφισμένος από την απόφασή της να βαπτιστεί χριστιανή προσπαθεί να την πείσει να επιταχύνει τις αποφάσεις της, Να μιλήσει στον πατέρα και στα αδέρφια της ώστε η αγάπη που τους ενώνει να πάρει τον δρόμο για μια ευτυχισμένη ζωή. Πιο χαλαρός από τη Ραχήλ εφόσον εκείνη φέρει το βάρος της εξέλιξης που επιθυμούν κι οι δυο. Ο ηθοποιός ανταποκρίνεται στον ρόλο του με απόλυτη πειστικότητα. Είναι τρυφερός όσο χρειάζεται, προβληματισμένος όσο απαιτείται, αποτελεσματικός στις δύσκολες στιγμές.
Εξαιρετικός ως πατέρας ο Δημήτρης Κανέλλος. Τρυφερός προς την κόρη του, συγκαταβατικός προς τους γιους του, φιλικός προς τον Κάρολο. Ως έμπειρος ηθοποιός γνωρίζει καλά πως να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες του ρόλου αφήνοντας να εννοηθούν οι δεύτερες σκέψεις του πατέρα πίσω από τα λόγια που εκφέρει.
Ο Νίκος Κρίκας με ολοφάνερη άνεση πέρασε στον ρόλο του αδελφού της Ραχήλ. Είναι ο φανατικός εβραίος στον αντίποδα των φανατικών χριστιανών, από τη μια πλευρά ο Μωυσής κι από την άλλη ο Χριστός. Εύστοχα αναδύει τη δυσαρέσκειά του στο ειδύλλιο της αδερφής του, τον θυμό του στην εξέλιξη των γεγονότων, την ετοιμότητά του να αμυνθεί στην απειλή.
Ο Βασίλης Φακανάς, ως μικρότερος αδερφός της Ραχήλ, είναι χαμηλότερων τόνων, συγκαταβατικός και υποστηρικτικός στην επιλογή της. Απαλλαγμένος από φανατισμό, δέχεται καλοπροαίρετα τις εξελίξεις μόνο που διαψεύδεται. Και η δική του ερμηνεία είναι απόλυτα εναρμονισμένη με τον ήρωα που υποδύεται.
Η Ιωάννα Γκαβάκου στον ρόλο της μητέρας του Κάρολου έχει μελετήσει πολύ καλά τον ρόλο της κι έχει εισχωρήσει στα συναισθήματά της. Είναι πειστική στις αντιρρήσεις της για τη σχέση του γιου της και προβάλλει έντεχνα το εμπόδιο του θρησκευτικού στοιχείου. Στη συνέχεια, μπροστά στην απόγνωση του γιου της, άνετα παραμερίζει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις για να μεταμορφωθεί στη μητέρα που αγωνιά και εκλιπαρεί για το έλεος της Ραχήλ. Από τη θρησκευόμενη γυναίκα περνάει στην απελπισμένη μάνα. Οι ψυχικές εναλλαγές της ηρωίδας ξεπηδούν ολοφάνερες μπροστά στο κοινό.
Στην τελική σκηνή, το μόνο που σκέφτηκα για έναν καταδικασμένο έρωτα, ήταν ότι ο από μηχανής θεός (χριστιανός ή εβραίος) ήταν απών.
Η εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Μανώλη Ιωνά αποδίδει το έργο με λόγια, με κινήσεις, με συναισθήματα που παρασύρουν τον θεατή στη συναισθηματική συμμετοχή όσων συμβαίνουν στη σκηνή. Από τη μια πλευρά ο φανατισμός της διαίρεσης των κοινωνιών μεταξύ του «εμείς» και οι «άλλοι» και από την άλλη η παντοδυναμία του έρωτα.
Η Ραχήλ δε θα πάψει να είναι επίκαιρη όσο υπάρχουν διακρίσεις, όσο επικρατεί η ξενοφοβία, όσο απαίδευτες μάζες κατευθύνονται στο κακό, όσο τα συμφέροντα βρίσκονται πάνω από το σεβασμό της ανθρώπινης ύπαρξης.
Στα συν της παράστασης το εξαιρετικό σκηνικό που παραπέμπει σε εύπορη οικογένεια του 19ου αιώνα, οι ενδυμασίες εποχής, ο φωτισμός, η χορογραφία- κινησιολογία, η μουσική επιμέλεια.
Συνιστώ ανεπιφύλακτα να μην χάσετε αυτή την παράσταση.
Περισσότερα για την παράσταση στον παρακάτω σύνδεσμο
